Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 13, 30 March 1889 — Page 4

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Michael E. Malulani K. Odegaard
This work is dedicated to:  Mona Kinoʻole Maertens & Claire Laolani Ziesenhenne

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA

 

NO KA MAKAHIKI               $2.00

NO EONO MAHINA      $1.00

 

KUIKE KA RULA

 

Poaono Maraki 30, 1889

 

Haawina Kula Sabati

 

HAPAHA ELUA

HAAWINA III Mar. 21, 1889

Na kanawai nui ekolu      Mar. 12:28-34

        Hele mai la kekahi o ka poe kakauolelo, a lohe i ka lakou kamailio ana, a ike ia i ka pono o ka Iesu olelo ana, alaila, ninau aku la eia iaia, heaha la ke kanawai nui o na kanawai a pau?

        29 I mai o Iesu iaia, eia ke kanawai nui o na kanawai a pau, e hoolohe mai e ka Israela o Iehova, o ko kakou Akua o ka Haku hookahi no ia.

        30 E aloha oe ia Iehova i kou Akua me kou naau a pau, a me kou uhane a pau a me kou manao a pau a me kou ikaika a pau oia ke kanawai o.

        31 A ua like no hoi ka lua me ia, e aloha oe i kou hoahanau me kou aloha ia oe iho. Aole kanawai e ae i oi mamua o keia mau kanawai.

        32 I aku la ua kakauolelo la iaia, maikai e ke Kumu, ua olelo mai oe i ka mea oiaio, no ka mea, hookahi wale no Akua, aole e ae, oia wale no.

        33 A o ke aloha aku iaia me ka naau a pau, a me ka manao a pau, a me kou uhane a pau a me ka ikaika a pau, a o ke aloha aku i ka hoalauna, e like me kona aloha iaia iho, ua oi no keia naau mea mamua o na mohaikuni, a me na mea mohai a pau loa.

        34 Ike mai la Iesu, au pono kana olelo ana mai, alaila, i mai la oia iaia, aole oe i mamao ae i ke aupuni o ke Akua. Mai ia wa iho, aohe kanaka i aa ninaninau hou aku iaia.

 

PAUKU GULA.

        O ke aloha ka hooko ana i ke kanawai. Rom. 13:1

 

Manao nui.

        Ke mau nei keia mau mea ekolu, o ka manaoio, o ka manaolana a me ke aloha. O ke aloha nae kai oi  o keia mau mea.

Poakahi    Mar. 12:13-27

Poalua      Mar. 12:28-34

Poakolu   Mat. 22:34-40

Poaha       1 Io.        5:1-21

Poalima    1 Cor. 13:1-13

Poaono    I Io. 3:10-18

Sabati       Lu 10:25-37

 

        O ke aloha i ke Akua, na kanaka.

        1 Ke aloha i ke Akua, p. 28-30. O wai kai helu aku ia Iesu me ka ninau paakiki? Heaha ka ninau? Pehea ka Iesu pane ana? Mahea ke kakau ia an o kona olelo? Kana @ 4 @. He Akua e ae anei? Ua kauoha ia anei e aloha i ke Akua? p. 30 Heaha kekahi kumu no ke aloha ana iaia? He aha ka pauku gula? Ina e aloha ana i ke Akua, aole anei e imi ana e malama i na kanawai ana i kau mai ai?

        2 Ke aloha i kanaka. Heaha ka lua o na kanawai? Owai ka hoalauna? Lu 10:25-37 Pehea ka nui o ke aloha no ka hoalauna? Heaha na mea i hoike ia no ke aloha ma I Cor. 13? He mea nui anei ia? Ina ua nui ke aloha i ka hoa, ua uhai pinepine ia anei na kanawai mai ka elima a i ke kanawai umi? Heaha ke kanawai gula? E aloha aku i kou hoalauna e like me kou aloha ia oe iho.

        3 Aole i mamao mai ke aupuni aku? 31-34 Heaha ka manao o na kakaolelo no ka Iesu olelo? Ua oi aku anei ke aloha mamua o na mohai? He nui anei ka poe i ike i ka pono aole nae i hana? Ka poe i kokoke i ke aupuni o ke aupuni a kono ole? He pono anei e hoomau ma ka aneane? Ola anei malaila?

