Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 43, 27 October 1888 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

HK KANAWAI E I'ILI ANA I KA OIHAN* KINAIAHI O HONOLL'LI . E hooholoia eka Moi amt ia AhaoUh oko Hawau Paeaina. Pu-Ki- 1. K hoonoho ia i Oihana Kimiiahi no kr Kulanakauhale o Honolulu, a ma ia Oihana he hook.ihi Luna Xui. elua inau Kokua luna. hookahi Ilamuku Oih.i na Kinaiahi. nana e lawelawe 111 ake ano Luna Nan.i. me na kanaka kinaiahi e like me ka nui i apono la e k.i poe i koho ia oka Oihana Kinaiahi. i koho e like m< kona mau kanawai. 0 ka malama ana a me ka hooponopono ana o ka O; hana Kinaiahi o Honolulu. malalo aku no ia o ke Kuhuu Kalaiaina. Pai'ku 'l. K koho ia ka Luna Nui a me na Kokua Luna Nui elua, i kela a me keia elua makahiki ma ka Poakahi mua o Dekemaba, e na hoa o ka oihana i loaa ka palapala hoike no ko lakou lilo ana i mau hoa no ia oihana, eia nae, o ke koho mau mua ana malalo o kt i ia Kanawi e malama ia ma ka Poakahi mua o Oekemaha. 1889. Pauku 3. O ka hookohu ana a me ka hoopau ana o ka llamuku oka Oihana, na ka I.una Nui no ia, me ka apono ana o ke Kuhina Kalaiaina. Pauku 4. E malama ia na koho ana i hoakaka ia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai ma ke ano i hoakaka ia ena Kanawai o ka oihana. ina aole i malama ia he koho ana. a i ole ia, ua hakahaka kekahi oihana, na ke Kuhina Ka 'laiaina e kauoha e malama ia he koho hou ana ma kekahi |la i hoakaka ia e ia. I | Pauku 5. Na ka Luna Nui ka malama me ka hoo ; ponopono ana ame ka mana ona waiwai a pau oka |Oihana Kinaiahi, a e hoopaa ia oia i ke Kuhina Kalaiaina no ia mea, a nana no me ke apono ana oke Kuhina Kalaiaina e hoolilo aku i na hoolilo ana a pau o na ilala i hookaawale ia e ka Ahaolelo no ka Oihana Kinaiahi »» Honolulu, aole oia e ait; aku i kekahi mau aie mamuli o k.i oihana aole hoi e hoolilo aku i kekahi waiwai oia oihana me ka ae ole o ke Kuhina Kalaiaina. I na ma nawa a pau i puka ae ai ke ahi, na ka Luna Nui ka mana e hooponopono a e kauoha aku ai ina hoa a pau oka Oihana Kinaiahi, a nana no e kuhikuhi aku e hoonoho ia na kaa kinaiahi ma kahi kupono loa e hoohana ia ai no kc kinai ana i ke ahi. ua hiki no ia ia me ke apono ana o ke Kuhina Kalaiaina e haawi aku i ka malama ana me ka hoohana ana o na kaa kinaiahi, me na hakeke a me na mea paahana e ae e piii ana i ke Aupuni i ka poe kinaiahi ana e manao ai he pono. a e hiki hoi ia ia ke lawe hou mai e like me kona makemake me ke apono ana o ke Kuhina Kalaiaina, nana no e nana i kela a me keia hapaha makahiki ike ano ona kaa kinaiahi, na hale kaa. na hakeke me na mea paahana e ae, a i kela a me keia eon<> mahina e hoike aku a hoihoi i ke Kuhina Kalaiaina i na lilo oka Oihana Kinaiahi no ia manawa, na inoa ona hoa a pau oka oihana i loaa na palalapala hoike, ka nui ona pauahi iloko o ia manawa, nie na inoa o ka poe nona ia mau wahi a me ka poe e noho ana ma ia mau wahi i p<»ino a pau paha ike ahi, ke kumu oke ahi ina ua ike ia. a me ka huina oka poho a poino paha, ame ka nui oka huina i panihakahaka ia ma ia waiwai, ke kulana o na kaa kinaiahi, na kaa me na mea paahana a me nawaiwai o ka oihana, a me ke ano me ke kulana o na puali. Ina ua kupono e hana hou ia .kekahi o na kaa kinaiahi, na ka Luna Nui no e kauoha aku e hana hou ia a paa pono nuka maikai. 