Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 42, 20 October 1888 — Leta mai na Aina E Ka Makaikai Honua. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Leta mai na Aina E

Ka Makaikai Honua.

f ī r iL IV Bremen, (iL'reniania, 24, iBSB. E ka Nupe; a Ki'okoa —Aloha oe : 0 ka'u !eta hopo ia oe, oia tiO na mea e pili ana i kc kulanakauha!e nui o Ladana, a ma keia wahi au e hai aku ai i ka'u huakai no Srockholm i Norewai, a inai laila ae a Geremania. * Augate 9. Ua haalele makou ike kulanakauhaie nui a piha laukinaka 0 Ladana me kona nani a me kom mau nanaina kamahao no ke kulanukauhale hikina o loka. O keia kekahi o na kulanakauhale knh.ko loa o Enelani i kamailio pinepme ia iloko 0 kona moolelo mai ke au kahiko a hiki iloko 0 keia au hou e hele nei, a ke mau nei

no kona mau paia ma ia mau wahi a ka malihini e hiki ai ke ike nona iho O na halepule kahiko a me na kakela a'u i heluhelu pinepine ai, eia no ko lakou mau paia pohaku ke ku nei ma ia mau kahua, k*hi hoi o na hooponopono pili aupuni 0 Enelani i hookumu ia ai i ka makahiki 1160, a ua malama la ka Ahaolelo no 500 makahiki ma keia kulanakauhale, mamua o ka hoihoi ia ana i Ladana ke kahua hou o ke aupuni e ku nei i keia manawa. O ka papohaku e hoopuni la i kt kulanakauhale, ua kukulu ia mamua 0 ke au o Hanare 111., he 15 kapuai ke k:ekie, a 6 a 8 kapuai lea manoanoa. Aia nu ka aoao maloko o ka pa iloko o ka wa leaua, aia malaila na koa e ku ai maluna o kekahi alahele 0 4 kapuai a hoouka mai 1 ka enemi. Ua hele makaikai aku au iloko o ka halepule kahiko loa i kukulu ia ma loka i ka makahiki 1815 a paa i ka 1755, nona ke kahua ama o elua eka me hapa, a nona na hoolilo o $150,000 1 uku piha ia e na hoahanau waiwai o ka Elialesīa. Ua ike pu au i ke kuahu iaau 1 okioki ia me ka noeau loa, a lue ka Baibal» kahiko o 600 makahiki i hala ae nei. Ma ke ahiahi Poalima, hora 6:30, kau aku la makou maluna oka moku mahu Prvsp<tv t ua l.ke k\>na nui mt ke Kimiu t no Christiania ma Norwajr. O makou a me kekahi poe Amenka ht 14 ko lakou nui, no ka malama ana 1 ka Ahahui Elele o ka Honua o ka Hui Opi >pio Pono Ksrisitiano ma Stock holm. Kekahi mau Eieie ua hīki e *ku lakou, a o kekahi poe nuhope aku no. Oluolu maikai ko makou hoK. ana aku ma ka Moana Akau a hiki ma Christiania ma ke kakahiaka Poakahi, hora 9. Ka loihi 0 keia holo ana he 520 mile. O ka la hope o ko ma kou holo ana oia ka la maikai loa, oiai, ke hele nei makou ina na kapakai o Norway, e komo ana a e puka ana maw«ena aku o na ailana liihi he nui e pili koke ana ma Keia kapakai o Nor way. Ua like ka iana inalie o ke kai iih ke awa kumoku o Kou, aka, q ka

huihui ua »ike no u me <a makani o Maunakea. Ke kulanakauhale o (_hnstiania he maikai ka nanaina, a ui ike makou he nui a lehulehu waie na mea ano hou, a eia mai kauwahi huoahuna uuku oia mau mea Ka Hale Hoikeike Mea Hou, ka Haie Moi a me kekahi hale hooluolu ma kela aoao onai o ka muliwai, a ua pau keia mau wahi la aiakou i ka makaikai ia, a aole no hoi au e poioa iki ana a hiki i ko'u la hope; aka, aia a kekahi wa kamailio aku au no keia mau mea. Ua ike au i kekahi mta e hoohoihoi īa ai kou poe heluhelu oia ka " \ iking Ship." Hc mokukaua keia o ka wa kahiko ioa, heokahi tausani makahiki ae nei ka Joihi, a penei i loaa