        I. Ina hooko pono kekahi i ka hana aola e nele ka loaa hou ana he hana nana.

        II. Hookahi wale no Akua, a e lawe kakou iaia i Akua no kakou.

        III. Ina e aloha nui ana i ke Akua, e malama auanei i kona mau kanawai.

        IV. O ke aloha ka hooko ana i ke kanawai, aole i malama pono ia ke kanawai ke ole i malama ia no ke aloha. Na ke aloha e paipai ana e hoolohe.

        V. E aloha aku ia hai e like me ke aloha ia oe iho.

        VI. O kai aneane e  ola, ua make no ia.

 

Hoole Waiona.

[Na ka Ahahui W. C. T. U.]

        Ma Kaleleonalani, oia hoi o "Ema Hale" ma Honolulu.

        He halawai i kela me keia Poalima hola 7:30 o ke ahiahi.

        He halawai Hoole Waiona, o ka Ahahui o ka I@ P@ o Honolulu.

        Ke kono ia aku nei na kanaka, kane, wahine, keiki na mea kiekie, na ma haahaa, ka poe waiwai, ka poe ilihune, ka poe hoole waiwai, ka poe kanalua, na mea a pau, e akoakoa ma ia hale i kela me keia pule. Pela no me ka malama mai na mokupuni e mai, e komo, a @ me makou ma keia hana kuonoono. " No ke AKUA a me ka HOME, a me ka AINA HANAU."

 

HOOLAHA KU MAU.

        I ka Poaha auwina la, ma ka hora 2, e hiki ana o Miss Mary E. Green, a me Miss Helen J. Judd ma Hale Ema e malama i ka Ahahui Hoole Waiona, i kapa ia "KA BANA O KA MANAOLANA, iw@ana o na keiki o ke kulanakauhale o Honolulu nei. Ke kono ia aku nei na keiki o ka aina makua, a me na keiki o na aina e, e hele mai. E malama ia ana he wahi paina meaono me Poaha hope o ka mahina.

 

HE KANAKA "INU LIILII WALE NO."

        Ma ka lohe ana ia mau huaolelo, hoomanao koke au i kekahi hana nui i hana ia ma penesylvania, he mau makahiki i hala aku nei.

        O kauka F., he kauka lapaau oia ma ke kulanakauhale o L. He kanaka naauao, a ua loaa iaia ka hilinai ia e na mea a pau o ia kulanakauhale; hookahi wale no mea e haukae ai o kona inoa maikai, oia keia, INU ALOHA no oia i kekahi manawa, wahi a kanaka e olelo ai: "He kanaka inu liilii," aole nae e lilo ana i kanaka on a mau; aole e poina ana malaila. Ma kona ano he kahuna lapaau, ua nui ka imi o na kanaka iaia mai o a o, puka pono kana hana a nui no hoi kona loaa.

        E noho ana ma ia kulanakauhale he ohana, o C. ka inoa, a he mau bebe kaikamahine mahoe ka hua hope o ua ohana la. I keia wa, he eiwa wale no mahina o ko laua ola ana. He mau opuu rose i aloha nui ia e na mea a pau, a ua nani ke nana aku. I kekahi kakahiaka, omaimai iho la laua, a no ke kaumaha o ka makuahine no kana mau keiki aloha, kii ia aku la o kauka F. e hela mai, a hoia koke mai la kela, @i i, ua ike aku ka makuahine i ka mua o ke kauka au haalulu, a au ula kona papalina, aole nae i komo mai i loko ona ka makau, aole hoi i manao iki e hiki mai ana he hopena WELIWELI.