1 auku (>. Ina ua hiki ole aku ka Luna Nui i kekahi ahi, alaila, na ke kokualuna mua e hanai kana mau hana. a ma i hiki ole aku ke kokua mua me ka Luna Nui, alaila na ke kokua elua e hana ia mau hana. I auku 7. Na ka Ilamuku oka Oihana Kinaiahi a Luna Nui e mahele i ke Kulanakauhale o Honolulu ' mau apana, a e hoike aku i na palena o ia mau apana i ke Kuhina Kalaiaina. Na ka Ilamuku o ka Oihana Kinai ahi e malama i moolele ona inoa oka poe e noho ana iloko o na hale a wahi e ae paha kahi ana i ike ai ua kue »a kekahi ona mea i hoakaka ia ma keia Kanawai. Pauku 8. Na ka ilamuku o ka Oihana Kinaiahi i hookahi manawa iloko o kela a me keia ekulu mahina, a me na manawa eae ana i manao ai he pono, e makaikai "u a nana īna hale noho, hale kuai, wahioihana a !:u* na hale eae ma kela ame keia apana, i maopopo ai ka K™* ** dna ° 0 na mea i hoakaka ia ma keia 3 " kapUahi ' na Pukauahi me na ua ike l °h eua hi ma kela ame keia apana, a ina he II ?1° ,a mea e waiho hemahema ana a nonala wat V e kauoha a^u oia i ka mea palapala i kakī ' ° P ° e * n ° h ° ana malaila » ma ka palapala i kakau ui a i pai ia paha e hana hou ae, e hoonee

iky Mm. , c ~a ha j (j a ma „ h„ mahema ~~ V : hana la. e manao a ka i, , ia i<i ka hewa mikaminaVelL ua U i, u 0 like me ka Z i hoak'Ē' " ™ * ku ka K h..ikc aku ka Ilamuku o ka Oihana KiwiahH hwkahi ° . e a me ke,a ekolu mahina. a me na ~,,,, , ae ana , manao ai he oono. i mau hoik. X ~, na mea a pau e p.li a „a i kana mau hana i ka Luna .1 e hoike aku no hoi oia i ke Kuhina Kalaiaina i , , me ke.a pule. , kekahi kue ana o na kanawai e pili ~.; l : na hale , hana ,a ma ke ano pale ahi. '<vt U 9 K E h r° h ° 13 hC Papa - ° ka P°eikohoiao « o.hana Kinaiahi o Honolulu. a ma ia Papa ka Luna' N" l ' , a " na " ul elua ' iuna hoohana a me hookahi k,.k,a luna hoohana mai kela a me keia pua li mai, a me hoor,ahi elele mai keia a me keia puaii, e koho ia ka elele nui kela a me keia puali mai e kona puaii i kela a me makahiki iloko o Hekemaha, ma ka halawai nvukoke iho ° ka Poakahi mua o DekemaU. eia e noho no na elele i keia manawa o iakoii no ua I'apa tx: i ..lelo la a hiki i ka manawa e koho ia ai na lala hou „ „ I'apa ne, , olelo ia e like me na olelo o keia Kanaw.ii. f ' a lku 10 ' E loaa ka mana i ka Papa o ka Poeikohoia e mahele i ka poe kinaiahi i mau puali a e hooponopono i k l nul ° na la,a ° ka e hana maoli ana a me na lala ::i.iu o ka oihana, a me kela a me keia puali, e hoopau ,iku i na puali no ka makaukau oie a no na kumu kupono mahope iho o ka hoolohe ia ana me ka hai ia aku i ka l'.he kupono; e kapae a hoopau i na lala o ka oihana, e k iuoha aku i ke Kakauoleio o ka Oihana e hoopuka aku i ka palapala e hoikr ana ua lilo kekahi i lala no ka oi-i-ina; e hoolohe a h<>oholo i na mea i hoohalahala ia mai : i mea i hooholo ia iloko o na puali a me na hoopii e ae, a hana i na nila a me na hooponopono e ae e pili ana i na hana i hoopii ia mai, e koho mai waena mai o na lala e hana mau ana o ka oihana i puuku, a oia no hoi ke hana ina ke ano he Kakauolelo no ka Oihana Kinaiahi, a e haawi oia i mau palapala hoopaa i ka Luna Nui no ka hooko pono ana i kana mau hana, a ia ia ka malama ana