Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 36, 8 September 1888 — Page 3

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Alika Olsen
This work is dedicated to:  Uncle James Woolsey

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

Ahaolelo o ke Kau o 1888.

HE KANAWAI

 

            E hoololi ai i na Pauku 1, 5, 6, 8, 15 a me 25 o ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hooponopono ai i ka hana ana e pili ana i ka Poe Aie Kaa Ole ma ko Hawaii Pae Aina," i apono ia ma ka la 29 o Augate, 1884, a e pakui mai i Elua mau Pauku hou i ua Kanawai la e kapa ia Pauku 7a a me Pauku 15a.

 

            E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.

 

            Pauka 1.  E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 1 o ua Kanawai nei ma ka hookomo ana iho mahope o na huaolelo "e kekahi mea ana i aie aku ai" i keia mau huaolelo "a mau mea paha ana i aie aku ai i hiki ka huina o ko lakou mau koi i ka" a me ke kapae ana mahope iho o na huaolelo "kekahi mea ana i aie aku ai" i na huaolelo "a hiki i ka," a penei e heluhelu ia ai ua pauku la:

            "Pauku 1.  O kela a me keia mea i aie a hiki i ka elima haneri dala a hoole a hookaa ole paha i kekahi o kona mau aie kupono a hala na la he umi mahope iho o ka manawa i olelo ia no ka hookaa ana, a ua haalele paha i keia Aupuni me ka manao e keakea, hoohakalia, a hoonele i ka mea ana i aie aku ai, ua pee, a noho paha ma kona hale, i mea e keakea a hoohakalia ai i ka hooko ia ana o ka palapala kena no ka ohi ana i kekahi mau aie, a ua hoolilo hewa aku me ke ano malu paha i kona waiwai i kekahi mea a mau mea paha, a ua lawe malu aku a hoolilo aku paha ma ke ano e ae i kona waiwai me ka manao e keakea, hoohakalia a hoonele paha i ka mea ana i aie aku ai; ma ka hoopii ana imua o kekahi Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie, e kekahi mea a mau mea paha ana i aie aku ai i hiki ka huina o ko lakou mau ko i ka elua haneri me kanalima dala ua hiki e hooholo ia oia he mea aie kaa ole (banekorupa)."

            Pauku 2.  E hoololi ia ka Pauku 5 o ua Kanawai nei a penei e heluhelu ia ai:

            "Pauku 5.  Mahope iho o ka waiho ia ana aku o ka palapala hoopaa e like me ia i hoakaka ia ma ka Pauku 3, e hoakaka ka Lunakanawai i manawa no ka hoolohe ana i ke noi e hooholo i mea aie kaa ole (banekorupa) a e hoolaha ia aku i manawa e hoolehe ia ai a me ke kope pu o ka palapala noi ma ka haawi ana i ka mea i hoopii ia, a i ole ia ma ka waiho ana i kope o ia palapala noi me kekahi hope a akena a mea paha e hana ana i ka hana a ua mea aie kaa ole nei i olelo ia, a i ole ia ma kahi noho hope o ua mea aie kaa ole nei i olelo ia, a ma kahi ano e ae paha i kauoha ia e ka Lunakanawai."

            Pauku 3.  E hoololi ia ka Pauku 6 o ke Kanawai i olelo ia ma ka hookomo ana iho mahope o na huaolelo "i hookuu ia ma ke Kanawai" i na huaolelo "a o ia papa a me ka hoike e hana ia malalo o ka hoohiki," a penei e heluhelu ia ai ua Pauku 6 nei i olelo ia:

            "Pauku 6.  I ka manawa e hooholo ia ai kekahi mea he mea aie kaa ole oia (banekorupa) ma kona noi ponoi ana, a i ole ia ma ke noi ana a ka mea a poe paha ana i aie aku ai, e waiho koke aku oia me ke Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie i papa inoa o ka poe a pau ana i aie aku ai a me ka nui o ka aie ia lakou pakahi, a malalo o ia papa hoike e hookomo ia na aie i hoopaa ia a i hoopaa ole ia paha, a ina ua hoopaa ia, e hoike i ke ano o ka hoopaa ana, e waiho pu mai no hoi oia i ka hoike no kona mau waiwai a pau i hui ia me na waiwai i hookuu ia ma ke kanawai, a o ia papa a me ka hoike e hana ia malalo o ka hoohiki."

