Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 47, 24 November 1888 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

HE KANAWAI r ai I k\ Mokuna XXVIII o ke Kanawai o LB«7 Ē ::m ANA I KA Hooponopono ana I KA Hele ana mai o NA I. h MOKl' PaKE. /: •o'ioloīii e ka Moi ū me ka A.haoUlo o Paeaina. Pu-ki; 1. Oka Pauku 2o ka Mokuna XXVIII ona K .n;ivai o 1887, oia hoi ke Kanawai i kapaia "He Kanaw..: e Hooponopono ai i ka Hele ana mai ona Eemoku F ke hoololi ia nei ma keia, i like ai penei ka heluh !u ana: 4 I\\i"KU 2. Mai a mahope aku okala e hooholo ia ai .> k» ia K uiawai, aole e ae ia kekahi Pake e hele mai ana ; ii kekahi w«ihi mawaho ae oko Hawaii Paeaina, e lele i i;ka nei o ka aini, a e hoolele ia paha i uka, a e ae ia pi'ia e lele i uka, a iloko paha o ko Hawaii Paeaina, ina ,l ile i loaa i ua Pake nei i kona wa e hiki mai ai ma kek iiii awa o keia Aupuni mai ka aina e mai f he palapalaae i I. i.iwi ia ia ia nona ponoi, e komo mai iloko o keia Auj> i ii, i haawi ia, kakauinoa ia, a sila ia e. ke Kuhina o na Aina E o ke Aupuni Hawaii'nialalo a inamuli hoi o na K ila i hoomakaukau a hoolaha ia e ia, me ka ae mai o ka \ha Kuhina, koe ma i e'ano i hoakaka ia mahope ae nei, i koe na Pake a pau i loaa aku ia ia, a nona paha, he| j>alapala ae nona ponoi e komo ai iloko o keia Aupuni i haawi nuia ia ia ia, e like me na mea e ike ia ana ma na l>,ikr moolelo o ke Keena o ke Kuhina o ko na Aina E. Aka nae. aole no e manao ia kekahi mea ma keia Kanawai e kue ana i na mea i hoakaka ia ma ke Kanawai e kmpalena ana i ka manawa e haawi ia ai na palapala ae no na Pake e komo mai ai i keia Aupuni, i apono ia lulai l, 1888." Pauku 2. Oka Pauku 3 oua Mokuna XXVIII nei, ke hoololi ia nei i like ai penei ka heluhelu ia ana: "Pauku 3. Ina i lawe mai kekahi kapena o kekahi moku i kekahi Pake me ka palapala ae ole i olelo ia, iloko -) kekahi awa o keia Aupuni mai na aina e mai, me ka manao e hoopae mai i kekahi Pake iloko o keia Aupuni, -i i ole, ina paha ua hoolele mai ua kapena nei i uka, a lv >ao |)aha ia e hoopae mai i kekahi Pake iloko o keia Aupuni me ka palapala ae ole, a i ole, ina paha ua kapena iri a o kekahi alii e ae paha o ua moku nei, e ae i kekahi Pake e mahuka mai luna mai o ua moku la, oiai oia ma--1 >ko o ko Hawaii nei mana hooponopono, alaila, e ili ma'uīia o ua kapena la (a aliimoku e ae paha i hewa ma ia un:a, ina he mahuka ka mea i hana ia) ke ahewa ia, ka 'ioopai he elua haneri dala no kela a me keia Pake i lawe u mai iloko o kekahi awa o keia Aupuni, a hoopae ia i> iha, a hoao ia paha e hoopae, a i mahuka mai paha mai ia moku la, iloko o ko Hawaii nei mana hooponopono; a

' kena ni ke kapena o ua inoku la e hookau hou ma kona īioku i ua Pake la i pae kanawai ole mai, a i mahuka mai j) tha, a i hoopae ia m:ii paha mai ua moku la, a ina i hana !»le, a hoole paha oia i ka hana ana pela mahope iho o ka hoolaha ia ana aku ia ia e ke Kuhina o ki> na Aina E, a me ka Makai Kiekie, a e kekahi L.una Makai, a e ka Kuna Dute Nui, a luna e ae j>aha o ka Ilale Oute, e hiki 10 ke hopu koke ia oia me ka palapala hopu ole, a i īhewa ia oia no ia lyma ole ana, a hoole ana paha e like ■ne ia i olelo ia maluna, e i!i maluna ona ka hoopai he lua haneri elala no kela a me keia Pake ana i hoole ai, a 'iookau oie ai paha ma kona moku e like me ke kauoha a ia." . I'auku 3. Ke pakui'hou ia aku nei i ua Mokuna KXVIII nei keia mau pauku hou eha, i kapaia Pauku ' v, 3n, 3c, '>i>. ;>ak ihi, a penei e heluhelu ia ai ua niau pauku nei: "Palku 3a. O kela a me keia Pake, ina no he ohua o-pakeke, a i ole, he hoa paha o na luina o kekahi nioku liiki mai ana iloko o na k.ii o Hawaii nei mai na aina e nai, e pae ana i uka, a e hoao ana paha e pae i uka o na .ipakai o Hnwaii nei, ina aole i makaukau mua oia ne kekahi palap;i!a ae i\o kona kino ponoi, e komo niai' 11 i keia Aupuni, e like iue ia i ia ma ka. Pauku : o keia Kanawai, e kau ia ia ia ka hoopai ke ahewa ia !o ia mea, he elua haneri dala. A ina kekahi Pake e hanwi mai, a e hoike aku paha, a i ole. e kauoha mai e| haawi aku, a hoike aku paha i kekahi Luna o ka Hale l )ute, i kekahi palapala ae. a palapala hookuu mai kekaMi iwa mai a j»!apala e ae paha, a aole naie he palapala ae •iaio no ua Pake ponoi la, e komo ai i keia Aupuni me k;i manao a me ka hana ana ma ia ano, i mea e hiiu ai oia ke komo mai i keia Aupuni, alaila, o ka hooia ia ana mai 0 kela haawi ana, a hoike ana mai paha i ua palapala la. e „,;.nao ia he olelo hoike piha ia o ka hoao apa a la Pake e pae mai iloko o keia Aupuni rae ka palapala ae ole." "Pauku 3b. Aole e haawi ia i kekahi moku nana i lawe mai iloko o kekahi awa o keia Aupuni kekahi Plake, 1 loaa mua ole he palapala ae oiaio no kona kmo ponoi, e like me ia i hoakaka ia mk keia Kanawai. a i manao »a hoi e ke kapena, a i ole ona paha o ua moku nei. e hoopae mai «na keia kapakai. he palapala hookuu ma, ka Hale Dute aku. aole no hoi e ae la oia e holo aku mai kekahi av*a o keia Auponi. oiai e paa ana kekahi o ua

a e nei i lawe ia mai ai iloko o ua' mau awa eua j moku la, ma ka mana o kekahi Luna o keia Aupuni, a' oiai paha ajo\c i kau aku ua Pake nei maluna o ua moku ne/, a i ole ua hookuu ia paha malalo o ka bela, e kali ai no na ha «a Aha Kanawai e pili ana ike kuleana oua Pake nei e»pae ai iloko «o keia Aupuni: aka nae. ina e hana a haawi ke kapena a ona paha, a i o!e, agena paha i hookohu pono ia o ua moku la, i ka Luna Dute Nui # a i kekahi Luna Dute e ae paha i palapala a mau palapala hoopaa bona maikai me na hope kupone. no na dala ekolu hanen, no .kela a me keia Pake i hoopaa ia a e noho ana paha malalo o ka bela, e hoakaka ana ma ua bona 1a e lawe koke lakou mai keia Aupuni aku i na Pake a pau e hooholo ia ana ma ia mau lawelawe Kanawai ana aohe i kuleana e pae mai iloko o keia Aupuni, a me ka uku pu i na koina a me na lilo a pau e pili ana i ka hoopaa ia ana o ua mau Pake nei, oiai e kali ana no ka hookaawale ana aku i ua poe Pake la, alaila, ©ae ia aku ua moku la e holo mai keia Aupuni aku. E manao ia ua mau bona nei a pau ua hiki ke ohi ia, a e hiki no hoi ke hooko ia na hoopii no ua mau bona la, iiia aole e hookaawale ia ua mau Pake nei maloko o n;a la he kanakolu mai ka la aku o ka hooholo hope ia ana, e hoole ana i ke kuleana o ua poe Pake la nona ua bona la i haawi ia ai, aohe kuleana e pae mai ai iloko o keia Aupuni, e ka poe i hoopaa ia ma ua bona la."