        Hoomakaukau iho la i ka laau no na keiki, a mahope o ka haawi ana mai i na olelo kuhikuhi no ka inu ana, hoi aku la oia me he kanaka la aole i hoomaopopo i kana mea i hana ai a me kana wahi i hele aku ai. E like me ke kauoha ana mai a ke kauka, pela no ka makuahine i kawili iho ai i ka laau a haawi aku la i na kaikamahine liilii e inu. He manawa pokole mahope iho, pa e mai la he leo e mai ko makuahine e nana i na keiki, a aia hoi ka mea weliweli e! e kaa ana kekahi o laua iloko o ka wiliau kaili aho o ka make mau loa. Mamua o kahiki ana aku o ka luna kokua, ua haule ka maka o ke keki, a make koke iho la oia me ka eha nui.

        Huli ae la ka makuahine i ka lua o laua, a ike iho la oia, ua loaa like iaia ia pilikia hookahi no; a iloko o na minute he 15, make loa laua a elua, i pepehi ia e ka lima o kela kahuna, oiai, ua powehiwehi kona ike, a ua waiwai ole kona noonoo no ka whisky ana i inu ai.

        Nolaila, elua ola kino i nalo o ka home hauoli, ua puna ia me ke kanikau oi loa, a o ke ola o ke kahuna lapaau, e hahai mau ana ka noono owau he pepehi kanaka, he pepehi kanaka. Ina pela, owai ka mea iwaena o kakou e kokua ana, a e hapai ana i keia olelo: "He mea maikai ke inu liilii -- aole he hewa -- aole he poino?" He moolelo oiaio keia. I keia wa e noho ana ma Des Moines he lala o keia ohana. No ka hopena o kauka F., aole au i lohe. O ka makuakane a me ka makuahine i hoonele ia me na keiki, ua hoole laua i ka hoopii i ke kanawai no ka nui o ke kaumaha o ko laua naau: oiai, wahi a laua, he mea ole ke dala, aole e hiki ke hoihoi mai i ko laua waiwai lua ole, oia no na bebe aloha; ua waiho ia aku laua ma ka lima o ka Haku. I ko kakuka F. haalele ana i kona home a hele auwana, ua pili pu me ia i na manawa a pau keia noonoo, "he pepehi kanaka no au, eia nae, he kanaka inu liilii wale no."

 

Na Ekalesia.

        Malalo o keia poo, e hoopuka mau aku ai makou i ka moolelo e pili ana i na Ekalesia a puni ka Pae Aina. E kakau ma na mea ano nui, a e hoopuka ia aku no.

 

MOOLELO O KA AHA EUANELIO O KA MOKUPUNO O HAWAII.

La hana 1. Mar. 6, 1889. Halawai ka Aha ma kahi i hoopanee ia ma ka luakini o Helani. Kahai@@ ma ka hora 10 a.m. Lunahoomalu S.W. Kekoe wa ma ka noho. wehe ia na hana me ka himeni a me ka pule.

        Hoomaopopo ia na lala o ka Aha

Kihapai.                   Kahu.                              Elele.

Haili                         Rev. S W Kekuewa          Mahiula.

Onomea                   "      J S Kalana.               ----------

Hakalau A L,           " S W Kekuewa,              [Naai

                                                                        kauna.]

E Hamakua              " S W Kamakawiwoole    Io@,

West "                      " S. Kaili,                         S. Kamae,

W. Kohala               " S C Luhiau,                  S W K Apua,

S. Kohala                 "      "                              Komite, Kelii

                                                                        [loaaole,

N. Kohala                        " S W Kekuewa,              Kapaona,

Kekaha                                                            S B Kaalawamaka.

Kailua & Helani.      Rev. W M Kalaiwaa,                D

                                                                        [Alawa,

Kealakekuka me K.  Rev. S L Desha.              Mailolo,

Pukaana                   Rev G W Waiao.             S K Kanoe.

Kaohe                      " S L Desha, Komite                K M

                                                                        [Mosehu,

Milolii                      " W M Kalaiwaa, "           J W Maele

Hoa mau,                        S W Makaike me OB Emesona.

        Ma ka o lima ana, au koho ia o W. M. Kalaiwaa i lunahoomalu, a ma ia ano hookahi no hoi ia C. M. Kamakawiwoole i Kakauolelo.

        Koho ka Lunahoomalu i na Komite mau: Rev. O. B. Emesona, Desha a me S. W. Kekuewa, i komie imi hana; lhuiau, Kalana a me Alawa: Komite imi haawina.

