Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 32, 10 August 1889 — NEDE NIKONA KA Puuwai Haokila a Hooko Kauoha Poina Ole; A O KA Holapu Hope Loa A KA "ALABAMA," KE Ahikanana a Puhipuhiahi o ka Moana Atelanika. [ARTICLE]

NEDE NIKONA KA Puuwai Haokila a Hooko Kauoha Poina Ole; A O KA Holapu Hope Loa A KA "ALABAMA," KE Ahikanana a Puhipuhiahi o ka Moana Atelanika.

u Elua Ki pueu o ka moana, A na O I a e makau nei; 0 ki Alahama me ke SeneJoa t 1 ka uhai loloa mai mahope." MOKUNA XXIV. Hk Piholo ka Panina. He mau stkona pokole loa mahope iho o ka palau ana aku o ka poka a ka pu a Nede i ka oneki 0 ka.Mahama, ua hoomaopopo iho la o Kapena Semisa he mta hiki ole iaia ke hoomau aku 1 ka iana ana o kona moku iluna o ka ilikai no kekahi manawa liuhu.

Ua hoea mai ka hopena o kc kupueu Alahaina, a ua sila ia oia no ka manawa mau !oa i ukana no ka opu o ka moana, kahi hoi nona ka ilikai ana i iiolo haaheo ai mc ka holapu ana i na aumoku kalepa o ka Akau. Me na maka i piha i ka inaina a me ka leo haalulu, ua haawi ac la ua Ka- \ ena Semisa nei i ke kauohu: "E uu iho i ka hae ilalo." He hoailona keia o ka haawi pio, a i ka ike ana mai o ke Kearsarge 1 keia mea, ua hoopau iho la ia ike ki an;< mai i kona mau pu; ua haule iho la ka hae o ua inoku nei i lawe haaheo ai no na makahiki elua maluna o na moana a pau i ike ia maluna o ka honna, a un kau ia ae li he hae keukeo ma kona vrahi. Aka, he elua nae minute mahrpe iho •> keia, ua hoomaka hou nui la uj A!abanaa nei e ki i kona mau pu, h* nana maalea hoi a ke kip. iloko o kona aho h >pe loa. *Ke kipi maalea, M w-hi aNede i pa ne ae ai • Ilalo o ka hohonu me ka moku kipi," a Kapena VV f »nsiow me k» <iiu o kona nuu kui i reia h«ni lapuwale a ke kipi. Hooholo hou aku la ia i kona mokt a kaalo ae la mamua o ka ihu o ka Alabama me ka manao e haawi aku i kona hopena, ak.ua lohe ia aku la nae ka leo hoeho o Nede:

"Ano, ua haawi pio io mai Ukou; a ike ia aku ls ka hookuu u ana iho c. kekahi o ni waapa o ka Alahama, a holo mai h no ke Kearsarge I ka pili ana mai o ua waapa nti ma ka ao ao o ke Kea;sarge ua haawi mai la kc alii waapa i tona aloha i* Kaoena \N inslow a pane tiai la : "Ke emi aku U ko makou moku e piholo iloko o ke kai, a ke noi nei ma* kou i na kokun o kou mau waapa no ka hoopakele *na i na kanaka," H Ua haawi pio mai anei oukou 1P wahi a Kapena Winalow. ,4 Ae," wahi a kn pane. I ka lohe ia ann o keia mau olelo a ke aliiwaapa, ua lipoho ae la na kanaka o ke Kearsarge. he mau leo huro o • a hauoli» a piholi ia aku U maiuna o ilikai a lohf U aku U e ko ka Alj Uama poe. An»p» « I» na M»k» o Nede Niko namek* h»uoli, ifcolo.eUk.mo h.h« m. kon. "Anr. u. hooko «u i ka'u Kpohiki'» nhiun U.hoouwkokeiku U ke Keamim i koo. m*u «»»P» e haa».. n. ko liua i ko k» AUUnu po«, «k*. ®»mu.