"Pauku 3c. Aole no e hiki i kekahi Aha Kookolokolo o keia Aupuni ke hookuu, a i ole, ae aku paha e pae i uka, a e hele aku paha maloko o keia Aupuni, malalo o ka Palapala Kuu Kino a hana Kanawai e ae paha, i kekahi Pake i hele mai mai na Awa mawaho ae o ko Hawaii Paeaina, aia wale no a ua hiki i ua Pake nei ke hoike hooiaio māi he palapala ae oiaio nona ponoi, no ke komo ana mai i keia Aupuni, ka i loaa ia ia a i hoike ia e ia." "Pauku 3d. O kela ame keia moku i kau mai ai, a nana paha i lawe mai, kekahi Pake iloko o kekahii Awa o keia Aupuni, me ka palapala ae ole no ua Pake ponoi la e pae mai ai iloko o keia Aupuni, e kau maluna o ua moku la ka hoopai, e hoopai ia ai maluna o kekahi Alii o ua moku la e pili ana i ka lawe ana mai i na Pake iloko o na Awa o Hawaii nei. a no ka pae ana, ano ka lhoao ana paha e hoopae mai, a i ole, ae ana paha i ua Pake nei e pae ma na kapakai o Hawaii nei, a ae ana paha i ua Pake nei e mahuka mai ua moku la maloko o na mana hooponopono o Hawaii, a hoole ana paha aole e hookau hou, a hookaawale i ua Pake nei, a e hiki no ke hooko ia ua Ihoopai la, ma o ka hopu ia ana o ua moku la, a kudala ana i ka moku, a i kekahi paha o kona mau lako, a waiwai e ae paha, mahope iho o ka puka ana o ka olelo hooholo ma ia hihia a kekahi Aha Hookolokolo i loaa ka mana kupono ma ia mea. Ma na wa a pau e lawelawe ia ai kekahi hoopii a hihia paha malalo o keia Kanawai, ina e hoakaka ana kekahi mea ma ke ano pale i ua hihia la a hoopii paha, he palapala ae. a mau palapala ae paha kai ia ia, a i kekahi mea e ae, a mau mea eae paha, e komo ai i keia Aupuni, alaila, e kaa maluna o ka mea e hoakaka ana pela ka hooiaio ana mai i ke kupono ma ke Kanawai o ia palapala ae, a mau palapala ae paha, e ae aku ai i ka mea ia ia uar palapala nei e komo mai ai i keia Aupuni." Pauku 4. Aole e manao ia kekahi mea ma keia Kanawai, e hoopau ana a e hoololi ana paha i ka mahele elua oka Pauku 5o ua Mokuna XXVIII nei ona Kanawai o 1887. Pauku 5. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku i apono ia ai, a o na Kanavvai a me na hapa Kanawai e kue ana i keia ua hoopau loa ia. Apono ia i keia la 10 o Sepatemaba, M. H. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L. A. Thurstom, Kuhina Kalaiaina.

HE KANAWAI E piLl ANA I KA POE I LILO I MAU KoKUA MAI LEfERA MAMULl O KO LAKOU MAKEMAKE PONOl IHO. No KA MKA, ua manao ia he mea kupono e ae ia ke kane a wahine paha o kekahi mea mai ]epera ma na mai mau e noho ma ke ano he kokua no ka mea mai i kona ma- i nawa e hookaa\\pls ia aku ai. A NO ka mka, he mea kupono ole e ae ia aku e like me ka niea i olelo mua ia ae nei. me ka haawi ole aku i ka Papa Ola i ka mana piha maluna o na kokua, no ka mea, he mea i ike ia he nui na kokua i loohia i ka mai lepera, a hiki e hoolaha ia aku ua mai nei e lakou i kekahi poe e aku me ka ike ole ia nae o na helehelena o ka mai maluna o lakou; nolaila, £ hooholoia e ka Moi a me ka Ahaoleh o ko Hawah Paeaina. Pauku 1. O na kokua i lilo i mau kokua mamuli o ko lakou makemake ponoi iho. a e noho ana mie na mai lepcra i hookaawale ia e ka Papa Ola, ma keia ke hoike ia nei ua pili ia lakou ka mai lepera a ua hiki e hoolaha ia ua mai nei e lakou i kekahi poe. Ma keia, ke waiho ia aku nei ia poe kokua malalo o ka mana a me ka hooponopono ana o ka Papa Ola, a ua hiki i ua Papi nei e pale aku i ko lakou hui ana me ka poe i loaa ole i ka mai. Pauku 2. Ma keia ua haawi ia ka mana i ka Papa Oia. me ka apono ana o ka Aha Kuhina. e haiia a hoolaha aku i na rula a me na mea hooponopowo e ae e pili ana i ka malama ana a me ka hooponopono ana a me ka hanai ana i ua poe kokua nei e like me ia i manao he ku«ono, a o ia mau rula a hooponopono ana e iiike no ko lalou mana me ko ke Kanawai i ka manawa e hoolaha la ai.

Pai ku 3. E lilo keia i Kanawai mai kon» la aku c apono ia ai. Aponoia i keia la 6 o Sepatemaba, M. H. ISSB. KALAKAUA REX. Xa ka Moi: L. A. Thursic?c, Kahīna Kaiaiatna> HE KANAWAI E HAAWI ANA l KA MANA A £ HOOHOLO MlfA ANA I KX Ki'WI.U ANA 1 NA ALANI'I KAAKAHU MA KA MOKUPLN! O OAHI'. E hookoloia e ka Moi a me ka AhaoUlo o ho Hawaii Paeaina. Pai ku 1. Ma keia ke haawi ia nei ka mana ame ke kuleana i ke Kuhina Kalaiaina, mamuli o ka ae ana o ka Aha Kuhina, e hana aelike me Benjamin F. Diliingham. kona mau hoa a hope a waihona paha, a i ole ia, i ka hui i hoohui i hoala ia e ia a e lakou paha i hoolala ia, a kukulu ia paha malalo o na kanawai o keia Aupuni, e hoomaopopo ana no ke kukulu ia ana o na hui e kekahi poe ponoi e hana ai a e hoohana aku ai paha i alanui a mau alanui kaamahu ma ka Mokupuni o Oahu, i emi ole malalo o ekolu kapuai ke ana laula, no ka lawe ana i na ohulPa me na ukana. Eia nae, ina e hana ole o Benjamin F. Dillingham, kona mau hoa a hope a waihona paha, a i ole ia ua hui nei i hoohui ia iloko o umikumamawalu mahina mai ka hooholo ia ana o keia Kanawai, e haawi aku i na liooia kupono i ke Aupuni, ua hiki ia ia a ia lakou |xiha e hana, a e hana io aku ana no a hoohana aku maloko o ekolu makahiki mai ka wa aku o ke apono ia ana o keia Kanawai i kekahi alanui kaamahu e hoohui ana ia Honolulu me ke awa o Puuloa, ua hiki i ke Kuhina i olelo ia e hana aelike me kekahi hui i hoohui ia o Hawaii nei, no ka hana ana i kekahi alanui kaamahu i ae ia ma keia Kanawai, malalo o na kumu a me na mea i hoike ia maloko nei. Pauku 2. E hiki no iua Kuhina nei i olelo ia mamuli 0 ka aelike i olelo i'a ae nei ke haawi aku ia Benjamin F. Dillingham, kona fnau hoa a hope a me ko lakou mau waihona a i ole ia i kekahi hui i hoohui ia i hoala ia e ia a e lakou paha, e like me ka mea i olelo mua ia, i na pono a pau a me na kuleana e hiki ai ke lawe niai i mau jx)no alanui a me na kuleana e ae e hiki ai, no ke kukulu ana, a hoomau ana aku, a hoohana ana paha i ua mau alanui nei, a me na wahi pu hoi a pau e hoomaha ai, na hale papaa, na pa hale a me na wahi holokea, na uwapo a me na lako e ae a pau e like me ia i hoakaka ia ma ke kanawai i kapa ia 44 He Kanawai e kokua ai ika hana ana 1 na Alanui Kaamahu," oia hoi ka Mokuna XXIX o na Kanawai o 1878, i hoololi ia e ka Mokuna XII o na Kanawai o 1880, koe wale no na mea i hooponopono ia e keia Kanawai. IMa ia aelike, e loaa i ua hui nei ka pono kaokoa no iwakalua makahiki mai ka la aku e hooholo ia ai o keia KanaVai, e malama a hoohana aku i kekahi alanui kaamahu a mau alanui kaamahu paha mawaena o na wahi