            Pauku 4.  E hoololi ia ka Pauku 8 o ua Kanawai nei ma ka hookomo ana iho mahope o na huaolelo "Pauku 21." i keia mau huaolelo: "na ka luna puuku a mau luna puuku paha iloko o hookahi mahina mahope iho o kona a o ko lakou hookohu ia ana, a i ole ia iloko o ia manawa no mahope iho o ka loaa ana ia ia a ia lakou paha o kekahi koi i hooiaio ia e kue ana i ka waiwai o ka mea aie kaa ole, e hoike aku i ka mea a poe paha nana i hooiaio i ua koi nei ina ua hoole ia ua koi nei e ia a e lakou paha."

            Pauku 5.  E hoololi ia a ma keia hoololi ia nei ka Pauku 15 o ua Kanawai nei i olelo ia ma ka pakui ana mahope iho o na huaolelo "ia hopu a hoopaahao ana" i na huaolelo "Ina e hoole kekahi mea aie kaa ole (banekorupa) i ka haawi a waiho aku paha i kona mau waiwai, buke a waiwai a mau pepa paha i ka Luna Puuku a mau Luna Puuku paha, a hoole e pane i na ninau (i ninau ia ia ia ma ke ano ku i ke Kanawai), i ninau ia aku ia ia ma kekahi ninaninau ana i hana ia e pili ana ia ia ma kona ano aie kaa ole, ua hiki no i ka Lunakanawai e hoolohe ana i ua hana nei e hoopaa i ua mea aie kaa ole nei i ka halepaahao a hiki i kona manawa e haawi mai ai a e pane mai ai paha i na ninau i ninau ia aku ia ia," a me ke kepae ana i na huaolelo "lilo i mea ole," a e hookomo malaila ka huaolelo "kaohi" a penei e heluhelu ia ai ua Pauku 15 la:

            "Pauka 15.  Ma ka waiho ia ana aku o kekahi palapala noi e like me ka mea i hoakaka ia ma na Pauku 1 a me 2 e kaohi ia na hihia waiwai a me na palapala hoomalu a ohi paha i kau ia maluna o ka waiwai o ka mea aie kaa ole (banekorupa) e hiki no nae ke hopu ia a hoopaahao ia kekahi mea aie kaa ole ma ke ano he mea aie kolohe, mamuli o ka palapala hoopii i hoohiki ia e kekahi mea i aie ia, e hoakaka ana i na kumu kupono no ia hopu a hoopaahao ana.

            Ina e hoole kekahi mea aie kaa ole (banekorupa) i ka haawi a waiho ana aku paha i kona mau waiwai, buke a waiwai a mau pepa paha i ka Luna Puuku a mau Luna Puuku paha, a hoole paha aole e pane i na ninau (i ninau ia ia ia ma ke ano ku i ke kanawai) i ninau ia aku ia ia ma kekahi ninaninau ana i hana ia e pili ana ia ia ma kona ano aie kaa ole, ua hiki no i ka Lunakanawai e hoolohe ana i ua hana nei e hoopaa i ua mea aie kaa ole nei i ka halepaahao a hiki i kona manawa e haawi mai ai a e pane mai ai paha i na ninau i ninau ia aku ia ia."

            Pauku 6.  E pakui ia mai i pauku hou i kapa ia Pauku 7a a penei e heluhelu ia ai ua pauku hou nei:

            "Pauku 7a.  E waiho na mea i aie ia i hoopaa ia ko lakou mau aie me ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie i kekahi hoakaka e hoike ana i ka nui o kana koi, a me ke ano o ka mea i hoopaa ia, a e hoike oia maloko o ia hoakaka ina paha ua hilinai oia maluna o ia hoopaa ana, a i ole ia ua manao paha oia e hookuu i ua mea nei i hoopaa ia a e koi ana oia ma ke ano he mea i aie ia i hoopaa ole ia kona aie.

            "Ina aole e waiho aku kekahi mea i aie ia i hoopaa ia kona aie i ka hoakaka i olelo ia a hala na la he kanaono mahope iho o ia hooholo ia ana he mea aie kaa ole (banekorupa) kekahi mea, aole e loaa ia ia ke kuleana e koi aku ai no ke koena o ka aie ia ia iloko o ka waiwai o ia mea aie kaa ole (banekorupa) mahope iho o ka pau ana o ka waiwai i hoopaa ia no kona aie."

