Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 8, 23 February 1889 — Page 3

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Karen Klock
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

FEBERUARL

 

KK KAI ANA @ MARINA

 

 

7          Hapaha mua    2@

15        Mahira mha     7@

22        Hapaha hole    5@

 

 

PUKA A “E KANA@ AN @

@ N @

 

3          Nabau              @

10        Nabau              6@

17        Nabau              6@

24        Nabau              6@

 

 

KELA ME KEIA

 

In Ku@ hua@ an ka kaamaha moa ke alaha. 

 

Ua hiki t ai nei @ Kulukuonia oma o.

 

Ua koki mai ke p@ makai @ honaa a o kak @. 

 

I ka Poah @ noi i wehe ia an ke ala hao o Punahou

 

I nana ao i ka hoolaha bakeke poi a kakea me kake

 

Paamuamu hou kela mau kakahaika ke hale ia ka maka o na hoalaia a kaa I ka alaala.

 

Kad da  ka pa a@ noi Kohlaloa kela @ ia mala o  ka h@ a A B  C D Kaankua.

 

Ua heo a@ Kaual l ka Poakolu nei ka @ kuka ia Ha@ ka  Poakolu nei ka @ kuku@ Homiama Kom@ ma ke aia in Wainae.

 

Ua huli hoa @ in @ K@  G. W. Makapoiena ka Paakil h@ u o ke ala Hu. 

 

Hooniaha hou ko ni@koll Makai Kin i kena paie ae e huiii nau ia aku ai kana huakai.

 

E kukulu in aku ana he eha mau halekula hou ma ka apana o Kalihi uka e ka Papa Hoonaa @o.

 

Ua ho@  ia k@  o Honolulu nei i ka ikaika ka a  moana @ io keia inau la. 

 

Lau kanaka mau na apana o Waikiki i ka poe a@ kau @ ka lau iima ma ke alaha o kaa huki ho.

 

I keia Poaono ae e lele ana o Prof Melavila i ka lewa me ka haiuna a lele iho i ka hanna

 

I ka Poalua nei i piha ai na makahiki he 12 o ke kuikiahai D. Kawana nakoa.

 

Ua pau i ke ahi ka hale waiho lana o Kilauea, Kiua i ka po Popono Ke hoiua@ o.

 

Ua hoaa mai i ka Papa Hawaii na Buke Hiameni Hawaii hou i maiau ia a maikai.  O ka auhau mau no. 

 

I ka hora io o ka po Poaha noi ua pio koke iho la na ki kuiuwala a nolo iho in pouii @ ke kulanakauliale noi e like me Aikupiha.

 

Ua hala aku no na Panaianau o ka Hema ma ka mokumahu Alameda. ka wahine haiolelo hoole waiona Mrs. Jessie A. Ackerman. 

 

Ua houpai ia.kekahi kanaka aihue lini waiu @ua o ka.  Aha Hoomalu i ka Poakolu nei he ekola maihina hana oolea me $10 koina. 

 

E hiki m.ii ani o Kauk.i Morrow O Nu lok.i i Hawaii nei no ka makaik.ii a me ka @ i ka mo`e o ka mai leper.i

 

Ua hoomaka ia i ka Pokola neh ke ana ana i ke alanui hou o ka puu keikie launa ele i ke aouli o Puuwaima Huro@. 

 

Kulikuli hou kela poe kamalii walaau i ke anaina haipule ma Kapuukole H papa na makua a e ao i ka lakou mau keiki i ka nula. 

 

Nui ka hoomakaleho o kahi poe he luhelu ia Kapena Samesa o ka Alabama e puka nei ma ko kakoa @epa.  Ua ano like no ka me Nero. 

 

Na Kapena Biies.ke Komodaa kauiana o na kaio Hawaii nei i paiaia aku ka mokukaua Amerika Aleri, ma ka huakai holoholo i na mokupuni Maui me Hawaii. 

 

He hana e makapaa ai ka maka o kahi kanaka ka na kamalii e huki ai i ka pohaku iloko o ka ili-laholio a ki aku.  E nana koke ae ka Ilamuki i ke ku ano o ka maka o kahi keiki a kokoke e poino?  E haawi ae i ke kauoho i na makai no ka hopu a i ole e hili me ka uwepa ma ko lakou kua a oia wale no ka haawina kupono e ao ia ai lakou. 

 

[2 nd COLUMN]

 

H @ [for the rest of the paragraph]

 

Ma @ [for the rest of the paragraph]

 

He @ [until the last word] Han ona

 

@ [for entire paragraph]

 

Manaona o na o a m@ L@o pa mai i hia ae i Nu Loka @ e@ o o. Mss @ @ wahine Peiekana no ka @ @ K@ h @ mai ana oia i Hu@ ao ia ka @ ana i na ana k@ o k@ a @ @ @. 