a lakou e hana ai iloko o ekolu makahiki mai ka hooholo ia ana o keia Kanawai, a i hoohui ia e ua alanui kaamahu nei f eia nae, aole e emi ka loihi'o ua aianui kaamahu nei malalo o umikumamalima mile ka loihi e moe like ana, a eia hou no hoi, aole e pili ua pono kaokoa nei i ka Apana o Kona ma ka Mokupuni o Oahu i olelo ia. Pauku 3. E haawi ia ka mana i kekahi hui e like me ia i olelo ia ae la, e hana ai, hoomau ai, a e hoohana aku ai. i kekahi alanui a mau alanui kaamahu paha, ma ka Mokupuni o Oahu, mai na kihi aku, a mawaena hoi o na palena e hoakaka ia aku ai ma ua aelike nei me ke Kuhina i olelo ia, a i hoike ia hoi ma kona Palapala Ae Hoohui, me ka paa no nae, malalo o na mea i papa ia a hoohaiki ia e keia Kanawai. Aka nae, o ka ikaika e holo ai ua mau waiwai kaamahu nei a ua Ahahui !a ma kekah* alanui, a'alahele paha o keia mokupuni i oielo la ae la» koe ma na wahi e holokea ai mai kekahi alanui a i kekahi alanui aole e oi aku mamua o eha mile i ka hora hookahi, a e uku ua Ahahui la i na da!a hoopai elima haneri i ke Aupuni Hawaii no kela a me keia kue ana a lakou i kela ' mau mea i hoakaka ia ae la. Pauku 4. O na palapala kii aina o kahi e moe ai, a me na kii a me na palapala hoakaka o ka hana ana, a nie na lako a pau o na ahnui e ae ia ana ma keia Kanawai, e hoike mua ia aku i ka Aha Kuhina no ko lakou hoapono mai, a o ia hoapono ana e hoike ia mamuli o ke kakau inoa ana o ka hapa nui o na hoa o ka Aha Kuhina. Pauku 5. Aole e oi aku mamua o eono keneta no ka ( mile no ka papa ohua helu ekahi, a eha keneta no ka mile o na ohua o ka papa helu elua, e auhau ia ke ano hc uku ke kau ana ma ke kaa, ma na alanui a pau c hoomana ia ana ma keia Kanawai. Pauku 6. E hiki no i ua Ahahui la kc komo iluna, a lawe, a hoolimalima kuai mai, a paa paha i kekahi aina, a me na aina a pau> na hale. na mea pili paa o ka aina, a me na kuleana kahiko a pau, e makemake ia ai r/o ka hana ana, hoomau ana. a hoohana ana i ua mau alanui nei, mahope iho o ke apono ia ana o kahi e moe ai ua mau alanui nei e ka Aha Kuhina» aka hoi. it)e ka paa no nae malalo o na mea a pau i hoakaka ia mahope aku nei. Pauku 7. O na aina e lawe ia ai no ke ala e moe aku ai ua mau alanui nei aole e oi aku mamaa o kanaha kapuai ka laula, koe wale no ina e makemake ia i laula hou aku no na kaupale, na wahi i oki ia, lua iliili, na afa liilii | ma na aoao, na hale papaa, na pa, a me na mea like e ae. Pauku 8. Aole no e lawe ia kekahi aina, a me na . kuleana kahiko, a i ole waiwai e ae paha, e ua Ahahui nei. aia waie no a mahope o ko lakou haawi ana i Jca lohe

i kanakolu la, ma ka palapali i kakau ia i ka mea e noho ana i ka aina. a mea paha nona ka aina, a mea paha ta ta ka hoolimalima fina hc mea kekahi pela). iluna o ua aina la, (a ina paha e loaa ana ua mea aina la, a mea hoolimalima paha i ka aina), e hoakaka ana i ko lakou manao e lawe i u v aina Ia» a me ka hoakaka pu aku i na wahi i manao ia no ke ala kaamahu, A i mea pu hoi e to;u ai ka mea kupono e hiki ai ke hoike aku i ua lohe nei i oleio ia ae la. e manao ia ke Kuhina Kalaiaina ob ka mea nona na aina Aupuni a p^u. Pauku 9. Mawaho ae o keis» hoolaha i olelo ia ae la» e hoolaha pu aku ua Ahahui nei i eha hix>laha pakahi ana iloko o elua nupepa puka pule i pai ia ma Honolulu. a i hookahi ftae o ia mau nupepa e pi ia ma ka olelo Hawaii. a i hookahi ma ka olelo Beriunia. he hooUha e hoike ana i ka nianao e lawe i ua aini nei a waiwai e ae paha T a mau |>ono e ae, no ka hana ana i vuv alanui kaamahu nei. E hoakaka ia me ka moukaka kupoao mu ia hoolaha ka aina a waiwai e ae jwiha i manao ia e lawe. me ka hoakaka |>u ia o na imxi o ka \>oc a pau i kuleana i iu pomaikai oua aina nei, e like la me ka mea nona ka aina, ka mea hoolimalima. a mea paha e noho ana iluna o ka aina, ina nae ua ike ia na inoa o ua poe Ja i kuleana. a o kekahi paha o lakou, e ua Ahahui nei. I Pauku 10. lna oka aina a j>ono waiwai eae |xiha i manao ia e lawe, aia iloko o ka mana hoomalu, u hix>ponopono ana paha. o ka agena. loio. kahu waiwai. kahu malama, a ho|>e e ae [xtha o ka mea aina, alaila. e haaw i pu ia no ka lohe i ua poe la i hoike ia ae la, no ka manao o ua Ahahui la k lawe mai i ua waiwai la. e iike me na mea i hoakaka ia ma ka Pauku 8 o keia Kanawau Pauku 11. E uku aku ua Ahahui nei ika mea nona ka aina a pono waiwai e ae |Kiha i lawe ia e lakou. a i kona hope |>aha ma ke kanawau i ke kumu waiwai piha o ua waiwai !a. a e koho ia ke kumu waiwai e like me koua waiwai i ka manawa i hooko ia aku ai ka lohe e lawt* ia ana ua waiwai la. Ina e like ole. ana na manao no ua kumu waiwai nei, alaila, e haawi |)onoi aku no ua Ahahui la i ua mea la nona ka waiwai, a i kona ho|>e paha. ina e hiki ana ke loaa ua mea la nona ka waiwai, a o kona hojK* paha, i ka huina a ua Ahahui la i manao ai he kumu waiIwai kupono no ua aina la, a pono waiwai e ae paha. Pauku 12. Ina i lawa ole i ka manao oka mea wai- | wai, a o kona hope paha, ka huina i haawi ia aku e ua | Ahahui nei, e hiki ia ia, maloko o na la he iwakalua mai ka la aku o kela haawi ponoi ia ana aku, ke koi aku i ua Ahahui nei e koho ia ke kumu waiwai o uaaina la, a pono waiwai e ae j>aha, e kekahi poe luna koho kuikawa okolu, hookahi e koho ia e kela.a me keia o ua mau aoao \\oupaapaa nei, a o ke kolu na ua mau luna koho elua la e koho aku ia. A mamua ae oke komo ana aku oua Ahahui nei iluna o ka aina, a lawe ana mai paha i ua jK>no waiwai e ae la, e haawi ponoi aku lakou i ka mea nona ua waiwai nei, a i kona hope paha, i ka huina i koho ia ai no ua waiwai la e ka hapa nui o na iuna koho, a me ko lakou uku pu i na koina o ke koho ana, ina ua kkk'w ae ka huina i koho ia mamua o ka lakou huina i haawi mua

