Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 15, 13 April 1889 — Lono Hope Loa. Poino Weliweli ma Samoa He Makani Ikaika Piholo na Aumoku Kaua ma ke Awa o Apia. [ARTICLE]

Lono Hope Loa.

Poino Weliweli ma Samoa

He Makani Ikaika

Piholo na Aumoku Kaua ma ke Awa o Apia.

Ma ke ku ana mai o ka mokumahu Alameda i ke kakahiaka Poaono i hala, a me makou hoike hapa ana aku i na poino o kela ino nui i pahola ae ma Samoa, a me ka nahaha ana o na aumoku kaua Amerika rne Geremania, ke huai pau aku nei makou i ka moolelo piha i loaa mai. Ka Hoomaka ana o ka Ino. O kekahi o na ino nui loa nana i niakaikai ae na kapakai o na mokupuni o Samoa no kekahi manawa i ike ole ia, oia no ka makani ikaika i pahola ae ma ke awa kumoku o Apia, ma ka hora 2 wanaao Poaono, Maraki 16, a pulumi aku la i na aumoku like ole he 14 ma na kapakai o na mokupuni. Eber. Ma ka hora 5 o ua kakahiaka la, ua hoonee ia aku ka mokukaua Geremania Eber e ka makani a me na ale huhu e uhi pu ana a kau iluna o na kuanalu, a iloko o na uunute pokole, ua nahaha liilii loa ae la ia a piholo me kona mau apana a pau e lana hele ana maluna o ka ilikai. Mai loko mai o kona huina kanaka he 75, he hookahi wale no aliikoa me eha sela i pakele aku a kau iuka, oiai ke koena iho ua make iloko o na nalu nui e poi mau ana iluna o na kohola ako'ako'a. Adler. Aohe i loihi aku ka manawa i nahaha aku la o kela moku mua, ua hoonee la aku la ka elua o na mokukaua (iere mania, oia ka mokuhao kila Adler maluna no o keia kohoia papau hookahi, a ma ka aoao komohana īki ae hoi o ka inoku mua. He mea hiki ole i ka noonoo o ke kahi ke manaoio iho, ua like keia mokukiia kaumaha me kona mau pukuniahi koikoi me kekalii wahi paiiku laau uuku l.i, ua kiela ia aku oia ilnna o ke kuaau ako'ako'a me ka mama lua e na aie e uhi pu ana a nahaha iiiiii. Nip.isika. Iloko o keia manawa, oia ka wa pi hoihoi loa o na mea a pau maluna o na moku e paialewa ia nei. Ua ho a ia ke ahi o na ipuhao, a me he mea la, aole i ano hiki pono loa.

Ma ka hora 9, ua heonee ia aku ka mokukaua Amenka Nipasika ma ka papahelu oke kau iluna o kuaau. Ma ka nana aku a ko uka poe, aia oia iloku 0 ke kuiana pilikia loa e hiki ai ke pale ole ae Ma ka hooholo ana ake Kapena i kona manao 1 kuinu e pakele ai kā moku mai ka nahalu ioa ana, ua hoopae aku la oia i kona moku a kau iluna 0 ke ahua one. a ma ia hana ana, ua pakele keia moku mai ka nahaha ana, a me na ola mai ka loaa ana 1 kekuhi poino. He ehiku 0 lakou i le!e aku iloko o ke kai a e au aku iuka, aka, ua lumilumi koke ia lakou a make nunua 0 ka pae ana i kula. 0 ka nui iho ona koa, ua noho no lakou iluna o ka moku no na hora he 10 a oi aku maluna o na rigim, a paKele no lakou a pau mahope iho o ka pau ana o ka ino. Vandalia. Mahope aku o ka Xipasika. ua hoonee la aku la na mokukaua Amer«ka Yandalia a hookuipu me ka mokukaua Heritania CalSiope a me ka mokuk*ua (ieremania Oiga. Ma kei» hookui ana, ua moku aku la na kaulahao o ke Callhpe a kokoke ioa 012 e pilikia pu me ka Vandalia, aka, ua kuupau koke ae la ka mokukaua Beritania i ka ikaika hoohana o kona cntgin» uuhu, a hoopuka aku ia iwaho o ke awa Uoko o na leo huro nmi na moku Amenka aku.