 

_________

 

KI KANAKA LLLE BALUNA

 

O Pp E L Mo al e. ka kan@ lele @ @ ka h@ i ka lana oi ia @ al @ @.  A n nki na hiki aua@ n@  H @ @ @ moku  [@  a name?]   A@ P@.   [@ until the last sentence] He hana a@ mai k@ l ihu uie ia e kakoa ma in@a.  

 

 

HE HOOPUNIPUNI NUI IA HAWAII NEA

 

Mahoko o ha nup pa Kakahiaka o B@@ikalana. Nu Ioka na hoopuka ia kekahi manao hoopunipuni mai ka peni aku a kekahi wahine mai ka inoao Maraeta Manalona o pi`i ana ia Hawaii nei.  He ka e hoakaaka ko heuheiu ana i ko nupepa a ha ku maoh i ka pup@le a me ka hakuepa na mano a kela whaine i kaku ai.  Ua lawe hapa mai makou i ua manao ia no ko oukuu ike @ i ka oiaio ole. 

 

“Aia n a ke k@ hana hema aku o @ K@  he ewalu mo @ oke aupuni Hawaii a i k@ ia hoi ka ne moloko o ka palapaia @ na Aiona Siniwika. 

 

O @ kuu @ ni nua houkahi ahi o O@ @ ka na noi me ka maku@ M@ hke kona naime kamekup ia m @.Aia malaila kahi i ka n o ll nohula @ nena na kanaka he @ @ @.  Ua kukula @ K@ @ na kanaka Pelokane, a, a wahine mao i ae lakou a lilo ka aina molika @. 

 

@ ke aupuni Hawaii, aohe kala o ka Moi Kalakana ke n ho nei oia Ooko o ka lua opo ma kekahi aoao o he k@ kukankaulale.  O na haku a me na leile o ke aupani he ihihune loa lakou e like me ke Alu.  O kekahi poe o akoe aohe lawa p @ i na mea @u. 

 

O ka ea o ka aina he oluelu a he nani ka ohnoline o ka mahina o like me ke ke ke@ o ke kukui uwila.  Ma na wahi a poni o Honolulu ua ulu ia o ka niu a me ka maia. 

 

I ka wa e mak@umake ai kanaka ka nui e lie a aku @o luk@u i na keko a huhu ana i ka mea nani i alualu aku na pohi iho la lak@ i ka nin i kanaka o lalo. 

 

O na kanahuwahine, o hula ana lak@ u malalo o ka maiamama o ka mahuna me na lele okekei a o na wahine he @ aku ko lakou pupuka.  Ha opomana ko akou kina a o ka iii ua @ me keka`i  in huoi pepeekun kahike. 

 

O na kanak@, na ike on no lakou me na keko a he mama loa lakou ma ha holo ana.  I ka manawa po e kau ana lakoa maiuna a na lio keiki i like me na ilao, holo ma na alanui me ka uwa a i noikahiamoe moe iho la no ma @ @ ke alanui. 

 

He @ a koia o ka lela  pupuka a me ha hoopunipuni nui. 

 

HE HEO PAIPAI

 

I ka poe kawe Na@apa Kuokona o ke koena o ha 1888, a me ka hana mua o ka 1889 ke hiki aku i  ka pole o Maraka. 

 

-------

 

Nahaha o ka hau koloho o Maihi a loaa mau ka in @ ikekaio Keauhou a hui pa mau hoi @ na keiki o ka makia @ @ ke kalo Keauhou, a hui pa mai hou @ na keiki o k makani wehe iauniu o Kahaluu, hue mai h@ ko Laaioa. 

 

Nohanka eia mai ka leo o ka oakoa kauwa a e hoolehe noa hou a i oie ia e hoolele mai i ko ke hapamua a i na @ e pau @ ana poiohuku alua @ keia makahikiholoaokoa.  O ka ma@ W ia o ko  kakoa alahele mua me ke keakea oie ia A ina aole e kua mai ana i ka pule mua, alaiia, e paa ia ana ka nupepa a o ka i pono wale no e hoolele mai i ike i ka Naneo O Kealiio-kapo, kahuna Ohia Gaia i loaa i Kahiko o na Mauna Hui o Arabia. 

 

S.D.W. Kahoiwai

 

Luna Nupepa Keokoa o Keauhou.  North Kona, Hawaii. 

 

[3rd COLUMN]

 

UA HALA MA KELA AO

 

Ua haalele mai o @amuela Kaai ka @ i keia ola ana mai ka poai o ka @hona na miakamaka me @ @ @ i ka a @na ia Poaono @ @ @ @ 1889 ma Kobanaki, Kona Aka.  Hawaii a @ o ke kanakoha a @ mau makahiki kela ola @.  Ua pauahi mai ka hanu i ke @ @ kona @ @ @ @.  A @ ki @ manawa he malama a oi @ @ koke aku @ @ @ @ @ nana i @ @ kona ola. Ua hooneie la ka @ @ @ mau laia maho e o m@ lap@@  i hawawa nui ia noha he @ makahini lehul@ h kia hope aku a no kahi maoa lana hope loa ua ku ae  a hele aku no ka hooiana me kahi ah hope o ka ia@awa me @ nawahwai n Kona, Hawaii.  @ @ @ hala a@ Malalia kl@ mau hora hope @ @uamo hookahi ana i na inea o keia a waiho na iwi ka poh o ke one @ na makua.  O Samuela Kaa@ ha nui ia ua noio aku mai k@eo, a @a hoea n a kela a o. 