ai, aka hoi, ina aole pela, alaila, c hoolawe ia ua mau koina la o ke koho ana mai loko ae o ka huina i 1« m i nu ia kqho ana. A ina e hoole ua mea waiwai n<-i. a o k<nu hope paha, i ka lawe mai i ua huina la i koho ia ai a i h.\ awi ia aku, alaila, e hookaa ia aku ua huina ilala la i ka Aha Kiekie, ilaila e paa ai a kii ia aku e ka palapala kau oha dala a ua mea waiwai nei, a e kona hope paha, mamua ae o ka hiki ana i ua Ahahui nei ke lawe i ka ni.m; hoomalu o ua aina la, a pono waiwai e ae paha. Pauku 13. Ina ua mea waiwai nei. a i ole kona hnppaha, e koi ole e koho ia ka waiwai e like me na m«-a hoakaka ia mamua, a i ole ua koi paha e hana ia p< !a. ua hoole nae aole e lawe i ka huina i koho ia ai ma i hooholo ia ana e na Juna koho a piha na la he umi, al.iil.i e hiki no i ua Ahahui nei ma ia wa koke. mahope mai. k komo iluna, a e hana ma ua aina la, a |>ono waiwai e a paha, me ke kau ole o kekahi jx>ho e koi ia mai ai e uki; i oi aku mamua o ka huina kumu waiwai i ka wa i hook ia ai ka lohe maluna o ua mea waiwai nei a mr kona hop' i hoakaka ia ma keia Kanawai. me ka pii hou ule ao "kona kumu waiwai mamuli o ka holo ana o ua alanui i ma ua wahi nei; aka nae, aole no e man io ia kekahi ole' o keia pauku e keakea ana i ke kuleana r Kxia mai ai m. ua Ahahui nei, o na poho no kekahi hana komohew-a n na wahi i oi aku mamua o na mea i ku(xmo ke makemal. ia no ua hana !a. a i oie no na |>oho paha e ulu mai a»' mamuli o ko lakou pa ole i kahi e moe ai ko lakou iain lfme ke kuleana pu ole hoi e kau aku ai kekahi [>oino m,

luna o na mea-aina e pili mai ana, nc> kv> lakou knkua o ana ma ke kukulu ana- i ua mau pu nei), maloko o ua m lama eono mai ka la aku o ko lakou lawe ana i ua wahi i a i ulu mai paha mamuli o ko lakou malama ole ana i inau \vahi nei a paa, e hikt ai ke pale aku i na pipi, in.i *> wahi a j)au e hakahaka ana o na pa, i hana ia |.*aha o !• pipi ma na pa o na ainii kahi e moe aku ai ua laina n< mai ka vva aku o ko iakou lawe ana i ka mana o ua m. wahi !a. Pauku 14. Ina ka mea aina, a mea f>ono waiwai paha, nona kahi i makemakē ia e ka Ahahui i olino iu, ka hana ana iua mau alahao nei, he kanaka ia e- noho « ana iloko o keia Aupuni, a aote i ike ia kona wahi i no! iai, a aole hoi o na hope ma ke kanawai» a loio. a age ; paha iloko o keia Aupuni, a i ok% ua ike ole ta pahii mea waiwai nei a i ole ua kupono ole paha ma ka ha aelike ana, a i o!c, aole paha he loaa, alaila. e hookoi ua Ahahui nei ma ka Baneko Malaina Dala Hale Let; Hawaii nei, ma ka aoao hookaa o ua mea waiwai la» i huina i like me ke kumukuai waiwai kupono no ua ai la, a pono waiwai paha. a e hiki pu hoi ma ia wa koke lawe ua Ahahui nei ika mana oua wahi k. A e hiki t i ua mea waiwai la, a e kona hope paha, ilaloko o *

makahiki he iwakalua mai ka wa aku o ka lawe ia ana o ka mana hoomalu o ua wahi la, ke koi mai i ua kumu waiwai la i koho ia, a i ole, e hooko aku paha i ka ohi ia ana o ke kumu waiwai oiaio o kona waiwai i lawe ia, e like me na mea i hoakaka ia ma keia Kanawai. Pauku 15. Aole e manao ia kekahi mea ma keia Kanawai, a aole hoi ma ka Mokuna XXIX o na Kanawai o 1878. i hoololi ia e like me ia i olelo ia ae nei t e keakea ana i kekahi kanaka i kona kuleana e hiki ai ke hoopii imm o na Aha Kanawai i kekahi hui alanui kaamahu, a hui paha i hoohui ia, no ke kumu waiwai o kona aina a waiwai e ae paha i lawe ia e ua Ahahui nei, a hui paha i hoohui ia, mamuli o na mana i haawi ia malalo o keia Kanawai, i mea e hana ia ai na alanui kaamahu. Pauku 16. E hiki ke koi ia ua Ahahui nei e ae, a e lawe lakou no ka uku kupono i na waiwai kalepaa mea hana a pau a kela a mau alahao e ae e hookui mai ana me keia alahao, a me na ukana a na mea lawe ukana e ae a pau. Ina he like ole ona manao ke ala mai ana, e pili ana i ua'mau uku nei, e hiki no i kela a me keia o ua mau aoao nei ke koho i mea kuikawa, o ke Kuhina Kalaiaina nae ke kolu o ua poe kuikawa nei, a na ua poe kuikawa nei, a na ka hapa nui paha o lakou, e hoonoho i auhau paa maluna o kela a me keia ano waiwai, a papa waiwai kalepa paha, i waiho ia aku imua o lakou. Ao ia papa hoike o na auhau i hooholo ia e lilo ia i mea paa maluna o na aoao a pau i kuleana ma ia mea, koe wale no a hiki i ka wa e hooponopono hou ia ai, a hoololi ia paha e ua poe kuikawa nei, a e kekahi poe kuikawa okoa ae paha ? i koho pono ia no ia hana. L hiki no iua poe kuikawa nei, i kela a me keia nianawn, ke pakui hou aku mahope o ua papa hoike waiwai nei ī kela a me keia ano waiwai, a papa waiwai hou aku paha i koipo ole ma ua papa hoike waiwai nei, aole nae e ae ia kekahi hooponopono hou ana i na auhau i hooholo ia, a piha ka makahiki hookahi mahope iho oia hooholo ia ana. E hiki no ke koho hou ia na poe kuika'-i okoa aku i kela a me keia manawa. i mea nana e hoopono[;ono a hoomahuahua aku ua papa hoike waiwai la, koe e like me ia i hoakaka ia maluna, a e lilo no nae ua Kuhina 1a i lala o kela a me keia papa kiiikawa e koho ia ana. Pauku 17. E hiki no ika aelike ii. >omana ia malalo 0 keia Kanawai, ke hookomo ia he mau olelo no ka hookuu ana i ra auhau a pau, a i kekahi hapa paha o ua mau auhau nei, e kau ia ai maluna o na waiwai o ua Ahahui nei, no kekahi manawa i oi ole aku nae mamua o iwakalua makahiki; aka nae, aole e hookuu ia na auhau ma kekahi waiwai i ike ia aole maoli ia mea no ka hana ana, hoomau ana, a hoohana ana i ua alahao nei a ua Ahahui la. Pauku 18. Aole no e hiki iua Kuhina nei, ma ua aōlike la, ke hoopaa i k-e Aupuni e uku aku i kekahi puu elala e kokua ai i ke kukulu ana i na alahao o na ano a pau i kauoha ia e keia Kanawai. Pauku 19. No na wahi nia ka mokupuni i olelo ia, i hoohui ole ia e na alanui kaamahu o ua hui nei iloko o ekolu makahiki mai ka hooholo ia ana o keia Kanawai, a ine kekahi a me na wahi a pau maloko o ka Apana o Kona i olelo ia, ua hiki no i ua Kuhina nei e hana i aelike me kekahi hui i hoohui ia o Hawaii nei no ke kukulu ana 1 kekahi alanui kaamahu i ae ia manuia ae nei maloko o keia Kanawai, malalo o na kuniu a me na mea e ae i hoakaka ia maloko o keia. Pauku '20. Aole e kuai ia, hoolilo ia, a waiho ia aku paha kekahi pono i haawi ia malalo a mamuli paha o keia Kanawai, aole no hoi e kuai ia a hoolilo ia aku paha, a i ole ia, ona ia, hoohana ia a hooponopono ia paha ma ke ano holookoa a hapa paha e kekahi hui i hoohui ia, aole i hoala ia malalo ona Kanawai o keia Aupuni. O kekahi kue ana i keia hoakaka ana e lilo no ia he mea e hoopau ia ai, a e lilo ai ka pono i kimi ia, hoolilo ia a haawi ia aku paha, ia hai, a me ua pono nei e ae ana e kukulu a hoohana i ke alanui kaamahu. a o kekahi hapa paha o ia alanui kaainahu i kuai ia, a hoolilo a waiho ia aku paha, a i ole ia. i ona ia, hoohana ia a hooponopono ia paha e ia hui o na aina e, i mea ole\ Pauku 21. E lilo keia i Kanawai a e mana aku mai ka la o kona apono ia ana. Ona Kanawai a pau, me na hapa kanawai e kue ana i na olelo o keia Kanawai, ke hewpau ia nei i mea e loaa ai ka mana i keia Kanawai. a aole nae no kekahi mea e ae. Apono ia i keia la 11 o Sepatematxi, M. H. 1888. KALAKAUA REX. ka Moi: L. A. Tiiurston, Kuhina Kalaiaina.

