Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 24, 15 June 1889 — Page 4
| This text was transcribed by: | Kara Ueki |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA
NO KA MAKAHIKI $2.00
NO EONO MAHINA 1.00
KUIKE KA RULA
Poaono, Iune 15, 1889.
Haawina Kula Sabati
H@@AHA EKOLU
HAAWINA I @ 7. 1889
@ Kahea ia ana.
@ @ ke keiki, lawelawe aku @ @ @ @. @ Kakai @ @ @ @ @ ia manawa, aole @ @ @.
@ @ @ @ ia @ moe ai ilalo @ no @ ua powehiwehi kona @ @ @.
M@ o ka @ ana o ke kukui @. @ ma ka hale@ wa o Iehova. @ @ ka pahu o ke Akua @ @ @.
@ @ @ Iehova ia @amuela, @ @ @ @.
@ @ @ ia @ o Eli la, i aku @ @ @ @ ka mea, ua kahea @ @@ @ @ @ la ia. Aole au i ka @ @ @ @. A hele aku @ @ @.
K@ @ @ @ o Iehova, E @ @ @ @ @ o Samuela, a he@ @ aku la. Eia no au, no ka @ @ mai @ @ . I mai la @ @ @ kahea aku, e kuu keiki, @ @
@ Samuela, aole ia i ike ia Iehova @ aole @ i hoike ia ka olelo @ @ @.
@ @ mai la o Iehova ia @ @ @ keia. Ala mai la @ @ @ @ i aku la. Eia no @ @ @ ka mea ua kahea mai oe ia'u @ @ ua kahea mai @ @ @ @.
@ @ mea @ @ aku la o Eli ia @ @ @ @ @ moe, a i kahea @ @ @ @ @ aku oe, E Iehova @ @ @ @ ho ka mea, ua lohe kau @ @ @ @ o Samuela a moe @ @ @ @.
He @ mai la o Iehova a hoike @ @ @ @ mai la e like me ka @ @ @. E Samuela, e Samuela @ I aku la o Samuela. E olelo @ @ ka mea, ua lohe kauwa nei i@.
@ @ @ la o Iehova ia Samuela @ @ e hana auanaei au i kekahi @ @ @ , i mea e ka @ @ @ olua o na mea a pau @
@ la @ @ hooko aku la ua maluna @ @ @ a pau a'u i olelo ai no @ @ @ ka hoomaka ana, a me ka @ @ @.
Ua hai aku au iaia, e hoohewa @ ana @ @ i kona hale, no ka he@ @ @ no ka mea , na kana @ @ @ i lawe mai ai ka hewa malu@ @ aole nae ia i kaohi aku @ @.
@ @ mea, ua hoohiki aku au @ @ @ E@ aole e kalaia ka @ @ ka hale o Eli i ka mohai a i @ @ @ manawa a pau.
PAUKU G@@@
I aku la o Samuela, E olelo mai, no ka mea, ua loha kau kauwa @ Sam@
Manao nui Ua kahea ke Akua ia @ @ @ aku iaia, a e lawelawe @
Poakhi Sam 1:1-28
Poalua Sam 2:1-11
Poakolu Same 3:1-21
Poaha Lu. 2: 46-50
Poalima Mat. 18:1-14
Poaono Ha@ 8@ @ 14
Sabati Kek. 12:1-2
I Ka @ @ . Owai na ma @ @ @ @ @ Mahea ka noho ana ma keaha i maopopo ai @ mau haipule i@ laua? 1 Sam. @ @ @ @ @ Ina ua manao e @ @ keiki i mau kanaka haipule, he mea nui anei ka noho haipule ana o na makua? E alakai aku anei ia makua i na keiki i na halawai a i ke Kula Sabati.
II Ke keiki Samuela @ @ Mahea ka hanau ana o Samuela? @ Sam @. Ua hoolaa ia oia no wai e kona makuahine? @ Same @11, 28. Ehia ona mau makahikii ka hele ana e noho pu me Eli ma ka Hale o ke Akua? Ua maa anei kona mau makua e hele i Ierusalema? @ Sam @ . Ua lawe pu anei i na keiki @ laua? Owai ka mea kupono e hele pu me na keiki i ka hale o ke Akua?
Ua maa anei o Ma@e me Iosepa? e hele i ka hale o ke Akua? Lu @:41. Ua hele pua anei o Iesu? Heaha ka i hai ia mai no Samuela? 1 Sam. 2.26. Heaha no Iesu? Lu 2:40, 52.
O keia noho maikai ana i ka wa kamalii he mea anei ia o kakou i noho maikai ana i ka wa kanaka makua? Ua waiho nui ia ke alakai ana o na pokii ia wai? E haalele wale anei na makua ia hana na hai?