 

O na hoomanao ana nana a@ poina in mau Hawaii a Kauaii; a i@ mak@ e kik@ hope ana i kona mau la o ka lawlawe hana Hoko o ka olhana pai palapala, he papa hoomanao maemae kona a me ka aala.  Ua noho oia ma ke kulana he hunah opopnupono na kuia nupepa no kekehi @ ka nupepa "Ka Hawaii Pae Ainaii  a ne haku maluna o ka @ maiama "Ka Hoku o ke Kai@".  Ua hoone`e in mai ia noai aku Kekahi @ahana i aloha a i hillinai nui ia ho@ a he mikiala hana. 

 

Ma ma@launa ana ua helu ia oia ma ka papa o ke keonimana oiaio.  He lala karisnano oiaio no ka ekalesia maku o Kawaihao. a ua laweiawe i ke kalana he kakauole no no ka Ahahui Opiopio lani Pono Karistiano o ka paeaina holookoa.  O keia kana hana koikoi hope loa i lawelawe ai hiki i kona hoomaha mau loa ana aku la Hoko o ka maluhia. 

 

Ma kana mau hana maikai a me kona kulana oluolu @ eo iaia he lehulehu o na hoaloha maanei.  O Honolulu nei kona wahi noho paa, aka ua hanau ia mai oia he pua Hawaii oiaio na Mrs. Debora a me Mr. Kaeikaula maluna o kekahi mokupuni akolako`a he mau haneri mile ka mamao mai na palena aku o ka paeaina Hawaii.  Aia nae iloko o ko Suaue a puuwai he mau pana ikaika ana no ka pomaikai o kona lahui ojwj.  Ke lawe nei makoa i ke kulana o ka hoike aku mai Hawaii a Kauai me ka paumako a me ka aloha luuluu, ua hala o Samuela Kaaikaula no ka poli o kona Makua.  "E hoomaikai ia na Lani Keikie, he maluhia ma ka honua o he aloha i kanaka". 

 

______________

 

 

Ma ka Poaha o ka pule i hala un haalele mai la i keia ola ana o Ioala Kauwe, he kanaka i noho loihi ma ka nana o ke Karistiano luna a hoahanau no ka Ekalesia o Kawaiaihao a me ka kiai no ka haiepule no kekahi mau makahiki i hala ae nei.  Iloko o kona mau la opio, ua noho oia ma ka aina lepo manu malaho o.  Wailai@ a ua haawi ia na mahaio a kona mau haku iaia ma kona makiala hana a me ka eleu.  O Kuaioa, Oahu, kona Onehanau a ua puha na makahiki he kanahma a oi o kona ola ana ma keia ao.  Me ka wahine i hoonele ia i ke kane ole a me ma keiki a me na moopuna i hoonele in i ka makua ole, ka makau mau kanaeae o hoomania in na manae  uluku o ke kaumana.  Aloha ino. 

 

_____________________________

 

KAHUNA HOOPUNIPUNI

 

Eia ma ka apana o Kaluaaha, Mopupuni o Molokai, he wahi makapo o Henry (Hanale), ka mea i kapaia ke kauka wahahee o ko Molokai nei a penei i ike ia ai kana mau hana hoopunipuni. 

 

Ma kekahi mau la koke aku nei no, oa loaa he moeuhane in Paleiholani k., a ua hoike ia aku un moeuhane la imao o keia Hanale mai ka mua a ka hope. 

 

Alaila, ua hoike mai la ua Hanale nei i ka waiwai io o ua moe la oia hoi he lea dala aia iloko o ke kahawai o Mapulehu, i kekahi po mai ua pii aku keia Hanale a me Kuumeheuna a me Peleiholani iuka o Mapulehu, a hiki lakoa ma kekahi wahi o ua kahawai la na oka aka la kekahi o lakou i kekahi ka ma kukui. 

 

Ia  manawa no i kuhikuhi aku ai ua makaola wahahee nei oia hoi o Hanale in Kameheua a me Peleiholani, auhea oahu?

 

Eia no maua wahi a Kuumeheua ma i pane aku ai. 

 

Eia hoi paha ua daia nei a kakou la malalo o keia pohaku la, wahi a ua Hanaie noi. 

 

E mahiki mai olua i keia pohaku me ka laau a olua i oki mai nei. 