ME KANAWAI E HOOLOLI AI I KA PaUKIK 10 O KA MoKUNA XLIU O NA KaHAWAI O KK Kal' O I*B2. £ hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina. Pauku 1. Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 10 o t ka Mokuna XLIII o na Kanawai oke Kau o 1882, ina ke kapae ana i kela wahi a pau o ka Pauku mahope iho • o ka huaolelo "makahiki," a penei e heluhelu ia ai ua paukula: " Pauku 10. E auhau ia na kaa lawe ukana ona ano a pau i elua da!a pakahi no kela me keia makahiki." Aponoia i keia la 6 o Sepatemalxi, M. H. 1888. ' REX '

HE KANAWAI E HAA *" AJIA 1•" Mak* iie Kihina Kalauina e Hooiil ai i NA Alhau Klsi Pooleīa malina O keiahi Kukm I eamia o "Paredaiso oea Pahpika.'' E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaohlo o ko l/anaii Paeaina. Pauku I. Ke haawi ia nei ka mana ma keia ike Kuhina Kalaiaina e hookuu i na Auhau Kuni Pooleta maīluna 0 kela Nupepa i kapa ia M Ka Paredaiso oka Pakipika," he nupepa e pai ia nei i keia manawa ma Honolulu i mea e hoolaha aku ai i ke Aupunf Hawaii ma na Aina E, e hana ia nae pela, oiai e hoolaha ia ana, me ka hoouku ole Ika e hoouna ia aku ai ua nupepa nei. Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai ka la aku o kona apono ia ana, Apono ia i keia la 11 o Sepatemaba, M. H. 1888. KT , w KALAKAUA REX. Na ka Moi: ! L. A. Thurston, Kuhina Kalaiai:i.7. HE KANAWAI E Hoohoihoi ai I KE Kanl' a me ka Hana ANA I KA Ramie. E hooholoia e ka Moi a tnc ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina. 1. Ma keia ke haawi ia nei ka niana ike Kuhina Kalaiaina, me ka ae pu ana o ka hapa nui o ka Aha Kuhina, e kapa ia ma keia hope aku "ke Aupuni," e hana i aelike me kekahi mea a poe kupono, a i ole ia hui i hoohui ia, i kapa ia mahope iho nei iloko o keia Kanawai **ka mea hana aelike,' no ke kukulu a malama ana ma kekahi wahia mau wahi kupono iloko o keia Aupuni, a mahi a mau mahi ramie paha no ka mahi ana i ka r;amie a me ka hana.ana o ia mea a lilo i mea kalepa hooili i na aina e. Pauku 2. E hoakaka ua aelike nei: 1. E kanu ua mea hana aelike nei a e mahi ma ke ano maikai, aole e emi malalo o kanalima eka ramie i 1makahiki mua, mahope iho o ke kakau inoa ana i ka aelike. 2. E kukulu ka mea hana aelike ma ua mahi ramie nei, a, e kokoke ana paha ilaila i kekahi mikini maikai a kupono no ka hoomaemae ana i ka io o ka laau mai ka ili ae* a me ka hana ana i ua ili ramie nei a maikai, a kupono ka waiwai ke kuai ia aku e kaa ai ka lilo o ka hooulu a hana ia ana. E lawa ua mikini nei e hiki ai e hoomaemae ia, aole e emi malalo o 1000 paona ili ramie kupono i ke kuai ia aku i ka la hookahi. '3. E kukulu ka mea hana aelike ina hale kupono a pau ma ua mahi ramie nei i olelo ia i kupono no ia oihana. 4. E malama ka mea hana aelike i mau buke helu a ihoike piha a pololei, i hiki e nana ia e ke Aupuni, a i ole ia e kona mau agena i na manawa kupono a pau, a o ia mau buke helu a hoike paha e hoike i na huina i hoolilo ia aku e ka mea hana aelike ma ka lawelawe ana i ua hana nei, ke ano a mau ano paha o \a mahi ana, ka nui o ka lilo no na paahana no ka inahi ana, a i ole ka hana ana, ke ano a mau ano paha o ka hoomaemae ana a me ka hooili ana aku a me ka lilo e pili ana a me na mea e ae i manao ia he mea waiwai a pomaikai paha i kekahi poe eae e makemake ana e komo iloko o keia hana. A ua hiki no e pai ia a hoolaha ia aku ia mau ano hana a me na lilo e pili ana i ke Aupuni.