III Ko ke Akua kahea ana ia Samuela 1 10. Heaha ka Samuela hana ma ka hale o ke Akua? p1. 15 HIki anei i na pokii e lawelawe ma na hana o ka luakini? Hiki anei ia lakou e lilo i mau hoahanau? Ae, ke aloha lakou ia Iesu, a hoike ma na hana ia aloha. Mahea ka moe ana o Sameula?
Heaha ka mea ana i lohe ai i kekahi po? Nawai i hoike aku iaia ka mea nana i kahea mai? He keiki hoolohe anei? ua kahea anei ke Akua ia kakou? Aole na kana olelo e hea mai?
Aole anei i lohe ia kona leo ma na haiolelo? Aole anei i hoomaopopo ia me ke alakai ana o na Karistiano? E hoolohe anei i keia olelo?
IV Heaha ka ke Akua olelo ia Samuela? Ua hai ia no keia olelo ia Eli mamua? @ Sam. 2:27 34. Ua hai aku anei o Samuela? 15 17. He mea kaumaha anei.
I He pomaikai nui ka loaa aa i na makua haipule.
II Hiki no i na pokii e lilo i Karistiano.
III Ma ka lawelawe pono ana i na hana o ka wa kamalii, e maukaukau ai no ka hooko ana i na hana o ka wa kanaka makua.
IV Hiki no i kamalii e aloha ia Iesu e hoolohe e aloha i na hoa, e kokua i na hana maikai i na aina e, e hele i na halawai a i ke Kula Sabati.
V Ua kahea mai ke Akua i na pokii.
VI E hoolohe i ka heaanawai o Iesu.
VII Ua haawi mai ke Akua i na hana paakiki i mea e hoao ai, a hooikai ai ia kakou.
HOOLAHA A KA LUNA HOOKO KAUOHA.
Ua koho pono ia ka mea nona ka inoa malalo nei, i Luna Hooko Kauoha me na palapala hooilina i huiia o Patrick Mc Dermott, i make, o Wailuku, Maui. O na poe he aie ko lakou, e uku koke mai; a o na poe he mau koi ka lakou i ka waiwai i oleloia, ina paha he moraki a ma kekahi ano e ae, e waiho mai ia'u ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, iloko o eono mahina mai keia la aku, o hoole loa ia.
THOS. W. EVERETT,
Luna Hooko Kauoha o Patrick
McDermott, i make.
Wailuku, Maui, Mei 4, 1889.
Benson, Smith & Co.
Na Mea Laikini ia e kuai Kukaa a me Kuai Liilii aku.
Na Laau Lapaau
O NA ANO A PAU.
HELU 113 me 115, ALANUI PAPU
O LAUA NA AGENA NO NA
Laau Lapaau Kuluwai Liilii!
Boreicke & Schrecke a me na
WAi Lukini OnAonA Waianuhea!
WAIALA MAILE
A ME KE
Onaona Lei Aloha!
O na lako no ka Lauoho a me ka @li, a me na mea hoonani o ka Home, e loaa no ia ina makamake ke kipa mai ma keia hale. 2204-tf
HAIOLELO A KA HON. A.F. JUDD
NO KA
Iubile Baibala Hawaii
@ o
Ka Ahahui Euanelio Hawaii
MA KA
LUAKINI O KAWAIAHAO,
AHIAHI SABATI, IUNE 9, 1889.
I NA MAKAMAKA KARISTIANO:
Ua akoakoa kakou i keia ahiahi, no ka hoomanao ana i ka piha pono ana i na makahiki he Kanalima mai ka la i hoolaha ia ai ka Palapala Hemolele holookoa ma ka olelo Hawaii ma keia Paeaina.
Penei ka olelo a Iehova i na mamo a Isaraela: " A e hoano oukou i ke kanalima o ka makahiki, a e hai aku i ke kuu wale ana a puni ka aina, i ka poe a pau e noho ana ilaila; e lilo ia i Iubile ia oukou, a e hoi oukou kela kanaka keia kanaka i kona aina iho, a e hoi oukou kela kanaka keia kanaka i kona ohana iho."
O kakou, na mamo o Iseraela ma ka manaoio, ke hoolohe a hooko nei kakou i keia olelo kauoha, ma ka haiamu ana ae iloko o keia luakini kahiko e malama ai i ka Iubile o ka Baibala, "Na lau o ka laau, ke mea e ola ai na lahuikanaka."
Aole paha e aa ana kekahi mea ma ka hoole ana, o ka Baibala, aole ia o ka mea e ola ai ka luhi kanaka Hawaii.
Aka, i mea e hoolana ai ko kakou manao, pono e nana iki kakou i ke ano o ko Hawaii nei noho ana i ka wa i hiki ole mai ka naauao, a e hoohalike me ko keia wa.