 

Ia sekona no ua hooko ia kela kauoha o ka luli ole, a he manawa ole ua kaawale koko kela pohaku mail kona wahi i ku mua ai, noke, nui iho la ua poe nei i ka eli malalo o kahi o kela pohaku i hookaawale ia , o a ka hopena i loaa mai ia lakou ma ia hana ana he neo; a hopu nui iho la i ka laau kaulana a Kekuaokalani ia Hoolehelehekii. 

 

Ma ke ao ana ae o ua po mua la a [4th column] Hakou i pii mua a@, ua hou ina @ kela Han@ kekahi [@ 3 lines - end of line 3] ia  @ nei ua hooko ia keia manao kau@ a ua loaa na mea pau i makemake ia a oia keia.  Hookahi m a aiae he i a ula ho opae a pelak @. 

 

Ma ia po ana iho aa pu hau o Kuumehena, Peleihonia: a me ku laua makaukane pu kekani. 

 

O  ahia pu ana lakou e pu aku nei, n@uka o ke kahawai o Mapukho, o ka pii ana no keia e lawe pu hei me ka n kinikoa ne ka lua o ka manawa. 

 

Oiaulakoa nei e haonau ana i kapii ana ma kela kahawai i holke ia ae ia la a u  @ ka aaki a ka poull o ka @ kein @ i mea ole i ka hanu i ka meheu u ka lua dala. hiki keia p@e ma kekahi wahi o ua kohawai ia kuu ua maa hana ilalo. ela nae kekahu.  Ua papa meu aku o Hanale i keia poe oia @ miua waie no na make e nana ai aole hoi e nana aku kekahi i kekahi o lak@ @ i ka wa e pu ai he kapu loa. 

 

Malalo o na kuhikuhi a Hana o ia hooko ia na mea e pili ana i ka mahai, ola hou, lewe ia aku nei ka moa a ma kekahi poopoo pohaku h@ ia aku ka i ina oaha o ia moa a e kup@ la i ka ipahao, ina ua halale ke kaipo pau ia, mama nui iho nei i ka awa maluna o kekahi pohaku, a aole i pau ka awa i a mama ia,  kaalo ana kekahi bibi ma kah kokoke ia lakou nei.  a hu ae la ka aka a ua poe eli nali a pau ka hana ia ana o ka awa,  aiaila, hoomaka huu ua poe nei e eii hou a oi noke nui ho a pau ke aho, a o ka hopena nae o ia hana ana a lakou, he hoka me ka hoi luuluu a  kaumaha i ke ahuawa, e  hoomanao iho, he wahi okoa mai la no keia i eli hou ia ai no elua manawa. 

 

O keia wahi Hanale e olelo mau ia nei he kauia hoopunipuni ua oo loa kona julana a aole i loaa he ike i kona mau maka a ielua, he haoahaoie kona ano ke nana aku, a he oli kekahi hana maa mau iaia a me ka houkani koriana ana. 

 

O keia Hanale no ka mea nana e mooulu nei keia mau ana ino ma keia mau apana. 

 

Ua loaa i kolu lunaikehala ke  kanalua, eia ka he mea hiki no i ka makapo ke alakai i ka poe maka kaakaa, kai no hoi he makapo a me kahi makapo,  alaila,, kohu laua, ke haule i ka hia hoo kahi eia ka i makepo me kahi mau maka i loaa no ka ik@ he kpuaianaha kela mau hana ma Molokai nei. 

 

Ke ku mau nei ke Aaule ma Honoouni. ma kahi kokoke i kahi o S.K. Kipihea.  Kou Makai Kiu. 

William Lot Jr. 

______________________

 

HE MOOLELO

 

--NO KE--

 

KOA O KANAHELE,

 

--A I OLE IA --

 

KA NAITA O KE KAPA KILA LAHILAHI

---------

 

MOKUNA XIX

 

KA HOPENA.

 

Kakali hou aku la keia o ka ninau hou, aka, aole nae ia i pane hou mai a hala kekahi mau minle, a hoomaka hoa aku le keia e kamailio. 

 

E like no me kalu i hai ae nei no ka hawawa no ke kanaka aole i ike i kana hana nolaila ua waiho wale aku ia i ke keiki me kona lawelawe ole aku a nana no i ola wale mai o ka hopena o ia mau hana ana he puu ma ke kua. 

 

Ua piha ke kauka i ka weliweli, no ka mea ma kona inu nui ana i ka waina i loaa ai keia poino ma  ke kino mai kai o ke keikialii no ka wa pau ole. 

 

Noonoo iho la ia.  beaha la ka pono, hookahi wale no mea e pakele ai ae oiai, ke waiho noi no ke aliiwahine me ka nawaliwali, a hookahi wale no mea i ike o ke aloalii i ka mea i eha ai o ke keiki. 

 

Noonoo nui iho la keia i wahi i pono ai.  no ka mea, aoie keia ia aa e ku aku imua o kona moi ke hoi mai mai ke kaua. 

