Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 42, 20 October 1888 — Page 1

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Paula Plapp
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXVII, HELU 42.                 HONOLULU, POANO, OKATOBA 20, 1888.

HOOLAHA LOIO-

W. O. SMITH.

                        Loio ma ke Kanawai.

Helu 66, Alanui Papu, Honolulu.        fy 4-Iy

WR. KAKELA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

H@ Luna Hooiano Palapala.

tf

WILDER & CO. (WAILA MA.)

Moa kuai papa a me na lako kukuiu hale na ano a pau, a me na me ne pono a pau no ka hale.

                                                Kihi Alanui Moiwahin  me Papu.                   tf

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI?

he Agena Hooiaio Palapala no ka Mokupuni o Oahu

KEENA HANA: Ma alanui Kalep@.

tf.

A ROSA.  (AKONI,)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA : Ma ke Keena Loio Kuhina.

ft.

JAMES M. MONSARRAT.

               (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapala.

            E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii.  Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa.

            KEE NA HANA:  Alanui Kalepa.

VOLNEY VAILLANCOURT ASHFORD,

AKEPOKA.

He Loio, Hoakaka, Pale ma k Kanawai

Kakouolelo, Lunahooponopono a me

ka hana ana i na Palapala Hoolilo.

LAWELAWE ILOKO O NA AHA A

PAU O KE AUPUNI.

            E hana ia no na Palapala pili Kanawai a pau.

            Keena Hana Helu 21, Alanui Kalepa, Honolulu Hale.                                   (2150  Iy)

WILLIAM C. ACHI.

Loio a he kokua ma  ke  kanawai  imua o na Aha a pau o keia Aupuni.

            He Mea Ana Aina a he Boroka  ma  na waiwai paa.

            Keena Hana, Helu 15, Alanui Kaahumanu Honolulu, oia ke Koena mua iho nei o Kini me Peterson.                              2114-y

JOHN MAHIAI KANEAKUA.

            LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI. 

            HE MEA UNIHIOLELO MA KA OLELO

            BERITANIA A ME KA OLELO HAWAII.

            heena Hana, maluna ae o ka Banako o Bihopa ma.

                        1wr.

PACIFIC HARDWARE COMPANY

___

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui    Papu,    Honolulu.

HOOLAHA.

__

G. W. A. HAPAI.

            He Luna Hooke Mare.

--A HE—

AOENA HOOIAIO PALAPALA.

            E loaa no ma Hilo-taona, Hawaii, ma na manawa a pau.                    2152-Iy

E G. HITCHCOCK.

            (AIKUE HIRIKOKI).

LOIO, A KOKUA MA NA MEA A PAU E

PILI ANA MA KE KANAWAI.

E ohi ia no na Bila Aie, ma ka awiwi

            HILO, HAWAII.

                                                                                    2114-1 yr.

GEORGE P. KAMAUOHA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

--A ME MEA—

ANA AINA.

___

E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii.

2091-1y

HALEKUAI BIBI HONOLULU

(Hope o Wm. McCandles.)

HELU 6 ALNAUI MOIWAHINE, MAKEKE

MA ULAKOHEO.

            Na Bibi momona, Hipa, Puaa me Ia, na lako ai ulu & co.

            O na kauoha a na ohana a me na moku mai e hooko koke ia no me ka eleu a me ka hikiwawe.

            O na holoholona ola no na moku e huki no ke hooko koke ia.

            Telepone Helu 213.                             31@@-tf

 

 

HE KAAO

--NO—

HAPAIKALA-

Hapaikamahina

___

 

KA HUA OHIA NANI

I LOAA MA KA

Piko Mauna o Farani

___

Ka ui nana i Kakele ke

Aupuni o ka Lihilihi

o na Manu.

_____

 

I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

____

 

Unuhi ia e H. Kane

HELU 4.

 

IAIA NO e nanea ana i ka nana i ka nani o kanaka a me ke kulanalanakauhale, ua ike aku la oia i kekahi wahi keiki i ka hele ana mai a ku mamua o kona wahi lio, me ka haawi pu ana mai i kona aloha kakahiaka iaia nei, pela no hoi ka kakou koa i panai aku ai i mua o ke keiki, me kona pane pu aku i ke keiki.

            E ke kamaaina, heaha ka hana nui o keia kulanakauhale?  He heihei lio ka hana nui o keia kulanakahale.