Ma ka la 19 o Ianuari, 1778, i ku ai na moku o Kapena Kuke i Niihau a oia no ka wehe ana o keia Pae Moku i ka ike ia ana aku e ka honua holookoa. Mai ia manawa mai, hele liilii mai na moku mai na aina e mai, aka, oia mau no ka pouli o ka aina, ka hoomana-kii, ke kapu o na kahuna, ke kaua ana, ka wi a me ka make. Iloko o ka M. H. 1809, ua holo aku keikahi mau keiki Hawaii i Amerika, oia hoi o Opukahaia a me Hopu. Na ke kapena o ka moku i alakai ia laua i New Haven Conn., e hoonaauao ia ai; a mahope i ka M.H. 1816, ua kukulu ia ma Cornwall, Conn., i kula no na keiki mai na aina pegana mai. Malaila, i waena o ka poe Ilikini, Bolabola, a hauman o na lahui e ae, keia mau keiki Hawaii o Opukahaia, Hopu a me Honolii ma, he eia ka nui, Ua huli no lakou i ka pono a ua nui ko Opukahaia iini e hoouna i Hawaii i mau Elele e lawe i ka olelo a Iehova i laila. Ua manao no oia e hele, aka, ua ako e ia oia e ka anela o ka make, mamua o ka pau ana o kona hoonaauao ia ana. Ua hiki no nae ka leo o ke Akua ia Binamu, Kakina a me Wini ma; a i ka M. H. 1819, holo mai lakou a me ko lakou mau hoa mai Bosetona mai, maluna o ka moku kialua uuku o "Thaddeus" ka inoa. Maluna o keia moku na keiki Hawaii, Thomas Hopu, John Honolii, Wm. Kanui, a me George Kaumualii (Humehume, he keiki na Kaumualii, ke 'Liaa o Kauai.)
Ku lakou i Haaii i ke la 30 o Maraki, M. H. 1820. I ka hoi ana aku o ka waapa i ka moku, i hoouna ia i kekahi awa ma Kohale, o Mahukona paha a o Honoipu paha, eia ka nuhou i kukala ia iwaena o na Misionari maluna o ka moku: "Ua make o Kamehameha, o Liholiho, kana keiki, ka Moi. Ua pau na kapu, ua puhi ia na kii o na Akua, ua wawahi ia na heiau." Ma keia, ua ikeia ka lima o ke Akua, ua hoomakaukau. Oia i ke alanui e komo aku ai Kana olelo iwaena o ka lahu Hawaii."
Hiki ka moku i Kailua, a hele aku la na 'Lii e ike i na Misionari a me ko lakou mau wahine, "ai oeoe, " i kapaia. Eia ka aahu o Liholiho i kona ike mua ana i ka wahine haole. He malo, he hainaka kilika omaomao ma kona poohiwi; he kaula wati gula ma kona a-i, a he lei hulu ma kona poo-aole aahu e ae!
Mahope o ke kuka ana a me ke kanalua nui hoi, ua ae aku o Liholiho e noho na kumu ma keia aupuni no ka makahiki hookahi. Hoonohoia o Binamu ma Honolulu, o Wini ma Waimea, Kauai, a o Kakina me Kailua, Hawaii, ma kahi e noho ana ka Moi a me na 'Lii, a na ka Moi e honoho ia Ioane Ii a me Kahuhu me Kakina e ao ia ai i ka palapala, me ka olelo, ina ike oia aole pilikia keia mau keiki mamuli o ka palapala, alaila, e ae no, oia kekahi e hoonaauaoia. Aohe palapala o ia wa, aohe buke, aohe nupepa. Olelo mai o Liholiho e kakau i kona inoa. Kaku no ka Misionari i ka inoa "Li-ho-li-ho." Nana loihi o Liholiho i keia inoa a pane aku: "Aole e like me a'u keia, aole hoi like me ke ano kanaka! " Ua ao ia no o Liholiho, aka, aole oia i huli loa i Iehova. Olelo aku oia ia Binamu, aia a hala na makahiki elima, alaila, huli no oia i ka pono aka, holo e oia me Kamamalu ma i Pelekane a make ilaila. Mamua nae o kona holo ana ua huli o Keopuolanai, ko ka Moi makauahine, i ka pono. O keia aliiwahine ka wahine a Kamehameha I., a nana na keiki Liholiho a me Kauikeaouli, oia ka hiapo ma ka hanau hou ana iloko o Iesu Kristo iwaena o na 'Lii, ua make oia iloko o ka Haku i ka la16 o Speatemaba, 1823. Ia makahiki no ka hoomaka ana o ka haiolelo ana o na Misionari ma ka olelo Hawaii. Mamua aku, ua mahele ia ka lakou olelo e Hopu, Honolii ma. Ua hoomaka koke no na Misionari, i ka wa i ku mua ai ianei, i ke kamailio ana me na kanak Hawaii a ma ka imi ana i ka olelo Hawaii, a ua ili pono maluna o lakou ka hanohano o ke kakau mau loa ana me ka makakila a me ka inika a maluna iho o na kanana pepa i na huaolelo o ka olelo makuahine o Hawaii.