a me ka hooponopono ana o na elala a pau a me na hoolilo ana e pili ana i ka Oihana Kinaiahi, koe nae na elala i hookaawale ia e ka Ahaolelu. me ke apono ana o ka Papa o ka Poeikohoia; e hana i na rula a me na mea hooponopono e ae no ka malama ia ana o ke koho ana a mau koho ana paha maiaio o keia Kanawai; e hana i na rula a me na kanawai no ka Oihana Kinaiahi a me ka hooko ana aku i na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai. Pauku 11. O kela a me keia niea e lilo ana i lala no ka Oihana Kinaiahi a i hoolako pono ia me na mea hana, loaa no ia ia, ma kona hoike ana aku i kekahi palapala i- hoike ana pela mai ke kakauoleio a me ka luna hoohana <» kona puali i ke Kakauolelo o ka Oihana Kinaiahi he palapala hoike e hoakaka ana he lala oia no ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, a ma la ano e loaa ia ia na pono a pau i haawi ia e na Kanawai e hooponopono ana i ka Oihana Kinaiahi i kona mau lala, a o ke poo o ia palapala he pala[)ala hoike no ka lilo ana i lala, a e haawi ia ua palapala hoike nei no ka makahiki hookahi wale no a e haawi hou ia i kela a me keia makahiki i mea e hiki ai i kekahi mea e lilo i lala hana o ka Oihana Kinaiahi. A o na lala wale no i loaa ia lakou na palapala hoike o ia ano ke ae ia e koho ma kekahi koho ana no kekahi mau luna i» ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, a i ole ia, o ka Papa o ka Poeikohoia, eia nae, aole e ae ia kekahi mea maialo o na makahiki he umikumamawalu e koho ma kekahi koho ana no na luna i olelo ia. Pauku 12. E mahele ia na lala o ka Oihana Kinaiahi i mau puaii i like ka nui o*na kanaka ma kela a me keia puali me ka mea i hoomaopopo ia i kela a me keia manawa*e ka Papa o ka Poeikohoia. l'a fiiki ia mau puaii pakahi e koho mai loko ae o ko lakou mau lala ponoi i luna hoohana. kokua luna hoohana. i kakauolelo me puuku ma ke ano a me na manawa a lako\i i manao ai he pono, a e hana i na ruia me na hooponopono e ae no ka hooponopono ana ia lakou iho, i kue ole nae i ke kanawai a nie na rula o ka Papa o ka i'oeikohoia. I'auku 13. Ina e puka ae ke ahi ma ke kulanakauhale e hele koke aku na kanaka kinaiahi ma kahi o ke ahi me ko lakou mau kaa kinaiahi, kaa iliwai, makau. alapii a me na mea paahana e ae, a e hoohana aku i na kaa a me na mea kinaiahi e ae me ko lakou akamai i ikaika a pau malalo o ke kuhikuhi ana a ka iuna nui, a aole lakou e haaiele ia wahi me ka ae ole o ka luna nui. Pauku 14. I niea e makaukau lo;i ai na kanakakinaiahi ma ka lakou hana e hooholo iakou i ko iakou mau kaa kinaiahi. i kela a me keia mahina. a i hiki hoi e holoi a hoomaemae i na kaa. a i maa na kanaka i ka hana ana, a ina e hele ole mai kekahi kanaka kinaiahi ma ia hana e hookuu ia oia e like me ka mea i hooholo ia e ka hapa nui o kona puali. I'auku 15. [na e hiki ole aku kekahi kanaka kinaiahi ma kahi o ke ahi, a ua haalele paha oia i kona kaa a mea paahana e ae me ka ae ole ia. a ina paha ua hana ole oia i| kana hana me ka loaa ole o kekahi kumu kupono. e uku oia no kela a me keia hewa i ka hoopa, , hooholo ,a e ka hapa nui o kona puali. a ua hiki no e hoopau ia o,a ma ka hooholo ana o kona puali pela mai kona noho kanaka k,naiahi ana, me ka hiki no nae ia i.-. e hoopn hou aku imua 0 ka Papa o «ka Poeikohoia. Pauku 16. O na makai a pau o ke kulanakauhaie i paa ole i ka hana i ka manawa e puka ae a, o ke ah, e hele koke aku i kahi e kahea ia ana he ahi a hiki ma kahi o ke ahi, a malaila lakou e malama a. , ka malama ia na wa.wai a e hoonee aku . ka PJ^ laual^ o ' » ha„ a ole, a me ka poe i hoohuo. .a e ake hewa ana. a ,

