Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 52, 29 December 1888 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. I Kukua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

I Kukua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia t Mo<s Ma'u A1 LOKO oiawa i oili mai ai kona lio me ka hiehie nui a iele kamt( u inai la imua o ko ianei aio a pane mai la, heaha ka makemakeokuu haku opio ?

B«vne aku ia ka kakou koa ua makemake wau e lele kaua 1 kai .0 ke kulanakauhale. " * n - Pane mai la kona lio, t pai ae oe ma kuu pepeiao akau alaila e hemo mai ko kapa kila aiaila e kom» oe a paa a kakua mai oe i ko pahikaua ma kou pu haka e like me mamua i mea pale aku 1 na poino a pau ma ko kaua alahele. Ia wa ua hooko aku la keia i na kuhi<uhi a pau a kona lio a i ka loaa ana oko ianei kapa kila ua komo iho la keia a paa a ua wehe iho la no hoi keia i kahi pahu kaimana a lawe ae la 1 knhi pahi pelu a hahau iho la keia iiuna o kahi pahu daimana a he anapu ana no ka uwila i nana iho ko ianei hana he pahikaua ka ianei e paa ana, a kakua ae la no hoi keia ma ko ianei puhaka a hoomaka aku ia oia e kau maiuna o kona lio lele a i ko ianei kuene pono ana iho maluna o ko ianei ii«, ua kahea iho ia keia ma ka inoa 0 kona lie e like hoi me ka mea maa mau ma na helu i hala. Ia wa hoomaio mai la keia i ke kauiawaha o ka lio a i ko ianei hoalu ana aku haa ana laua nei ma ka ipuka 0 ka h?lealii. Ia wa i ike mai ai na mea a pau iaia nei a ia wa no hoi 1 puka mai ai kana aikane a ku ma ko ianei aoao a pane mat la: Ina he mea oluolu i kuu haku alii e kipa mai maloko o ko makou halealii nei e ike i ko kaua mau makua, oiai, ua | kali au t me ka kaua wahine ia oe no ka manawa ioihi, me kuu manao ao'e oe e kpa hou mai ana ma kw maua wahi nei, a ua i'aki au iko kau a hui hou ana, a ua manaoiana wau e imi aku ia oe, a koe wale no aoie i maopoke aiaheie e loaa ai oe ia'u, oia wale uo ke kumn nui nana 1 au'a mai ko'u mau kapuii e noh« a aole e huii aku mahope 0 kou mau kapuii e kuu haku opio. Ia wa i komo aku iaui rei iloko o ka haleiiii a ia wi no hoi i heie mai at ka laua wahine Rr.-se Apala a hui aio ha »ho la me ka kakou kamaeu pela pu hoi me ko iaua makuakane ke kiaaiea a me ka iehulehu a pau i hele mai e ike i ke kaenaeu o ke kuahiwL Ia wa noho iho la iakou nei hoona nea a hiki i ke kamana o ka hora 12 o ke awakea a ua kaoi mai !a no hoi ka bele paina, a ua kono mai ia ke keiki aia Welina taU oei e hele lakoo ma ka papaaina e pama ai a ua naue aku la a pau ioa ma ka runsi paina e ho opiha ai i ka luu o ka īnaina. I ka pau ana o ka lakoo paiaa ana oa hoi aku ia lakou a ma ka rutni hookipa a hoonanea iho la, a ia as no hoi 1 pane nku ai ke keiki alii i kanaaikane peoei:

