Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 40, 6 October 1888 — HE MOOLELO NO KE Koa o Kanahele, A I OLE IA Ka Naita o ke Kapa Kila Lahilahi. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE Koa o Kanahele, A I OLE IA Ka Naita o ke Kapa Kila Lahilahi.

MOKUNA XI. EULIKE, e waifio aku no au nau e nana a īna e loaa ia oe kekahl maita a keonimana o ka poe i akoakoa mai maanei i oi ae ka u> mamua o'u, e kuhikuhi mai oe ia'u, alaila, hoihoi hou m;ii ka'u mau olelo. E ae no anei oe i keia? Hoomaopopo iho la o Ulike a ike maoli iho la no aole io he naita a keonimana ana i ike ai qiai kona hoi ana | mai Sepania mai, o ka poe wale no ua kanaka makua ao kekahi ua kokoke e pau ko lakou helu la ana ma ka papa 0 ka poe naiia, a o ka poe opiopio hoi e like me ianei aole hoi he maemae ka lakou hana. Nana pono aku la ka !ede ia Sir Ulike a pane aku la: Aole o'u manao e haawi wale mai ana oe ia'u, e hoomaopopo iho oe, o na kane a me na «ahine a pau, pela niau no, a pela eo 1 keia wa, a pela 110 paha ina wa a' pau. O ka lakou mea no i aloha ai o ka ui no la i ko lakou manao, a nolaila e ka naita, mai hoao oe e lawe wale aku i ko,u manaoio ia oe. Haawi pio aku la ka naita; honi muki iho la laua me na puuwai e kapalili ana, a hoomau hou aku la ka lede i ke kamailio ana; Mai manao oe ua pupuahulu loa au 1 ko'u haawi anaj aku i ko'u aloha ia oe. Aole loa pe'a. Ua ike oe 0 kau mau hana maikai a kaulana nia ke kahua kaua ma Sepania, ua hiki mai ia lono i o makou nei, ma o ka poe i hoi mua mai, a'ua hoolohe wale aku no au e ka hoolohe ana o na wahine 1 na moolelo kaulana. Mahope mai, hoi hou mai kekahi poe, a ma o lakou he mau leo mele ka i lohe ia, a. o ka puana o ke mele no Ulike no ia o Kalune, a e mahalo ana iaia ma na ano a pau. Komo pu au i ka mahalo ana a me ka mele ana. Nieniele aku la au i ka poe haku mele i ke ano o keia naita nona ka inoa o Ulike o Kalune, a ua hai mai lakou aohe ona lua ma ke koa a me ka ui. A mai ia wa mai koho iho la au o ka'u naua īa. Iloko o ko'u puuwai e noi mau ana au e ike au i kona mau hiohiona. Nona, ke ike maka keia mau maka i kona mau hiohiona, e haawi aku no au i ka mahalo a keia puuwai i Uahia nona, a mahope aku keia kino i laahia pu nona. A i kuu wa i ike ai o ka naita no nana makou i hoopakele o ua naita noiaa'ueupu mau ana e ike a e lilo ai nn hot na'u, he mea e ka lele ino o ko'u puuwai. A e hai hou aku au ia oe, ia wa no ike iho U ua 01 ae ko'u aloha ia oe, ao kahi kuia wale no a'u e ike nei, ina ua lilo mua kou puuwai ia hai, aii malaila ko'u poino, a e kaa no au iloko o ka mai mau loa. Ua haawi aku ao i kuu lei ia oe ma. ke ano makana a he hoao hoi ina ua lilo *e U hal Ike au i ko hom ana iho, a maopopo ia'u ru'u oe. A—

Leialoha, kuu lei aloha; Na'u oe, Nau au, Nou keia iUhia." Ano, ke ike nei au na kekahi mana mawaho at o ka mana kanaka i alakai i ko kaua mau kapoai e halawai maanel Ae, na la matia io no i alakai ia kaoa e hui maanei. O ka'u hana mua i ka wa a kuu kauwa i hai maī ai nou keia ld a-i, honi iho la %u iaia a i iho la, ina hoi he haiahaa hou iho kou kuluaea e !ike me ko'u —aka, hauoli hou ae la au i ka hlo ana o ka lei a-i o ka Lede Teresa o Damasa ia'u. Ua ike