            Pane hou aku la o Hapaikala, Hapaikamahina, e hele hoi ha kaua i ike aku hoi a’u.

            He malihini ka paha oe i keia wahi ea?  Ae aku nei keia, mai hea mai oe wahi a ke kamaaina?  Mai ke aupnni mai a’u o Sekotia.

            Manao iho nei keia he oiaio ka olelo a ka malihini:  ua koi aku la keia i ka kakou koa, e hoi laua i kauhale, oia hoi ua komo ke aloha iloko o ke kamaaina no ka malihihi, no ka nani o kona mau helehelena.

            He oiaio no hoi, o kona aahu e paa ana ma kona ili, ua pahonohono ia , a o kona wahi aahu no hoi ia  ana i haalele aku ai i kona home kuahiwi  No ka nani okona mau helehelena ka mea nana i kono mai i ke kamaaina, e lawe aku ika kakou koa i aikane nana.

            Ua aku ae nei keia i ke noi a ke kamaaina, no ka hele ana aku me ia i kona hale, a mamua o ko laua nei hele ana, ua pane mai la ke kamaaina iaia nei.

            Ina e hoi kaua a hiki i ka hale, ma ka’u wahi e hele ai a noho, malaila mai oe, i na e huhu ia mai ae e kuu makuakane, mai hoolohe oe i kana mau olelo, hele mai no oe mahope o’u.  I kipaku mai kuu makuakane ia oe, alaila, o kona kipaku ana no ia ia’u, kana keiki hoi.  Alaila, hele pu kaua i kou aupuni e i ni ai i pono no keia ola ana ma keia ao.

            Oiai o ke Kanawai paa o ko makou aupuni, aohe he makemake ia o ka poe ilihune, e noho pu iloko nei o ke kulanakauhale nei, o ko’u makuakane ponoi, oia ke Kiaaina o Farani nei, no ko’u aloha ia oe, oia he malihini oe, nolaila, ke lawe nei wau ia oe i hoa’lono’u a mau loa aku, a na ka make e hookaawale ia kaua.

            I ka hooki ana iho o ke keiki a ke Kiaaina i kana mau olelo, oia ka wa i pane aku ai o Hapaikala Hapaikamahina.  Ina hoi ha pele e hooku oe ia’u e hele ma ka’u huakai, oia ke ike mai la no oe i ko’u ano he ilihune.

            Pane aku la ke keiki a ke Kiaaina, mai nana oe ia mea, ua hoole aku la no keia, a no ka nui paakiki o ke keiki a ke Kiaaina i ke koi e hoi i kona wahi, ua ae aku la keia i ke noi a ke keiki a ke Kiaaina.

            Ua hoomaka aku la laua nei e komo iloko o ka pa, ia laua nei i komo aku ai, ua ike mai la ke Kiaaina i kana keike e komo aku ana me keia keike pelapela.  E kuu Welina pehea la oe i lawe mai nei i keia  keiki pelapela i ko kakou home nei, aole  anei oe i ike i ke kanawai o ko kakou aupuni nei, aole hoi he makemake ia o ka poe ilihune, e like me ke na keiki  au e lawe mai nei.  E kipaku aku iaia e hele mai loko aku o keia pa !

            Ua pane aku la kana keiki, he aloha a’u iaia, a no ia kumu ko’u lawe ana mai nei iaia, a ua hawai wau i ko’u ae e lilo maua i mau hoa’loha

            Aole!  Aole loa o’u makemake iki, wahi a ka makuakane i pane mai ai me na helehelena i piha i ka inaina.

            Pane hou aku la kana keiki, e kuu makua mai hoowahawaha oe i ka mea a ke Akua i hana mai ai, oia @ e kanaka no hoi ia, aole hoi he holoholona, e aloha aku oe iaia, elike me kou aloha ia’u kau keiki.

            Hele koke aku iwaho, aole o’u makemake e komo kona po iloko o kuu hale.

            Ina hoi ha pela, wahi a kana keiki, o kou huhu ana iaia, oia no kou hoowahawaha ana mai ia’u kau keiki hoi, a e ahona ko maua hele pu ana ma kahi e hiki ai ia maua ke noho pu, oia hoi ua lawe mai a’u iaia ma ke ano e malama aole hoi e hoohilahila aku iaia a e hana aku i ka me ino maluna ona a e kapa mai hoi ia ia’u he keiki ino, a na’u anei paha e hana i ka mea ino, a o ke ino ana hoi ia o kou inoa, a e i mai paha oe ia, ua he keiki ino, a me ka lehulehu pu ke kahi.  No ia kumu a’u i manao ai e hele pu, mamua o ko’u hooku ana aku iaia.