        Hoike hapa mai ke komite imi hana a apono ia ka hoike.

        Hapai ia ke kumuhana 2. Hoike kihapai. Na Rev. Kekuewa i ka hoike kihapai o Haili, Hakalau a me Laupahoehoe. Na Kalana i k Onomea. Na Kamakawiwoole i ko E. Mamakua. Na Kalino i ko Waimea. Na Kekuewa i ko N. Kohala.

        Noi mai o Z. Paakiki, e hoopanee ka aha a noho hou ma ka hora 2 p.m. Hoopanee ia me ka pule a O. B. Emesona.

        Akoakoa hou ka aha. Hoomaka ia na hana me ka pule a Waiau. Hapai hou ia ke koena o na hoike kihapai. Na Luhiau i ko S. Kohala. Na ke Kakauolelo i ko Kekaha. Noi mai o Kaalawamaka no ka noonoo ana e hookuu aku ia G. D. Kaonohimaka mai ka noho Kahu ana. Waiho ia a noonoo pu me ke Kumuhana 3. Na Kalainoa i ka hoike komite no ke ola kahu aie o Kekahi ia G. D. Kaonohimaka, ua loaa mai kahi hapa. aponoia ke komite. Nana no i ka hoike kihapai o Kailua a me Helani. Na Desha i ko Kealakekua a me Kona waena. Na Waiau i ko Pukaana, aole holo pono, nana no i ka hoike kihapai o Nilolii. Na ke Kakauolelo i ko Puula. Nana no i ka hoike a ke komite no ka hooponopono ana i ka Ekalesia o S. Kohala. Noi ia e waiho ka apno i ka hoike a loaa mai ka moolelo o ka aha i koho ai ma Waimea i Sept. 5, 1888.

        Kumuhana 3. Na palapala hoopii:

        1 -- Na Kiha a me Mio, mai Waipio mai, e kue ana ia Kaili, waihoia ma ka lima o ke komite imi hana, O. B. Emesona, S. L. Dsha me S. W. Kekuewa.

        2 -- Mai haili mai ia S. L. Desha i kahi no lakou, haawi ia ma kona lima.

        3 -- Mai Laupahoehoe ia D. Kahooia, loaa aku iaia.

        Noonoo hou ia ke noi a . D. Kaonohimaka, e hookuu iaia mai ka noho kahu ana no Kekaha. Ua hooholo ka aha e hookuu aku iaia mai ka noho kahu ana, mamuli o kona nawaliwali me ke aloha no, a na ka luna hoomalu a me ke kakauolelo e hoouna aku i ka hoalohaloha ana nona mai keia aha aku.

        Noi mai o Waiau, e noonoo koke ia kona ola mai ka Papa Hawaii mai, waiho ia a hapai ia ke kumuhana no ke ola o na kahu.

        Kumuhana 4. Kahihia o Rev. S.C. Luhiau, waiho ia ma ka lima o ke komite o 5 lala, Koho ka lunahoomalu ia Kekuewa, Kalana, Waiau, Kaalawamaka a me Elama.

        Kumuhana 5. Heluhelu haawina. Na Kalana i kana. Na Kahoia i kana, Noi mai o Kekuewa e hoopanee ka aha a noho hou ma ka la apopo hora 9 a.m. Hoopanee ia me ka pule a ke Kakauolelo.

La hana 2, Mar. 7, 1889.

        Halawai ka aha, lunahoomalu ma ka noho, malama ia ka hapa hora haipule, Is 34. Heluhelu ia ka moolelo, a pno ia me na hooponopono liilii.

Koena o na Haawina.

        Na Kamaka wiwoole i kana, a noi ia e hoouna i ka Nupepa KUOKOA. Na kaili i kana, na Kalino no i kana, na Desha i kana.

        Kumuhana 6 a me 7. Ka oihana kuwaho a me kuloko. Na Desha a me O. B. Emesona i paipai ikaika mai, e hooikaika na Ekalesia a pau no ka pono o keia mau waihona. Noi mai o Kalino e hoopanee ka aha, hoopaneeia me ka pule a Kaili.

