Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 12, 23 March 1889 — Kaua ma Samoa. Hoouka ia he Kaua Moana ma Apia. Hanaio Amerika me Geremania Piholo ka Mokukaua Nipasika iloko o ka hohonu. [ARTICLE]

Kaua ma Samoa.

Hoouka ia he Kaua Moana ma Apia.

Hanaio Amerika me Geremania

Piholo ka Mokukaua Nipasika iloko o ka hohonu.

\a M:iu:u> l'luaoa m;i A nu'i'ika.

Aohe lono anu nui e ne nnna i hoo piha aku i ka puuuui o ni niiliona ka naka AtucriKU me na manao o ka pihoihoi uiai ktla kihi a keia kihi o ka aina, e iike ine ka iono tck'garapa mai Ktc!a luai, Oiumanu, e hai ana t ka hooui kaua inawaeua o na mokukaua eiu.i in.i ke awakuuiuku o Apu. SaitK>a, o ka NipuMka ko Atncrtka, a o ka hai kv Uiretuania. L'a kipoka aku ka mokukaua C»erenuiiu 1 kaht hooluki koa o Mataata, a oiai kona wa e hoomau ana 1 ke kaua. ua kue kake aku ke K.ijH.*na o ka moku Auienka Nipastka no ia ki jH>ka ana. Aole t nana ia mai kana kue aku e hoonuu u ka nia'.uhia. a noiaila, aohe hana e ae mawaho o ka noho hanohano ana o kela aupuni nui ke ole e kukai ia ka oieio me ka ikaika o ka pukumahi, ua ki koke aku ka moku Amenka he hookahi {>apapu i ka moku Gercmanta a ku nuwaena o m uneki me ka pomo nui, a ota hoi ka wa a ka O 1 ki mai ai tue ke topīdo a ku ka N:jusua, j\thu ae !a ma kona aoao a r.ahaha iii u. a ptholo aku !a ka nioku īloko o ka hohonu me kona mau koa 1 kiola «a ae ma na *aht a pau o ke kaik uono. l'a lohe la mai keia mau 'ono mai! KteU nui ma ka la 3 o keia nuhma, a! o liekahi !a ae, u.j puni ka aina holookoa i keia lono hoolele hauli. Kii ka mea kanalua loa ia, aohe mau lono o keia ano i hiki aku i ke Keena Kaua ma Was<nc!ona a hiki i ka haalele ana aku o ka Mariposa ia Kajo!aktko i ka la 9 L'a manao ia keu mau hana, he waie iho no keia uu ka īoao o na nupepa pili aupuni <> (icrcuunta. Ma kahi o ka oiaio, at he kanalua ia o ka hui eie aku o keia mau nuna elua e aumeunie nti i ke kuiani pili iih ii o Samoa, ke ote e lehe ke ao holoikoa no keia kukila kaua tJoko o na hora