            I ka lohe ana o kona makuakane i na olelo a kana keiki ua lilo ia i mea e hookaumaha aku i kona manao, a ua lilo ia i mea nana e noonoo ai, o kona hooku i kana keiki e hele pu me ke keiki o kona aua paha, a liuliu ua pa ne mai la oia i kana keiki, e koino mai maloko o ka hale kuke.

            Ua pii aku la laua nei a kau iluna o ka nanai ua, pane hou mai la ka ma kuakane i kana keiki, e lawe aku iaia iloko o ka hale kuke, oiai he ehaeha ko’u maka i ka ike aku i ka weluwelu o kona lole.

            No ia mau olelo a ka makuakane, ua pane aku la oia i kana aikane e hahai mai mahope o’u, ua hahai aku la no hoi keia mahope a hiki i ko laua nei komo ana iloko o ka hale kuke.

            Ua wiaho iho la oia i ka kakou koa iloko o ka hale kuke, me kona pane ana aku i kana aikane, e noho oe maanei a hoi mai a’u, e hele ae hoi au e kii i kapa nou @ hoi mai, alaila, hele aku kaua no ka hoomaemae ana iho ia kaua.

            Ua pane aku la keia, mai kii oe i ko’u lole ka mea a kou makua i hoolako ai nou, ua lawa iho la no a’u i keia wahi lole, aole pela wahi a keiki a ke Kiaaina, oia ua makemake au e hele pu kaua i ka nana i ka heihei lio.

            Oia hoi he nui kanaka oia wahi, a he mea hilahila hoi no kaua ka hele ana aku ia wahi me kena kapa, a e ike la mai ae nei hoi oe o ko kipaku ia mai no ka hoi ia a he mea hilahila loa aku hoi ia.  I pono ai ho@ ka kaua hele ana aku, e komo oe i wahi lole maikai i kumu hoi e nalo ai kou ika ia ana mai e kanaka, alaila, aohe mea nana e keakea mai i ka kaua huakai makaikai, nolaila, he mae pono ia oe ka hoomaeana iho ia  oe mamua o ko kaua hele ana.

            Ua ike io iho la no hoi keia he pono io ka hele ana aku e hoomaemae iaia iho, hele aku la laua nei a hiki i ka hale auau, a hoomaka keia e auau ua kaha aku la kana aikane hele, no ke kii ana aku i kapa no ianei.

            I ka hala ana aku o ka na aikane, ua hoomaka aku la keia e auau, i ka pau ana o kana auau ana, ua komo mai la ke keiki a ke Kiaaiana me ke kapa a haawi mai la iaia nei, me kona puka hou @ na aku i waho no ke kali ana a pau ke komo kapa ana o Hapaikala Hapaikamahina.

                                                (A@l@ i pau)

Lutanela roge

­­--KE—

Kiu o ke Kaikuono

O MOBILE.

__

Ke Kiu a Adimarala Faragata

            i hoouna ai e Ana a e huli i

            na Topido ma ka Papaku o

            ke Kaikuono o Mobile.

__

He Moolelo iloko o ke Kaua

Kuloko o ka Akau me

ka Hema.

__

KA MAKE ANA O KE KIU WAHINE

O MOBILOE.

 

            UA HOOMAU aku la laua nei i ka hele ana imua me ka awiwi, a e ukali ana hoi ke kiu wahine o Mobile mahope o na lima me na wawae, a i ko laua nei wa i hiki ai i kekahi wahi hale kanaka ole e ku ana mawaho o na palena o ke kulanakauhale, ua komo aku la laua nei iloko no ka hoomaha ana.

            Ua manao ke kaikamahine e hoho iki kana ipo aloha i keia wahi hale a hiki i ka wa e holopono ai kana mau hana, oiai kaia wa uluaoa o ke kulanakauhale, he mea hiki ole ia laua ka hoao ana e komo no Mobile i keia mau hora.