"- 1 1111 il-: 1 kahi 4 .V„- ~..j I ' -• « i" .. Ul ; i : r.ci. ) i I i fn.lr.3wrj, ui o mji l.i <3 mo jku !)-.-«ro.r.d. a ua r • 3 kti; ao \V.rs; w e ha,*wi ;a: i| j 'V ni ;uVua nu Va ar - ! na j | kanj'<.i, a u.i ac ma- li ..'3. I Ho'uak'j !j ua m-;<.i nei ri...w?c:.:! o ka iehu e.'l j o n.i k.ir,j)ca e au nn • « e ;ho «>p; an.i i,- ko f» ke k ii, a me ka uia- ! nao a« na ole, ua w.te ae ! a la a ho«>| a>*ee ia K:«j> n.i S-u. si u e um'.HUuia'i.ah i o ki na inau a iioioku, h ak r i 10 !a 1 Ka n 1 a h !o i>«!o!ti aku U ne Kcb gi ri.c ka hu 1 he o!e tuai i na | !eo kanet o k« nui o na kara'<«; a o S.misj kana i aihue aku. O Nt de Nikona, oia kek„hi o na alu waapi» i holo aku e kokua i na u ka Aljb.ima, ua niakaala aku ia me ke ake e loaa o F»iij)i Fjle, e imi anā nsa oa rnaant», no'e n e 1 lua.», a<.i, i.ū aku !j ja a he kuiiuka ukoa %na i 1 *auua:na mua ai. ,k A e Nede Nikona, ua poloUi oe; ua kokua oe e hoopiho 0 i ka Al ihama a he pio au nau," w. hi a ua kanaka nti. "Ae, e Lutauela Balea, a ke hauoh nei au e j ahuht aku la oe i na haawma o ka maikai a me ka uluelu. "Auheao Fale ?" wahi a Halea. ' Ke manao nei au, ua nalo ia no ka wa pau ole," wahi a Nede. "Ua make anei oia i!oko o ka manawa kaua ?' i ninau aku ai <> H.ilea.

"Pe!a ko'u manao," wahi a Nede. ' Alaila, aole e loaa ana ia Kapena Winslow ka hana* hauoli o ka li ana iaia," wahi a Ba!ea. "Ke minamina nei au aole e loaa ia haawina iaia," wahi a Nede. 0 na poino o ke Keirsarge iloko o keia hoouka kaua ana he uuku lo.i, aohe mea i make, a he ekolu wale no poe i eha. Aole i manpopo ka nui o ka poino o ka moku kij,i, aka, ua maepopo he ma huahua, no ka mea, o na poka o na pu a ke Kearsarge, he ku i ka weliweli a he manaonao. 1 ka wa a kelan oku Beritan : a Difr h")und i haalele iho ai i kahi o ke kaun e ku ana o Kapena Semisa ma kona oneki me ka nele i ka moku ua hele a wela i ka huhu. I kona manawa i haawi p o n»ai ai i <ona moko, ua hoJei oia i k-na pahi iioko o ke kai. I ka pnu ana o ke kaua, ua hoi hou »ku la ke Kearsr.rg- a ku ma ka nuku > ke awa o Ktbi>g -, me ki na mau hae e ka 1-nakiU e puleio ana ma kona inau kia. A i ka minaw.i k«'ponc nna loi, i»j» holo aku la o Ntde iuka; 3ohe an.i me.« makau, ua pau aku U kona mau ene ni i ka luku ia. Ua uhi hou iho U lea po maluna o Kebug.i, a au o Ntde ma ke ;»iahele e hiki aku ai i Vahi h.»<e e i u k«.km e .ir a i ka h akini oR»F rimt\ Kaht h -i .»»»;. j hele nei e hai.wi Au i n.i a\ ln « ka p ee noho mai la me n* putw<»i ha. • t;lc.