            A e hoololi ia ka pauku hou i kapa ia Pauku 7a ma ka pakui ana aku mahope o ua pauku la i keia mau olelo: "Ina e waiho aku kekahi mea i aie ia i olelo ia ae la, maloko o na la he kanaono mahope mai o ka hooholo ia ana he aie kaa ole (banekorupa) me ke Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo, i kekahi olelo hoakaka, ua manao oia e hilinai ma na pono no a i elua i olelo ia ae la mamua, alaila e hoomaka koke oia me ka hoohakalia ole e imi mua i kona pono mai loko mai o na hoopaa, a mahope o ka pau ana o na mea e loaa ai ia ia mai loko mai o ua mau hoopaa nei, e hiki no ia ia ke hoike hou mai i kona kuleana no ka mea i koe; aka nae e komo wale mai no oia ma na ano mahele e hoike ia ana mahope mai o ka hooiaio ana o ua kuleana nei ona i ke koena."

            Pauku7.  E pakui ia i pauku hou e kapa ia Pauku 15a, a penei e heluhelu ia ai ua pauku la:

            "Pauku 15a.  Ina ua hana ka mea aie kaa ole (banekorupa) i kekahi o keia mau hewa i hoakaka ia mahope iho nei ua hiki no i ka Aha i ka manawa e hoolohe ia ai no ka ninau ana i ka mea aie kaa ole, a i ole ia ma ka manawa e hoolehe ia ai ke noi a ka mea aie kaa ole e hookuu ia oia, mamuli o ke kauoha malalo o ka sila o ka Aha, e hooholo e hoopaahao ia ua mea aie kaa ole (banekorupa) nei no kekahi manawa aole i oi aku mamua o eono mahina me ka hana oolea, a hana oolea ole paha, oia hoi keia, ina ua hana ka mea aie kaa ole, (1).  Ua lawelawe i ka hana malalo o ke kumupaa oiaio ole, (2).  Aole i loaa ia ia i ka manawa i aie ai oia he mau kumu kupono e hiki ai e manao e hiki ana ia ia e uku aku ia mau aie, a i ole ia, (3).  Ua hana oia me ka manao e huna i ke ano oiaio maoli o ke kulana o kana hana, a no ia mea aole i malama i mau buke a hoike kupono, a i ole ia, (4).  Iloko o ekolu makahiki mauua iho o ka hoomaka ia ana o na hana e hoolilo ia ia i mea aie kaa ole aole oia i malama i na buke a me na hoike mau e hoike ana me ka oiaio i ke kulana o kana hana, a i ole ia, (5).  Ua hoohui wale aku oia i na lilo makehewa ana o kekahi o ka poe ana i aie aku ai mamuli o na pale kumu ole ana i kekahi hoopii e hoihoi mai i kekahi aie a dala mai ia ia mai, a i ole ia, (6).  Ua aie oia i kekahi aie, a i ole ia ua loaa ia ia ka hoaie ia mai mamuli o na olelo hoopunipuni a hana eepa e ae paha, a i ole ia, (7).  Me ka manao e hoonele i ka poe ana i aie ai, a o kekahi paha o lakou ua haawi oia a i ole ia ua kauoha paha oia e haawi ia, a hoollilo ia paha, a hoanoe ana paha i kona waiwai a i ole ia, (8).  Me ka manao e hoonele i ka poe ana i aie aku ai ua huna a lawe aku ma kahi e i kekahi o kona waiwai mahope mai a iloko paha o elua mahina mamua iho o ka la i hoopuka ia ai o kekahi olelo hooholo e uku i kekahi dala i hookaa ole ia e kue ana ia ia.

            "E hiki no i ka mea aie kaa ole (banekorupa) ke hoohalahala imua o ka Aha Kiekie a i ole Aha Baneko paha, mai kekahi o ua mau olelo kauoha nei, a olelo hoahewa paha, malalo o keia pauku ma o kona hoopiha ana i kana hoohalahala maloko o na la he umi mahope iho o ua olelo kauoha nei, a olelo hoahewa paha."