5. E haawi aku no ke Aupuni i uku kokua o $100 no kela a me keia tona ramie kupono i ke kuai ia, a nona ke kumukuai nia ka makeke o elima keneta no ka paona a i hoike ia me ke kupono na hoolilo ia ana, o na mea i hooili ia aku e like me ka papa kuhikuhi a ke Kuhina Kaiaiaina, a hiki ka huina o na *tona ramie i olelo ia i ka hookahi haneri me kanalima, a mahope aku o ia manawa aole e uku hou ia aku kekahi uku kokua, e uku ia aku ua uku kokua nei i na manawa a pau e makaukau ai he elima a oi ae paha mau tona i lilo i ke kuai ia. Pauku 3. Ma keia ke hookaawale ia nei na dala he umikumamalima tausani no ka hookaa ana i na puu dala i hoakaka ia maluna mailoko ae o kekahi dala e waiho ana iloko o ka Waihona i hiki e hoolilo ia no ia hana. Pauku 4. E lilo keia i Kanawai mai la aku e apono ia ai. Apono ia i keia la 11 o Sepatemaba, M. H. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L. A. Thurston, Kuhina Kalaiaina. * HE KANAWAI E PIU ANA I KA NUI O NA LIINAKANAWA! O KA AHA HOOKOLOI&OLO Kiekie. E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ho Hawaii | Paeaina, \ . i Pauku 1. Mahope aku nei ina e loaa na hakahaka iloko o na oihana o na Lunakanawi o ka Aha Hookolokolo Kiekie, aole no e hookohu hou ia kekahi mea, i iinea e nui ae ai ka heluna o ua mau Lunakanawai nei mamua o ekolu. Pauku 2. E mana keia Kanawai a e lilo i Kana wai mai kona !a aku e apono ia ai.

Ke hoike aku*nei au ua heoholo ia ka Bila Kanawai mamua ae nei ma ka heluheiu ekolu ana iioko o ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii ma ka la 23 o Augate, 1888, a ua waiho ia aku imua o ke Alii ka Moi. ma o ka Aha Kuhina la, ma ka 2a 27 o Augate. 1888. a aole i hoihoi ia i ka Ahaolelo iloko o umi ia (koe na la pule) iho, a aoie i hoopanee ia ka Ahaolelo mamua o ka pau ana o na la he umi i olelo ia. Kakau ia Honolulu r Sepatemaba 11, 1888. WILLIAM R- CASTLE, Pertsidena o ka AhaoIelO» Hoike: J. Alfred Maooon, Kakauolelo. HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KA PAUKU 40 O KE KANAWAI I KAPA 1A "HE KaNAWAI E HOOHUI A! A E HOOLOLI A1 ! KE KANAWAI K PILI ANA | NA AUHAU KULOKO, I APONO !A MA KA LA 7 O AuGATE, 1882, A I HOOLOLI IA E KA MoKUI&A XXXVII O NA KANAWA! O l&>6, i apono ia ma ka u )5 o Okatoba, 1886, a e hoololi ai hoi I ka Pauku 46 o KE 4 Kanawai e hoohui ai a e hooLOLI A! I KE KANAWAI E PILI ANA I NA AI'HAU KuLOKO, I APONO 1A MA KA LA 7 O AIC»ATE, 1882," A E HOOHUI AKU ANA I Pauku HOU I ua Kanawai la. a e kapa ia 44 Pauku 58a. E hooholoia e ka Moi a tne ka Ahaoleio o ko Hawaii Paeaina.

Pai-ku 1. E hoololi ia ama keia ua hoololi ia no kaj Pauku 40 o ke Kanawai i kapa ia "He Kanawai e hoo-' hui ai a e hoololi ai i ke Kanawai e pili ana i na Auhau Kuloko, i apono ia ina ka la 7 o Augate f 1882,' a i hoololi ia e ke Kanawai i apono ia ma ka Ia 15 o Okatoba, 1886, a e heluhelu ia ua Pauku la penei: "Pauku 40. O kela a n»e keia kanaka i ike ia kona inoa ma ka buke helu a ua hoike aku oia i kona helu waiwai i ka Luna Helu e like me ia i hoakaka mua ia; a ina he kuleana '• vj hookuu ia mai kahi auhau mai, ua hoakaka mua īa ke kumu o kona hookuu ia e ka .Luna Helu; a ina ua manao kekahi ua hoopilikia ia oia mamuli o .:a heomahuahua ana o ka Luna Helu, i ka helu ana i ka waiwai i hoike ia e like ia i hoihoi ia mai ai; a i ka huina, a ano paha o ua waiwai la; a i ole ia o ka huina paha i uku ia e ua kanaka la, ua hoomahuahua ia a oi aku mamua o ka huina e uku ia e like me ka hoike, a i ole, aole i ae ia kana noi e hookuu, e hoohalahala oia ia helu ana ma kona waiho ana aku i ka Luna Helu ma ka la 15 o Novemaba a mamua aku paha o ia la, he palapala noi hoopii me ke kakau ana i ke kumu o kana hoopii mai kona helu ana a o kekahi hapa paha o kona helu ana, a me ka waiho pu aku i na koina no ka hoopii ana." Pauku 2. E hoololi ia ama keia ua hoololi ia no ka Pauku 46 o ke Kanawai i kapa ia "He Kanawai e hoohui ai a e hoololi ai i ke Kanawai e pili ana i na Auhau Kuloko, i apono ia ma ka la 7 o Augate, 1882," a e heluhelu ia ua Pauku la penei: "Pauku 46. E noho no ua Aha la ma kela ame keia Apana Auhau mai ka Ia 15 o Novemaba a hiki i ka la 1 o Dekemaba o kela a me keia makahiki, ma na manawa a me na wahi i koho ia e ka Peresidena o ia Aha; a ua hiki i.ua Aha nei ke hoopanee mai kahi manawa a i kekahi manawa e like me ka mea i ike ia he pono." Pauku 3. E pakui ia aku-i Pauku hou ike Kanawai i kapa ia "He Kanawai e hoohui ai a e heololi ai i ke Kanawai e pili ana i na Auhau Kuloko, i apono ia ma ka la 7 o Augate, 1882," a e kapa ia Pauku 58a, a e heluhelu ia penei: " Pauku 58a. E uku ia na auhau pili kino a pau mai a mahope aku o ka la 1 o lulai o kela a me keia makahiki, a e hiki no ke ohi ia e kekahi luna kupono iloko o kekahi manawa mahope iho oua la la. Ina e heole kekahi mea i ku i ka auhau pili kino i ka hoakaka ana ia mau auhau pili kino i ka manawa e koi ia aku ai e ka Luna Helu, ua hiki i ka Luna Helu e hana aku i ua kanaka la e like me ka mea i hoakaka ia ma ka Pauku 58 o ke Kanawai i olelo ia."

Pauku 4. O na kanawai a pau e kue ana i na olelo o keia Kanawai, ua hoopau loa ia. Pauku 5. E niana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la 1 o Apenla. 1889. Apono ia i keia la 10 o Sepatemaba, M. 11. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L A. Thurston, Kuhina Kalaiaina. HE KANAWAI E hoololi ai i ka Pauku 2 o ka Mokuna LVI o kk Kanawai Hoopai Karaima, a e hoopau loa AI I NA Pauku 3, 4 a me 5 o ia Mokuna, me na hoOloli a PAU 1 ua Mokuna nei. E hooholoia e ka Moi u me ka AhaeUlo o ko Haiuaii Paeaina. Pauku l. E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 2 o ka Mokuna LVI o ke Kanawai Hoopai Karaima, a penei e heluhelu ia ai: m Pauku 2. E ninaninau ia, e hoolohe ia t a e hooholo ia e ka Lunakanawai no ia hihia, a ina he mea hiki e hoopau ia ka noho kue ana o laua; aka, ina aole hiki e hoo-i pau ia ko laua kue ana, e hoopau wale ia no ka hoopii. Ina e hoopau wale ia kekahi hoopii, e hooholo ka Lun#

