Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 30, 27 July 1889 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia i Mcss Mt?u Pane mai la ke kapena, e kali oe maanei a hiki mai au. Ua hele aku la ke kapena a hiki imua o ke keikiahi, a hai aku la i na mea a pau a ke koa opio i olelo aku ai iaia. I ka lohe ana o ua keikiaUi nei, ua o'elo mai la oia, e kii aku hol ha oc i ua keiki nei a hookomo mai iloko nei. Ae aku la ke kapena, a hele aku la oia a olelo aku la 1 ka kakou koa i ka i ana aku. Ua ae ia mai nei oe e komo, a e ha* hai mai mahope o'u a hiki imua o ko makou alii. Ua hele aku la laua nei a hiki ma ka rumi o kr keikialii, a ike mai la oia i ke koa opio, a haawi mai la i kona aioha, a pela no hoi ke koa opio i pa* nai aku ai i kona aloha, a kaa e mai la ka ninau na ke kamaaina: Aia oe ihea c noho nei, a o hea kou aina hanau ? Hoike aku la ke koa opio me ke ano hoopunipuni, aia ko'u wahi e noho nei ma kekahi aoao aku nei o kou aupuni, a o ko'u aina hanau, o Inia nei no. Pane aku la ke keikialii, ua kamaaina au i na mea a pau o ko'u aupuni nei, a aole hoi au i ike mua ia oe, he aupuni okoa paha kou e noho nei. Pane aku la ke koa opio, o kou mea i ike ole ai ia'u, no kuu hele kekahi i ka hana. Heaha kau hana, wahi a ke keikiaiii i ninau mai ai. O ka'u hana, he holo moku, a he seU moku au, ahe holo ko'u moku ma na wahi a pau o ka honua. Ehia dala kou uku, wahi a ke keikialii i ninau aku ai i ke koa opio. O ko'u wahi uku, he elua dala • ka mahina, wahi a ke koa opio. Heaha ka loihi o kou holo ana iluna 0 ka moku, wahi hou a ke keikialii. Aole e hiki ia'u ke hoike aku i ka ka loihi o ko'u holo ana i ka moku, oiai he naaupo wau, aole hoi au i hoonaauao ia ma na mea helu, a o ka'u wale no i hoomaopopo ai, roai kuu wa uuku a hiki i ko'u nui ana ko'u hele ana i ka moku. A ua ano kuonoono paha oe i keia wa, i mnau hou aku ai ke keikialil Pane aku la ke koa opio, ua ano ma huahua no ka'u mau wahi kala, a ua kuai aku au i kekahi mau dala a'u i wa hi lio no'u a me keia wahi pahu uuku, a o ke koeoa, oa hoomaopo wau, ua lawa ia mau wahi da!a no ka malama ana 1 ko'u wahi ola a hiki i ko'u make aoa. Heaha ka waiwai o kena wahi pahu? wahi a ke keikialii- # O ka waiwai o keia wahi pahu a'u i kuai ai, he hiki iaia ke hoolealea i na mea a pau e iohe aoa i kooa kani. a i kokua ia hoi e ko'u roau manamana lima, a no ku'a ike ana kekahi i kau olelo hoolaha no ka nalowale ana o kau wahine, • ua manao wau ua lilo kou

1 o-i! \*l W,O" mii Uke noo oUi ilio He keiki tow* u. ā o kuu haku, «o mau "oonoi maikai i mea iromc> a ( *-<* lar,wj 11,44 lA » . . , ike kumu nūi nan» . kono m»i «au e nei. » heie 4ka 1» o« n« kahi oke ke.- |e ««» ««e « U i.hue u «<u o kau wt \ , ... , . hme, oiii ui hoi mui ou no Peru*»a, » he!e mai iidu4 o kou ihuhi e hoonana kiāU*. . . aku ai ia o«, a ina au e hookani aku v*a kau ae Uke koa opio maluna o nul wl,c * U k "* k * " ' ,0 •na au i ka'u wahi pahu īmua o kou kona ito a hoi aku la no ke aupuni o *maiw^i alo, aole paha e haia he hookahi horj, p er usia aua hiki aku la oia no laila A aia ihea i hv* aku t\ei kou hako f ua pau kou mau hoomanao ana no ,i o ko oka manawa pokole loa, a hoi wahi ake keikiali». ? kau wahine, a e hoi hou mai no kou a ku ; a n o kona rumi a pela no hoi ko- t*a