jo!e ia ka poe c ae e lawelawe maolī ole arsa e kinai \ ke a ina e noi ia mai lakou e hopu a hoopaa i ka poe jhoolohe ole ! na kauoha a ka luna nui. a o kona mau hope | paha. | Pauku 17. O na makai a pau o Honolulu e ku ana jma ko lakou mau huina a e hana ana i ka manawa e puka |ae ai o kekahi ahi, e noho no lakou ma ko lakou mau u*ahi i hr>onoho ia ai, a aoie e haalele kekahi makai i kahi i hoonoho ia as oia ka ae ole o ka luna maluna ona, j ■ 18. Na ka poe makai oihana kinaiahi i ka manawa e puka ae ai o kekahi ahi. e kau i na kaula a meas pale e ae paha ma na aianui a me na aia luiii kahi i ku ai' o kekahi hale i pau i ke ahi. a me na wahi e ae a lakou i| manao ai he kupono. a t ; nle aku lakou i ka hele ana a komo ana paha o na mea a pau koe nae ka poe nona ia wahi. a haie paha, na ..una a me na jxie e noho ana i!o-:o o na hale i ane pilikia i ke ahi e a ana. maloko o na palena i nuu pale la *.• na k a mea pale e ae paha [ koe nae na luna o ka oihana kin ihi a me ka poe kinai,ahi. ka ilamuku o ka oihana, na ! / i o ka oihana a nie na mea e ae i ae ia e na 1l i o ka oihana kinaiahi. Aole e hele hekahi mea a mau nua paha maloko o na palena i kau ia e na kaula a mea onle e ae paha, a i ole ia r paha e puka iwaho o ia ma<i '>alena ina e kauoha !ia e hana pela e kekahi makai a luna paha o ka oihana kinaiahi. ! Pauku [ ( .i. Aole e komo aku a hooao paha kekahi' mea e komo maloko o ia kaupale ana, a pii ae paha maluna me kekahi kaa i ka iliwai e lawelawe ia ana ina ia pauahi. Pauku 20. Aole e ho-a kekahi kanaka me ka ae ole o ka Luna Nui i kekahi ahi. aole hoi e kauoha aku e hana ia ke ahi ma kekahi alanui, ala ololi, makeke, ala loa e ae paha, aole hoi ma kekahi uwapo maloko o ke kulanakauhale, koe wale no no ka hoolapalapa ana i ke ta, a o ke ahi no ia hana aole e oi aku ke kaawale mamua o umi kapuai mai ke poo o ka uwapo. Aole no e ho-a kekahi mea i kekahi opala a ahi nui paha ma kekahi wahi maloko o na palena he hookahi mile mai kahi e ku nei ka hale bele o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu me ka ac ole i kakau ia e ka luna nui. Pauku 21. La hiki no i ka Luna Nui me ke apono ana o ke Kuhina Kalaiaina, a ina ua hiki ole ae oia, me ke apono ana o kekahi Kuhina e ae t e kauoha aku e wawahi ia, a hoopahu ia paha keleahi hale, a mea e ae, a hoolilo ia paha i mea ole ma kekahi ano e ae, i na manawa e manao ai lakou he mea pono e hana ia pela i mea e laha loa ole aku ai ke ahi. Pauku 22. Ina o ia wawahi ia ana, hoopahu ia ana, a hoolilo ia ana o kekahi hale i mea ole mamuli o kekahi mea e ae, oia ka mea e pau ai o ke ahi. a i ole ;ia, ina ua pau e ke ahi mamua o ka hiki ana i ka hale i wawahi ia, e loaa no i ka mea nona ia hale he uku kupono mai ke Aupuni Hawaii mai, aka, ina o ua hale la oia ka hale i hoomaka ai o ke ahi e a, aole e loaa i ka mea nona ia hale kekahi uku. E waiho ia.aku na koi o ia auo iloko o kanakolu la mahope iho