Oia ka hana mua, i mea e loaa ai ke alanui e hiki ai ke hookomo iloko o na naau a me na puuwai o na kanaka Hawaii i ka olelo a ke Akua, i ola'i ko lakou mau uhane. Iwaena o na makahiki ekolu wale no mai ka la i lele ai o Binamu me Kakina a me Wini i na Kapakai o Hawaii nei ua ike o Liholiho, a me Kauikeaouli a me na alii kane e ae he 12 ka nui a me 12 mau aliiwahine i ka heluhelu a me ke kakau palapala! Hikiwawe no. Ua ae ka Moi e malama ia ka la Sabati iloko o ia makahiki 1823 no. Ma keia makahiki ke ku ana mai o Rikeke a me Bihopa- a ue komo nui lau i ka hana unuhi Baibala i ka wa i makaukau ai laua ma ka olelo Hawaii.
Ua olelo iho nei au, ua holo o Liholiho i Pelekane iloko o ia makahiki. I kona hele ana, ua waiho oia i ke Aupuni (oiai he opiopio loa o Kauikeaouli, ma ka lima o Kaahumanu a me Kalimoku. Ma keia, ke ike hou nei kakou i ka lima o ke Akua e hookele an i ka Moku Aupuni o Hawaii. No ka mea, malalo o keia mau Alii ikaika, naauao, a lokomaikai, ua holopono ka hoonaauao ia ana o ka lahui Hawaii.
I ka M. H. 1822, la 7 o Ianuari, ua pai mau ia ka olelo Hawaii; be Buke "P-a-Pa" a na Liholiho i huki i ka palapala mui mai ka p@p@pai mai. Kukulu ia na kula, a hooikaika nui na Misionari ma ke ao ana. Unuhi o Binamu i na aoao he 12 o ka Euanelia o Luka a ua pai ia ma Honolulu iloko o Noevemaba, 1827; alaila, unuhi oia a pai iloko o 1828 i ka haiolelo a Iesu ma ka mauna: he 25,000 kope o keia i @ ai ia. Ma ia makahiki no, ua hooko o Binamu me Kakina i ka unuhi ana i ka Euanelio a Mata@o holookoa. I ka 1829, unuhi o Rikeke ia Mareko; a na Kakina o Iaoane: a ua pai ia keia mau euanelia ekolu ma Rochester, Nu Yoka, he 10,000 kope pakahi. Ia makahiki 1829 no, ua hooko o Binamu i ka unuhi ana o Luka, a ua pau o Na OIhana ia Rikeke a pai ia keia mau Buke ma honolulu, he 10,000 kope pakahi.Ua hoolahaia keia mau apana o ka Baibala iwaena o ka lahui a ua holo loa iwaena o na kanaka a ua nui na uhane i inu i ka wai o ke Ola ma keia mau mapuna liilii. Mai manao kekahi he hana liilii keia. Aole keia he hana i hiki i na mea a pau i loaa i ka olelo Beritania a me Hawaii. No ka mea, ua unuhi ia ke Kauoha Hou mai loko ae o ka oello i kakau mua ia e Mataia, Mareko, Luka, Ioane a me Pau@lo ma, oia hoi ka olelo Helene, a ua ike keia poe Misionari i keia olelo kahiko a naauao. Aole molowa keia poe makua o kakou. Ua manaoio lakou "o ka Palapala Hemolele a pau ua haawi ia mai e ka Uhane o ke Akua, he mea ia e pono ai no ke ao ana, no ka papa ana, no ka hoonaauao ana ma ka pono, e hemolelo ai ke kanaka a o ke Akua, i makaukau lea ai hoi i na hana maikai a pau," a nolaila, ua hooikaika lakou no keia hana nui. I ka M. H. 1828, ua ku mai kekahi mau Misionari hou ma ka moku hookahi me Kauka ma, oia o Kalaka, Anaru a me Gerina, a i ka wa a lakou i makaukau ai ma ke olelo Hawaii, kokua no lakou i ka hana unuhi Baibala. I ka M. H. 1831, ua unuhi ia o R@ma e Kakina me Bihopa ; Korineko I, e Rikeke; Korineko II, e Kakina; Zelatia, Epeso me Pilipi, e Kakina me Bihopa; a ua pai ia keia mau Buke ma Honolulu, he 10,000 kope pakahi.