        La hana 3, Mar. 8, 1889.

Akoakoa hou ka aha e like me ka hoopanee ana, luna hoomalu ma ka noho, malama ia ka hopa hora haipule. Heluhelu ia ka moolelo i hala a apono ia.

        Kumuhana 8. Na Ekalesia kahu ole, hoomau ia o Kekuewa i komite no Haili ke hoi ole o Desha nolaila. No Kona waena me Kealakekua, Kalaiwaa ke komite ke hole o Desha no Haili. Kaohe a me Milolii, Waiau ke komite. Hakalau me Laupahoehoe. Kamakawiwoole ke komite. S. K@ K@ ke komite. Kekahi. Kalaiwaa ke komite.

        Kumuhana o na Hale Kahu. No W. Hamakua, ua loaa no, no Waimea, ua lako a e hoopaa aku ana me ke pili hao. NO W. Kohala, no ke kahu no ka hale. No Kekaha, aole i loaa, no Kailua a me Helani, ke kukilakila nei, a ua kapa ia kona inoa o Homenani. No Hakalau me Laupahoehoe, ua lako no. NO Kaohe me Milolii, aia a loaa ke kahu alaila loaa ka hale.

        Kumuhana 10. Na keiki a ka Aha S. Kamae. J P Kahulahui a me S W K Apua. waiho ia ma ka lima o ke komite. koho ka lunahoomalu ia Kekuewa, Kalana a me Desha.

        Kumuhana 14. Ke ola o na kahu. Na Kaili i kona. he loaa paumeume no. Hapai ia ka noonoo no ke kokua a ka Papa Hawaii ia G D Kaonohimakahiki, a ma ia ano hookahi no, i $50 no ka makahiki ia S. C. Luhiau, a na ke kakauolelo e kauoha i ka Papa.

        Kumuhana 15. Koho ana i komite hoike i na hana o keia aha i ka aha nui ma Honolulu iloko o Iune, 1889. Koho ka lunahoomalu ia J S Kalana.

        Kumuhana 16. Koho ana i komite hoike ina hana o na Ekalesia i ka aha nui ma ia manawa hookahi no, koho ka lunahoomalu ia C. M. Kamakawiwoole.

        Na Kekuewa i ka hoike a ke komite no ka palapala hoopii a Kiha me Mio ia S. Kaili, ua kue ke komite ia hoopii no ka oiaio ole, apono ia ka hoike.

        Na Waiau i ka hoike a ke komite no ka hihia o S. S. Luhiau i ahewaia e ka Ahaolelo, o ka manao o ke komite, aole ihewa ua Luhiau la, apono ia ka hoike a ke komite.

        Na Luhiau i ka ke komite imi haawina -

1. Rev. S. L. Desha wehewehe ia 2 Kor. 7:10.

2. Rev. J. S. Kalana, wehewehe ia Heb. 13:7

3. Rev. D. Kahooia, wehewehe ia Kolos. 2:8

4. C. M. Kamakawiwoole, wehewehe ia 1 Kor. 14:16.

5. Rev. S. Kaili, wehewehe ia Heb. 10:29.

6. Rev. W. N. Kalaiwaa, wehewehe ia 1 Petero 4:18.

7. Rev. Makaike, wehewehe ia Petero 2:23.

8. Rev. S. W.  Kekuewa, wehewehe ia Ioa. 12:24.

9. Rev. J. Kalino, wehewehe ia Mar. 15:38.

10. Rev. S. C. Luhiau, wehewehe ia Mat. 10:16.

        Na S. I. Desha i ka hoike a ke komite i na keiki a ka aha. Ua kali iki ia a kekahi manawa e noho jou ai ka aha, apono ia ka hoike.

        Kumuhana 11. Na mea e holo ai na Ekalesia. He nui na hoakaka ana, a e hooikaika mau aku ka pono.

        Kumuhana 12. Kula kaikamahine o N. Kohala, hoakaka mai o kekuewa e hoola hou ia aku ana ke loaa na kumu.