€ '.i a !r.€ ek-V; • . o K r054 a rr.e Arr.-:::«.a «k w ! mAo<e ana inau a o ka e- | h-v» tr.~> r;:i e ! r;e k-:i, 2ie ; .''»he I . . : la : l-iOana a n e >r.a- -! Ira re :i;i! r» • ta. > kt?a r. :• v?. jheieoka naua ana o *e 1 n.?u n. jaiai'a. 1:2 ia*t!awt 0 »■ *;;'fi3ka 1 i-.:i • r:;a.; r ar.a .1 ke a':-- r r..»... ne ki r..-.r.ā | r; : r,i ;''-r.v> a :r,v r;a *#.tr...;%.ii Kihi u aa iah-i n«ākā-».."»\a ē ae Na Mar.ao Pū. sna W a s;nt*...r,i | V. j 5 r.e: ,r.a. Ma:aki > r.a u r.o j; mii 1 \\ -ir;v*. na i kea -.2. n ■ ;«a r.a;.3t:a a i. *.c ; •!''. 0 an •» *a i N:; -•< 1 ;i;a W•.\ i h • :.vj siva u;e <.* (■ /<u ( o t »trcm.inti. t.:a *:» oi ;;o I r-; mawaer. 1 ■» ka j na <• an. k* 'uke o e r.o »»;cii ī tr»-.;hoi. \f a'». <•; •» ke Kcira Ka:;a o W »«- r,c!«.»::J. ■.:! h.»j'a Si r.a mar.a,• i«r;i . Ika »,•..i! •■ a n»e ka mar.awa u aw..-<;n .>> r.a a'.;;.;.i ku. a ua h; -.;,uka ~e ;ake i 1 r.a i;»ar:ao e <uk"aa a:.a 1 ka oia;.» o k ;».» ! W'ahi a kekah.i uua aiim» k.. ma ke Ke-.na Kaua 1 i..n ae ai, -- uia ke aiv» o r:a kauor»a i ha.r.vj 1.1 aku u Aui:;iariia Kun.iie e h«••"'<«.> nka uia i «a ma :e--make u ke au;-uni i/ An.e;....ma k. la nii.a . :•» : SaJ..oa, lj. *>„•:.■.> u a-.u ,ak "U me t;a r...in';" <> ke kana ' v. e ... ■«. ;;.ai ai a ne a ;. awue na " ni mai.a kaua iiu»ana o Amer:<a uie (»erernani3 m.unaa a i ;e ;n; i'io e i.ana 1.) kah.iki ana aku <> Ad:mar;i'a Kima!.*a me ka tm.fvi.kaUa \ .inūaiia 1 A;<ta. L\» r...ait it. ii»i;kukauu i rer.i'..'n :a 1 <a la 1} o lanuan, a maI.Jo 0 k.i mahu a n ( e ka j'ca. e hiki ana <-ia 1 A;-ia li'.k'» »j na .a h»..0 i»e a maiai" (uai j,aha. Ua ;•■.> ia ko laua hiki iike aku uokv> o na 'ia k«.ik"ke U»a, a u»a ua h;k 1 i j aku 'ai.a 1 A;>.a ma ke kv>h(•koho wa!e aku, aiai'ia, i:e kanaiua t-le ka houuka kau 1 ana o na uiokukaj.i eono i ka wa ho-ikahi. He elua mahin.i 1 haia ae nei, ua kauuha aku ke Kuhma Aunioku M< a na \N'hinuy mai \\ aku ia Lutane!a J.»hn M Hawlcy, ke aliikoa ■ kiekie o ka Ni}ias ; ka, e hoio aku lua a ke kuianakauhale o Aukaiana, Nu K;

lani, e li!o eia i Kleie e h.u aku a: i ki-na nupuni ma ke i na niea a pau e nili ana ia S.unt»a. 0 keia lono i ioho ia aku Ia i eiuemania, uiai Auke'.ana aku no ia i tdcr .iajia la aku a:, ui i u ka hiki ana aku 0 kekahi o na niokukaua (icreuiar.i.t iu;u A.ii.i a'» u, a iun.ui.a l oii.ki ia i ko Keena Kaua o (,'.rreinania, a niai laila 1 ;.uka aku ai keia lono a luhe ia tr..tt i.i i Anienka.

Ka manao o keknlu Aiumoku. L'a ninau ia aku ka tr.anao v> Komu" ik>a S>< .ud, ka Luua Nui o ka l!uru O.hana Kaua Moana ma W'jsiiu ton;i, ua hai mai i ia pctiei: "Ua heluhelu au i ke U ki;..t'ap:i 1 ke;u kakahiaka, u o ka mua ia o ko'u īke ana i ke.a lono. Aohe inau lv;no i ii>aa inai i ke Keena Kaua, e luki ai ke liooiaio 1.1 keu kaua mav\aiio ae o ka uiea oiaio o!e. Aohe o'u mana.uo ua hi.oiako ia ka nuku (.'»ircuutua 01ga me ke topido, a ke Kapeu» I:oi o k:i Nipasika e hoomaopupo inua ai nona iho, o ki>na walu ia o ka hana uia ua kono ia mai oi.i e kue aku i ke'u luau laweiuwe mIU iiii' ka ikaika u ka pukuniai.i, e hoo.'\auw.ue k< ke aku i kona nioku iwaiio o ke awa, k;.ht ka.»wn!e laia ke ike mai i ka holo aku u 'we topiiio. Oka kulu kahi a keia t->pi<io e holo ai a pahu ..e, au.e la e 01 uuinua o 400 iwiLM." Kt ano o ke ki ana i ke T*>i iu \ "O na numo'<u knua Ij renuni.i. ua hoolako la lakou me na topuio Si hwart/kopt, a ma Geremania no e hana ia ai ia ano iopiii.». Aia t",oVo o ke topic!o bcx>kahi, he 73 pai>ni puiupuiu e hiki ai ke «: a hol ) tu.i ki 2$ miie Ika hora, i h >optha 1.1 me paona paueia. a ua lawa ia ikaika e hapai a 1 1 kck.= hi moku nut o ke ao nei imai ka iliwai ae I