            Ua hiki i ka wahine kiu o Mobile ke hoomaopopo iho i keia manawa, he leo wahine kekahi i pane ae o kela mau mea elua, ana hoi e hiki ai ke koho aku, o ka leo no ia o Edita Taila, ke kaikamahine ana i hoopaapaa ai i kekahi mau hora o keia ahiahi.  Ua olelo iho la ua kiu wahine nei, he mau kiu Amerika hou no kela mai na aumoku mai o Faragata.

            Ua huli hoi aku la oia me ka awiwi nui no ke kahua hoomaha o Kenela Levieta, me ka piha hauoli no ka loaa ana iaia o ka meheu o keia kiu hou.

            I ka wa a ke kiu wahine o Mobile i halawai iho la me Roge ma i ke alanui ua huli hoi pololei loa aku ka Elele no ke kahua hoomaha, a hai aku la ia Kenela Levieta i ka lono, he oiaio na olelo a ke kiu wahine ma o ka waapa e lana la ma kekahi aoao o ke kaikuono, ana hoi i ike maka aku la i ka inoa o ka Hakapoka ma ka ihu o ka waapa.

            “Ua lawa na hooiaio kupono no ke ahewa ana aku i ke pio,”  wahi a Levieta i pane ae ai a noho iho la maluna o kona noho ma ke pakaukau.  “Ha, ha, ha.  E kali iki au i kona hoopai a ka la apopo, i ninaninau aku au i ke kulana kaua o Faragata e paa nei i ke kaikuono.”

            Ua hopu ae la oia i kana peni, a kakau aku la i kekahi leta na Mekia Noutana, Ilamuku o ka halepaahao o Mobile, a penei kana palapala ana aku :

                        “Wahi Hoolulu-kaua,

                                                Augate 7, 1864

“Ia Mekia PAULO NOUTANA, Hamuku:

            “Ke kauoha ia aku nei oe ma keia, o ka’u leta mua i lawe ia aku nei ma ka lima o Kapena Buluka, e kali oe no ka hooko ana i kela kawoha a hai hou aku au ia oe.  E haawi i kou makaala loa i ke pio mamuli oia mahuka.

(kakauinoaia)  “G. K. LEVIETA,

                        “Mekia-Kenela, C. S. A.”

 

            Ua haawi aku la o Levieta i keia lea kauoha i kana Elele, a lawe pololei aku la oia no ka halepaahao o Mobile, a eia ka hora 2 o ka wanaao o kekahi la ae.

            Ua hele pololei aku oia a komo iloko o ke keena oihana o Ilamuku Noutana a kali iho la no kona hoi mai, oiai oia ma kela huakai ana i ka rumi i hoopaa ia ai o Roge, a akahi no oia a huli hoi mai kana huakai makaikai mai i na poe pio ma na rumi e ae.

            I ka wa a ka Ilamuku i hiki mai a@ i ka ipuka o kona keena, ua ike mai la oia i ka Elele e kali ana iloko o kona rumi, ua pane mai la oia i keia mau olelo—

            “Halo,--Karoma!  E kali ana oe ia’u—he?”

            “Ae” wahi a ka Elele i pane aku a me ke kunou.

            “O@ E kala mai oe ia’u no kou ka’a @ihi loa ana.  No ka biki ana mai nei o Kapena B@luka me kana kauoha, ua kono ia au e hele pu me ia i ka halepaahao a hoi aku la oia.”

            I keia wa ia wehe ae ai ka Elele i kana leti kauoha a haawi aku la i ka hamuku, oia kana i lalau mai ai me ka pane pu ana ae—

            “A:  He kauoha hou no keia:  O ka hela elua iho la keia o na kauoha i o a mai nei i keia po.”

            Ua wehe koke ae la o Mekia Noutana i ka leta kauoha, a heluhelu n e ke akahele loa a me ka hoomaopo@pono i na huaolelo, a ma kahi e olel@ ana,-- e kali oia no ka hooko aku i kela kauoha o ka li i ke kanaka pio, a e haawi i kona manawa a pau me ka makaala loa o mahuka oia, ua pooho ae la ua Ilamaku nei me ka leo o ke kahaha nui a hopu i ka leta apuka a ke kaikamahine, hoopuka ae la i keia mau olelo me ka leo nui—

            “Auwe!  Ma ka inoa o na Lani,--heaha  ke ano o Kenela Levieta i hai mai nei maloko o keia leta kauoha mua?  Ma kahi o ka hooko i ka hana e li i kela kanaka pio, ua haawi mai oia i ke kauoha e haawi aku ia Kapena Baluka,--ua kuhihewa ia ka ka hopu ia ana o kela kanaka no kekahi kanaka okoa aku?”