kanawai e hookaa «a na koina e like me ka mta ana i manao ai oia ka pono." Pauku 2. Ma keia ke hoopau loa ia nei na Pauku 4 * me 5 o ka Mokuna i olelo ia a me kekahi a me iu hoololi o ia Mokuna i olelo ia. Apono ia i keia la 10 o Sepatemaba. M. H. 1888. KALAKAUA REX N» k» Moī ' U A. Twurston, Kuhioa Kalaiaina. HE KANAWAI E HOOHAIKI Al I KA LaWĪ. ANA MAI A ME KE Kl'Al ANA O k\ ( !.: IMA ILOKO O KKIA Al'Pl'Nl AME NA MEA I HANA 1A NO v SIAI O KA OPIUMA. # E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaoklo o ko //./:. Paeaina. Pauku 1. Ua kapu loa ka lawe ana mai oka Oj a mea |)aha i hana ia no loko mai o ka Opiuma inalok , keia Aupuni, koe wale no na mea i hoakaka ia nu ka Pauku 2 o keia Kanawai; a o ka mea nana e hoo\\u ;r . r . kuai aku, haawi a hoolako aku paha ika Opiuma r; ( paha i hana ia'no loko mai o ka Opiuma i kekahi k ir ik t maloko o keia Aupuni, koe wale no na mea i o!c!< ia : ka Pauku 2 i olelo ia maluna, e hoopai ia oia aoh t { - v y, malalo o hookalii hanen, a aole eoi aku ina elala ln ' ,

hanen; a e hoopaahao ia nia ka hana oolea, ao!e o oi mamua ona niakahiki elua, ao ka hapalua o ! u h»j .i: dala i olelo ia, e haawi ia i ka mea i waiho mai ika 1. k, i hoahewa ia ai ka mea hana hewa. • Pai'KU 2. Ua hiki 110 ika Papa Ola i kela m.uuiw keia manawa e hoopae mai i ka Opiuma, e likr k > m: ;u, ka mea a ka Papa Ola i manao ai he pono 110 iu \viwa lapaau maloko o keia Aupuni, a na ka Paj.)a Ola no e i h lako aku ma ke kumukuai mua i na kauka a kauka fk; l>aha i loaa ia ia ka palapala hookohu, a palapala paha mai kekahi Kula Ao Kauka a Kula Kiekie palia a ua loaa hoi ia ia ka laikini e lawelawe i ka oihana la; a.r ( ma keia Aupuni, a me ka mea ia ia 1;a malama o na iaaa lapaau ma ka Halemai Lepeni ma Molokai, e laweiawi ia ma ke ano laau lapaau wale no, a ua hiki no hoi i ua l apa nei e hoolako aku i ke kapena a kauka paha o kekaha moku e holo aku ana i ka aina e, i mea lapaau ;na!uua e ia moku. Pauku 3. Oka mea ia ia kekahi Opiuma a m<-a j>ahu i hana ia no loko mai o ka Opiuma, i loaa ole ia ia mai k.i Papa Ola mai, a mai kekahi kahuna lapaau a kauka (>ki paha i loaa ia ia ka laikini, e like me ka mea i olelo ia m.i ka Pauku 2 o keia Kanawai, e lilo ua Opiuma nei ; ke Aupuni Hawaii, a e hopu ia ua Opiuma nei a haav. i i.i aku i ka Papa Ola, a e hoopai ia ua kanaka nei na.ia ka Opiuma aole e emi malalo o na elala he kanalima a<>K lu.i e oi aku i na dala he elua haneri me kanalima, a e !;<»•- paahao ia ma ka hana oolea aole e oi aku manuia o luhkahi makahiki, a o ka hapalua o ka hoopai elala i olrl<> i.i. e haawi ia i ka mea i waiho mai i ka hoike i hoahewa ia a: ka mea i hana hewa.

Pauku 4. O kela kahuna lapaau keia kahuna laj .i.u, a kauka oki paha, nana e kuai aku } a kauoha aku a. ,i hoolako i ka Opiuma, a mea paha i hana ia no loko n ;ii o ka Opiuma, i kekahi kanaka i maa i ke puhi Opium.i. .1 kiwelawe paha ika Opiuma, ma kahi ano e ae, a i kahi kanaka e ae, koe wale no ma ke ano laau i ka inannwa mai, e lilo i ke Aupuni Hawaii ka Opiuma, a mea paha i hana ia no loko mai o ka Opiuma, e waiho aiia n>a koiia lima, a e hopu ia ua Opiuma nei a haawi ia aku i ka Papa Ola, a e hoopai ia oia aole e emi malalo o na elahi h.e iwa kaluakLmamalima, aole hoi.e oi aku i na elala he hmkahi haneri, a ina ua oi aku mamua o ka hookahi kena uhaki ana i keia Kanawai, alaila, aole e haawi 1 e u ka I'aj a Ola ia ia i ka Opiuma. Pauku 5. Ma keia ua hoomana .ia na Lunakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apana o keia Ai.piiiii. < heokolokolo a*e heoholo ina hihia a pau e ulu mai ana malalo o keia Kanawai. Pauku 6. Ao!e e lilo kekahi mta i olelo ia rralol o < keia Kanawai i mea e hookuu ai i kekahi kanaka a n < ku paha mai na heopai i olelo ia ma na Kanawai o keia Au* puni no ka heopae kolohe ana i na waiwai i iawe ia ir.ai me ka uku ole i ke dute. Pauku 7. O ka Mokuna LXXIII o na Kanawa l 1886, oia ke "Kanawai e hooponopono ai i ka Lawe ana mai a me ke Kuai ana i ka Opiuma iloko o keia Aupuni a o na kanawai e ae a pau a me na hapa kanawai e kue ana i keia Kanawai, ma keia ua hoopau loa ia. Pauku 8. E lifo keia i Kanawai mai kona laaku* •apono ia ai. Ke hoike aku nei au ua hooholo ia ka Bila Kanawai mamua ae nei ma ka heluhelu ekolu ana iloko o ka Ahaolelo oke Aupuni Hawaii ma ka la 14 o Augate, a .waiho ia aku imua o ke Alii ka Moi, ma o ka Aha Kuhina la, ma ka la 15 o Augate, 1888, a aole i hoihoi iai ka Ahaolelo iloko o umi la (kee na la pule) niah< pe a aole i hoopanee ia ka Ahaolelo mamua o ka pau ana 0 na la he umi i olelo ia. ' Kakau ia Honolulu, Sepatemaba 11, 1888. 'WILLIAM R. CASTI^ Peresidena o ka Ahaolelo. , Hoike: | J. Alfred Magoon, Kakauolelo.

he K ANAWA | E Haawi ana i Ka Maka i ke Kuhiha K.,.. A« ■ha Kahu Malama Waiwai , UU,!,A E HOOULO " u Ha.p K M . """ Al KE K l '* l -' l - 1 ' **«-" NAKA ILIHUNB A | M || MaNAWALEA SO NA l hanau «a na Aina E. a Hanalna paha. N bm, he mea r n ° ke hool «awale ia i vvahi e ma'a,a' " a P°? ,llhune ' h »nau n,a na aina e, a hanauna paha, e noho ana ma ko Hawaii Paeaina. a ua maopopo pu no ho, ua makaukau kekahi poe e hoala, a e hoomau aku , kekahi hana o keia ano, !na e < aa ana wahl ku pono e kukulu ia ai; nolaila, E hooholoia. e ka Moi a me ka AhaoUlo o ko Hawaii Paeaina. Ke haawi ia nei ka mana ma keia i ke Kuhina Kalaiaina, me ka ae pu ana o ka Aha Kuhina, e hana a e haawi aku i palapala hoolilo no ke kumukuai he hookahi 'ma ka aoao ° Aupuni Hawaii. no hookahi eka aina ma kela wahi e pili ana i na Alanui Pensacola a me Wilder, kahi i noho ai na makai kaulio mamua iho nei, no keia kum uhana i hoakaka ia ae la maluna, i kekahi poe kahu malama waiwai elima (5) lala, a he poe hoi e noho ana ma ka Apana o Honolulu i olelo ia ae la a i hoapono ia hoi e ua Kuhina Kalaiaina nei, ma ke'ano waiwai i waiho ia aku e malama no ua kumuhana la i olelo ia nialuna, a e hoakaka ia ma ua palapala kuai nei he mau olelo kupono e hoomau aku ana i ua papa kahu inalama waiwai i olelo ia, a e hoakaka pu ia hoi na olelo ina aole e hoomaka ia ke kukulu ia ana o ua mau hale nei iloko o na makahiki elua mai ka la aku o ka haawi ia ana o ua palapala hoolilo nei, alaila, e lilo ua palapala hoolilo la i mea ole, a e hoi hou ua wahi la i hoakaka ia ma ia palapala i ke Aupuni Hawaii. A i ka manawa e pau ai ka lawelawe ia ana o ua wahi la i olelo ia no na hana i manao ia ma keia Kanawai, e hoi hou no ia i ke Aupuni Hawaii. Apono ia i keia la 11 o Sepatemaba, M. H. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L. A. Thurston, Kuhina Kalaiaina. HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KA PAUKU 21 O KE KANAWAI R HOOHUIHUI A E HOOLOLI AI I KE KANAWAI E PILI ANA I NA AUHAU KULOKO, I APONO IA MA KA LA 7 O AUGATE, M. H. 1882, E LIKE ME IA I HOOI.OLI IA A1 E KA MOKUNA XXXVII O NA KANAWAI O 1886. E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaoleīo o ko Haiuaii Paeaina.

