Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 42, 20 October 1888 — HE KAAO NO HAPAIKALA-Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuki ia e 11. Katu Hklu 4. lAIA NO e nanea ana i ka nana i ka nani o kanaka a ine ke kulanalanakauhale, ua ike aku la oia i kekahi wahi keiki ika hele ana mai aku mamua o kona wahi lio, me ka haawi pu ana mai i kona aloha kakahiaka iaia nei, pela no hoi ka kakou koa i panai aku ai i mua o ke keiki, me kona pane pu aku i ke keiki. E ke kamaaina, heaha ka hana nuio keia kulanakauhale? He heihei lio ka hana nui o keia kulanakahale. Pane hou aku la o Hapaikala, Hapaikamahina, e hele hoi ha kaua 1 ike aku hoi a'u. He malihini ka paha oe i keia wahi |ea? Ae aku nei keia, mai hea mai oe wahi ake kainaaina? Mai ke aupnni j mai a'u o Sekotia. Manao iho nei keia he oiaio ka olelo a ka malihini: ua koi aku i ka kakou koa, e hoi laua i kauhale, oia hoi ua komo ke aloha iloko o ke kamaama no ka malihihi, no ka nani o kona mau helehelena. He oiaio no hoi, o kona aahu e paa ana ma kona ili, ua pahonohono ia, a o kona wahi aahu no hoi ia ana 1 haalele aku ai i kona home kuahiwi No ka nani o kona mau helehelena ka mea nana 1 kono mai i ke kamaaina, e lawe aku i ka kakou koa i aikane nana. Ua aku ae nei keia i ke noi a ke kamaaina, no ka hele ana aku me ia i kona hale, a*mamua o ko laua nei hele ana, ua pane mai la ke kamaaina iaia nei. Ina e hoi kaua a hiki i ka hale, ma ka'u wahi e hele ai a noho, malaila mai oe, i na e huhu ia mai ae e kuu makuakane, mai hoolohe oe i kana mau

olelo, hele mai no oe mahope o'u. I kipaku mai kuu makuakane ia oe, alaila, o kona kipaku ana no ia ia'u, kana keiki hoi. Alaila, hele pu kuua i kou aupuni e i ni ai i pono no keia ola ana ma keia ao. Oiai o ke Kanawai paa o ko makou aupuni, aohe he makemake ia o ka poe | ilihune, e noho pu iloko nei o ke kulanakauhale nei, o ko'u makuakane ponoi, oia ke Kiaaina o Karani nei, no ko'u aloha ia oe, oia he malihini oe, nolaila, ke lawe nei wau ia oe i hoa'lono'u a mau loa aku, a na ka make e hookaawaie U kaua. I ka hooki ana iho o ke keiki a ke Kiaaina i kana mau olelo, oia ka wa i pane aku ai o Hapaikala Hapaikamahina. Ina hoi ha pele e hooku oe ia'u c hele ma ka'u huakai, oia ke ike mai la no oe i ko'u ano he ilihune. Paneakulake fceiki a ke Kiaaina, mai nana oe ia mea, ua hoole aku la no keia, a no ka nui paakiki o ke keiki a ke Kiaaina i ke koi e hoi i kooa wahi, U a ae aku la keia i ke noi a ke keiki a ke Kiaaina. Ua hoomaka aku U laua nei e hoi 00 kahi o kona hoa'Uha, Ulauaneii| hiki aku ai aawaho o ka puka pa, I

leie iho la keia mai luna iho o kona «ahi lio, a hawanawana aku la ma ka pepeiao o kona wahi lio, me ka i ana aku e noh;> oe maanei no ke kali ma ia u, ua kunou mai la ke po o ka iio, me ka ike ole mai o kana aikane i keia mau hana ana. Ua heomaka aku !a laua nei e komo iioko oka pa, ia laua nei i kemo aku ai, ua ike mai ia ke Kiaaina i kana keīke e komo aku ana me keia keiki pelapela. E kuu Welina pehea ia oe i lawe mai nei i keia keia ktiki pelapela i ko kakou home nei, aole anei oe i ike i ke kanawai o ko kakou aupuni nei, aoie hoi he makemake ia o ka poe liihune, e iike me ke na keiki au e lawe (nai nei. E kipaku aku īaia e hele mai loko aku o keia pa !