 

A aia nae e ukali ana i ka moi i ka aina mamao kekahi koa, he wahine kana ua haalele iho malalo o ka maiama ana a keia kauka hookahi no a ua hanau mai la oia he keiki kane he mau hora wale no mahope iho o ka hanau ana o ke keiki a ke aiii. 

 

A o keia wahine, e hakoko pu ana ia me ka ilihune ma ka ipuka o kona hale a iaia ke kauka i heie aku ai a hoopuka aku ia kekahi mea:

 

Noho iho la ka makauhine ne noonoo ana no kana keiki. 

 

Koi aku la no ke kauka ina oe e ae mai aiaila, noho ko keiki i ka honohano a he keikialii kona oielo ana. 

 

A ina aole oe e ae mai i kalu alaila. e hai ana au i kekahi hana o ko kane i hana ai a he make kona hoopai. 

 

Hoohiki au me oe aole au e hai ke hooko mai oe i kolu makemake, ma kou haawi ana mai i kau keiki na ke alii, a o ka ke alii keikihoi nau. 

 

Ua ko aku la ka ke kauka a be mea hakalia ole iaia ka lawe ana mai i ke [5th column] keiki mai ka halealii mai a nie ka hou noa ana aku i ke keiki a ka wahine ma kona wahi. 

 

Aa ka pau ana o na wahi i ka hana ia he ekela wale no poe i ike ke kauka ea makuahine nana kekei a me ka wa @ ka@wa aka ua pani ia aku @ nae kona wahi me ke pala a ke ka uka aole nae oia waia aka no kona honohopo i ke kauka no ka mea he kanaka hoopuhala aia. 

 

A okoalu ke aliiwahine hoihoi ia mai la ke keiki a hoohuni iho la oia i na helehulena a kapa ina ia no ke kaawale laihi ana o ke keiki mai kona makuahine aka a a e i keakea ia aku ia ulelo a ke aliiwahine a aole a komo aki mai kekahi wahi manao i ke ahawahi ne ia hana ia kukahi hawa. 

 

A hiki i ka wa i hoi mai ai ka moii ike aku la @ i kana wahine e hu mai ana he keiki nui paipala a ikaika ke kino, aka, ua kahaha nae oia no ka like ole o na hiohiona me kekahi o ka aha na aki he mau minaina Bononua ko na aole hoi o ko Charlemagne me ka na manao ole he nau hewa kukahi ua hana ia. 

 

______________

 

HOOLAHA HOU@

 

UMEKE POI !

UMEKE POI !!

 

Ua loaa mai he mau Bakeke Umeke Poi o ke ano hou i haiweli ia me ke mo hao a o ka ai e komo ana Boko o kela ano umeke.  oia ka hele ekahi o ka mikomiko aala a me ke onaooa. 

 

E kipa mai nia kahio

KAELA ME KUKE

Alanui Moi 222I-3M

 

__________________________

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI

 

 Ke hoolaha ia aku nei ma keia e like me ka mana o kekahi paiapala moraki i hana ia ma ka la 30 o Aperila, 1884 na Apua k. o Laie, Koolauloa, Oahu ia A. Jaeger. he Kahu o Honolulu, Oahu i kakau ia ma ke keena Kakau Kope Nui ma ka Buke 893 aoao 468, 460, me 470 no ka uhaki ia ana o ka aelike penen.

 

No ka hookaa ole ia o ke kumupaa me ka aikupanee ia o ke kumua me ka aikupanee, a kudala ia aku ana ka aina a me na lako a pau ma ke akea i kekahi manawa e hoike ia aku ai, e like me ka ke Kanawai i ae ai.

 

O ka aina e olelo ia nei ma keia moraki aia ma Laie, nona ka m o 74 100 eka a ma ka Paiapala Sila Nui Helu 6521, I @O@A Helu 10822 i hoopuka ia ia Peka ma ka houilioa mai Puakalua kona makuahine oia ke kaikamahine ponoi a Peka. 

 

A. JAEGER Kahu

Mea Morakiia

 

J.M. Monsarrat.

Loio o ka Mea Morakiia

Honolulu.  Feb 23, 1889

2221-4t

_________________________

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAL

 

I kulike ai me ka mana o kekahi moraki i hana ia mawaena o Arthur Morgon ia Bishop & Co., ma  ka la 23 o luiai 1888, a i hoopaa ia ma ke Kopena Hoona Kuleana.  Buke 113, aoao 99, 100, nie 101. 

 

Nolaila, ke hoolaha ia aku nei ma keia e hooko ia aku ana ua moraki la ma ka uhaki ia ana o ka aehke, penei:  O ka uku ole ia o ka ukupanee a me ke kumupaa, nolaila, e kudala ia aku ana ma ke akea, na aina. na lako a me waiwai e ae  i pih, ma kekahi manawa e hoike ia aku ana. 