au i ko nukuakane he a'ii \?c\ie ka aina. a ina he aloha 1 ka?u kaikamahine, aole paha ja hooie mi ana i ka naita 1 hookohu ia ek na moi. A, e ike c<\ o ko u pcjwat kekahi i hooluhi ia; aole ehiki ia'u ke hai aku »a o<i 1 ka nui o ko'a mau tu.i- -| r.ao niai ia «1 mai \i ka [upaama kakahiaka lohe iho la au e huawi ara ka Eaiepera he leaiea na na nai:a i keia auwina la, a owau kekahi i manao īa. Aule nae au i oluolu la inea. Na kekahi 0 ko'u mau hoa'ioha i hookomo i ko'u moa aole nae iakou i manao e hookomo an3 lakou ia'u iloko o ka pilikia. K loaa ana ia'u he enemi ma ke kahua leaiea mai na manao nuahu.i a ka poe manao lili, aka. aoie au e emi hoj>e ana. O ka'u ia i oleio ai mai pono ina aoie au i hiki mai ianei, a nou hoi ua ' lioli au i kuu hikiana mai. A 0 kekahi e ninau aku au ia oe e kuu lede, ua ike auanei oe 1 ka inoa o kela poe nana i hana ino ia oukou iioieo o ka nahelehele? Ua ike au a ke hopohepo nei ai» o hoomauhala a hana ino ia oe ma kahi mehameha. Af)le o'u manao pela, aole no paha 1 ike la kona manao. Aka, o kona hoohaahaa ana no ia iaia iho; e hoomauhala ana no paha oia, aole nae o'u manao e hahau ana oia ia'u ma ke kua. A heaha hoi ko'u mau pilikia i oi ae 1 iko oukou kaikamahine alii? Ua lohe au he wahine ui, ao!e paha kona makuakane e onou ana laia i Vahiue na Karl me kona makemake ole. A, e kuu leele Teresa, e hai mai ua ike oe i ke kaikamahine alii oiai no kona alo oe, he hoa pili anei oe nona?, Ae, he mau hoa'loha maua mai ko maua \va liilii ma», a he hiiinai nui oia ia'u. A pehea kou manao haawi no anei oia i kona lima ia Karl me kona ike no i kona ano? Ina aia no me ia kona noonoo mai kai aole ia e haawi i kona !ima i ke kanaka i manao e heopomo i kekahi kaikamahine, ina he hiki iaia ke uhaki i kona hoohiki ana 1 naita, hiki no iaia ke uhaki i kana mau hoohiki a pau.

A īna pela e ao aku oe īaia e kupaa; he nui aku no naita ma ko oukou aina, malia paha o kau naita kekahi o kokua |iaia ma kou lilo ana 1 hoa'loha nona E hoao no au e hoopakele laia. Amau, he mau kapuai wawae ka'll e lohe nei, ae he poe wahine a he kavaiia kekahi me lakou. Ae, o na wahine he mau hoa'loha no'u, a o ke kane o Lokare ia kekahl o na kauwa a Karl ke ole au e kuhihewa. Makemake anei oe e kamailio au me ia? Aole; oi loa aku ka maikai ina ae le oe e halawai me ia maanei. A ano, e lawe aku i kuu aloha a na na lani e malama ia oe. Honi iho la keia i na linia o ka Ledt Teresa a kaha aku la make ala no ana i nele inai ai. A mamao iki aku huli mai la oia a i hope, a ike iho la keia i na waihine ua poai lakou ā puni kana aloha, a o ke kavalia hoi e nana pono mai ana laia me na maka inoino. MOKUNA XIII. « HE HAU MFA HL'NA HOt". Ua wehe ia na Ipna oka la maloko o kekahi keena oka hale aiii Imipenela. Ma kekahi keena o ka haleahi E noho ana o Ekekela ka wahine a ka £mepera. Ua piha kona mau makahiki he kanalima; he kino puipui maikai kona, e mau ana no ka ui ma kona mau heiehelena. Aole bc kahiko nani maluna ona ke nana aku iaia, a rae he !a aia oU nialalo o ka noho kanikau; e kali ana kona wahine lawelawe me ke koi mai e kahiko iaia me ke kapa kupono no kona kulana o U aowina U aka, he hooUUu waie iho no kana me ka olelo ua mai U ao!e ona oluolu, a aole ona makemake e hoohui hou Uia iloko o na anaīna. He auwina U keu a ka Emep<era wahine e noho ne» iloko o kona keena. Ma ka nana aku 1 kona ano me he j mea U e kaii ana oia no kekahi mea. A he oiaio, e kali io ana oU no kekahi | mea. Ua hoouoa aku oia Ike Keiki- { alii Kar! e hele mai 1 kona keeox Ua hiki io aku oU me qa kap«iai jravae awiwi a maka I makue. {AaU t /**.) 1