'i ka wa e h.>t>'iiaka ia ai o sce oia ka wa e hookauiaihoai o ke toj»ido ma ki a»>ao o ka moku, a oia ka w? e iholo polo'ei aku ai imua a hiki i ka wa e hooku: ai me kekahi mea, oia no ka manavra e j>ahu ai. "Me he mea la ma <ca hoomao;to;>o aku, e ku ana no ka Nipa>jka lioko o ke a»vu o .\pia me kona heieuma e una i.aio, a \ eia ou i loaa ai i kela t-oii;u hiki o.e ke alo ae. '•Malaio o na ruia maa niau, aoie he kaua e hv*)uka la oiai ka moku e kuu ana no kona heleuma. O ka holo o ka moku malalo o ka mahu, oia ka mea nui, a ua loaa ia oe i na wa a pau he kulana hou me ka maiaeiae inawaho o ka pouii uwahi, a he hoopakele pu ana no hoi i ka moku i ka luaa mai i na to}>tdfe Hc topidu no ko ka NipasiVa o ke ano kahiko, aohe nae i ano hke loa i aku me ka ikaika o na toj>:do manīa. | "O na mokukaua l rcnton a n»c ka \ andalia, malia p®ha i keia la ua hiki

: sr.A - I.V: K..T.a:c i ..> <u c in < ' ina ! cr» •-> :-•;- »< ; •,• -K-in'i e "r ; v e 1 V īr: i: >v.iri". i ' ■■- '•* s ' 0 -.ikj;3 a ; ° i>ui ; <;-.;f!s ;r. . a;» : " * ""••*- £ • w;w » ; • : «. v k n:C ī-i A . •••. j *-. u *".• a ' >4 r*•:%vh .*. .'•!' >.C <. i * >t' . :.••• .' -•.i'Ai: V' -• :. • . >.. »g Kc \•*'..! I ».i*<.t ••'> <•' 1' , !jri i & i { ••iir: : ;r. •'«. . i ~.rr -u-.'.i «r '< ; " :";«• i ! M* .-a ... \•. ii ; :.:. • :.\ kl ( | A-t <?? -i. tii• •ki <:i oa< .j" ;'••.' : > K" | T>.l 'i ■■ -n\ 'n >*, A -t: i'■a kc j".J • l'.ui w./.e r: • %,\ ■ ••'«.> ke r. > sA :i k- k:.\ :;i-j n » ••> •'< .. t i-.:c ••.i'.: i. e i'rtr ;i '».f k•: 1 .r.a k.» .i !. .i ka >■ ►:a ;-';kunuhs i. l-ke ke i'.e r.ic <■- anj i-> »ki a*» i e -c.x .ii Ka !nan.io o Koinu-ii ,-a Han»-. r.e. L l.ke me <a nui on» mau.r> ; ihoit:■ ■i e j-aKo .» . : . A i;:a W'a>.r.\.l- na u »a. ua f-.1 ue '.i K.ū.;:; : c iu a ke Ku'.ma Au.t.< 'Ni. M ..;.a ; ;a ;; ti.r.-r;c ! ke .i i: i. i ; "Hc !i! \: > n' j. ina ::a ia he k.u.a su.;waci:.; o keia in.iu uic>ku c.::a, :n ie :a i:c in; j e :.ani n ai ka ;utic uie an.i «. r.a Nvifi.ī eihan.i 0 kikahi ::;a■: !?, -.na n.:! eiua i k< 1 i-ki' i» n.i a - : |; 1 i.i >a!n»»a. "Hi' m.4«i a".?s.ok'; kt icrcm.->ni.i o kc ann !i<-i ! 0! akt. !n..:nua »> ko kaKv)'i. a !•.»».'; »» ..ā »v.\ <uKa:a kou.i, ua hiki ī.i Aa.«.rika ke h«M p i• ,<) i na kai(;a 'waiwai au.i u i'.crctnar.ia ma ka "Ina ua kn.mka aku ka Uiiia i ke kahua ht.n>nn! a u M.aaahi, a ma la kii-oka ana ua ht upuiun hou ia ka waiwai o na k;:j a Amenka. aiaiia e kue aku ke Kajiciia .\iiiLrika no la liana a na l icrcu; iuia: a ke liome ia, o ki;<oka aku rv» uia me ke kaii oie. L'a hiki laia ke kuk.ua aku i ke kaua ma kahapao An i i'ka in..;.ih) u ia m.iu kumu la (• e! e mania."