hoike mai la ka ilio ika ninau a |mau maikai e like me mamua, na j lO i hoi ae ai ma kooa w*hi mau i ke keikialii. tka i aoa mai. wahi ake koa opio. loko 0 ka buke. Ua hoi aku ne» no oia i kona haleE hookani mai hoi haoe i ike aku Maan«i e waiho kakou no ke koa kakela ike aupuni 0 Pcrusu. hoi wau ika maikai e like me kau ole- opio a e huli ae kakou no ke keialuo p chca hoi oia j hikl c a k u nc , jp e 10, wahi a ua keikulii nei. rusia» oiai, he mau mahma e holo ai 'la manawa no i hiipoi ae ai ke koa Ika hala ana mai oke koa opio, ua m a ka moku alaila ku . Perusia. mai opio » kana milimil» mamua o kona nune nui ke keikialii 00 ke akamai o hoopunipuni mai ee ia'u, wahi a ke kemau uha a lawe kikoni palanehe ae la keia keiki ma ka himeni ana a me ka ikialii. kona mau manamana lima maluna o hookani ana i keia ano pila, ame ka p 4n e aku Hka Uio, aole ka hoi oe 1 na kauia moliolio 0 kana pila, a me nani pu kekahi o kona mau hiohion*. a lohe i ka'u mau mea i olelo mua aku kona leo hoi e kikiko'u ana maloko o »aia no e nalu ana. ua ike aku la oia » nc i i to c, ne keiki oia i piha Ika mana na paia o ua haiealu ala, a o kana hi- keia ilio nui keokeo i ke komo ana t rac ka ika»ka, ua hiki uia ke kaapumeni e himeni ana oia no ke mele la- mai, a ua puiwa ae !a oia, me ka manao n i i ka lewa a me ka honua iloko o ka hui o x n ia. ana « ina e hol ° mai ana oia c nahu ' a0 * manawn pokole loa, a ua hiki uia ke he ona wahi epakele ai, a aohe no hoi hele mai lnia aku nei a i Pcrasu, iloIka lohe ana oke keikialii» ke me- m . konl make ko Qna minulc e v o i Uj a a j a ou j keu le lahui o kona aupuni, ua nui loa ko- wa iJoko o hmi hookipa kah| , na hauoli, oiai akahi no ia a ike » keia u» oua keikialii nei heluhelu nupepa »i, a oia no kuu mea ano pila a akahi no ho» oia a ike i ke- U malalo ona wawae oua keikiahi . kekah» keik» leo nahenahe » mele aku me ke nahu ple ma». ,mua ona - Ikawa a ka t ,ho 1 t moe āl . m °° e kamailio mai ai, a nana no hoi i kau I ke kuu ana iho oka leo kani o kn- na wawae oke keikia n, ua oomauao na pila, ai ka maha ana, ua himeni ae la ua keikialii ne» »naoe o a e o kau māU mea # J>au e Q | c j o mai hou aku la oia ike mele lahui o Fara- koa opio, a ninau »bo la o»a 1 ua \lO hoolohe wau, a oia kana oielo ni me ka leo kuu »ka nahe. n ei: kauoha ii'u, a oia no hoi kou knmu i Ika lohe ana oua keikialii nei i ke« O Bulionababela no kou inoa, wahi 0 keia keena. ia mele hou, ua nui loa kona lealea, a a kana n i nau - j ka lohe ana o ke keikialii i na oleiloko oiawa i auhee aku ai kona mau Ika lohe ana oka ilio, ua kunou ae j 0 a ihoj ua p lnc kokc ā k u ) a 0 ū hoomanao ana no kana wahine i nalo» la kona poo. E hooko koke anei j ka - u mca c wale. Iloko oiawa i noonoo iho ai oia 110- oWo &ku al ia c h ke me kau I olelo Ia wa olelo hou aku la ua keikialii ko ona, he ilio akamai no ka paha keia nei ig , u? nei i ke koa opio, heaha kou uku ke ao 1 ke kamailio kanaka, i kuu ninau ana . J|o oe ia'u i ka hookani ana i kena ano aku nei i kona inoa, kunou ma» ne» n °t . , • u i 1 «««u. Iloko ola manawa 1 |>ane mai ai ke piia ? a ninau hou aku la no ou. J y ....... 