            Na keia mau huaolelo i hoano e ae i na helenelena o ka Elele, a oia kana i pane aku ai—

            “Auhea ia leta kauoha au e kama ilio nei?”

            “Eia!” wahi a Nountana i haawi mai ai i ka Elele  “O keia wale no ke kauoha i loaa mai ia’u mamua o kou hiki ana mai nei.”

            Ua nana iho la ka Elele i keia leta, a ike koke iho la no oia i ka like ole o ka lima kakau me ko Kenela Levieta, ua pane ae la oia imua o ka Ilamuku—

            “He leta apuka oiaio keia!”

            “Heaha?  he leta apuka keia?  No, no, no,” wahi a Nountana i hopu ae ai i ka leta a nana pono loa iho la i ke ano o na hua kakau maa mau a Levieta e palapala ai iaia.

            “Ae,--ke ike nei au, he leta apuka io keia.  He leta apuka keia i hana ia imua ponoi o ko’u maka.  Bai Jove!”

            Hina ae la o Nountona ihope o kona noho no kekahi mau sekona, me he mea la, he kanaka oia i hoomalule ia kona kino e ka waiona a nawaliwali, a no kekahi mau minute, aohe oia i pane koke aku i ka Elele.

            “Aole paha oe i ike ia kanaka i kapaia ma ka ino o Kapena Buluka?”

            “Aole he ukali o Kenela Levieta i kapa ia ma kela moa,” wahi a ka Elele.

            “E hoi oe a hai aku ia Kenela Levieta,--o Mekia Paulo Noutana, hamuku o Mobile nei, he poo kona o ka hupo nui—he pahikaua kana o ka hupo—a he mau lawelawe kana o ka hupo.  e hai pu aku iaia no ka mea nana keia leta apuka, e huli ana au i ke’a kiu Amerika a me kela Kapena hoopunipuni ino loa, mai keia hora aku a hiki i ka wa e kukulu ia ai o ka maluhia o ka aina, ina he mau makahiki loihi ka manawa e kihi mai ana, a e hookoe ia hoi ko’u ola a ike i kela la kamahao!”

            Ua haalele aku la ka Elele i ka Ilamuku iloko o kono huhu nui, a huli hoi aku la oia no ke kahua hoomaha o Kenela Levieta me ka leta apuka pu.

            Ua ku koke ae la o Mekia Noutona iluna a holoholo iloko o ua rumi nei, a he mau helehelena kona e hiki ke kaena ae.—ua aa oia e ku a paio me kekahi kanaka ikaika loa o ke ao nei ina e ku aku imua ona i kela manawa, oia kana i hoopuka ae i keia mau olelo—

            “A !  I keia manawa au e hoike ai i ka uku hoopai no kela Kapena apuka me ka uwahi o ka ipupaka iloko nei o ko’u rumi, he apuka eleele i oi aku mamua o ka hohe wale a me ka maalea o ke diabolo.  D—kela Kapena Buluka.”

            Ua lalau ae ua Mekia la i kona ipupaka a puhi ae la iloko o kona ukiuki nui.

                                                            (Aole i pau.)

HE MOOLELO

--NO KE—

Koa o Kanahele,

--A I OLELA—

Ka Naita o ke Kapa

Kila Lahilahi

__

MOKUNA XIII.

HE MEA HUNA HOU.

UA KIHIKO ia oia me ka lole we ewka alaula a me ke g@la me na pohaku nani, a e kau ana ma kona umauma ke kea o Sana Anaru.

            Eia au la e kuu makuahine? wahi ana.  E hai mai i koa ano.

            Noho iho ilalo, e kuu keiki, a e hoolohe mai i ka’u mau olelo.  e kala mai ia’u:  ke hoomakaukau mai nei ke anaina, a o keia hui ana o na aupuni ekolu a me keia hoolilo nui ana a ko makuakane.  no kou pono ia no kau hoopalau ana me ke kaikamahine alii alii o Geremania.  Ua ike au iaia e kuu keiki; he wahine ua.  Ua ike nae paha oe iaia?