            Pauku 8.  E hoololi ia ka Pauku 25 o keia Kanawai i olelo ia i like ai penei e heluhelu ia ai:

            "Pauku 25.  E uku ia ka Luna Puuku a mau Luna Puuku paha, i umi pa keneta no na dala a pau i loaa mai, a i hookaa ia aku, a hiki i ka huina, a i oi ole aku hoi mamua o hookahi tausani dala, a i elima pa keneta no na huina dala a pau i oi aku mamua o hookahi tausani dala, a e uku pu ia hoi oia, a o lakou paha i na lilo kupono e ae a pau i puka mai mamuli o ka lakou hooponopono ana i ka hana i waiho ia aku ia lakou."

            Pauku 9.  E lilo keia i Kanawai mai ka la aku o kona hoolaha ia ana.

            Aponoia i keia la 30 o Iulai, M. H. 1888.

            KAKALAUA REX.  Na ka Moi:  L. A. Thurston, Kihi@ K@ia 2           

 

SEPATEMABA.

KE KAU ANA O KA MAHINA.

5-Mahina hou..................6 24 6 p.m.

12-Hapaha mua...............11 27 4 a.m.

19-Mahina piha...............6 52 8 p.m.

27-Hapaha hope..............9 58 7 p.m.

 

PUKA A ME KA NAPOO ANA O KA LA.

                                                Puka                Napoo

2-Sabati....................   5 47 9  6 10 8

9-Sabati................       5 48 6  6 05 5

16- Sabati..............      5 50 2  5 58 9

23-Sabati...............      5 52 5  5 51 7

 

KELA ME KEIA

 

            Ua huli hoi aku nei o Adimarala Kimale no Kapalakikpo.

 

            He mai samola poki ko ka mokuahi Alameda i ku mai ai i ka Poaono i hala.

 

            Ua holo aku no Kawaihae ka moku pea Kalakaua e hooili pipi ai a holo aku no Tahiti.

 

            Ua lanakila ka Moi ma kana vito eha, i ka bila kanawai hoohoihoi i ka kanu kope.

 

            Inehinei i hala aku ai ka mahimahi o na Kona, me kona piha ohua a me ka ukana.

 

            E haalele ana ka Vandalia i keia awa no Kapalakiko, i ka wa e ku mai ai o kona pani i keia mau la iho.

 

            O ka hoa hanohano o na Kona Mr. Kamauoha, oia kekahi i kokua nui loa i ke kanawai kope.

 

            E alawa ae e na makamaka i na hoolaha hou e puka aku nei ma ka pepa o keia la.

 

            Na ka Hon. Kauhane ka haiolelo i ke ahiahi Sabati nei ma ka luakini o Kawaihao.

 

            O na lako kukulu no ka halekula o Kipahulu, ua makaukau no ka hoomaka aku i ka hana.

 

            Eia ka mai kunu kalea ke pahola nei mawaena o na keiki, a nolaila, e makaala ae e na makua no na lapaau naauao ana.

 

            I ke ahiahi Poakolu nei i ho-a hou ia ae ia ke kukui uwila, mahope iho o kana lapaau ana ia iho nei e ka hale hana hao o Ulakoheo no hookahi pule a oi.

 

            Ua hoolaha ae o Mr. D. Laiana, lunahooponopono o ka Elele, e wehe ia ana he buke no ke kakau inoa a kukulu i ahahui hooponopono pili aupuni.

 

            Ua hala aku ma ka Malulani onehinei o Lunakanawai Makale, oia ke kahu o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu e malama ia ana ma Waiohinu, Kau, Hawaii.

 

            Eia ae a hiki mai ka haumana a Kauka Una o Geremania, e holo mai ana e lapaau i ke ola o ka mai lepera, ka elele nana e kaualako nei i ka lahui Hawaii i ka make.

 

            Piha pono ke keena Ahaolelo i na Pake i keia mau la iho nei o keia pule, no ka palapala hoopii a kela halawai i malama ia ma ka hale keaka Pake i kekahi po mamua aku nei.

 

            Ma kekahi pauku o ke kanawai koho balota, ua kauoha ia na hoa e hiki mau ma ko lakou noho, a i ole e hana ia pela, alaila, ua hiki ke olelo ia ua hakahaka ka noho o ia apana.

 

            Iliwai like ke alanui Moi i kahi piina o Leleo no ke alahao e hoomoe ia nei, a kioea hoi na pa a me na hale iluna he eha kapuai ka emi o ka honua alanui ilalo.