1. keikialn, e kuhikuhi mai ho» ha oe u u Pane aku la ke koa opio, aole wau e O kou haku no e a ei 1» omo . a j anui c koke ai i Perusia e likaki aku ana ia oe e ke alil no keao mai nei iloko nei ? ke hoi me kau olelo a'u ua hoi »ku ana ia oe, oiai, o ko'u kumu no ia i hi- j 4 wa , ua kunou hou mai la no ke nc j j, Qll o p lo j p crugll j ki mai nei imua o kou alo no ke ao oua irio nei . 0 kei4 m4u olclo 4ke ke.kialii i oleana «a oe . ke.a mea kan., ahe mea Ua jke no oe ; kahi e noho nei o|o jku aj Qkt jUo k( . okeo , he hoi e hoopau ai ina manao uluku .lo- kml wahinC) wahl aua keikialii la. mau olelo , ho , hoka ai jka ~10i, 10i me ko ou- Ua kunou hou aku la no ke poo o kon4 m anao aole he oiaio na mea a Eao mai hoi ha oe ia u, wahi aua ya jj io nei p au 4ka ilio j hoike aku ai iaia keikiahi I». Ala oja ihea Mh , •, noho ai, wahi a Ika lohe ana nae oka ilio ina olelo Ūa ae aku la ke koa opio a kuhiku- ua k e ikialii la. ake kc,kial "- ua ,ua ' ma ' ' a 0,3 ' Jt * hi aku la oia ike ano 0 ka hookani a iiin la & hoo. hi daimana ™» iloko mai 0 kona °l ,u ā ~ . . ... Ia wa no laoa ae ai ua 1110 ia a noohiki Ike ahiahi ana, a no» aku la oia t . . .u a u n waiho ana imua oke alo oke keiki- ...... , . , • , naueue la ae !a hoi ka halealn eka leo ke keikiahi e hoi, aua au'a mai la ua ... , aln. » 11 aoa o ua 1110 la. . keikialn la e noho no laua malaila a e , •1 u Ua olelo aku la ka ilio Bulionaba. lilo laua i mau hoaloha a hiki i ieo laua * a manawa * ua ano ma au ™ al a e imua oke keikialii 0 Inia penei: hopena, a e poni ia ke koa opio i kei- K*"'» ' ano h '«» »ki " 10 ' . Eja ka pabj daim>nl imu4 oko kialii no ka papa ekahi o Ima. Atawa no hoi« hoomaka mai ua >|o ( keia wa _ c , ala| , n|> , w j kc . Pane akula ke koa opio, aole wau i ilio n ®i e kamailio kanaka maoli imua a c ()ki ac j kuu hele mai imua o kou alo e ke alil no 0 ke keikialii i ka i ana mai: huelo. ka manao ina pomaikai e loaa ana mai O kahi e noho nei oko wahine, aia A ina e moku, wahi aua ilio nei i ia oe mai, aole hoi no kou uku mai no i ke aupum 0 Roma, aia nae la ike pane hou aku ai, alaila, e waiho aku īa'u, a e oluolu oe e hookuu mai ia'u e kuahiwi, ua lawe aihue ia e ke keikialii oe maluna o kela pakaukau i 'kuu huehoi aka la apopo e hiki hou mai ai powa Vabine, a he hookahi wale no 1 0 , a e hahau īho oe i kela p.»hi daiau imua 0 kou alo. mea e hiki e hele i ke kuahiwi o Roma mana malun» 0 kuu huelo, a e kahea Pane mai la ke keikialii, me a'u hoi « kaili mai 1 kau wahine, oia no ko'u iho oe me keia: ha kahi pila a kaua a hiki hou mai oe i haku opio i iilo iho nei i hoaloha nou; Oka huelo 0 Bulionababell, ka ilio ka la apopo he keiki ikaika loa ia, a aole he lua roa keokeo kupua o ke kuahiwi 0 l,ebanoAe aku la ke koa opio, a h.awi mai honu » ne ' e hlk ' e hoohaih,i " ku 1 "*• u » m ' kem * ke * u e ,ilo oii ' "° ho la oia i kona aloha ike keikialii a pela *»>» ' kllka Ime kona 4UtUIII kon, lele - e ,' k , e kokc no <*,' ka 0,,,y no hoi ke keikial#i panai ma. ai i ko- «nakuakane iao ai .a.a, o k. u mau olelo «a oe. . o kou al»nu« na aloha ike koa op.o, a pane mai la Ika lohe ana oke keikialii ina ole- .a e h«k« aku a«. Peru,.a, kah. ho. e ke koa opio- lo aka ilio, ua haohao loa oia «keia noho mai la kuu haku opio. Eia ka'u wahi olelo kauoha ii oe e Ika hiki ,ni iail ke kam>iUo . e t Iloko ¥ ° ia wa ,' hooko ,ku *' ke ke ' kuu ke me ke kanaka, a no la mea ninau kialn