Ia makahiki 1831 no, ua hooikaika na Misionari e hoopau loa ka unuhi ia ana o ke Kauoha Hou, a ua hooko aku o Binamu i kana haawina, oia ka unuhi ana o I Tesalonika, Kolosa a me Hebera; a oIako@o e Rikeke a me Anaru, na Perero Elua, ia Rikeke, na Episetole 3 a Ioane, Iuda a me Hoikeana e Rikeke me Anaru, a ua pai ia a humuhumu ia ma na "Hale Pai a me Humuhumu" ma Kawaiahao, Honolulu. Ma ka makahiki 1832 mai, ua hoopau o Binamu ika unuhi ana o Tesalonika 2, Timoteo 1 me 2, Tito a me Pilemona, a ua pai ia ma Honolulu he 10,000 kope pakahi.
I Mei, 1832. ua paa pono ke Kauoha Hou. Na Rikeke kekahi hapa-kolu, na Binamu kekahi hapa-kolu, na Kaina kekahi hapa-ha a na Bihopa me Anaru ka hapa-umikumamalua i koe.
I ka la 17 o Mei, 1832 no, ua hiki i Honolulu mai Amerika mai, he puali Misionari mahuahua, o Alekanedero, Limaikaika, Laimana, Emekona, Emekona, Porepe, Hikikoke, Laiana, a me Spaulding me Dr. Chapin a me na wahine mare a lakou . Ia mau la no ka noho omaimai ana i Moana ka Makuahine o ka pono, ke 'Lii Kaahumanu; ua awiwi o Mr. Binamu i ke pai ana a humuhumu ma ke ano buke hookahi ke Kauoha Hou i akahi no i pau i ka unuhi ia, a ua haawi ia keia kope mua ma ko Kaahumanu lima. Lalau no oia i keia makana makamae, me kona mau lima haalulu a heluhelu i maopopo ai iaia ua pau na buke iloko, a opeope ia iloko o kekahi hainaka a kapa aku oia i ka buke he "Maikai" a waiho maluna o kona poli me he 'la, ua loaa iaia ke kauoha hooilina a kona Haku Iesu Kristo. Iloko o kona mau la hope, ua heluhelu ia iaia kekahi mau pauku mai loko mai o keia buke penei: "Ma ke hale o ko'u Makua, he nui loa na wahi e noho ai. Ke hele nei au e hoomakaukau i wahi no oukou, pela aku; a ua lele kona hanu mahope o kona olelo ana:
"Eia no wau e Iesu e,
E nana oluolu mai."
Mamua iho o keia pai ana o ke Kauoha Hou, aia no kekahi mau Makua e unuhi ana i kekahi mau Buke o ke Kauoha Kahiko.
Iloko o 1836, ua pau o Kinohi ia Kakina me Bihopa, Pukaana ia Rikeke; Oihanakahuna ia Binamu; Na Helu a me Kanawailua ia Kaina me Bihopa; a o Iosua ia Rikeke. Ua paa mua noi 1835 e Rikeke, o Lunakanawai a me Ruta, a me Samuela I e Kakina, a o Samuela 2 ia Bihopa. Hoomaka o Binamu i na Halelu i ka M.H. 1831, a ua pau na Halelu ma he 75 ia ia i ka M. H. 1839 a iloko no o ia mau makahiki ewalu ua pau no na Halelu mai ke 76 a i ka 150 ia Rikeke. Ke hoomaopopo nei kakou, eia no ka Kakina me Bihopa ma Kailua, Hawaii e hana ana. a o Binamu ma Honolulu, a o RIkeke aia i Lahaina, a e malama ana lakou i na hana ponoi a lakou, oia hoi ka haiolelo ma ka la Sabati, ka malama ana i na hoahanau, ka hooponopono ana o na Ekalesia, ke ao kula ana, a o na manawa i koe mai, ua haawi lakou no keia hana nui, o ka unuhi Baibala ana. Na Binamu a me Kalaka, i unuhi o Na Lii I, a ua pai mua ia i ka M. H. 1838; a iloko no o ia makahiki ke pai ana o Na lii i unuhiia e Kakina, a me Oihana'lii @ @ unuhi ia e Bihopa. Na Mr. Gerina ka hanohano o ka unuhi ana o Oihana'lii 2, Kekahuna a me ke Mele a Solomona, a ua pai mua keia mau buke i Lahainaluna i ka M. H. 1836. Na Mr. Gerina no i unuhi ia Daniela a ua pai ia ma Honolulu i 1839. A iloko no o ia makahiki, ua pai ia o Ioba a me E@era i unuhi ia e Kakina.
Hookahi buke na Kipela i unuhi, oia hoi o Nehemia i api ia ma Honolulu i 1835.
Ia makahiki no, a ma Lahainaluna no, ka pai mua ana ia Esetera i unuhi mua ia e Rikeke.
Na olelo Akamai a Solomona ua unuhi ia e Anaru a ua pai mua la ma Lahainaluna i 1836. No Rikeke no i unuhi o Isaia, Ieremia a me ke Kanikau ua pau lakou i ke pai ia ma Lahainaluna ma ka M. H. 1836 a me 1838.