            Aole, a malia i keia la au e ike ai au iaia.

            Ka i no ua ike oe i ka po nei?

            Aole oia ilaila, e kuu makuahine.  Hoouna mai oia i ka olelo e i ana aole ona oluolu.

            Nana pono aku la kona makuahine iaia a pane aku la:  E kuu keiki, ua kaumaha ka manao o ke kaikamahine alii nou a me kau mau hana.  Ua lohe au i kau mau hana iloko o ka nahelehele a pela pu me ke kaikamahine al i.  No ia mau hana au oia ko’u kumu o ke kauoha ana aku nei ia oe.  E imi oe i mea e pau ai keia hewa ou, a e imi oe a loaa kou kala ia mai e kuu keiki, aole oe i ike i ka nui o kou poino ke lilo ole o Constance i wahine nau.

            Aole ka ia e lilo ana i wahine na’u, no ke aha ka hoi ko lakou kumu o ka hiki ana mai ianei.

            E kuu keiki e, mai hilinai loa oe ma ia ano, no ka mea, a ka mea pono i ke kanaka, ua hewa ia i ke Akua.

            Ae, he olelo aelike keia mawaena o kona makuakane a me kou.  E hoopau oe ia manao ou e kuu keiki, e noonoo oe he mea e ae no kekahi malalo o ia aelike hookahi, oia ka makuakane o Kale, ka Moi o Farani.

            He kanaka opiopio oia, a he kanaka oi hoi, ua makemake ia laua e mare mamua, a no ka noho huikau me na wahine lehulehu wale, nolaila, hoopau wale ia, a eia hoi oe ke hoik-ike mai nei i kau mau hana i ke akea.

            He nui a lehulehu wale na naita mai Farani mai, he poe koa kaulana a maikai, a he poe kekahi no ke kulan @ hanohano.  Ku ino ae la o Karl iluna a nohi iho la kona mau kapuai wawae a pane mai la, ma o na uhane la, he oi oi aku ka pono no na koa Farani i aloha ia Constance ke maalo ole ae ma kuu alo.

            E akahele e kuu keiki, aole au e keakea aku ana ia oe, e ao aku ana au ia oe e hoomaikai oe ia oe iho imua o ke kaikamahine alii e hana oe i na mea a pau e oluolu ai ia. ina no e kukuli oe ilalo e pono ai. e hana oe@pela e kuu makuahine.

            Aole, aole e kuu keiki, e hoolohe wale mai no oe i k’au e olelo aku nei, ina e lilo o Constance mai ia oe aku, o ka lilo no ia o na mea a pau wai ia oe aku, lilo pu me ke kalaunu o ko makuakane, he oiaio ka’u e olelo aku nei ia oe.  Hamau, o hele, he kapuai wawae ka’u e lohe nei.

            Lohe pu aku nei laua i ka wili ana mai a kekahi mea i ka puka, haalele iho la keia i ka rumi o ka makuahine ma kekahi puka a komo mai la kekahi wahine ma kekahi puka, uuhi ia kona kino me ke koloka loihi mai luna a lalo o na wawae.

            Ia Karl i puka aku ai, hele pololai aku la ia no kona rumi, a iaia e hele ana me ka noonoo i na olelo a ka makuahine, komi ana kekahi mea ma ko ianei poohiwi, alawa ae la keia a ike aku la i kekahi mea me he kahuna moneka la.

            Heaha keia, a heaha kau ia’u?

            Hamau, hele mai kaua no kahi wa pokole, mai kahi mai nei paha oe o ko makuahine.

            Ae, a heaha kou makemake e ike, a owai la oe.

MA KE KAUOHA.

KUAI AINA AUPUNI.

__

            F. kuai kudala ia aku ana i ke akea ma ke alo iho o Aliiolani Hale, i ka hora 12 awakea Poakolu, Nov. 14, 1888, ke koena aina Aupuni ma Kupahua, apana o Puna, Hawaii, nona ka ili he 1151 eka.

Koho kiekie, $250.

                                    JONA. AUSTIN,

            Kuhina Kalaimina no ka manawa.

Keena Kalaiaina, Oct. 9, 1888.

                                                            2202-4t

KEENA KALAIAINA.