        Kumuhana 13. Kula hanai o Hilo, he nui na kalai ana no ka pono o ia kula makua. Hoike ai o D. Kahooio au ae oia i ka palapala kahea a Laupahoehoe a me Hakalau. Ninau ka aha iaia a hooholo, e hoomanawanui a kekani manawa hou aku no ka pono ana.

        Kumuhana 17. Koho i na ʻelele a keia aha no ka aha nui ma Honolulu, koho ka lunahoomalu ia Mahaiula, Iosio, Kamae Apua, Alawa, Kapelaka.

        Kumuhana 18. Kahi e noho ai ka aha a me ka manawa. Hooholo ka aha, ma Haili, Hilo, i Sept. 1889.

        Na Z. Paakiki he olelo hooholo.

        Ke haawi aku nei keia aha i kona mahalo nui loa i na hoahanau o na Ekalesia hui ia o Kailua a me Healani no ka hoolako ana i na mea e oluolu ai ke ola kino, a na ke Akua e kokua ia kakou. Hoopanee ia ka aha me ka pule a Waiau.

        La hana 4. Mar. 9, 1889.

        Akoakoa hapa ka aha e like me ka hoopanee ana, lunahoomalu ma ka noho, malama ia ka hapa hora haipule Is. 48. Kapae ia na rula, a heluhelu ia ka moolelo o ka halawai i hala apono ia. Noi mai o S. P. Kaalawamaka, e hoouna ia ka moolelo i ka "Nupepa Kuokoa, " hooholoia. Na S. W. K. Apua i noi mai e hoopanee keia aha a noho hou i Sept. 1889. Hoopanee ia me ka pule a ka luna hoomalu.

        C. W. KEMAKAWIWOOLE,

                Kakauolelo

 

HE MAU HUNAHUNA

NO KE

KAHUA MAI LEPERA O KALA

WAO ME KALAUPAPA.

 

        Ina ua manao ia he hana nui ka unuhi ana aku i na opio iwaho, alaila, i mau home kuokoa aku no hoi paha no lakou ma kahi kaawale o keia panalaau nei, e noho ai me ka moe a ai pu ole me na makua mai i kahi hookahi, a e hoonoho pu ia i makua mai ola a kupono ke ao ia i na kumu mua o ka ike a me ka lawelawe hana lima a hiki i ko makou mare kane a wahine ana paha, ina no ia ohana iho a no waho hoi, alaila, pau ka noho ana ma ia wahi.

        Ke lawa na eke kala o ke aupuni no nei misiona hooulu i ka lahui a ke kau o A.D. 1889, e hoomanao mai ai i keia mau anoano o ka aina nei e aneane ana e uhi ia e ka eleao, a lilo i muno, palahu, palaho, palahe, a hele i ka nalo loa kei mau lei mamo hulu memele e kohukohu ai ka noho kalaunu ana ou e Kalaniʻlii o Hawaii.

        O keia mau kokua kane i hoike ia ae ne, au lawa ka ikaika e kokua i na mai ponoi iho a lakou a me ko ka Papa Ola mau hana nui, ma o ka uku ia mai a me ka la hana hookahi o ka pule me ka uku ole ia mai e ka papa ola, e like me ka huki ukana mai na moku mai, hana alanui, hana pa aina, hooiho pipi mai ke ala pali mai, pepehi pipi, lawe ai mai na kahawai ai mai ma ka waapa, kahu kaa lawe ukana i kokua pu ia me na mai ikaika no ka uku ia mai e ka papa, oki wahie i hana pu me na mai ikaika no lakou iho no ka haukipila a me na mai e ae a makemake aku ana e kuai i wahie no lakou, ma ka elua dala a me ka hapalua o ka paila a oi aku no ka uku ana i ke kahu kaa ina aole ia wahie no ka haukipila ponoi.

        He hapalua dala ke kaki a oi aku e uku aku ai i ke kahu kaa no ka hoonee ana i na ukana o na mai mawaho ae o ka haukapila ponoi e like me ka makemake o ka mai ina he wahie a ukana e ae.

        O keia poe no kai komo pu aku e hana i ke paipu wai i hoomoe ia iho nei, ma ka uku dala a me ka la hana hookahi o ka papa ola o ka pule.