 

No na mea i koe e pinau ia Bishop & Co., a i ole ia W.O. Smith lolo no ka Morakiia. 

 

BISHOP & CO.,

Mea Morakiia.

 

Honolulu, Feb 15, 1889. 

 

____________

 

O na wahi e kuai ia aku ana oia iho keia malalo nei@

 

O kela mau apana aina a pau e waiho la ma Palama, Honolulu, i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 401 L.C.A. Helu 8305, penei:

 

1 - O kela apana aina a Morgan i kuai aku ai ia W.C. Achi Ianuari 10 1885, a hoopaa ia ma ka Bake 97, aoao 51. 

 

2 - O kela apana aina a Morgan i kuai aku ai ia W.C. Achi Aperila 3 1886, a i hoopaa ia ma ka Buke ------

 

3 - O keia mau pono a pau loa a W. C. Achi i haolimalima aku ai ia Morgan na kekahi hoolimalima, Dek.10 1886, a i hoopa ia ma ka Buke ------

 

I komo pu me na lako a pau e piii ana

 

2221 3t

 

_____________________________

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

ME KE KUAI

 

I kulike ai me kek ahi mana kuai o ka moraki i hana ia @ nawaena o James Keau o Honolulu, Oahu, ia Bishop & Co., o Honolulu, Iune 14, 1883 ao hoopaa ia ma ke Kee na Hoona Kuie ana Buke 82 aoao 192, 193 a me 194. 

 

Ke hoolaha ia aku nei ma keia e hooko ia aku ana ua m oraki la ma ka uhaki ia ana o ka aelik e,  peneh:  O ka hookaa ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, @ kudala akea ia aku ana na aina, na lakio, a me na waiwai ma kekahi manawa@e hoike ia aku ana. 

 

No na  mea i koe, e ninau ia Bishop & Co., a i ole ia W.O. Smith, loio no ka mea morakiia. 

 

BISHOP & CO.,

Mea Morakiia

 

Honolulu, Feb 15, 1889. 

 

_________________

 

O na wahi e kuai ia aku ana oia keia malalo iho:

 

O kela paana aina e waiho la ma Aala, Honolulu.  Palapala Sila Nui Helu 5651, L.C.A. 1087 ia Uluoa me na hale a me na pono a pau. 

 

2221.31

 

[6th COLUMN]

 

HOOLAHA AHA KIEKIE

 

@ A HOOKOLOKOLO KIEKIE O  [@ the next 3 paragraphs illegible]

 

J.M. KEIS@

Hope Kak@@@

2221.31

 

_____________________________________________

 

AHA KIEKIE O KO HAWAII

 

 @ for the balance of the paragraph

 

 

POAHA MAKAKI 14 1880

 

ma ka h@@a 10 a.m., ma ka Kami Hookolokulo o ia Aha ma A@ H@ Honolulu @ ka la m@ ka b@ ak ia Palapala Kanaka a e hoolaha ia @ @ noi ana mai a me ka @ pau i puhi e kue ana ia Palapala K @ ha.  a m@ ka hoopaka ana i ka Palapala Luna Hao@

 

            Kakaa ia ma Honolulu @ 8, 1889

 

J.H. RHISE,

Hope Kaka@@lelo

 

2220.31

____________________

 

 

HOOLAHA

 

UA makemake ia na kanawai o 1800 a me 1800 ma ka oiel@.  Hawaii a mea e hoolawa ai i na Kanawai e waiho noh ma ke Keena Bake o ka Ala Hook@@ k @@ Kiekie.  E uke ia no ka ahu kupono no na kanawai o keia mau makahiki

 

HENRY SMITH

Kak@umlein Aha Kieke

Aiiolani Haie, Jan. 20 1889

218.3t

___________________________

 

HOOLAHA HOU

OLELO HOOLAHA

 

O ka mea nona ka im a maialo iho, ua hookuha pono ia oia i Lanahooponopono no ka waiwai o JOSEPH LOVELL i make o Lihue, Kauai. 

 

Ka h@lke in aka noi i ka h@lo i na puo a pau o na puo a pau. o na [@ until the last 3 words of the paragraph] make e awiwi lakeu o hoolaha kuke mai. 

C.H. WILLIS

Lanahoop nupopo Waiwai L Lovell.

Lihue, Kauai, Feb 9, 1889

 

2220.40

_________

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

ME KE KUAI

 

 

Ka hoolahaia aku noi ma kela, o like me ka mana kuai i hoopaa in @@ aial @@ kehahi moi a @ i hanaia ma ka la 180 Apenla, 1887, ma waeha o Lulka Puhulooa @ L.P. Kauwalu. L@uia kan@ o Waiaina Mohuj@ni o Oahu ia A.J. Ca@anigle @ @ H@ni ma ka @ punii i Oahu Kaha o W.H. P@ag@ me Luii N C P@ o Ba@, @ a kakau ia ma ka K@na Kukau Kope ma la il@ 127 m ao 70 ,e 73 no ka hookaa ole ia ana o ha dala kuaia i ka wa puhi ai o ka m@ wa, a na @ @ l ka wa e puhi ai o ka m@ wa na k@ o na aina.  un moraki la k@ ia aku @ ia @ kukuilala akea aina.