Aohe poe koa i ukali mai mahope onj, aka. aole nae i kawa loa mahope aku ona, aia kekahi mea kino kanaka kt kokolo hele mai la mahope ona. a r»a ka uwiuwiki o na h* ku i haike ae i ka oi o ka maka o kana pahi e paa ana nu kona lima akau. "E hele ana oe e hui a e hauoli pu me ia ea ? Ke kali mai la oia ia oe. Ua makemake nui oia e hauoli pu me oe no ka poino o ka A'abama v aka, ao le loa e ko ia mea. Ua hoohiki paa au e lilo ia'u o Ruta, a e hooko la ana, a e lanakila no hoi na mokuaina Hcma," wahi a ua kanaka nei me ke kokolo hele mahope o Xtde. Aole keia he kanaka e ae o Pilipi Fale wale na Mamuii o kekahi ulia pomaikai, ua pakeie ou i ka wa a ka Alahama i piholo ai, mamuli o ka loaa ana aku i kekahi waapa Faranimaiuka mai o ka aioa. Ua kakali hoOmakakiu oia no Nede; ua no iaia e lele ana kela iu Uie hele ana e hai ia Ruta i na mea x pau, a i ka wa o Nede i lele mai ai, ua ekali aku U ia me ka pahi ma kona ama. I ka hiki ana o Nede i ka ipuka o 4* wahi hale pumehina net a p» aku U i ka alapii me ka mino aka ma kona

• ! 1 rn.»u a ua .a.iu a<u .i e ' u k n: ie 1 «3 b-Je e kah* a ak : : *a ; .e; i-'ko. -j \ona w.i r.o ta • :'..hc a'- u as ; • 1 k,ari mea lka pu-n» ut t ko-.j ' • n a. u wa 1 hu.i ae ai eu a .ke sc <- | • »ku ia oia i keu kanaka, a nK* he u 1 j j<a | ahi kekahi 4 hoomaka a%O la •. ne • i v .o 1 ke ".Ma ka Aluhama iloko oVa e; .< ; ka m- ana, aka, eia -u muai ei !" i ua l',ibi Fa'.e rei. j Mad.ua ae o ka hkl ana ia Nt'dc ke | h'.iki ae 1 k na pu n" ke j«.iie a\u 1 ka ! }-o;r»o, ua ieie mai o F .le me k.i u •oa a hj{.ai ae la 1 kana ; an: a k:.k 1, a o ka ihj ana ia e 1! -k-i o kumauma o N\dr, aka, i; amna o <c *o ana o ia mea, ua kani uiiu ae !a ka 'eo o kekahi pu a lele ae la ka pahi a ai ka luna ae o Fuie a hma aku ia la 1 k.. honua. 'Ooe ia ea?" A holo mn la he ka naka iinua o Ncde. e paa ana ma ku-na 'i ma he pu pan -pana a e uwahiana nt>. ' Ani», e Pilip: Fale f ua uku aku la au u oe n > ko kr' >he ana i ka ene'<im <• kuu moku a me kuu topdo. ! ' wah: hoi a ua kanaka nei. j Lohe aku la o Nede i keia mau o e i 1 lo a huli ae la, ike aku la ia K.aptn.> Beleod!na. "E Kapena Belodina; e kuu maka maka maikai, ua a:e o Nedc Nik jru 1 kona ola ia oe," a lulu lima pu ilii.> laua. "Mai manao oe ke mau nei no ku'u

pupule; ua pau ia mau hauwma a e hooniaikai la ni mana lam, ua hoi (1 ou mai ko'u n.j(itioo kanaka He kawa ioihi ka ekolu mahina 1 hala ae, ūkj, ua maikai hou au. Aia ka Nalila i a!o oka hohonu, a ua pau ka weio ana o ka hae o Kapena Senusa 1 ka welelau kia oka Alehama. E hai aku ana au 1 na makai eia he ilio make iloko nei o Kebuga. Aohe palekana : keia bana ana oke kipi powa o Bomabe." walu a Belod>na.