o ke ahi, i ke Kuhina Kalaiaina, a ina aole i waiho ia aku iloko o ia manawa e pale ia no |ka waiho ana. Pauku 23. L'a hiki no i ka Luna Nui a me na Kokua Luna Nui. oiai e mau ana kekahi ahi, e kauoha aku e kokua aku ka poe malaila ma ke kinai ana i ke ahi a me ka hookaawale ana aku i na lako hale, na waiwai a me na mea e ae mai kekahi hale aku i a ia e ke ahi, a e aneane iana paha e a ia. A ua hiki no e hoonoho i mau kiai e malama i ua inau mea nei, ua hiki no hoi ia lakou e kauoha aku i na kokua ana no ka wawahi ana. a hookaawale lana i kekahi hale ina ua manao lakou he kupono, a ua 'hiki ia lakou e hoomalu i na haunaele ma ia wahi o ke ahi. K hoolohe na inea a pau ma kahi o ke ahi i na kauoha a na luna i olelo ia. Pauku 24. Oiai e a ana kekahi ahi, ua ku no i ke Kanawai i ka Luna Nui, na Kokua Luna Xui, Uamuku o ka Oihana Kinaiahi, ka Ilamuku o ke Aupuni a me kona mau hope, a i ole ia, ke Kapena o ka puali makai [kinaiahi, e hookaawale aku a kauoha paha e hookaawaie ia aku, a malama ia ma kahi kaawale mai kahi kokoke i kahi o ke ahi. me ka ikaika ina he kupono, i na mea hana ole a i hoohuoi ia paha, a me na mea a pau a lakou i manao ai aole i kupono e hoohana ia, a i lawelawe maoli ma ke ano pomaikai ma ke kokua ana i ke kinai ana i ke ahi a me ka malama ana o na waiwai e kokoke ana malaila. Pauku 25. O kekahi mea e oki ana a i ole, e hoopoino ana i kekahi o na mea paahana kinaiahi me ka manao maoli e hana pela, e manao ia oia ua pili ia ia ka hewa mikamina a ina e ku ka hewa ia ia no ia mea e hoopai ia oia aoie e oi aku mamua o elua haneri me kanalima dala. Pauku 26. Na ka poe nona na wahi, a e noho ana paha nia na wahi kokoke i kahi i a ia e ke ahi, e ae aku e komo ka oihana kinaiahi maioko o ia mau wahii ma ke kauoha o ka Luna Nui, a okekahi paha o na Kokua Luna j N ui i mea e loaa ai ka wai no ka lawelawe ana i ko lakou mau mea paahana no ke kinai ana i ke ahi; a ina ua hooie ia ko iakou komo ana pela, ua hiki no i ka Luna Nui. a mea paha e iawelawe ana ma kona wahi e komo aku mamuli o ka ikaika no na hana i oielo ia, a aole e hoole kekahi mea i ke komo ana pela, a keakea aku paha ma kekahi ano i ke komo ana. Pauku 27. E loaa ke kuleana i oi ae i na kaa kinaiahi, na kaa a me na mea paahana e ae, o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu. ma ka hele ana ma na alanui, na ala liilii a me na alaioa, me na wahi a pau o ke kulanakauhale o Honolulu. a me na apana a mahele o ia kuianakauhale. i ka manawa e holo aku ana i kekahi wahi a o ia

, niau mea paahana a pau me na ka-i e ae, koe n,i kaa ala|hao e lawe a hele ma ka aoao akau o ke alanui, ina aole i keakea ia ua a<xio la. a o na kaa alahao a pau e kokoke ana i iia mau mea paahana la, e hele ana i kahi o ke ahi j hoemi mai a i ole ia e hooi aku paha i ko lakou ho!o e like me ka mea i makemake ia e ua rnau rnea paahana la i mea e loaa ai i na mea paahana o ka oihana kinaiahi ka lawelawe ana i keakea ole ia o ke aianui no ia maiuwa. Pauku 28. Aoie e ae kekahi mea ia ia ka maiama ana o kekahi kaa e keakea wale aku ia kaa me kona ma nao e hana pela i ka heie ano o na mea paahana o ka Oihana Kinaiahi o Honoluiu i ka heie ana i ke ahi. Fauku 29. O kel£ a me keia mea nana i keakea a kue p«ha me ka manao ino, a