o Ima e like me na kuhikuhi a hou aku Ia oia: ka ilio iaia, a me kooa ano hoomaloka He-ha la minao ou e uu oa o a, fcuu n0 oia oki aku gi ka hucJo okail o wah. ake keikial.i . n.nau aku a.. ke " » OP° keekeo, me ka olelo iho oua keukulu koa opio. nwiUil * Eia ko'u manao, ina ehiki mai imua anc tku ka 0 ka inoa l« moku «na oko huelo okoualo nei . keia manawa kekahi o kona makuakane pono., ke keik-po-ilio nui keokeo, mai makau ee iaia, he noi hoi 1 *ui p " n ' m " " e J ... , , ~. ... ..... hoi oia e kana moopuna ko u haku hol Ika moku ana oka huelo o Huliekokua īa nou, ao na pop»l»kia a pau oul w * c ; , .... ~ , , . . loa e hiki mai ana imu. ou. ua hiki loa i °> oi 00 4 hee ' u> ,u P un '' aibabe 'a• '" e iku li ui ke,k,il " iaia ke kokua ia oe, a o kona inoa o >P oki ik,,ka oko u hiku ' nel » hook,u ,ho la milu,,a oke pi fiulionababela, he ilio hoolohe loa ia i oiaoSeko«iaa me Petusia, a ua lohe kaukau, a hahau «ku ia oia . ka pab. o j c | a «o P*ba oe i kona moolelo, aaimana me ke kahea pu ana: Ae tMi la ke keikialii ina olelo ake Ika lohe ana oke keikial.i ina ole- E lilo ka huelo o Bulionababel», ka koa opio a hoi aku U ua koa opio nei lo a ka il.o e p.li ana no ke koa op.o, il» keokeo kupua . noho lele. no kahi a kona lio eku ana. u* hoomaopopo koke iho la ia ina ole- lloko oia manawa i ike aku ai ke . Ika hiki ana aku oua koa op io nei lo »ke kuhlnl " aiw,i 0 Romi 1 olel ° keikiilii 1 kekihi noho loā ,ni 1 no kahi a kona lio e ku ana,oapai.e aku a. i ka moi o Roma . ka po o laua «ke ole .. mamua, e hke k« „o me ka la oia maka pepeiao akau o kona Uo a ' '» 11 e ~ke me M meJ ' bwke noho kahea aku la penei: mua ' a aku ,loko o** raanawa ' o,el ° iku al ka Ia oe e BuUonababela ka ilio keo- Ia " nin " hou mai UOO kc keiki ilk> keokeo - " hele P ihi 04 e komo ' keo oke kuahiwi o Lepanona, ua ma- 'k» ,Uo . «*■«• ui hiki ie no kou lolei . , kemake wau Uoe e puka mai oe iwaho k°» UPO ° miui Ae. aku la ke ke.kiali. a komo aku nel i keia manawa. Ikapo o olua i male uai, ua hiki la ou ma ona eena apa, a * 1 ° » . , _ • . •. . • iho »aia me kona neau aahu oke kulaIloko no o ia wa i oili rot» a» kana aku no o»a malaila, a oia no hoi ka 01 ilio aku ana uaua o kona alo a pane hulahola i hookuko ai me kela all ... keiki i akena ai ou ke akamai ma ka Ika pau ana o kona kahiko ana iaia. I. oe e Bulionababela, ke kauoha h.Uhula, aua lohe no paha oe i ka« u* ™ k ° U * """ ° aku oei au Uoe e hoi oe i keu mana- mauolelo hoomaooopo nopaha k^ ok ~ ke £ kj m<J keokeo ,ke kei . wa maloko oka halealu me ke keiki- °* ; wahl 4ka 1,101 P* 1 * aku ai Ikc kialiii c be i c oe a noho iluna o kela no alii, a me la oe e noho ai e malama i ho, a e paa oe a paa, a e kahea iho oe kuu pahu daimana, aona kupua a pau Ua ae mai la ke keikialii ina oielo 4 !*«€*• k* m»» • . . • , i i ■ iiīo me ka oiha oahaohao. ®hoelo o Bulionabauela, ka mea loa e makemake ana i kuo paho daima k» U.o me ka p«n< panaooao ; | 110 i noho leie , e | awe oe ia'u iPe oa, e p&io no oe no ka make ame ke Ina ua ike oe ike ano oua keiki la, M lM oe e makemake e wikiwiki ola, a o na olelo a pau a kuu hoaloha, e hoomanao oe, oka mea ia nana i ai- t e hele malie paha, ua hiki loa iaia ke e book>he o« a aui pakike. boe ko wahine, wahi a ka ilio. booko, wahi a ka Uk\