E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 21 o ke Kanawai e hoohuihui a hoololi ai i ke Kanawai e pili ana i na Auhau Kuloko, i apono ia ma ka la 7 o Augate, M. 11. 1882, e like me ia i hoololi ia ai e ka Mokuna XXXVII o na Kanawai o 1886, ma ke kapae ana i keia mau huaoleio mahope iho o na huaolelo "ao na' ma ka lalani elua me ekolu: 44 0 na haneko, mea hoopukapuka elala, mea hpaie elala, loio/' a penei e heluhelu ia ai ua pauku la: "Pauku 21. O na agena a pau o kekahi mea i hele mai keia Aupuni aku no kekahi manawa a ua hele loa paha, a o na kahu malama waiwai, puuku, hooko kauoha, lunahooponopono waiwai, a kahu malama keiki oo ole, e helu kaawale ia no lakou no kela a me keia wiiiwai a lakou i malama ai, a nana no e uky i na auhau no ia mau mea, e like me he mea la nona ponoi ia waiwai, a s helu pakahi ia ma kona inoa, ma ke ano he hope o ka mea nona ka waiwai ana i malama ai, a e malama kaawale ia kela a me keia helu ana mai loko aku o kona helu ponoi. Apono ia i keia la 10 o Sepatemaba, M. H. 1888. KALAKAUA REX. Na ka Moi: L. A. Thurston, Kuhina Kalaiaina. HE KANAWAII E Pale aku ai I ka Hoopuka ia ana o na Pepa Dala B|A ke ANO HE DALA E HOOLAHA IA ANA. E hooholoia t ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hwaii Paeaina. Pauku 1. O kela ame keia kana'ka, a poe hui paha i hoohui ia. a luna paha o kekahi hui. a o kekahi ahahui kanaka paha e hoopuka ana i kekahi nota. a bila. kauoha. kikoo dala, a pepa hoike hoahu paha o kekah. puu dala. me ka manao e hoolaha ia aku ma ke ano he dala, e p.h no ia ia ka hewa mikamina, a no kela a me keia hewa e hoopai ia ma ka uku hoopai he kanalima dala. a . ole. e hoopaahao ia ma ka hana oolea aole e o. aku i ka malama hookahi. , , Pauku «. O kela ame keia kanaka, a poe hui pa a . hoohui ia, a luna paha o kekahi hui. a o kekah. ahahu. kanaka paha e hoolaha ana i kekahi nota. b.la. kauoh . kikoo dS. pepa hoike hoahu dala paha, koe: wale no na Eu dala o ke Aupuni H.~« . hoopuka ia a e hoopuka a hoolaha ia aku ana paha mamua ae o ka IHo ana o keia i Kanawai, me k. manao e hoolaha « iu at » We ano he dala, e manao ia no « mea «. p* . . i . wa mikamina, ake ahewa ia ua mea la, e hooU !". ka uku hoopai he kanalima dala, a i ole ma ka «» ~"""""" hookahi nialama. Pauku 3. E lilo keia i Kanawai mai a mahope aku o lta la 1 o lanuari, 1889. mamua ae nei ma ma |ca la 23 o Augate, 1888, a olelo o ke Aupun. Hawan ma k»

ua waiho ia aku imua o ke Alii ka Moi, ma o ka Aha Kuhina ta. ma ka la 27 o Augate, ISBB. a aole i hoihoi ia i ka Ahaolelo iloko o umi la (koe na !a puie) mahope iho, a aole i hoopanee ia ka Ahaolelo maniua o ka pau ana o na la he umi i olelo ia. Kakau ia Honoiulu. Septemaba 11, 1888. WILLIAM R. CASTLE» .. Peresiclena o ka Ahaoielo. Hoike: J. Alfred Magook, Kakauolelo. HE KANAWAi E Kokua ai i ka Hookaawale ia ana o na Mai Lepeha. E kooholoia e ka Moi a me ka Ahaelelo o ko Haivaii Paeaina. Pauku 1. O kela ame keia mea i aua, a malamn paha, me ka ike no he mai lepera ia, ma kekahi wahi malalo o kona mana, a i huna ma kekahi ano a kokua paha ma ka huna ana i kekahi mea i loaa i ka mai lepera, a i manao ia paha ua loaa i ka mai lepeni me ka, manao e ike ole ia» a e haawi ole ia paha ika Papa Ola, a i'na luna paha 0 ia Papa, a i malama a i kokua paha i ka malama ana i kekahi mea o ia ano e noho pee ana, e manao ia ua pili ia ia ka hewa mikamina, a ina e ku ka hewa ia ia no ia mea imua o kekahi Lunakanawai Apana a Hoomalu paha, e hoopai ia oia e uku i ka hoopai aole t e oi aku mamua o hookahi haneri dala. Pauku 2. Na kela ame keia makai a i ole ia Hope Makai Nui i ike i kekahi mea maloko o ka apana ana i noho ai i loaii ka mai lepera, a i ole ia, ua manao ia ua loaa i ka mai lepera, e hoike koke aku no ia mea i ka agena o ka Papa Ola ma ia apana, ina he agena o ka Papa ma ia apana, a ina aole agerta o ka Papa ma ia apana, alaila, i ka agena o ka Papa e noho kokoke mai ana. Pauku 3. O kela a me keia Makai a Hope Makai Nui e hana a hooko ole ana me ka manao maoli e hooko ole i na mea i hoakaka ia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai, e manao ia ua pili ia ia ka hewa mikamina, a ina e ku ka hewa ia ia imua o kekahi Lunakanawai Apana a Hoomalu paha, e hoopai ia oia aole e emi malalo o umi dala, aole hoi e oi aku mamua o elua haneri dala, a e hoopau ia oia mai ka oihana aku. Ke hoike aku nei au ua hooholo ia ka Bila Kanawai mamua ae nei ma ka heluhelu ekolu ana iloko o ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii ma ka Ia 23 o Augate, 1888, a ua waiho ia aku imua o ke Alii ka Moi, ma o ka Aha Kuhina la, ma ka la 27 o Augate, 1888, a aole i hoihoi iar 1 ka Ahaolelo iloko o umi la (koe na la pule) mahope iho, a aole i hoopanee ia ka Ahaolelo mamua o ka pau ana o na la he umi i olelo ia. Kakau ia Honolulu, Sepatemaba 11, 1888. WILLIAM R. CASTLE. Peresidena o ka Ahaolelo. Hoike: J. Alfrei> Maooōn, Kakauolelo.