manao maoii e hana pela, i kekahi kaa kinaiahi a mea paahana kinaiahi e ae o ka Oihana Kinaiahi, oiai e heie ana, a i ole ia. oiai ma kekahi ahi e manao ia ua pili ia ia ka hewa mikamina. a ina ku ka he\va ia ia no ia mea. e hoopai ia oia e uku i kekahi hoopai aoie e oi aku niamua o hookahi hanen daia. Pauku 30. O na haie a pau i noho ia ma ke ano he hale noho, hale kuai a hale hana mau paha ma Honolulu. e hooiako ia me na pakeka kinaiahi, aoie i emi malaio o eiua. a e malama mau ia me ka maikai a me ka makaukau no ka laweiawe ia, a e kau ia ma kahi e ike ia ai. me ka inoa o ka ona i pena ia maiuna iho. eia nae e haawi mua ia aku ke kauoha e hana peia ma ka paiapaia i kakau ia a i pai ia paha i ka poe e noho ana iloko o ia hale. e ka liamuku o ka Oihana Kinaiahi, a i oie ia e ka Luna Nui. a o ka poe a pau e noho ana ma ia haie i ioaa aku ia lakou ke kauoha o ia ano e hoolako a hoomakaukau iloko o eiima ia mahope iho i na pakeke kinaiahi i oielo mua ia. Pauku 31. O ka mea a mau mea paha e noho ana iloko o kekahi haie i a ia e ke ahi a e aneane ana e a ia paha e. ke ahi e kokoke ana. i hoahu ia ai malaila kekahi mea pahu, e hoike koke aku mahope iho o ka hoouiaka ana o ke ahi i ka Luna Nui, a i kekahi o na Kokua Luna Nui paha, e hooponopono ana ma ia wahi o ke ahi, i ke ano. ka nui. a me kahi i waiho ia ai o ia mea pahu, a e hoike pu aku no hoi ia ike i ka poe nona na hale a me na poe e noho kokoke mai ana. Pauku 32. Aole e kukala hewa wale ae kekahi mea i ke ahi ma llonolulu. Pauku 33. O kela mea keia mea nana i iawe malu. hoolilo nona iho, halihali aku a huna paha i kekahi lako haie, waiwai, ioie a aahu, waiwai kalepa a mea a waiwai paha, o ka poe nona ka hale, a mau haie paha. a waiwai paha e a ia ana a i aneane e pau i ke ahi, a i hoihoi ole ae ia mea iloko o elua ia, a i ole ia hoolaha ae aia ia ia ia mea, i ka ona o ia mea ina ua ike ia, a ina aoie i ike ia. i ka Luna Nui a i kona nvau Kokua Luna Nui paha, a i oie ia i ka liamuku o ke Aupuni a me kona mau hope, e manao ia oia ua piii ia ia ka hewa, a ina e ku ka hewa ia ia no ia mea e hoopai ia oia e like me ke kanawai. Pauku 34. O kela ame keia e kue ana i kekahi ona mea i hoakaka ia maloko o keia Kanawai e manao ia ua pili ia ia ka hewa mikamina, a ina ku ka hewa ia ia no ia mea, e hoopai ia oia, koe nae ma na wahi i hoakaka ia ka hoopaa, ma kekahi ano okoa, e uku i kekahi hoopai aole e oi aku mamua o hookahi haneri dala. Pauku 35. Ua kauoha ia ka Luna Nui oka Oihana Kinaiahi, na Kokua Luna Nui, ka Uamuku o ka Oihana Kinaiahi a me ka Ilamuku o ke Aupuni, me kona mau hope e hoopii aku no na kue ia ana o na mea i hoakaka ia maloko o keia Kanawai. Pauku 36. E ioaa ka mana ika Lunakanawai Hoomalu a Apana o Honolulu e hookolokolo a hooholo i na hihia mikamina a pau e ulu ae ana malaio o keia Kanawai, a nie hoopii a pau e ulu ae ana no ke kue ia o kekahi o na mea i hoakaka ia malalo o keia Kanawai, a e kau aku i kekahi o na hoopai i hoakaka ia maloko nei. Pauku 37. O ka Luna Nui a n]e na Kokua Luna Nui. ka Luna Hoohana a me ke Kokua Luna Hoohana o kela me keia puali, a me na lala i uku ia o ka Oihana Kinaiahi e lawelawe maoli ana i ka hana, e hookuu ia iakou mai ke koho ia ana a hoihoi ia ana ma kekahi jure a