 

            Ma ka holo ana aku o ka mokukaua Dolepina i ka Poaono nei, ua hoemi ia iho ka ikaika kaua moana o ke awa o Honolulu nei a i ka elua mokukaua.  He hookahi Jack me hookahi Keoni.

 

            I keia Poakahi ae, e wehe ia ai na kula o Punahou me ke kula hanai kaikamahine o Kawaiahao, no ka hoomaka ana aku o keia makahiki kula.  E makaala ae e na makua mea keiki i ka naauao.

 

            O Makaio Makalua, kekahi o na keiki Hawaii i hoouna ia aku nei i Enelani no ke ao kauka lapaau, ua mare mai nei oia i ka wahine haole, he kaikamahine na kekahi kauka o ke kulanjakauhale o Ladana.

 

            Piha lau kanaka ka ike alii o ka la hanau iubile o ka Hooilina Moi i ka Poakahi nei, ma kona home Muolaulani ma Kapalama.  Ua hiki ae he heluna o na kamaaina o ke kulanakauhale nei a pahola aku la i na hoomaikai i ke Aliiwahine.

 

            E pau ana paha ka Ahaolelo i keia pule ae.

 

            O ka Makai Kiu me Kenela Seridana no keia pule ae.

 

            Aole i loaa mai ke komisina Konela o Akepoka no na koa pualu.

 

            O ka Poaha nei oia kekahi o na la wela loa o Honolulu nei.

 

            He heihei waapa ko keia ahiahi mawaena o na waapa ekolu o ka hui heihei Matela.

 

            O ka huina o ka Bila Haawina o 1886, he $4,52 477.16.  Heaha ana la ko keia kau.

 

            He mau la kuaua iho nei ka Poakolu me ka Poaha ma na apana a puni ka mokupuni.

 

            He 17 Bila Kanawai i kakau inoa ia e ke Alii ka Moi, oia ka hoike imua o ka Hale i ka lo inehinei.

 

            Ua lohe ia mai i ka Poakolu nei, ua ili ka mokupea S. N. Castle ma Kualoa, Koolaupoko, a ua hemo hou no me ka poino ole.

 

            Ua hookumu ia ma ka apana o Maemae, he hui hookuonoono e ko laila mau makamaka, a o Chas. Keawe (he niga) oia ka Peresidena o ka hui.  E hele aku imua e keia poe opio o Maemae.

 

KAU AHAOLELO O 1888.

NA HANA O KA LA.

 

            Heluhelu ekolu o ka bila kanawai e pili ana i ka Banako Hale Leta, Holo.

            Heluhelu ekolu o ka bila kanawai koho balota iloko o ke Komite Holookoa, ke Alii Kamika ma ka noho.

            Pauku 29 ua hooholo ia e like me ka bila.

            Pauku 42 ua noi ia e hoopanee loa ia; hoakaka ke Alii Kakela i kona manao maluna o keia pauku a ia ia no a pau ka manawa a hoomaha ka Hale.

 

NA HANA O KA AUWINA LA.

 

            Hoomau ia ka noonoo ana o ka bila kanawai koho balota, ke Alii Dole ma ka noho.

            Lilo na hoa ma ka hoakaka ana i ko lakou mau manao a ma ka ninau ia ana o ka hopanee o ka Pauku 42, ua haule, a holo aku la ka pauku e like me ia ma ka bila.

            O keia mau pauku iho ua hooholo ia e like me ka bila a o kekahi ua haawi ia i kekahi komite wae.

            Hoopau ia ke komite a noho hou ka Hale.

 

KOMITE I HOOKOHU IA.

 

            No ka pauku o ka bila kanawai maluna ae i haawi ia i ke Komite Wae, ua hookohu mai ka Peresidena i keia mau inoa-Kuhina Kalaiaina, Loio Kuhina, C. Balaunu, Kamika, a me Hikikoki.

 

Poalima, Augate 17.

 

            Wehe ia ka Hale ma ka hora 10 a.m., o ka Peresidena ma ka Noho.  Hoomaka ia na hana mau, kahea ia na inoa a hoomaopopoia na hoa i hiki ole mai.

 

HOIKE A NA KOMITE.