He makahiki hana nui o 1839, no ka mea, iloko no o ia makahiki, o na buke o ka Baibala i koe, na Binamu i unuhi ia Esekiela, a na Kakina i unuhi ia Hosea, Ioela, Amosa, Obadia, Iona, Mika, Nah@ma me Habakuka, a na Bihopa i unuhi ia Havai, Zepania, Zekaria a me Malaki - a ua pai ia keia mau buke ma Honolulu, he 10,000 kope pakahi, e like me ka mea i maa.
Nolaila, ke ike nei kakou na keia poe Misionari ewale i unuhi i ka Baibala Hawaii-o Binamu, Kakina Rikeke, Bihopa, Anaru, Kalaka, Gerina, Kipela. Na ke ike, ka ikaika, ka hoomanawanui, ka paupauaho ole, a me ke aloha o keia mau Misionari ewalu i unuhi ai, mai ka olelo Hebera ke Kauoha Kahikiko, a mai ka olelo Helene ke Kauoha Hou. Iloko o na makahiki he umikumamalima, ua pau ka hana a ma ka la 25 o Maraki, 1830, ua pau ka pauku hope i ka unuhi ia, a ma ka la 10 o Mei M. H. 1839 no, na pau pono ka Baibala okoa i ke @ai ia a humuhumu ia ma ke ano holookoa.
Pomaikai nui oe e Hawaii i ka loaa ana ia oe o kela la 10 o Mei, i ke kanalima makahiki mahope aku nei, i kela makana nui. Ua oi aku kona waiwai ia oe mamua o na manawa nui, na koa he lehulehu a me na miliona dala gula. Ua loaa ia oe ka olelo a Iehova ke Akua oiaio, a me ka hoike ana i Kana Keiki Hiwahiwa, ko kakou Kalahala.
Nolaila, e malama kakou i keia Iubile, no ka mea, iloko o na makahiki he kanalima, ua kau ka malamalama o ka Lamaku ma na kuahiwi, ma na kualono, a me na kahaon@ ou, e Hawaii. Iloko o ia makahiki pomaikai, 1839, ua hulimahi nui na kanaka Hawaii i ka pono. He 10,725 hoahanau i hookomo ia iloko o na Ekalesia Hawaii ma ia makahiki. Iwaena o keia poe, kekahi poe makua o oukou, na makamaka Hawaii. Ke manaolana nei kakou e ku ana lakou i keia manawa imua o ka NOhoalii o ke Keikihipa - no ka mea, "o ka helu ana ia lakou, he haneri miliona a me na tausani o na tausani,"-"a ua holoi lakou i ko lakou aahu, a ua hookekeo, maloko o ke koko o ke Keikihipa. Nolaila lakou i noho ai imua o ka Nohoalii o ke Akua, a ke malama aku nei lakou iaia i ke ao a me ka po maloko o kona luakini."
O ka poe na lakou ka hana o ka hoolako ana i ka Baibala, ka berena a me ka wai o ke ola, i kekahi lahui kanaka, ua oi aku ko lakou hanohano mau, mamua o ka poe i hookumu i ke aupuni.
Ua loaa ka lahui Hawaii i ka Baibala, mamua o ka loaa ana i Kumukanawai: a mamua hoi o ka loaa ana i na pono Kivila, a me na Ahaolelo Kaukanawai, a me na Kuelana Aina. A na keia Baibala no i hoomakaukau a hoopalupalu i na naau o na 'Lii a e alakai ia lakou e haawi i keia mau pono nui i na kanaka, a na ka Baibala no i hoomakaukau i ka naau o na makaainana i ka noho pono ana me ka maluhia iloko o ka lawelawe ana i keia mau pono nui, i loaa ole ia lakou i ka wa kahiko.
Nana kakou ia Kina a me Iapana-Ke mau nei no ka Aha Hookolokolo Kanikela kahi i hookolokolo ai na haaole iloko no o ka palena o kela mau aupuni nui. Eia ke kumu, aole i hilinai na Aupuni Nui Karistiano ia lakou, no ka mea, he mau aupuni pegana; aole i komo nui iwaena o kela mau aupuni ka manao o ka Baibala, oia hoi ke aloha, na manao no ka malama ana i ka pono o hai, ka makemake i ka maluhia o ke ola o ke kanaka a me kona waiwai.
Aka, ua apo koke o Hawaii i keia mau manao maikai mamuli o ka hoolaha nui ana o ka Baibala, nolaila, ua ae na aupuni nui e komo pu o Hawaii i lala no ko lakou ohana Karistiano, a ua hana i mau kuikahi.