koronelo paha, a e kakau ia na inoa o ia poe a e waiho ia aku nie ke Kakauolelo o ka Aha Hookolokoio Kiekie, a nie ka Ilamuku o ke Aupuni, e ke Kakauoielo o ka Oihana Kinaiahi i hooiaio ia e ka Luna Nui. Pauku 38. Ona uku hoopai a pau i ohi ia no ke kue ia ana o na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai, koe na mea i hoakaka ia ma kahi ano e ae, e uku ia aku no i ka Puuku o ka Oihana Kinaiahi o Honoluiu no ka Waihona o ka Poe Mai, a o ka Lunakanawai, ke Kakauolelo o ka Aha Hoomalu, ka Ilamuku o ke Aupuni a me na mea e ae nana i ohi mai, a ua loaa paha ia mau uku ia lakou, ma keia ke haawi ia aku nei ka mana ia lakou, a ke kauoha ia nei iakou e uku ae ia mau mea i ka Puuku o ka Waihona o ka Poe Mai, me ka lawe aku ika palapaia hookaa no ia mea. a e hoike aku i ka Luna Nui no ia mau dala i hookaa ia. " Pauku 39. O ke kulanakauhale o Honolulu no na hana o keia Kanawai, e hookomo no ia, i na wahi a pau malokoihoo kekahi poai ma kahi e ku nei ka hale hele o |ka Oihana Kinaiahi o Honolulu. a he elua miie kona ioihi mai iaiia aku. | Pauku 40. O na Pauku 231 a hiki aku a huipu ia me ka Pauku 353 a me na pauku a pau mawaena ihoo ke Kanawai Kivila, ka Mokuna 45 o na Kanawai o 1880, a me ka Mokuna 63 o ke Kanawai Hoopai Karaima, ma keia ke hoopau loa ia nel. Aponoia i keia la 6 o Sepatemaba, M. H. 1888. KALAKAUA REX. NakiMoi: L. A. Thuhstox, Kohina Kiliuiini,

HE KANAWAI F, HOOF\I Lo\ \! I KA OfMAN K KtAAIN A E ko<jhelc;a e ka \loi a me o ko ILmmi Paeaina. Pai ku 1. O ka Oihana Kiaaina o kekahi Moku|»uni a niau Mokupuni paha i(oko o kota Aupuni ma keia tia hoo|Xiu lt>a ia. P.u ki O na Kanawai a me na hapa Kanawai a pau e kut* ana i keia Kanawai, e htx>pau ia a ma koia ke h<K)jviu Kxi ki nei. Pai'kl" 3. iilo keia i Kanawai mai kt>na la aku e api>noia ai. Kc hoike aku nei au o ka Bila Kanawai mamua ar ru-i ua waiho ia aku imua o ka Moi no kona apono a:»a. a ua hoihoi ia rnat e ia i ka Ahaolelo nie ka apoi\o oit i ta me kona mau kumu kut i ma ka la ~ - o Ausj;ate, t>>S. a ua kakau ia ua mau kumu kue nei iioke o k.i mooir!o o ka Ahaolelo; a ua noonoo hou ia ua Bila Kanawai nt ; i ua kakau ia na ae me na hooie ma ka la o Augate. lroS. i olelo ia, a ua lilo ia i Kanawai ma ke koho ae ana o ka elua hapakolu a oi ae o na lala koho ia o ka Ahaoleio. Wu.i.i.w« R. C\STt.K. Peresidena o ka Ahaolelo. Hoike: J. Alkkkd Magoon\ Kakauolelo.

HE KANAWAI F> HOAKAkA A E HOOHAIK! A! t K.A MANA O SA AHA HoOKO!OM'ii> A MK XA t-I*XAKANAWAS K HOOPA! N'O KA HOOVV\MAWU{A Ma KKK\H| MAI HANA. E hooholoia t ka Mot a me ka AhaoUlo o ko Hau n; Pat'tiina. Pauku 1. Oka hoolaha ana ina hana imua o kekalu Aha Hookolokolo a lainakanawai paha aolo ia o inanao ia he hoowahawaha, aoie no hoi o hooj>,ii ia ia hoolah.i ana ma ke ano he hoowahawaha. P.M'Ki' 2. O na hoowahawaha i manao ia he hoouahawaha ia ma ka hoopilipili ana, aole e hoopai ia ma keia ho|)e aku ma ia ano. Pauku 3. E [>ili na olelo o keia Kanawai ika hoolah.i ana i na hana a pau imua o na Aha l lookoWlolo a juu a imua o na Lunakanawai a pau i hanaia mamua aku n«'i\ e hana ia nei i keia manawa, a e liana ia aku ana paha m.i keia hope aku. Aponoia i keia la 21 o Augate. M. 11. 1888. KALAKAI'A RKX. N T a ka Moi; L A. Thurston, Kuhina Kalaiaina.

