Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 35, 1 September 1888 — HE MOOLELO NO KE Koa o Kanahele, A I OLE IA Ka Naita o ke Kapa Kila Lahilahi. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE

Koa o Kanahele, A I OLE IA Ka Naita o ke Kapa Kila Lahilahi.

MOKUNA VIII.

KA NAITA ELEELE ME KA UKLI KUAPUU.

Oia o Karla a me kona mau hoa ilo I ko oka nahelehele, aole lakou nei i ' halawai iki me kekahi mea e kehu ai i ke kaena ana ae, oko ia nei mau hoa, he niau kanaka lakou aole ioiae ma mua o kanakolu o na makahiki, ua like no me ia ka puni i ka waina ame na lealea oia ano. O kekahi o Sir Pipena oSt Wike, a o kekahi o Sir Rupaka o Maunagole, a o na kanaka iho elua, ua like no me na haku Ma o St Paulo la. Poluea mai la ka hoi, i hoihoi no ka j hoi i ka loaa aku o kahi mea e nanea j ai, wahi a Karla i pane mai ai, A pane j mai la o Sir Pipena. Aole no paha oe i hewa, ina no hoi paha e loaa aku ana no hoi na kaikamahine oka nahelehele nei. Ma kuu ola e Pipena ona kaikamahine e loaa aku ana, he [elemakule ma nei wahi aku nei la, Ke mau moopuna kana elua, e hele kakou ilaila. Ia kaalo ana ae no o lakou nei ma ka puu, īke aku la lakou nei i na kaikamahine, a pane maila o Karla. Eia ua mau kaikamahine nei la, e kali ana no paha la kakou, Holo aku la keia i ko ia nei ike ana aku e hoomakaukau aku ana lauala e holo. Noho mai, mai makau olua ia makou, he poe kiai makou no na wahine j ui e like me olua ke ano, i imi mai nei no makou ia olua, a e manao aku ana makou e hele i kahi oke kupunakane 0 olua. l a kuhihewa paha oukou, he mau malihini maua i hele wale mai no e makaikai maanei. He mau malihini olua t ina hoi ha pela na makou olua e malama aku aole 1 ike ia aku ke kalohe. Ike aku la laua nei i ko lakou la ma- ' nao» hawanawana aku la o Media i kona kokoolua e holo. Kena mai la ke keiki alii i kona mau kanaka e holo ae a mamua alai mai, lele iho la lakou nei mai luna iho ona lio, a hahai aku la

ma ka wawae. Ke holo ala u mau kaikamahine nei me ka e loaa ona kokua mai, lohe koke aku la no laua nei i ka halulu o no kapuai wawae roahoi>e, hoomaka laua nei e kahea me ka leo nui. E kokua, e kokua u wa kau ana ka hma o ke keiki alii a pane mai la. Hi'ahila ole olua e bolo nei. Ua kuhi paha olua he poe powa ma kou, A ike anei olua, aole makou he poe hiki ke hana ia pelt. E alakai ae ia laua i kahi o ka elemakule, eia koke ae no maanei iho, e pani iho i o* waha. Paa ia iho la na waha o laua nei, kupaka ae la Uua nei me ka manao e he rno »e, «ole nae e hik?»» P" lo «- lo » p«h«»oleipih*kekeiki»lu»k* w int no paba »ole no e*ke meneia mkān*.