O ke kumu o ka noho'na kuokoa o Hawaii i keia mau makahiki he loihi, oia no kona malama ana i na manao a me na rula a ka Haku Iesu Kristo i hoolahaia ma ka Baibala. Aole no he hana i oi aku i ke ano nui mamua o ka hoolako ana i na home Hawaii mai Hawaii a Niihau i ka Baibala. O oukou, e na Kahu Ekalesia, ko oukou hana mua loa keia iloko o ko oukou mau kihapai. E paipai oukou i na makua, na keiki a me na mea a pau e hoolako lakou i Baibala. E aho e hoonele ia ke kanaka Hawaii i ka Umeke a me ka Ipukai, ke kuleana aina, ka hale, ka moe, ka Pno Koho Balota, mamua o ka hoonele ana i ka Baibala.
Ina aole e ae ia ke ao ana o na keiki Hawaii ma na Kula Aupuni i ka Baibala, e ao ia no ma na home, ma na Kula Sabati a man na halawai haipule. Ina aole he Kahu ko kekahi Ekalesia, pono no e akoakoa mai na kanaka a na kekahi mea i ike e heluhelu i ka Baibala, me ka wehewehe ole. E ae aku oukou na ka leo o ke Akua Iehova e olelo aku.
E loaa ana no ka Baibala i keia manawa no ka dala hookahi. Ke kumu kuai keia o elua pai ai: eha kiaha rama; hookahi hinaka kilika! He makana maikai keia no ka la hanau o na keiki, a me na manawa mana walea e ae.
Ua oi aku kamana o ka Baibala ma ka hoohuli ana i ka manao o na kanaka mamua o na Buke a pau e ae i hana ia. No keaha? no ka mea, na ke Akua keia Olelo-a na ke kanaka mai na buke e ae. Ua nui ke kue ia o keia Buke e na kanaka naauao. Imi lakou i na mea a pau e hoohoiolo ai i keia Buke, aka, ke mahuahua nei kono mana a me kona ikaika.
Iloko o na makahiki pouli-ka wa 1 ikaika loa ai ka manao o Roma-ua heluhelu ia keia Buke iloko o ka maka'u. Kakaikahi na Baibala ia wa-Huna loa ia e ka poe nana ka pomaikai o ka loaa ana, a iloko o na ana, ma na wahi pouli a malu kahi e hele ai o na haipule a imi i ka wai o ke Ola mai keia mapuna.
I keia wa, ua unuhi ia ka Baibala, ma ka hapanui o ka olelo o ka honua nei oia hoi na olelo like ole o ke ao nei he 300.
Ke pai nei ka ahahui Pai Baibala me Enelani i ka ekolu miliona Baibala iloko o ka makahiki hookahi: a ke loaa makahiki nei oia i na dala he $525,000-no na Baibala i kuai'a a ma $600,000 manawalea i mea e hiki ai ke haawi wale aku i na Baibala i ka poe i nele. Ka Ahahui Baibala ma Amerika oia ka Ahahui i hookaa i na lilo no ka Baibala Hawaii, he $700,000 kona loaa makahiki, a ke hoolaha a kuai aku nei oia i na Baibala i oi maluna o ka hookahi miliona ma ka makahiki hookahi. Ina he 4000,000 Baibala i hoolahaia ma ka makahiki hookahi, he hiki auanei ke olelo aku ua pau ka mana o ka Baibala? Aolo e hiki!
Iwaena o ka hapanui o na aupuni naauao ua ae ia ka heluhelu ana i ka Baibala me ka keakea ole ia, a ua hoomaka na aupuni kahi o ka mana nui o Roma i ka ae ana i kek kuai akea ana a me ka heluhelu ana o ka Baibala ilaila. Aole no e nui ana ka manawa i koe, alaila, na ka malamalama o ka Olelo a ke Akua e hoopau i ka pouli ma Auseteria, Sepania a me Tureke a e wawahi ana i na kaulahao e hoopaa nei i ka uhane malaila.
Ua apo aku o Hawaii i na manao o ka Baibala-ua kanuia ka anoano o ka oiaio maanei-ua kahiko ia na kanaka me ka lolo-ua hala ka wa o ka malo me ka pa'u-ua ku na hale laau ma kahi o na hale pili-ua pau na kapu o ka wa kahiko a me na mana kanawai-ole o na 'Lii a me na Kahuna - ua noa ka ai ana-,
Ua loaa ia Hawaii na mokuahi, na kaamahu, na luawai aniani, na kukuiuwila, na weaolelo, na hale kula, na luakini o ke Akua.