 

O ae @ ahia i L@ ia ma ka m@ @ no kula mae apana ainaa pau e@ waih@ ia ma Hawaii a Waielua. Ia na ka Pio 4.20 @ oia no ka am@ ala ma ia P@ ala  ma ha P@ Sil@ Nai H@lu 3175@.  L.C.A. Helo 82 5, a h@ hala ia ia ll@ @ ka mai @akani Banau na o Luik@ Pahah@u.

 

E k @ ana ma ka Apana 4 mai, ma ka mo oulo i h@ io H.K. P@, ma kohala palapala a I@ 8 1884, a i kakau ia ma ka lluke Na a @ @ 79 mo 8@.

 

O kuia @ aina h@na kalo a me kula a i kup@  @ ka pa hale, a e pili kukuke aia h@ i @hi n@ o ka Lana N@i o Kawailua Ranoh @. 

A. L. Cartwright

Kah@, @.H. P @ H.O.

@ na nioa m miliia. 

J.M. M@

L@ @ na m a i m nakiia

Honolulu, P@ @ 1889

 

2220.4t

 

__________

 

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO

WAIWAI

 

Ua kulo pono la ka mea nona ka inoa mala @ @ L@ no ka waiwai o J.K. SPAULDING, @ a nolaila @ @ aka noi i na @ a pau ina he @ @ ai ka waiwa@ e hoike koke mai Hoko o ma mahina e @ n ai kuia la akuy n hoole aina lua ia.

WILLIAM O. SMITH

L@ nopono Waiwai

 

Honolulu Jan 3, 1880                                                                                                2218.4t

______________

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

Mamah o ka mana i haawiia mai ma kekaha @ ka i hanaia miwaona o Kiukuii ia Ge@ Kuanan, ia a ka ia 23 0 Aaga @, 1887, ia i ho@ mai ia lae.   Hin@ ma ka ia 4@ Uukemala 1888@.  i kakoa kupa ia ma ka @ 108 aiao 225 ma 226.  Noiaiia, ke hoolaia aka noi e hookuia ana ka moraki i @ miamali o ka uhaki ia an@ na olelo, ola hoh n@ ke kaa ole mai o ka ukupanee.

Ke h@ aina n@i. mahope o ia hala ana o na  pule okolu mai ka lakoia hoolaha mua ana e ku@aia akea ia ana ka waiwai i hoikeia ma @ @ la i ka moi k@h kiekie, mamoa po@ hale, aii Hawaiian Memaoule Oo., n a Puahuohu Hawaiian ke hiki i ka la 20 Maraki 1889 noa ka Puaono ma ka hora ia o ke awakea o ia la. 

 

No na moa i koe e ninau ia H. L. Holstein i Linekuna@ Loio.

 

Hinaia mu Kohala Akau, Jan 31, 1889. 

 

John Hind

Mea Moraki

 

O ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i olelola, he apana aini nona ka eka hookai i oi aku a em@ m@ paha e waiho la una Hikiaupea ma Pahoa, Kohala, Akau, he mahele no ka palapala @ila noi 290.  He hale laau maikai ko luna o keia aina a he pili me ka alan@@ aupuni. 

 

2219.3t

 

 

[7th Column]

 

HOOLAHA

 

JAMES M. MONSARRAI

(MAUNAKEA.)

 

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

 

He Luna Hooiaio Palapala

 

E hana ia no na Paipoia Kaau, Palapala Hoolimalima me na  palapala piii kanawai e le ma ka olelo Hawaii.  Daia no ka houie ma oa moraki ma ai waiwai pau. 

 

Kee na Hanai Hale Pohaku hou ma ka a aoao ma Waikiki o ka Haiewai, A ae a Kalepa. 

_______________

 


HOOLAHA

 

Ma ke keena o ka l unakanawai Kaapani Apana Pkola o ko Hawaii Pae Aina.   Ma ka waiwai o Kaiama o Kona Akau Hawaii a make. 

 

Ua hen@heia ia a ua waiho ia ka palpala noi a K. I. Kanaku k. e noi anai i H@hoonoho ia oia i Lunahoo@ no ka waiwai o Kaiama i mike kau aha mei @ H. hoonoho ia oia i Kahu no ke kino a me ka waiwai  Luia k. Hekekia k, a me Kamaka k, be mau keiki oo ole:  3 R. mahele @ke ia ka waiwai i na hooilina ponoi. 

 

Nolaila ua kauoha ia na mea a pau i pili o ka. 