A iua ia hoo<ahi nei r.a ,!e o :akou nei wale no Lorriine he miu mea ae no *ekahi he nai:a a tne uka'u ; kuapuu. , Oua naita nei he kmo pa!aha?aha kona, ua kahiko ia me ke kapa kiia eleele, a he hulu eleete ko luna o kona papale. He makaluakumamahma ona mau imkahiki, aka, na ka ia a .me ka makani ame ka ea oka lepo, o ke aianui, e manao ia aku ai ua nui i aku kona makahiki, Ame ia ano a pau, aole no e nalo ko ia nei ui, ua j nani keia mai luna a la!o A oua naita I nei, oi? no Uloki no ia 0 Cluny. N"a | ka moi Alepona 0 Asturias ame Leon i | hookau i ka inoa naita maluna o ia nei, , o na kepa holo lio mai ka wawae mai ; no ia o ke alii. Oka ukali hoi. aole ia he mea wai- ! ho wale aku me ka nana ole ia aku, he |he wahi kino puipui kona me na helehelena koa a ui no hoi, ina paha aole ka puu oke kua, ina ua loihi hou ae kona kino a aole hoi kek.ihi mea e nana aku ana iaia a mahalo ole aku iaia, a oua mea la, aole ia he mea okoa, o Menna no ia. Oka poe i ike ia laua nei ma ke kahua kaua ma Sepania, ua olelo mai la lakou aole mau paa i ike ia e like me laua nei ka ikaika oke aloha mawaena o laua ua like me he mau hoahanau la, ma ke kahua kaua, aohe o laua mea e like ai. Ma Lamora, ua hoopuni ia laua nei he hookahi haneri koa Moslem me na kokua koke ole mai, ua hakaka aku no Uua nei me lakou a ua nui no ka poe i make, a eha o lakou, a pakele no laua nei, ua hooao ke la poe e hopu i laua nei, A ia laua nei e holo ana, ke nana mai la lakou la mahope' a pane aela ke kapena o lakou.

Ma o Alahe la, he mana kupua ko laua. Ua kanaha a ~oi ae poe i make ia hana ana. E Merina, aole paha kaua e hiki loa i ke kulanakahale i keia po, e moe kaua i ka nahelehele nei, a kakahiaka hiki mai ka moi me kona mau ukali, a he makemake wau e ukeli aku malalo o kona hae. O ko kaua manao like aku la no ia e kuu haku. Ma hea la kaua e moe ai, e hele loa paha kaua a ma kela aoao o ka puu. A he meheu wawae lio hou hoi keia, a ke mamaka nei no e hookolo aku kau a rna keia meheu. Ia wa, lohe koliuliu aku la laua nei i kekahi l?o e kaheamai ana e kokua, koku& mai hoi, a ma ka laua nei hoomapopo aku mehe leo wahine la, hoolohe hou aku Ia no laua nei a pae hou ana no ka leo, Ma kuu inoa naita la, aia ka hana ke hea ia mai la, he leo wahine e powa la ana paha, e hahai mai iau. No ka haawi ana aku i ke kokua no ka mea pilikia. Hele kaua, ma ka meheu no kaua e hookolo ai, hou na kepa a o ka holo aku la no ia o laua nei pae hau ana no ka leo o ke kolu ia, holo aku la laua nei a huli ma kela aoao o ka puu, ike aku la laua nei he elua mau wahine, e alako ia ana e na kanaka elua, a he ekolu mau kanaka e nana wale mai ana no me he mau ona hakn ia a na lakou

ka hana. Ike Aku ame ka pono, A o Cluny ka hoopakele i paue ae ai o Ulne me ka uhi iho i kona pale maka, a me ka pahi ma kona lima, a he mau minute pokole mahope iho hiki aku laua nei, Ike aku la laua nei he mau wahine opiopia Ao na kanaka hoi no Lorraine aohe hooailona ma ko laua kino, aka, ua mapopo no nae laua nei ia la ko laia ne>, aole nae keia i hoike aku la lakou. Ena kanaka ino e hookuu ae i kela wahinel Eka m ihaoi, owai oe i pane mai ai o Karla me ka inaina, heaha kau maanei oka hele ana mai e hooio, a hoao e lawe pakaha ika mea i loaa ia uiakou, e hookaawale aku o komo oe iloko o ka pilikia. Aole keia i kali hou iho, lele iho la keia mai luna iho o ka lio a hookahi pai ana i ke kanaka e paa ana i ka wahine mamua a haule ana i lalo, a p«U , no hoi-ko 'ia nei kokooiua i ka lua o j ke kaoaka. Mahope ae e na lede. a na maua e hoopooopooo aku.