Ina au makemake na Hawaii e hoohiolo a e hoopau i keia mau mea hou, a e hoi aku i hope e noho ai elike me ka wa kahiko, he hiki ole no ke hooko ia pela. Nolaila e ala e Hawaii, a e hoolohe i ka Iehova olelo e olelo ana "Aole ou Akua e ae imua o ko'u alo." He akua lili Oia a he huhu i ka poe e hilinai ana ina "aumakua," na "unihipili," o "Pele" a me "Kamapuaa." E hoopau loa oukou i ka manaoio ana i na kuhihewa o ka wa kahiko, a e komo loa aku oukou i ke ano lahui Kristiano. Ua hala loa ka wa kahiko-he hiki ole ke hoihoi hou ia mai-E hoopoina kakou i na mea kahiko i hala a e kikoo aku i na mea imua, No ka mea, "aole oukou i hele mai i ka mauna e hiki ke hoopa kino ia aku, a me ke ahi e lapalapa ana a me na ao elele, a me ka pouli a me ka ino," "Aka, ua hele mai no oukou i ka mauna o Ziona, a i ke kulanakauhale o ke Akua ola, i ko ka lani Ierusalema, a i ke anaina hiki ole ke helu ia o na @nela; A i ke anaina nui a me ka ekalesia o ka poe makahiapo, i kakauia ko lakou mau inoa ma ka lani, a i ke Akua, ka Lunakanawai o na mea a pau a i ka uhane o ka poe pono i hoohemoleleia. .A i ka uwao o ka berita hou, ia Iesu, i ke koko no ka pipi ana e olelo ana i ka mea maikai@ oi aku mamua o ko Abela.
"Malama oukou, mai haalele i ka mea nana i olelo mai."
"Nolaila, i ka loaa ana ia kakou o ke aupuni e hoonauwewe ole ia ai, e hoopaa kakou i ke aloha ka mea e pono ai ko kakou malama ana i ke Akua, me ka mahalo a me na weliweli pono."
Ka Waiwai o ka H@
Saseparila Ayer
A AYER Laau @ @ hilinai @ @ @ wah@ a pau o ka @ @ @ hiki i hala ae nei, a ua @ @ @ i waenae o na oihana @ @ @ @
LAAU SASAPARILA @ @ @ aa Sasapaarila @ @ @ mana hoomaemae @ @ @ @ kekahi mau aa laau e ae, @ @ @ mea no loko o ka @ @ @
HE koko inoino a nawaliwali @ @ a wili pu anei me na ano @ @ hui pu anei me na wai @ @ @ Na keia
LAAU e hoomaemae ia manawa @ a maikai. O na kauka @ @ @ @ika ike ke ano o ka @ ua olelo lakou, aole @ ka hoomaemae koko ana @ @ pu ia, aka o keia @ @
HOOMAEMAE ana @ @ @ hookahua pono ana i na @ @ kahi mau ano ma@ ikeia. SASAPARILA wale no ka @ @hakalia ole mamua ae o @ ae O ke
KOKO ino hakuhaku, a @ @ holo pono ana ma ke kino, @ a e hooikaika pu ia no @ ma keia LAAU SASAPARILA A AYER @lahi a he
MIAKAI loa hoi keia Laau maemae wale ana no @ @ hookaawale pu ana @ mona hou ana i ke k@ kaika pu i kona holo @ @. He lehulehu wale n@ h@@@ a pau o ke ao nei i @ @ mamua o kahi mea laau @ @
A HILINAIIA no ka @ @ ola kino, ma ka maemae @ @ make pu ia na ma@i, a @ @ laau hoomaemae koko @ @ wale ia malalo o na @ @ hilinai a me na hooia @ @ @ okoa, maluna o ko
Ayer Laau Sasaparila
HOOMAKAUKAU @
Kauka J. C. Aver & Co. @
HOLISTER & CO.
Na A ena ma ka Paeaina @ @ Helu 100. @
2986tf
10 Dala Maka@
I na kanaka a pau e @ @ lio ulaula maka hao kun@@ @ uha, he kiko keokeo kek@@ @ a me na wawae olua o @ @ ai ma ka la 14 o Aperila @
AH
Kawailoa, Kailua, K@@@
2233@t
PAPA! PAPA
AIA MA KAHI
LEWERS & CO@
(O LUI MA)
@ ke kah@@ kah @ ma @. P@@@@@
E loaa ai
PAPA NOU A@@@
o kela a me keia @
PaniPuka, Na puka Aniani @
Na Pou, No O@a, Na Papa @ @
Ku, A me na Papa M@@@@
Na Pili o na Hale o na A@@@@
A ME NA
WAI HOOHINUHINU @@@
O NA ANO A PAU @
NA BALAKI ANO N@I W@@@
A ke hai ia aku nei ka lono@ @ @ pau, ua makaukau keia mau @ o oukou e hoolawa @ na mea a pau e @ @ ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA.
E like me kamea e @ @ @
LAUA a me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO O@@@
OLELO HOOLAHA
Ke hoolaha ia aku @ @ e kuai kudala ia aku ana @ Noho Lio kahiko o Kaha@@@ ia mai ia'u i Iune 25, 1888 no @ omaemae hou ana, ina @ @ mai loko o na la he 30 mai keia @ o keia hoolaha.
GEO. W. @
Wailuku, Maui, Mei @ 188@
2234 @@