 

POALIMA MAKAI 15 1889

.

i ka hora o kakahiaka ma Kailua, Kona Akau. oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua mau noi la a me na mea kue ke hoike ia mai. 

 

S.I. AUSTIN,

Lunakanawai Kaapuni

 

Ianuari 24 1889                                                                                                           2219.3t

__________________

 

 

HOOLAHA

 

E noho ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina ma ke Keena penei:

 

Hamakua, Maraki i, @, hora o kakahiaka ma ka hale hookolokolo ma Honokaa. 

 

Kohala Hema Maaraki 5 hoia 9 kakahiaka ma ka hale hookolokolo ma Waimea. 

 

Kohala Aku, Maraki 7, 8, 9, hora @ kakahiaka, ma ka hale kookolokolo ma Kanaau. 

 

Kona Akau Maraki 15, 10, hora o Kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Kailua

 

Kona Heina Maraki 10, 20 hora o kaukahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hookena. 

 

S.I. AUSTIN

Lunakanawai Kaapuni

 

Ianuari 28 1880                                                                                                           2919.3t

 

___________________

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

Manuli @ ka mana i haawha mai ma kekahi moraki i hanalo mwaona o Kauhn@ia luo. Hind.  ma ka la 24 @ Marika 1887.  Nulalia ka @ @ aku @ o hooko ia ma ka moraki@ @ mama @ o ka uhakua ana o na @ @ @ no ka kaa @ ke kunaupaa nio ka ukapama.  Ke hoolahala aku n i mah@ ka hala ana o na pale oko@ ia @ mau ana, o kuilala akea ia aina ia w@ i @ mau mama @ @ i ka ma jolo kiek@.  maniua pe no iho o ka haluku@ Hawaiian M@ Co., @ Puuhuohu, Kahala, Aiau, ka h@ ka la ao Maiaki 1880 ma ka Puaoa@ ma ka h na i a o ia la. 

 

No no moa i ke e, e ninau ia H.L. Holstein i Linak @ loio. 

 

Hanaia ma Kuhola Ahau Jan 31, 1889. 

JOHN HIND Mea Moraki

 

O ka waiwai i hoo@pa @ a a mana m@ nei o k@ ana aina a @ @ waio la ma @ Kuhaia Alau. a ho@ ia ia hau @ @ e, Na@ ia na @ mahele  @ ka palapala aina mai 2583 i Haawaaia hama@ ae.

221@.@

 

_________________

 

KUAI KUKALA NUI !

 

Aina Raiki, Kalo

 

@ @ @

 

AINA KULA o ke KAHU

MALAMA WAIWAI

 

Mamiuli o ka ae ia ana mai a me ke kanoha i hoopaka ia e Hon. Edward Preston, kukahi o na Lainkanawai o ka Aha Kiekie ia Geo. S. Houghialing, ke kahu malama o Eliva Meek he keiki oo ole e kuai aku au manmuh o ke kanoha a Geo. S. Houghialing, ma kolu hale kudala ma alkea ia aku an i ka.

 

POAONO, MAR. 9, '89

 

Hona 1@ awakea o ia la.

 

O ke kuleana a pau @  Elva Meek i hole ke ia ae la @ ka o @ aina a pau @ @ waiho mai la ina.   Wai@ane Koolnupok@, Oahu ola no hoi kekahe hapa o na aina i h@ kuia ma ka palapala @ Nui Hola 150 a kal @ Hele 5919 a pono na paiuna o ka aina o kuai @ aku ana:  

 

He mau loi kalo me ke kula e hoomaka ana ma ke kihii Hema e pili ana me ke alaha ka me he alanui aapani a me ka auwai o Kailiili, a e holo ana Alau o @ Kona hanamohina 755 pauku pili alanui aupuni Akau 33 @ Komohina 78 paaku, alaila Akau o@ Hikina e oki ana i kela hoiloana 183 pauka pili ia Puka Hema 33' Hikina 97, pauku pili in Puka, Henia 2 28' Hikina @00 pauku e oki ana i ka auwai, Hema 17@ Hikina 603 pauku pili ia Nakoa, Hema 87 @ Komohana 327 pauku pili i ka aawai o Kailiii a hiki i ke kihi mua a ma@  o ia apana he 249 Eka. 

 

E@ keia aina ke pua ia nei malalo o elua hoolimalima no umi makahiki pakahi, ne eo no makahiki o na hoolimalima i koe a he eha i pau, a he $10,00 a me $15.00 ka uku hoolimalinia o ka makahiki pakahi a e kuai ia aku ana keia aina me ka paa oo o ka hoolimalina a hiki a ka wa e pau ai a e lilo no na pomaikai a pau o ka hoolimalima i ka mea nana e kuai. 

 

Aia na lilo a pau no palapala ma ka aoao o ka mea e lilo ai ma ke koho ana. 

 

J.F. MORGAN

Luna Kudala. 

2221.3t