aL Aia ma kekahi wahi e kokoke ana ma Christiania e ku ana kekahi puu, i iohe ia ma kekahi moelelo, he ht kupaoau no kekahi Moi, aua kanu pu ia me ia kona mau w.iiwai a pau; no keia mea, ua hoomaka iho la na kanaka e eli ua puu nel Mahope oka makahiki 1880 ko lakou hoomaka ana e eli Ekolu mahina o ka eii ana ua loaa aku la ua waapa nei me na hoe a me kekahi mau ukana eae e waiho irjaikai ana no iloko o ka lepo paioio, like me kekahi pa nui i hoomoa ia, ka moe lolii ana no na makahiki he nui, kona nui he 100 kapuai ka Ua, a he 18 kapuai ka lauia. lioko u ktia w?apa he he kupapa-u, a ua loaa aku na iwi o ka Moi e waiho ana lioko o ua fu ia, a ei* oia ke waiho nei iloko o kekahi hūie i hana la nona, he umi keneta ko inakou uku i ka heie ana e makaiiai. Oka iaau ua ane like me ka laau hae, aka, ua oi ae ka eleele a me ka paakiki. O ke kino ua like me ka waapa okohola a elua nae hoeuii, hookahi ma kela a me keia aoao 0 ka hope he umi kapuai nae ka mamao aku. O ka pea he moena, a he 16 puka ma kela a ma keia aoao no na hoe.

Ua holo aku makou no Stockholm, ke kapitala o Suedena, maluna o ke kaaahi, a launa pu aku la me ka Ahanui Elele ma ka Poaki lu, Ang. 15, a 'iiki i ka Sabati. Ekolu haneri me kanaono ka nui o na Elele i hiki ae nai kela a me keia wahi o ka honua,

1000 a oi ae na poe e ae i hele ae mai iaila. He umikumamakolu ano olelo i oleioia, aka, o ka hapanui nae o na nana ua kamailioia ma ka olelo Beretaiiia, Geremania, Farani, Italia, Paniolo, Suedena, L)enemaka a me Norewai. O kuu kaikuaana, Chas. M. Cooke, ua haiolelo aku ia ma ka olelo Hawaii, aohe nae he mea 1 lohe koe wale o makou, oia ka umikumamaha o na ano •ilelo, He mea ano nui no hoi ka hoolohe ana aku i na olelo no ka pono o Kristo mawaena 0 Sepania, Farani a me Italia. Ua kuhiauhe poe Katolika lakou, eia ka aole, he nui no na Krisitiano malaila a n e na Ahahui Opiopio Krisitiano he nui, a ke holopono nei na hana o Kristo malaila.

Ua hele aku makou e makaikai i ka hale Moi a me kekahi hale hooluolu ona he iwakalua mile ke kaawale, maluna o kekahi wahi mokumahu uuku. O ka Moi Oscar 11, oia)ka Moi o Norewai me Suedeaa, aka, o ka hapanui 0 ktna noho ana aia no ma St(;ckholm, ua hele aku nae oia no kahi wahi e. Ua telegarapa mai oia i ka Ahahui Elele i kona minamina no ka hiki ole mai. O kana keiki, ka Hooilina Moi, mejkana wahine, ua haawi ae laua he paina i na Elele a me ko lakou mau hoa aloha ma kekahi o na Halealii hcoluoiu ma ka Poikahi, Aug. 20, a o makou aole i hiki aku no ka manawa ole, oiai, ua loaa mai no ko makou palapala kono e heleaku. Ua ike ia ma keia papaaina aole kekahi waiona 1 waiho ia niai imua o na hoa. O ka lahui Suedena he pre puni i na lole aai, ahe olulu. Ha nui wale aku na n ea a'u i ike ai e hoopahaohao 1 ka manao. E hoomaka ana ka maamaama maanei i hora 3 a e poeleele ana ma ka hora 9o ka po. Ka uku o na paaha na ma na alanui he $3.00 a hiki 1 ka $4.50 o ka pule. Haalele aku la makou ia Stockholm no Denemaka a hiki aku la no G>pe nahegena ma ke kakahiaka Poakahi. noonanea iho la ia la a me kahi hap a »e o ka' Poalua. Ua hele aku e ma* kaikai ma Hoikeike Nui o Denemaka, a ua ike i na meahou, na hale hana nao a me na hale hana lole o na ano \ pau. na mea e pili ana ika oihana kaua a moana, na pu kaupoohiwi a me na pu nunui, topido, a pela aku. U x haalele naakou ia Hamabuga a nolo no Bremen, a eia makou ke noho nei i kahi o Hon. Paulo Isenberg o Lihue, Kauai He hookahi a'u mea pahalo loa i na ohana alii c> keia mau aina o Europa, oia no ka ae ana i kona mau makaainana e makaikai ia na halealii i kekahi uiau hora o ka la, a oia Ka wa e komo pu ai 0 na maiihini a makaikal Ua manao au, oia kekahi ) na haawmi i aloha ai na kanaka i ko lakou Moi a me Moiwahine ma o k?ia kuu akea ana i ka hilinai i na makaainana. O ka'u !eta hou aku ia oe, mai ke kulanakauhale aku no ia o Parisa, FaranL Me ke aloha nuū A. F. C