Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 14, 6 April 1889 — HE MAU HUNAHUNA NO KE KAHUA MAI LEPERA O KALA WAO ME KALAUPAPA. [ARTICLE]

HE MAU HUNAHUNA NO KE KAHUA MAI LEPERA O KALA WAO ME KALAUPAPA.

Nolaila, mai ka wa i paa ai keia luakini a hana ia ko ke Akua makeinaKe maloko nei a hiki i keia wa, ua loli ano emi mai ka ikaika o ka mai, 1 ua iike wale no kakou a pau e noho nei, me he la, aole oukou he poe mai, mnmuli o ka hana i ko ke Akua makemake, a nana no i houlako mai ina pomaikai i keia wa a me na kokua e pono ai, oia na lio a me na poe i ae la rnai e ka Papa Ola e komo mai e kokua i kana mai. O kekahi poe koku?. ua noho loihi ma keia aina i mau makahiki i umi, umikumamalimn, iin'.ikumamawalu, a o na kamaaina pu no hoi kek ihi i noho pu me na mai, ai pu, hele pu, mee pu, noho pu ma na hale, aole lakou i loohia ia e keia mai, kakaikahi kai loaa ia eka mai. Ua noho no me kana mai pouoi a make, a noho hou aku no iiip ka mea mai a make, a pela no a hiki i keia wa, aole na alina mai maluna iho o lakou; a ua make a mai maoli kahi poe kokua ianei. Eia k.»hi mau ino;\ o ia p;e knkua mai i noho loihi i umi makahiki a »i, a aneane no e iwakaiua makahiki ko kahi poe, a he poe kupa a kauiaaina ka nuho ana, a ua kulaiwi hoi i ka uina a ko waho e kau ai ka weii i ka ai ia e keia mai, a ia lakou uei hui, mahani ua kupueu hoopio lahui nei o Hawuii nei. Mr C. Kopena, Mr. Kamakini, Mr. Kahaulelio ilamuku o keia Panaiaau, Rcv. I. Hanaloa, Mr. Auau, Mr, Liiln, Mr. Kanuha, Mr. Manua, Mrs. Ulia Ilai, Mrs. HoKela, Mr. Kaloieie, Mr. Kalili Pae'a, ua make iho nei. He nui aku lakou ina la heiuiu makah.ki. A o kahi poe hoi e noho uu nei me ka iukou mau mai, malalo mui no o ka umi a hiki i ka wa e komo nui mai nei, a i noho pu i mau makahiki mawaho. A o na inoa hoi o kahi mau kupa a kamaaiaa kahiko hoi o nei aina i noho pu me na mai inai ka hoomaka ana e noho na mai ianei a hiki i keia wa, eia iho ko lakou mau inoa: Mr. Simona Kahalehulu me kona ohana, Mr. Kanakahelewale me kona ohana, Mr. Kiiiona me kona ohana keiki, Mr. Kaliiikane lue kona ohana, R. W, Meyer. Mamuli o keia poe inoa a me kahi poe e noho nei i komo oie na inoa maanei i noho pu a i kuhmu a kuwili pu me na lehulehu o na mai. a auhea la hoi ka mea i olelo ia he ll inai leie." Nolaila, e noonoo raai e ka mea noonoo a noii pono i ke kumu a me ka mole i hiki mai ai a ulu a laha loa keia ano mai ia Hawan nei. loa hoi paha he iuai lele, pau ioa keia heluna moa i ka loaa i ka aiai, e like me na mai lele e ae i ike ia ma Hawaii nel j s—Na hoomana like ole ekolu. Ekolu no hooinana e ku nei ma keia aina: Oka hoooiana Hoole Pope, 1 | kapaia o Kaiavina, o ka hoomana Ro Ima i kapa ia lakou iho, Kaiohka, a rae ka hoomana o na ia hope, Morem. na. Eiua no halepuie oo ka aoao hoole pope eku nei, ma Kaiawao i kapaia, o Siloauia, a nia Kaiaupapa, e kokoke aku ana i ke awa ku moku, he mau hale laau laua i haoa ia a maikai i kupon° 200 a oī kaoaka ke noho iho maluna o ko laua mau noho pakah», me na puoa hale peie ma kaupoku, me na awai i hana ia a maikai, me na ipukukui a me pakahi mawaena a ma na paia e hooiela ana i ka malamalama piha * ka hale holookoa no na halawai po.