        O keia mau hana ae la a me na hana e ae a ka papa ola e hoohana @ai i komo ole iloko nei ua mikiala wale ia no e na kokua.

        A o ka uku hoopai o ke kokua hele ole i keia la hana hookahi, o ka pii no i ka pali a ma ka moku paha a hoi loa aku i ka aina i hele mai ai, pau ae la ka mana piha o kona palapala i komo mai ai e noho a make kana mai, aohe ou wahi e paa iho ai ke kue i na rula o keia aina, ina e koikoi ia kanaka a he haahaa paha, a ke pa-e ka leo o na luna no ka pii i ka pali o ka pii iho la no i ame ka waimaka a me ka upe, no ka haalele ana iho i kana mai e uwe kapalili aku ana no ke aloha i kana kokua.

        Aka hoi, ina no ua noho ia ua la hana la no kona pilikia ponoi iho a no kana mai paha, a ka ilamuku e ike ai he pilikia ia e hiki ole ai ke hele i ka hana, ua hiki no e noho a pau ia pilikia, aole no e kau aku keia hoopai ma luna ona.

        A ma keia la hana hookahi o ka pule e hoonaha ia nei oukou ma ke alahele o ka lehulehu e moe nei, mai Kalaupapa a hiki i Waikolu, e hoomanao ai oukou e ka poe ku i ka auhau alanui e nonoi aku i keia kau ahaolelo ae e hookuu ia ko oukou mau auhau alanui elua dala, ua lawa iho la ia au dala elua i na la e hana ia nei e oukou ma ko kakou alanui nei: hewa ia la?

        O keia ae la na kokua nui o na mai i pili i keia mahele ehiku o keia moolelo, e like ole ai ke kulana o na mai i na makahiki i hala me ko keia au e nee nei, ke au hoi i loaa keia mau kokua elua i ka mea mai.

        Wahi a ka ilamuku o ka panalaau nei, ma kana haiolelo ana imua o ka ahahui opiopio maloko o ka luakini o Siloama penei kana.

        "E ka Ahahui Opiopio Imi Pono Kristiano o Siloama nei, e hoolana i ko oukou manao a e hoomau i ka hana pono a kakou e hana nei ma ka inoa o Iesu Kristo, me ka manao kuio, malia o aloha ia mai kakou e na lani, a e hoomama ia ae na palapu e kau nei maluna iho o oukou, a i ole ia e pau ana no kakou i ka hookuu ia e hoi iwaho mai keia lua aku a i ko kakou wahi i hele mai ai, no ka mea, ma koʻu ike ia oukou i keia wa e na mai, ua mama ka mai maluna o oukou, aole e like me ka wa mamua i koʻu wa i hiki mai ai i keia aina i ka makahiki A.D. 1873.

        Iaʻu i ike ai i na mai ua huki ia iho na pepeiao a pili ia na poohiwi, e lewalewa loihi ana me he kula pepiao la, a o ka waha a me ka ihu, ua lole ia ae la a kau iluna, a he ualehe ae me ka lima, alaila, ho-o iho i ka ai, a ina e make ana, he nalo ka mea nana e uwe iho, a e kakani ana na pakeke wai mai ka po a ao, a ina e kii ana i ke pai ai, he hele wawae wale no e haawe ana i ke pai ai ma ke kua, nee iho ka ua ma ke i ka opili, a hiki i ka hale make aku; o na hale, pelapela a inoino maoli no ka ea, aole hiki ke noho loihi ma ia mau wahi, ia wa e kukulu ia ana keia hale e Pualewa.

        (Aole i pau)

 

Umeke Poi!

        Umeke Poi!

        Ua loaa mai he mau Bakeke Umeke Umeke Poi o ke ano hou, i hawele ia me ke apo hao, a o ka ai e komo ana iloko o keia ano umeke, oia ka helu ekahi o ka mikomiko, aala a me ke onaona.

        E kipa mai ma kahi o

KAKELA ME KUKE.