 

            Na ke Alii Tausani i heluhelu ka hoike a ke Komite Hoonaauao e pili ana no ka itamu o $10,000 no ka hana a hoomaemae hou ana i ke kula hanai.  Ua manao ke komite e hooholo loa ia kela itamu a pela i hooholo ia ai.

            Nana no i heluhelu he hoike na ke Komite Hoonaauao e pili ana no ka itamu o $5,000 no ke kukulu hou ana i keena kula no ke Kula o Koleaka, e ae ia keia itamu e hookomo ia maloko o ka Bila Haawina.  Waiho ia ma ka papa a noonoo pu ia me ka Bila Haawina.

            Kona no i heluhelu he hoike o ka hapa uuku o keia komite hookahi e pili ana no ka itamu o $45,000 no ke kukulu hou ana i halekula hou.  Ua waiho ia ma ka papa a noonoo pu ia me ka Bila Haawina.

            Na ke Alii Lopikana i heluhelu he hoike na ke Komite Kalepa e pili ana i ka bila kanawai e hoopau ana i ka Mokuna XXXIX, o na kanawai o ka makahiki 1880.  Noi ke komite e hoopanee loa ia ka bila a ua apono ia.

            Na ke Alii Kamika i heluhelu ka hoike a ke Komite Hookolokolo e pili ana no ka bila kanawai e hiki ai ke hoopii i ke Aupuni a na ke Aupuni paha.  He bila hou ka ke komite i hoomakaukau ai.  Heluhelu ia ka bila ma ke poo a apono ia ka hoike.

 

NA HANA O KA LA.

 

            Noi ke Kuhina Kalaiaina o na bila kanawai elua e pili ana no ka hookaawale ana i ka poe mai lepera, e waiho ia i hana no ka la.  Hooholo ia.

            Heluhelu ekolu ia ka bila kanawai hoohoihoi kanu kope.

            Noi o Mr Nakaleka e hoopanee loa ia ka bila a haule, a ua hooholo loa ia ka bila.

            Heluhelu elua o ka bila kanawai alanui kaa ahi.  Waiho ia no ke kakau poepoe a heluhelu elua i ka Poakahi.

            Hoomaha ka Hale.

 

NA HANA O KA AUWINA LA.

 

            Akoakoa hou ka Hale ma ka hora 1.

 

KANAWAI I APONO IA.

 

            Hoike mai ke kuhina o kona Aina E ua kakau inoa ia ka bila kanawai Banako Hale Leta.

            Heluhelu elua ka bila kanawai e laikini ana i na poe paahana, iloko o ke Komite Hookolokolo, ke Alii Walakahauki ma ka noho.  Noonoo pakahi ia na pauku.

            Noi ia e waiho ka pauku i ma ka pakaukau a ua hoole ia. 

            Noi ia e haawi i keia bila kanawai i ke komite hou.  Ae ia.  Noi Mr Kamauoha e lilo Mr. Nakaleka i lala no ke komite.  Ae ia.

            Hoopau ia ke komite.

            Olelo ka Peresidena i ka Poaono e hookohu ia ai ke komite.

 

HILA KANAWAI HOU.

 

            Hoolaha ke Kuhina Kalaiaina he bila hou e hoololi ana i ke kumu kanawai e pili ana i na Home.

            Ma ke noi, ua hoopanee ia ka Hale.

 

KE OLA O KA MAI LEPERA.

 

            Ma ka mokuahi i ku mai nei i kela pule iho nei, ua loaa mai kekahi leta ia Mr. H. W. Schmidt no kela wahine i holo aku nei i Geremania oia o Minnie Scholz, e lapaau ai i kona mai he lepera, a aia oia malalo o na lawelawe ana a Kauka Una o Hamebuga, ua hiki ke hooiaio ia kona mai i keia manawa, ke emi iho la ka lei era a ke pii ae nei ka maikai ma kona mau helehelena.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ua hookohu aku au ia J. A. MAGOON nana e lawelawe ka'u mau hana pili oihana a pau, oiai au e kaawale ana mai Hawaii aku nei.        

            W. A. KINNEY.        Honolulu, Aug. 27, 1888.      2196 tm

 

AHA KAAPUNI APANA EKOLU.