U'-: ua manao no wau ao!ē he ha 7 ep i'e maanei, a pela no paha ke k'iīhihe*a ana o kahi poe. e iike me ko'u nei. aka. tko u pae enua ana ma ka a;na nei. 1 1 nana ae ka hana e ku ana mau luakini; i iho ia 0 loko o'u. e:a no ka he mau heiau e hoomana ai 1 ke Akua ota !oa. I ka la iq o lulai, īSS7. ko u pae ana ma'. o:a ka Pnalua, a ma ke sahai\ ae. re!e ak«i la au e ike pono i na han », a ia'u i komo aku ai, he anaina r.ut o r.\ ;r.ai a me ka poe mai o!e e noopiha ana t na noho, a oka poe i ike ia'u iu'u i:ma pu iho la, a o ka poe e ae ke kat» w*!e niai no a na maka, a kjnou jioo mai no hoi kah* poe. Ia no ke kuia Siba:i ia mau hora, a e noho ana ke kahu kula ma ka noho hoorua'u. oi~ o Sj!omona Kama* ha'o o Llhue, Ka- ai, kekahi hoi ona ■ .'i-ana a koo hoi oka eka!esia o Ka.a'i; a hiki i keia «*a. K huonohonoho ia ana na kurau paia \a v i a ke anama e pohai nei, ia n ;, ua kahea ia mai la ko'u inoa 2 kumu no ka papa kanaka makua auwae lena i hele a kupu kokea iloko o k;i a. ;a manawa 1 haawi ia mai ai ia hana ta'u: i iho la au iloko o'u iho. pehea ia i ike ai keia noe la'u, ua ku;<>no au 1 kumu no ka papa i at i ka Lii i 00, oiai. ao!e lakou i ike mua ia'u, ! e maUhuii ioa au imua 0 ia anaina ru:i. ma ka iwakaiua haumana a oi ae ma ia papa makua. Ia makou e kuia ana, komo ana ka makua Rev. j. H?naloa, mai Kalawao mai, hoolauna ia ae la au e Mr. Fapu me ka anela o ke Akua i noho loihi ia e ia ma keia wahi me kona hookae o!e a makau ole i ke nahu ia ae e keia mai i \ve!i nui ia. () ke Sab.i:i ia o ia luakini ana e ma iama ai i ke anama pule, a 0 ko'u ike tnua ana iu iaia, u.i elemakule a poohina ka iiana ana, i hiki aku na makahiki I ke So a 01 aku, pela kana hai mai ia'u ama kona ku ana mai iluna o ka awai e haiulelo, me he opio la iluna pono o ka hana a ka Haku lesu Kristo. 1 kela wa ana e hai ana 1 ka haiolelo ua hu ae la ko'u aloha a kulu pu iho II me ko'u waimaka no ka'u elemakule i iike pu na oho keokeo me ko ianei, oia hoi ka Rev. i)miela Puhi 0 Hana, Maui-hikin?, e noho kahu mai la no ka ekales : a o Kipahulu, Maui.

A ma ke Sah.iti la pau o lulai, ua haawi ia niai la ia'u ka malama o ke anaina pule e ka oluolu o na luna kamaaina, a ua wehe au 1 ka'u haiolelo imua o ia anaina piha ma ka Euanelio 1 kakau la e loane 20:19; ka hapa hope loa, "alohi oukou," Ua panee aku no au i na manao nui e like me ka noonoo i loaa mai ia'u, oia keia. I—Ke aloha i pili ike kanaka. 2— Ke al ih.i o ke Diabolo i komo i ke knnaka. 3—Ke aloha o ke Akua. Aua wehe pu ia aku no me na msnao pili i kela a nie keia mau manae nui ekolu. A make Sabati la 7 0 Augate, Ika makua Rev. J. Hanaloa ka malama ana i anama jmle, ama ke Sabati la 14, ua pii au i Kalawao e malama ai i ko laila pule ma o ka leo i pa e mai ia u ma oke kakauolelo 0 ia ekalesia oia o Mr. Unea, a ua hooko au i ka'u i oleio ai a ke Sabati 14 au pii aku, oiai, aole 1 lohe na hanmana o ka'u p3pa kula ma Kalaupapa. la u a me ko'u mau makua kamaaina o nei aina, Mrs. ame Mr. Naihelua 1 komo aku ai iloko o ka iuakini Stloama, ua hookipa ia aku la au e ka mea nana au i paleo mua mai, ao!e i 'niki mai ka makua Hanaloa, no ka nawaiiwaii o kana wahine ia mau la a hele wale no i ka make a noho hookahi oia aohe koolua. la'u e noho ana, aole i hoemaka ke Kula Sabati, e noho ana na mea ekolu ma kahi kokoke i ke pakaukau, elua kane a hookahi wahine e kamailio like 1 ia, hookahi kane kanaka maoli oia o >lr. Unea a hookahi haole 0 Kalaka, a me hookahi wahine hapahaole, a aia maluna o lakou ko'u mau maka e nan.i aku nei me ka nalu ana o !o'<o o'u, owai la o lakou ke kahu kula Sabati, ahe manao koho no hoi ko'u, o kahi no la hoi o na kane, o ka haole a i o!e o ke kanaka la, oia ka mea maa mau i na wahi a pau o kakou o waho, eia ka auanei 0 ka wahine ana ka mea e noho ana ma ka noho kahu kula Sabati, a 0 na kane hoi no na papa kula opio kane a me na opio wahioe laua I kela wa 110 wehe mai la ua wahine ! nei i ka himeni a hoi koke aku la no e j hookani i ka ogana a pau pu!e ae La no, ke i iho la o loko o'u, e, paulehia no na hana a pau i keia wahine, himeni no T hookani ogana no, a pule no, aole ka hoi he wahi o ke kane i liio. A pau ka himeni ana me ka pule ana, ua kuia aku la na kumu papa i ka lakou euau haumana, a owau hoi ma ka papa a Mr. Kahaulelio kahi i noho haumana pu ai, a o kana wahine no ka keuenoho kahu nei no ke kula, oia | no ke kabu kuia mua a o ka wahine no ka hope, oia hoi keii wahine aka mahhmi • haohao nei. ipam.)