Kaha aku la o Kapen.i Bek;dina a htle, a huli aku la o Ntde ehalawai pu me na mea e ku mai ana i ka puka me ke pihoihoi i ka ike ana aku i ke k;*n )• ka make e waiho mai ana imua o laua. *'E Nede; e hoomaikai la na ua hc»ko oe i ka heohiki,' 1 wahi a ka leo wahine. "Ae, e kuu Rut3, ua hala aku Ia kr. A!cbaa a e huli i kela mau daimana," wahi a Ntde. Akaaka ae la o Fegusona, ka kane hoi o Ruta, a pane mai la: 4 Heaha ka ia mau daimana. £ rai;ol no au e haawi ia mau daimana no ka Kmaki'a kamahao o keia Ij." E ka mea helahelu, o na haawina o «a h»u »li i pahola ae i'oko • o u » haK oei, he makehewa ke Jcam. i!i_» ae f 01..1. ua maopop > ia mea. Ua ukali msi kaieou i ka A!ibjin« ma kani huakii kaukawel hope !oa a h»<i i kona haawai ana me k. na h- pe na imua o na pu o ke Kearsargt% rui-i la, ua hiki mai kakou i ka hopena o keia moolelo kaulana. 1 ka wa a ke Kearsarge i haalele ino • i ike awa o Kebi ga, ua helu pu ia o Rit.t a n»e kona makuakane a me Ka |k na B lod na mawaena o na oh'ia, a ua loaa ia Ncde he mau la o ka nanea a nie ka hauoli iwaena o lakou.

Ua pau ke ano pupule o Bel« dma, aohe ana mau kam&ilio hou ana no na kumuhana t >pido a mea e ae. Aole hiki laia ke noonoo a heomaopopo i ke ano o kona hiki ana i Kcbuga mai Ba hiā ae t a ua pa'aka oia i kela topi d(|| ana i kukuni ai iloko o ka lumi ana • hoopaahao ai ta Fale. Ua hoea maahhi aku o Ftgusona a me Ruta i Nu loka, mahope o na lauwili ana iloko o na pop ; likia he nui a Fale. a he mau la mahipe iho ua mala* ma ia he anaina mare malokooki Luakīni Firemti. O inoa o na mea i hoohui ia i!£ko o ia apo hemolele, he makehewa īu ha ka hoike ana ae maanei, eia wale no ua hoike ae na nupepa no ke kane i mare », ma ke ano "o kekahi o na koa wiwoole o ke Kears*fce ** He haawioa kamahao ia no Ntde ke Kupaa. Ua hooiaio ae o Fegusona aole oia i poina i kana olelo paa,- no ka mea, iaia i haawi ai i kana kaikamahioe i mohai, ua haawi aku ia ia Nedehe wahioe ku j pono a e haaheo ai ke kanaka. He mau mahina pokole mahope iho o ke piholo ana o ka Alebama, ua haawi pio ae la o Kenela Li mu ke kahua kaua o Appommattox, a ua hooho ae la

■•■:» e K-.ur„ t r.j k <a i j'M c» 1.: <a A o m ;vu j j\ri t> k.t iit'M .1. I» 1-11 -J O kenni L S. K .lar; • -;j i Ni*; j -it a o ka pau ' j'.a iā o nc Kjua K'j ; Ku o A-ne-«.3, :\ n <0 t O V\\ ) v.l * • »•> H" Hl. L'u i ,tu .-*• u Bciojsra he ..k ,■ •« no k-,ni ...,aU ii»'i ke Aj, u* r; • . a i V ru huki a-.a i ka h.e hi-ku ■ ,nc ; a kaKaVah » 'i.aluna o kuna nv ku | r.o", i.i •'< .tu. - j o ;j-n 3 he Falc j nj'i.t e ku' l',e koiu nu:i tnck»ni, a <v <he ,\ ib;ii.a nan.i e aiui'u :aia maluna oj na aie o ka iiu.li a. j A • ; ic»i o ka ke a, ke puana j nei ka mea kak.u he wahi kai.enae no N\ Ce ; 'i'i ū'.r. kvjsa'.a re n<"> ka Hema, i K.i i vi b'U»a hieio-awj;* iie i«i rio Ni-iL ,.o ka Akau, I lie i.uan.iu rn ke AVi?rwr^v." ! Ka Hopena.