o.vai ao hr>\ keia man k'le, ea p_iwa loa keia ika hoea hou ana mai eiua mau kaika;nahine hou i oi hou ae i ko na mua ka ui. a he mau kul'na eko ano h-)i !<o laua. Ike aku !a keia mau kaikamahine ia laua la holo ki<i aku !a laua nei me ke kahea ana aku, e kuu haku. Ia wa ua piha loa mai la ke keiki alii ika hjhu, me na hua olelo pelamai kona waha mai, a unihi ela i kana pahi, me ka uhau ana aku i ka naita eleele, ika aku la keia iko i ala manao hahau aku la Jceia i kana Dahi ma ke kumu o ka pahi a ke keiki ahi, me ka pane ana aku. E aha mai ana oe, e hoolilo ana anei oe iho i hupo. e aho e kua aku ee i ke kumu laau me kau koi, mamua o kou hooao ane mei iau, e hookaawale aku oe me ka maluhia. Aia hoi o Pipena ua lele aku e uho i ke kuapuu me ka manao e eha iaia, aka, ua pa mai !a oia i ke kuapuu a hina aku la i lalo. A ona kahaka i hina mua ai ilalo ua ku ae la i luna, a ike raa la o Kaiia ia lakou nei a kahea maila, me ka leo uui i piha nie ka huhu. E hopu mai ia laua nei a hookaawale aku.

O Pipena me St Wike ua like ko laua manao me ke alii, [ako o Rupata, ua like no kona manao aka he noonoo maikai konaua īke la i ka mea pono e hana aku ai, apo mai la ia i ka lima o Karla alakai aku la ma kahi e a pane mai la. E kuu haku ua īke no wau be mea oluolu'ole no kou manao ki hookuu ana aku ia laua, aka, ina oe e hoopaakiki alaila, alaila e minamina ana oe i ka mua o kela mau kinaka, o na oi ke : la mai nei oke kahua kaua o Sepania 0 loko oka puali o Cluny, Ka lua, e hai aku wau ia oe, o kela poe wahine no ke alo alii o K3remania, a o ko maleuakane o Loisu aole ia i numao mai j nei aku, o kau ta oe e hookaiwale aku kakou. Ike iho la keia ua oiaio na mea a Rupata i olelo mai la, a aole no hoi o ia nei makemake e ike ia oia e hana ana pela, a ina e lohe aku ka makuakane o ka ia nei wahlne hoopalau, kulou iho la oia i lalo a liuliu a pane mai la ia ia nei. E ka naita eleele e hele ana paha oē 1 ke kulanakahale o Lokahire e ike ina lealea e hiki mai ana i loko o keia mau la iho? Pela -kau i manao ai. A ina pela, e halawai hou aku ana no kaua, A no na kaikamahine ua kuhi makou he poe kamaaina, ina makou i ike he poe malihini ina ua hoihoi makou i ko lakou wahi. Ua oki aole no ooe ko'u hoa hooponopono no ia mea, e halawai hou aku ana no kaua, aole nae e like me keia ano. Aia wau malalo ou i na wa a pau, a ina oe e hoole mai ana i kau, Maanei waiho ko nei mau hana, aia malalo o kou mana ī keia wa o nui aku kou poino ke hoopaakiki oe.

Aole i pau pono ka ia nei mau ka maiiio ana, huli aku la ke keiki alii a kau i luna o kona lio a pela no hoi kona mau hoa, a huli hoi aku la no ka hale alii a liuliu wale ka lakou hele ana oane aku la o Kirla ia Rupata me keia mau huaolelo. He oiaio anei, o ka naita eleele o U!ric o Cluny no ia? He oiaio, aole nae wau i ike iaia, ua lohe nae wau mai kekahi mea i noho pu ma S pania no ka wa loihi, a aole piha wau i kuhihewa, aka, he manio lana no kou oia no. A o ke kauna keia o C!unv. Aole wau i ike ia, ke ola nei no paha makuakane aole paha, a ina pela aole ia he kauna, o ke kuapau he keiki ia na ke alii powa na Tarqnin o lun, Aole ou noonoo nona, aia iho kou nx>noo i ke kanaka nani i keakea mai nei ia kakou, a pale ia ae kou makemake. O keia honua, aole i nui nona ame au, makemake wiu ia oloa e koku mai iau i kuu wa e kahea aku ana ia ia olua he naiu ia aole hiki iaia ke hoole ke aa aku w?u e paio me la no ka make a me ke ola. I {Aoit i fam.)