II E KANAWAI E HOOLOLJ Al J KA PM'KI' 21 () KF KANAW.AI I KAPAIA "Hf K.A\\W\t E HOOPAU Al I KA MuKI'NA X O KE KaNAWAI KlV'lt\. A ! !{<>•• PONOPONO Al l KA OIHANA AoPAI.APAI.A O KK Al'iU Nt/ t MA ka i.a 10 o lam aki, M. H. IBf>.\ K r.ikl- MK tA ! Hoo: ..1! l\ E KE KaNAW.M I APONOIA MA KA I.A C O III.M, I \ I KMV:v HV. Kanaw.m f hooi.ou ai i ka Pai ki 21 o kk Kaww.u i kv PAIA "He KaNAW AI R HOOPAI' AI IKA MoKI'NA X«)KV K «,N\W M Kivh.a, A E HOOI'ONOPONO M I KA Oihana AOPAI V'\! \ '( KJ A( PI NI I APONOIA MA KA LA 10 0 lANUAKI. M. H. | , K M ,, , PONOPONO AI I KA MANAW'A E MOONOHO l.\ A! NVKHr; M\ K Kl LA HOOPOLOLEI AME KE Ki'LA HANA I '.fA I'AHA." E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Paeaina. L hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Kmku 21 '> Mokuna X i kapaia "He Kanawai v hoopau ai i ka M<. kuna X o kc Kanawai Kivi)a, a c hooponopono «ii i k.i Oihana Aopalapala o kc Aupuni. i aponoia ma ka la 10 <> lanuan, M. H. 1865, e Ii!;e me ia i hooloii ia c ko Kan.iwai i apono ia ma ka la « o lulai, 1866, a i kapaia hc Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 21 <> k*- Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoopau ai i ka Mokuna X o kc Kanawai Kivila, a e hoojx)nopono ai i ka Oihana Aopa lapala o ke Aupuni," i a[x>noia ma ka la 10 o fanuari, M. H. 1865, a e hooponopono ai i ka manawa e hoonoho ia ai na keiki ma ke Kula Hoopololei a me ke Kula hana lima paha, ' ma ka hookomo ana i na huaolelo, a i ole ia, e kekahi mea i ae pono ia e ka iuna kula ma ka plapala mawaena o na huaolelo lunakula a o ke Kahukula Nui paha, a penei e heluhelu ia ai ua pauku nei: "Pauku 21. Ina e paakiki kekahi ke:iki ika haalele i ke kula, na kekahi Lunakanawai f-foornaiu a Apana paha. ke hoopii ia imua ona e ke kumukula, lunakula a i oie ia e kekahi mea i ae |X>no ia e ka lunakula ma ka palapaia, a o ke Kahukuiu Nui paha, e kena aku e hopu ia ka makuakane a makuahine paha, a kahu hanai a makua hoohiki paha o ua keiki nei, a me ke keiki pu kekahi, a ina e maopopo ua hooikaika oie ka mea nana ka malama ana o ke keiki e hele mau oia i ke kula, alaila e hr>opai ia oia aole 'e oi aku i na dala eiima, a i ole ke dala, e hoopaahao ia [ma ka hana oolea, aole e oi aku i na ia he umikumamaha a ina no ke keiki ka hewa, na ka Lunakanawai e hoouna aku ia ia ma kekahi kuia hoopololei me ka hana iima, malaila e noho ai no ka manawa aole e emi malalo o n.L malama eono, aole hoi e oi aku i na makahiki eiua, a i oie e hoopai ia ia ma ke elaia» aole nae e oi mamua o na dala elua, a i ole ia, e hoopaahao ia ia me ka hana oolea no na la i oi ole mamua o ka umi. tf Apono ia i keia 1a 11 o Augate, M. 11. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L. A. Thl rston, Kuhina Kakuaina»