 

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia, o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu o Waiohinu, Kau, Hawaii, ua hoopanee ia a ka Poakahi, Sepatemaba 10, a ke kauoha ia nei na lawehala e hiki ae ma ia la, ma kahi mau, aole hoi mamua ae.                L. McCULLY, Lunakanawai o ka Aha.

            Honolulu, Aug. 7, 1888.         2293 3t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            I KULIKE AI ME KAKAHI MANA Kuai i hana ia maloko o kekahi moraki mawaena o Emma Aylett me Louis James Aylett kana kane mare, ia Geo. S. Houghtailing ka mea moraki mai, i hana ia ma ka la 20 o Augate, 1885, a i kope ia ma ka buke 96 ma ka aoao 273 me 274.  Ke hoike nei keia hoolaha e hooko ia ana ia mana kuai a ua moraki la i olelo ia mamuli o ka uhaki ia ana o na kumu aelike, oia ka uku ole ia o ka ukupanee, a e kudala akea ia ana ka aina a me na pono maluna iho ma kahi a me ka manawa e hoike ia aku ana, ma ua moraki la i olelo ia e like me ia malalo iho.

            No na mea i koe e ninau ia S. K. Kaeo, he loio ma ke kanawai.

            GEORGE S. HOUGHTAILING.

            Honolulu, Aug. 30, 1888.

 

            Penei ka aina e kuai ia ana: O ke kuleana a pau loa o L. J. Aylett i kela apana aina e waiho ana maloko o Kaliu i Honolulu ma ka mokupuni o Oahu, oia hoi ka apana aina kuleana Helu 1092, a Palapala Sila Nui Helu 2247 i hooko ia no Mary Ann Aylett, ao Penei na palena o ua aina la.  E hoomaka ana ma ke kihi hem. makai o keia pili o Kalehua, a me Kapena aina a e holo ak. 23 deg. hik. .40 pauku ma ko Kalehua. ak. 1 deg. kom., 1.33 kaul. ma ko Kalehua ak. 65 1/2 kom., 1.27 1/3 kaul. ma ko Kalehua hem. 11 deg. kom., 1.63 kaul. ma ko Kapena, hem. 70 deg. hik. .80 pauku ma ko Kapena, hem. 57 1/2 hik. .68 pauku ma ko Kapena a hiki i kahi i hoomaka ai.  A maloko o ia apana he 48 1/2 ro@la oi iki aku a emi iki mai paha.    2196 2t

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana elua o ko Hawaii Pae Aina Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o JOHN BAKER no Lahaina, Maui, i make.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Kahuku Baker (w.), no Lahaina, Maui, e hoike ana ua make kauoha ole o John Baker, no Lahaina, Maui, ma Lahaina, Maui, i ka la 3 o Aperila, 1888, a e noi ana e hoopuka ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia William O. Smith.

            Ua kauoha ia, o ka POAKOLU, ka la @ o SEPATEMABA, M. H. 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.

            A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pale maloko o ka Nupepa Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

            Kakau ia ma Wailuku ko Hawaii Pae Aina, Augate 2, M. H. 1888.

            GEO. E. RICHARDSON,     Lunakanawai Kaapuni Apana Elua. 2192 3t

 

            AHA KAAPUNI APANA ELUA o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai, mokupuni o Maui.           

            Ma ka waiwai o Kaimi Meheula w, no Kanapali, Maui, i make.

            No ke mea, ma ka ia 26 o Iulai, 1888, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapaala i olehoia, oia no ke kauoha hope loa a Kaimi Meheula w i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaio ia kela Palapala Ka@ina a e hooopuka ia hoi ka Palapala Luna Hooko no Moses Meheula, i waihoia mai e Moses Meheula.

            Nolaila, ua kauoha ia, o ka POAHA, oia ka la 6 o SEPT., 1888, ma ka hora 10 a.m. ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, ma Lahaina, Maui, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ua Palapaha Kauoha la, a e hoolohe ia ai hoi ia noi ana mai, a me na poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ani i ka Palapala Luna Hooko.

            A ua kauoha hou ia, e hoolaha ia ia mea no na manawa ekolu, iloko o ka Nupepa Kuokoa, he nupepa i pai a i hoolaha ia ma Honolulu.

            Kakauia ma Wailuku, Maui, ko Hawaii Paeaina, Augate 2, 1888.

            GEORGE F. RICHARDSON,

            Lunakanawae Kaapuni Apana Elua    2192 3t