Ini he moku kaawale kekihi o ke aupuni r.et alaila e hja«t mai i moku no'u e holo ai t ke aupune o Perusa * ua ae mit kana aikane i ka pane ana mai: Itu h« makeouke k*u i na mea a pau ua hiki loa ia*u ke hooieo aku i kau mau roe* a e makemake a: e kt;u haku opio, si ka manawa hea la oe 1 makemike ai e holo i Tcru>u. la manawa pane aku la kcix i ka hora 4 wau o keia ahiahi e haa.eie ai ia oukou. la wa kahea aku la ke keikialu iina i kona ahhikaua nui e heie mji imua o kona *!•. I ka lohe ana o ka alihikaua nui i ke kauoha a ka moi opto ua he)e mai ia i oia me kona mau pono kaua a pau a ku imua • Welina Ia wa, ua pane aku U ke keiki ahi Welina imua o kona Alihikaua, i nei mau huaolelo: Imua o kou hanohano e ku'u Alihi kaua, ke ko'o hoi e paa ai ke aupuni a e hiki oie ai i na mana nui e a e ae a hookahuli hoi iko kakou noho enaikai ana, Nolaila, ke kauoha aku nei a'u ia oe, e hele oe a i ka Adimarala YiU> pepa, a e kauoha aku e hoomakaukau oia i na mea a pau o kona moku mamua oke kani ana o ka hora 4 o keia ahiahi. Oiai e lawe aku ana oia i ke alli opio no Perusia,'a oia hoi ka'u mea i kauoha aku nei ia oe. Ao ka lohe kou i keia kauoha. a e hooko aku 1 keia kauoha a no. A i ka lohe ana o ka Alihikaua i ka manao o ke aiii opio, ua haawi mai ia oia i kona aloha me kona kaha ana aku e hele no ka hooko ana i ke kauoha a kona haku. Ai ka haia ana aku oka Alihika», j v i noho iho la na 'lii me ke kali ana o ke kokoke ae o ka manawa e haaieie mai ai ko lakou Haku, a hoio aku no ; ke aupuni o torasui [ I kekokoke ana ae Ika hora eha.ua i kaalo ae ia ke kaa alii mamua o kahi e iho aku ai na 'iii, a i hokalia wale no i na nlii i ke kau mai. I ke kani pono ana ae i ka hora eha, ua ike ia aku la na alii a me na pot hanohano o ka aina, ika iho ana mai ma kahi hoi e ku ana ke kna alii. Oiai na alii e iho niai ana, ua iaina ae ia na koa ma na aoao • ke alanui pii, me ka haawi ana aku i ko lakou mau hoonuikai e iike hoi me ka mea i maa mau i naalii. Oia no hoi ka wa 1 pii aku ai ke koa opio me kana aikane, kana wahine, ka Moi Apaia, ke Kiaaina a me na ukaii 0 ke alo aiii iiuna o ke kaa, a no ka uwapo hoi ka pahu hopu. I ke kau p«no ana aku o na mea a pau iluna 0 ke kaa alii, oia pu ka wa i hauie iho ai o ka hae alii ilaio, me ka nai nakolokoio ana maiakaieoona pu kuniahi. O kahi a na alii opio e hoio aku rei oia kahi i haiamiuia e na kanaka, he mau tausani, no ke ake hoi e ike aku 1 ko lakou haku opio. 1 Oia ke kaa aiii i hiki aku ai ika uwapo, oia ka «a i meha iho ai na mea a pau, a iohe ia aku ia hoi ka ieo o na mea kani, e meie ia mai ana e na kaimahine he 50, a me na keiki kane he 50, ma ke mele ana rnii i ka me!e ia-

hui 0 Faram, a i ka hooki ana iho 0 iakou i ka iakou mau mea kam. Ua ike la aku ia ke aiii opio i ka ieJe »03 m*i iho o ke kaa no kahi hoi i hoemalaukau ia nona e hat o'elo aku ai i mua o kona mau makaai rana mamua hoi o kona wa e haalele iho ai i ke kalanakauhale nani hoi o Farani. Oia ke al|i opio i ku pono iho ai ilu na o ka awai, kahi boi ana e hai aku ai i k ona manao imua o ka lehulehu a oia no hoi ka wa i iobe ia aku ai ka leo o ko iakou haku i ka puana ana ae i keia mau huaolelo: Imua o oukou e o'u mau hoa makaainana, aioha oukou a nui lao: Eia au ke kaawale aku nei mai ia oukou aku, a haakle iho ho« i ko kakou home oiwi nei, no ka heie ana aku eimi i pomaikai no ko kakoo aupuni a 1 me» nane e hapai ae 1 ke Aupuni Faran», a e lilo hat i makua no na aupum a pau o ke ao hok>oko<a oel Aohe au mea nui e ae e hai aku ai imua o oukou, hookahi, wale no mea nuL oka noho aloha nuwaeoa o oukou, a me ko oukou Moi aioha, a e hooiohe hoi i ka ieo o ka'u aikane, ke hooki nai au maanei me ke aloha ia eukou. A e pule no'u ame oukou pu kekahi {A*li i pam)