___

            I kulike ai me ka Pauku 2, Mokuna XXVI, o na Kanawai o 1888, ua koho ia na keonimana maialo iho ma kahi o ka Papa mua, i K@misina no na Ala L@i@ a me na Pono Wai ma ko lakou mau Apana iho

HAWAII.

Hilo……………………………………………………………………..C. E. Richardson

Kau………………………………………………………………………..J. H. S. Martin

South Koha’a………………………………………………………………….Z. Paakiki

North Kohala…………………………………………………………………E. C. Bond

Hamakua……………………………………………………………………R. A. Lyman

MAUI.

Wailuku……………………………………………………………………..Eugene Bal

Hana………………………………………….………………………………S. W. Kaai

Lahaina…………………………………………………………………..…M. Makalua

Kaanapali…………………………………………………………..………J. A. Kaukau

MOLOKAI.

Molokai………………………………………………………………….……D. Kailua

 

OAHU.

Koolaupoko…………………………………………….…………….…….G. Barenaha

Koolauloa…………………………………………………………………....…J. Kaluhi

Wailua…………………………………………………………………….S. N. Emerson

Ewa me Waianae……………………………………………………..……..J. Kekahuna

JONA AUSTIN,

            Kuhina Kalaraina no ka manawa.  Keena Kalaiaina, Oct. 4, 1888.

2201-3t

HOOLAHA KEENA KALAIAINA.

            Ke hoolaha ia aku nei ka hoolohe ana mai o na kanaka a pau i ioaa ke kuleana Luna Hooiaio no na Palapala, i ke Kanawai i kapaia “He Kanawai e Hoomaopopo ai i na Moolelo e malama ia e na Luna i hoomana ia e Hooiaio i na Palapala,”  i aponoia i Iulai 4, 1888.  E hoomai ia no ka mea e hooko ole ana i keia.

                        LORRIN A. THURSTON,

                                                Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Sept. 22, 1888.

2200-3t

­­­KUAI AINA AUPUNI.

__

            E KUAI ia aku ana ma ke kudala akea, mamua iho o ke alo o Aliiolani Hale, i ka hora 12 awakea o ka Poakolu, Okatoba 24, 1888@ he apana aina ma Kaumakani, Kipahulu, mokupuni o Maui, nona ka ili he 65—100 eka.  Koho kiekie, $50.

                        I. A. THRUSTON.

                                    Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Sept. 17, 1888.

            2199

HOOLAHA.

            Malalu o ka mana o ke kanawai i kapa ia “He Kanawai e hooholo ai i ma@ Luna Nana Halepaahao a e hoomaopopo ai i ka lakou hana a me ko lakou mana.” i apopo ia i ka la 24 o Iune, 1888, ua hookohu ia keia mau keoninana malalo he Papa Luna Nana Halepaahao o ke Aupuni :

                                                ALFRED S. HARTWELL,

                                                THOS. RAIN WALKER,

                                                JOHN EMMELUTH.

                                    LORRIN A. THURSTON,

                                                                        Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Sept. 21, 1888.

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

            O ka poe a pau he mau kuina ko lakou i ka waiwai o Z. Y. Squires o Waialua, Oahu, i make, ke kauoha ia aku nei lakou e hoike mai i ka lakou mau bila i h@oiaio kupono ia i ka mea nona ka inoa malalo iho, iloko o eono mahina mai keia la aku o hoole mau ia lakou.

                                                            WILLIAM O. SMITH,

Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala

                        Hooilina i huiia o Z. Y. Squires,

            Honolulu, Okatoba 11, 1888.

02-4t

A HA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai  Ma ka hana o ka waiwai o KEALOHAPAUOLE (w.) o Puaahale, Molokai. i make kauoha ole.  Ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a J. Kalilikane he kaikunane no ka mea i make, e hoike ana ua make kauoha ole o Kealohapauole (w.) no Puaahala, Molokai, ma Molokai i ka la—o-----1887, a e noi ana e hoouka ia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kalilikane.

            Ua k@uoha ia, o ka POALUA, ka la  30 o OKATOBA, 1888, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Pukoo, Molokai, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu ioaio ke lakou e ae ia ai ua noi la.

            A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ka NUPEPA KUOKOA, he nupepa ma Honolulu.

            Kakau ia ma Wailuku ko Hawaii Pae Aina, Sept. 27. 1888.

                                    GEO. E. RICHARDSON.

                        Lunakanawai Kaapani Apana Elua.

2201-3t