Ua pane aku la kana keiki, he aloha a'u iaia, a no ia kumu ko'u lawe ana

mai nei iaia, a ua hawai wau i ko'u ae e lilo maua 1 mau hoa'loha

Aole! Aole loa o'u makemake iki, wahi a ka makuakane 1 pane mai ai me na helehelena i piha i ka inaina.

Pane hou aku la kana keiki, e kuu uiakua mai hoowahawaha oe 1 ka mea a ke Akua i hana mai ai, oia no hoi ia, aole hoi he holoholona, e aloha aku oe iaia, elike me kou aloha ia'u kau keiki.

Hele koke aku iwaho, aole o'u makemake e komo kona po iloko o kuu hale.

Ina hoi ha pela, wahi a kana keiki, o kou huhu ana iaia, oia no kou hoo* wahawaha ana mai la'u kau keiki hoi, a e ahona ko maua hele pu ana ma ka hi e hiki ai ia maua ke noho pu, oia hoi ua lawe mai a'u iaia ma ke ano e malama aole hoi e hoohilahila aku iaia, a e hana aku i ka mea ino malunaona, a e kapa mai hoi la ia'u he kukiino, a na'u anei paba e hana i ka mea ino, a oke ino ana hoi ia 0 kou inoa, a e 1 inai paha oe ia,u he keiki ino, a me ka jlehulehu pu ke kahi. No la kumu a'u | i manao ai e hele pu, mamua o ko'u hooku ana aku iaia. I ka lohe ana o kona makuakane i na olelo a kana keiki ua lilo ia i mea e hookaumaha aku 1 kona manao, a ua lilo ia i mea nana e noonoo ai, o kona hooku i kana keiki e hele pu me kekeiki 0 konaauapaha, a liuliu ua pa ne mai la oia i kana keiki, e komo mai maloko o ka hale kuke. Ua pii aku la laua nei a kau iluna 0 ka nanai ua, pane hou mai la ka ma kuakane i kana keiki, e lawe .aku iaia iloko o ka 'nale kuke, oiai he ehaeha ko'u maka i ka ike aku i ka weluwelu o kona lole. No ia mau olelo a ka makuakane, ua pane aku la ou i kana aikane e hahai mai mahope o'u, ua hahai aku la no hoi keia mahope a hiki i ko laua nei komo ana iloko o ka hale kuke. Ua waiho iho laeii i ka kakou koa iloko o ka hale kuke, me kona pane ana aku i kana aikane, e noho oe maanei a hoi mai a'u* e hele ae hoi au e kii i kapa nou • hoi mai, alaiia, hele aku kaua no ka hoomaemae ana iho ia kaua. Ua pane aku la keia, mai kii oe i ko'u lule ka mea a kou makua i hoolako ai nou, ua hwa iho la no a'u i keia wahi lole, aole pela wahi a keiki ake Kiaaina, oia ua makemake au e hele pu kaua i ka nana i ka heihei lio.

| Oia hoi he nui kanaka oia wai i, a he mea hilahila hoi no kaua ka hele ana aku ia wahi n.e kena kapa, a e ike la mai ae nei hoi oe o ko kipaku la mai no ka hoi ia a he mea hilahila loa aku hoi ia. I pono ai ho« ka kaua hele ana aku, e kooio oe i wahi lole maikai i kumu hoi e nalo ai kou ika ia ana mai e kanaka, alaila, aohe mea nana e keakea mai i ka kaua huakai makaikai, nolaila, hr mae pono ia oe ka hoomaeana iho ta oe mamua o ko kaua hele ana. Ua ike io iho la no hoi keia he pono io ka hele ana aku e hoomaemae iaia iho, hele aku la laua nei a hiki i ka hale auau, a hoomaka keia e auau ua kaha aku la kana aikane hele, no ke kii ana aku i kapa no ianel I ka hala ana aku o ka na aikane, ua hoomaka aku la keia e auau, i ka pau ana o kana auau ana, ua komo mai la ke keiki a ke Kiaaina me ke kapa a haawi mai la iaia nei, me kona puka hou 90« aku i waho no ke kali aoa a pau ke komo kapa ana o Hapaikala Hapaikamahina. {AoU i fam)