        Alanui Moi.     2221-3@

 

Kakela a me Kuke

HALEKUAI NUI O NA WAIWAI

        E @ na pahioli, koi hole, hamale, koi nui a me liilii, kila, wili puaa, rula, apuapu, kui o na ano a pau, kala k@@, hao hoopaa puka

        pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hao ilio, pahi, upa pahi umiumi, kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa kalakala, lina hao, ami keehi, a me

KAULA OPU.

Palau o na ano a pau, Oo, ho, opala, pe kipikua, hao kope, au ho a pe a aku, kua bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao pili piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti

PA-PALAI MAKAU MEKE AHO

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, huʻakai, ehi wawae, hulu pena, a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o na ano a pau, me ka pepa kuhikuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaloo, vaniki kaa, a me vaniki moe,

PENA HOOMALOO

a me aniani hale

AILA MAHO, AILA MIKINI. AILA HAMO AILA KAA, ININA KAMAA.

PAUDA. KUKAEPELE. KIANA PAUDA. UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU.

LOLE MAKEPONO

E @ @

AHINAAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO HULUMANU, UWE-WAHINE. KUI HUMUHUMU A ME KA LOPI.

Ke kuike e loaa no ia me  kuai e

Kakela & Kuke

 

NA MEA PIULA

Mikini Humuhumu

Makini a WHELLER a me WILSON

MIKIN A WILOX ME GIBB

NA MIKINI A

REMINGTON.

He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hana ia aku, hewa i ka wai na maka k@

 

Laau Lapaau Kaulana Lc.

A DR. JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO. I A@

KUNU. PENIKILA HUAALI

PAAKAI. LAAU HOOPAA HI.

Na ua Laau Hamo a Pela ʻku.

KAKELA & KUKE

 

Hale Hana Lole Nui

KE "PAIONIA O HONOLULU,

Helu 17 Alanui Ema. Honolulu.

        O ka mea nona ka moa malalo iho, ua makaukau oia e hoolawa aku @ lehulehu me na aahu i maiau ia. E loaa no ke kuhikuhi no na ano lole i ninau ae malaila.

Papale Keokeo, Paleili, Aahu Moepo, &c

        E hana ia no na kauoha e like me ka makemake. A o na kauoha ma na mokupuni mai e hooko ia me ke eleu.

                A. M. MELLIS

                2202-1m

        Bele Telepone Helu 410

 

B. F. EHLERS & CO.,

PAINAPA.

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 alanui Papu. - Honolulu

        E loaa mau ana na lole hou o na ano a pau maluna o kela me keia moku.

 

        Pahu Hale Leta 351.                Bele Telepone 274

KA AGENA OIHANA HAWAII

No. 68 ALANUI PAPU KIHI O ALANUI KALEPA, HONOLULU, HI

HE AGENA OIHANA, A ME AGENA OHI DALA NO NA BILA A PAU

 

KEENA OIHANA.

Na Waiwai paa -- kuai a hoolilo aku, a me auhau uku ana.

Na Hale hoolimalima, Rumi, Keena, Aina e hoolimalima, a aelike e @ na uku hoolimalima o na ano a pau.

Na Moraki e ae ia ma na ano waiwai a pau.

Na Pepa kuleana aina, e kakau a hooponopono ia me ne Pepa a pau e @ ana ma ke kanawai.

Kope a me ka Unuhiolelo ma na olelo a pau iloko o keia aupuni.

Na Panihakahaka ola, Hale, a me na waiwai o na ano a pau i na Ahahui P@ hakahaka helu ekahi.

Na Malama ana i na Buke a me ka hooponopono ana.

E haawi ia no ka mikiala no na Ohi aie ana.

Na Gula, Kala me na Bila kikoo dala, kuai a hoolilo.

Na Hooponopono Hale Dute e pili ana i na waiwai mai ko na aina e mai

Na Ukana o kela a me keia ano, e kuai a hoolilo aku.

Na Kauoha o na Mokupuni, e hooko ia no me ka eleu.

        O na hana a pau a na makamaka e haawi mai ana no ka hooko aku i ke kauoha, @ no me ka eleu a me ka mikiala.

                Agena Oihana Hawaii

        2270 @. Mar.