Ma ka nana aku a ko uka poe, ua koho la aku na manao kanaiua no ko* na puka p«no aku, aka, he mau minute pekole mahope iho, ua*puka laelae aku la oia no waho o ka hohonu a uu palekana. I ka wa a ke Kapena o ka Vamlalia i hoomaopopo ai, a«he aia o ka pakele o kona iLOku, ua bot»keie atu la oia nie ka manao e kau iiuna o kela duu one a ka Nipasika i kau aku b, aka, iloko o ka uiia o ka laki oie, ua kau like aku la ka Vandalia iluna o ke kua au ako'ako'a, ma kabi he 25 anana mai ka Ni{asika maL O ke Kapena me kona mau aliimoku a me na koa, ua hauie iho ia na i a a me na kia e hakihaki ana, a me na nalu nui e uhi pu ana maluna o ka oneki,

ua p:u 'oi Ukeu i ka ma<e « in-'- pu : «ku !a :Ic>?co o ke kai. j Ua pakeie kekahi poe mi ka hiku Una ia lakeu iho rce ke kaula. a pmana ūuna o na rigmL ; Trer :en. Ma ka hen 3 au*ir* i:. ta bocne« ja aku !a ka ttl> jk':kaua Anienka hou IN-.-». u A«iimsraa Kimale a b«>kui pu ine k3 moku Geremania O ga» i :.-23 •';<* la Lua eiua na pcin<» manuheu j<? m inu a n\e na paWkai. tL ii' iu la ni h«-x»hana ana i kona

1 .... er.cg :i m:-hu a ole 1 >.e »corao nui mai o ke kai, a ua hoao pu ia ka pauma a hiki i ke kau ana o ke ako'ako'a j a nahaha. j O k.a niokukuua C.eremania o'ga, o»a ka iwoku hope it»a o ka hoonee ia ana mai e kau i kuia. Muhope ona hoau ana e hoopuka aku iwaho o ke awa, ua 'noonee u ae oia a kau liuna o keiahi ahua or.e, a i uke i'U hoi me kalii e kau nei o ka Ni[us;<j. Mahoj>e iho o ka ino. uu t v)jniao(.hji>u ia na mnku O »ame ka N'»?i.isīka ua inki !aua ke ho». '.a.ia hou a inaēinae. U k<. ia mau aku eha, ua nahai»a loa. Ke Kui.ma o M.uaala. Ma ka i'oakahi a t, oiai no ka ino e pahola ana a uie na moku i nahaha iluna o na kuanalu, ua hū.mna mai la 0 Mataala 1 kona luau k> a he 250 no ka haawi ana i na kokua 1 na koa o na aumoku poino, nta ka malama ana i ka waiwai a me ke kokua ar a i na koa nawaiiwali. Ua koho ia aku ka nui o Lona mau koa e hoohaku 'u niawaho o ke kulanakauhale o Apia i keia mau la, aia ina kaiii o ka eova t'ausani kanaka a 01 aku. Ke kau la ka weiiweii ia Tamasese no ka Doino ana 0 na moku CierLmania a eia kekahi o kona poe ukali ke h.ialeie aku nei īaia.

Na Mok'i i Pakele. I ka Poalua, M:iraki 19, ua malie loa ka ino a ua pau ka nalu inal jko 0 ke awa, ua hookom m.\i la ka mokukaua Calliope me kona pomo ole, koe waie iho no iie mau \vr.ap.» i nahaha a me ka laau ihu ma '•.eia hookui ana me ka \'aiula!ia. Ua liowlana ia jku na moku Nipasika me ka Oiga ma kahi hohonu, a o ko laua pilikia wale no, ua haki ka hoeuli, pepte na epaepa o ka huila, a hemo ke kamaa o lalo o ka iwikaele. 0 na aj>ana laau o na moku, e ike ia no la ma na wahi a pau o ka mokupuni o Upnlu, he mau mile loihi ke kaaw.ile ® ko ia ana e ka nalu ma kahaone. Ua koho ia aku ka nui o na make he 90 ko na Geremania, a he 50 hoi kn na Amerika, mawaho ae o p.a koa i hoeha a mi«lalo o na lapaau i keia mznawa. Xa Koa Make. 1 kela a me keia la, e ike m;\u ia ana na kino make o na koa i ka lana mai i kahaone, aua kanu ia lakou n;a kahi no e loaa ;»na. Ua haawi ia aku na leo o ku mahalo mai na koa Amerika aku i na kanaka Samo»i, no ka lakou mau hana k©kua o ke aloha iloko 0 ka wa i makemake nui ia na lima kokua. O kekahi keia o na poino weliweli K>a a me ke poho nui ma ka aoao o na aupuni o Amerika me Geremania, i ike ia no kekahi mau makahiki loihi i hala hope aku. Ua koho ia aku ko Ame nka pobo, aole i emi iho malalo o elua miliona dala.