Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 34, 24 August 1889 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA ANIN I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. I [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA ANIN I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. I

Unuhi ia t Moss Ma'u la wa i heie aku ai ke koa opio a kikeke aku la ma ka puka o ka pa aln, a la wa 1 ninau mai ai ke koa kiai : Owai mawaho ? Pane aku la ke koa opio, owau no ka hua ohia hemoiele. Heaha kou makemake? wahi a ke kiai puka 1 ninau mai ai. Makeinake au e ike i ka Moi, wahi a ke koa opio i pane aku ai. Iloko o ia wa i hele aku ai ke kiai puka a ku ana imua o ka Moi, a pane mai la ka Moi : Heaha kou makemake ? Pane aku la ke koa kiai, he kanaka aia mawaho, a ua makemake oia e ike la oe. Pane mai la ka Moi, e kii aku oe iaia a e hookomo mai iloko nei, malia he manao kona. Ua kii aku Uke koa kiai <1 hookomo mai U i ke koa opio iloko, a lawe aku la laia a hiki imua o ke alo o ka Moi. I ka hiki ana o ke koa opio imua o ka Moi, he mea hookahaha i kona ma nao ka ike ana mai i keia keiki 1 haiamu ia kona mau helehelena e ka nani, a o kona aahu hoi he aāhu no ka poe ilihune loa. Ia wa i ninau mai ai ka Moi ike Koa opio, heaha kou makemake o ka hiki ana mai imua o'u ? I ke kuu ana iho o na olelo a ka Moi, komo ana kana mau keiki a me kana kaikamahine i nalowale no ka manawa loihi. I ka ike ana mai o ka Moi i kana kaikamahine, ua hele mai la oia a puili ae U ma ka a-i o kana kaikamahine aioha a uwe iho U Uua me ka ehaeha nui o ka naau. Iloko oka wa a ka MOl i uwe ai a nui, ua lohe nui ia ka ohana alii i keia leo uwe iioko o ka rumi hookipa, a la wa i hele mai ai lakou a pau e nana. I ka hiki ana mai o ka ohana alii ma ka puka o ka rumi hookipa, ua ike koke mai U lakou i ke kaikamahine alii e noho ana iluna o ka u-ha o kona makuakane, a ua hele mai U Ukou a pau a komo iloko. I ka pau ana o ka lakou uwe ana, ua ninau aku la ka ohana alii i ke kaikamahine alii, i ka i ana aku : Ihea oe i nalowale ai iloko o keia mau mahina loihi ? Pane aku U ke kaikamahine alii, ka i no hoi i Uwe aihue ia au e ke kei« kiaiii powa Vabine i ka po o maua i mare ia ai. Ua hoike piha aku UoU i kona moolelo mai ka mua * ka hope. j ka iohe ana o ka ohana ahi i ka monlelo o ke kaikamahine alii, ua nin - n mai U Ukou : Nawaioei hoopakele mai oei mii na umii welawela a Vabine, ka weii o ni pae mauua o Roma nei ? Pane aku U ke kaikamahioe alii, na kekahi keiki opio a'u i ike ole ai maruua, a e haUmu ia ana koiia mau he lehelena e ta ui a me ka nani* a he aikane aloha hoi oU na ka'u kane nei

I;;«) o ia *a I huli ae ai ka oh-ana ' :! a n;r:j'j a<u la i kt keikiahi o Inu, auhea ku aikane, ka n,ca nana i heo pakele ko wah»ne mai ke a!o mai o Vabine, ka mea i kau ia ka w c li n.a na J'jpuni a pau ioa o ke ao nei ? Ia wa i pane aku ai ke kcikia<:t o Inia, e hoomanao oukou. o ke»a keiki upio nona na helehelena a oukou i ike ole ai mamua, me kona aahu weluwe'u o ke ano o ka ilihune loa. i helu oie ia iwaena o ke kulana o ka poe kiekie, oia ka'u aikane, ka mea nana i hoopakeie mai kuu wahine mai ke alo mai o Vabine, a na ianei no hoi i luku aku me ka weliweli nui na kanaka o Vabine a koe o Vabine hookahi, a ua iilo oia he pio na keia keiki. 1 ka lohe ana o na mea a pau e noho a.na iloko i na olelo a ke keikialii o Inia, ua huii mai la lakou a pau a nana mai la i ke koa opio, a he mea kahaha i ko lakou manao ka ike%na mai aole he kahiko kaua ko keia keiki e noho nei imua o ko lakou alo. Ua ku mai la ka Moi iluna, ka makuakane ponoi hoi o ke kaikamahme alii, a pane mai la :

Mai hoopunipuni mai oe e ka'u hunona imua t>'u a me ka ohana alii e noho nei, oiai, pehea makoj e hooiaio ai i kau mau olelo na keia keiki i hoopakele kau wahine mai na lima mai o Vabine, ka powa kauiana hoio na kuahiwi o Roma nei, olai aole ona mau hiohiona ikaika e hoike mai ana imua o'u a me ka ohana alii e noho nei, oiai he keiki keia na kekahi mea iiihune loa; aoie au e manaoio i kau mau oleio e ka'u hunona. I ka wa a ka Moi e kamaiiio ana imua o ke keikialii o Inia, kaulona pono aku ia na maka oke keikialii o Roma a me kona kaikuahine hoi i iawe aihue ia ai e Vabine maluna o na heiehelena nohea o ke koa opio, a i ka noho ana iho o ka Moi lialo, ua ku mai la kana keiki ponoi iiuna, a pane mai la : Imua ou e ko'u makuakane a rr.e ko'u ohana e noho nei, ke hoike aku nei au iinua o oukou, he elua o'u manao i keia wa, manaoio au i na oielo a ke keikiaiii o Inia, oia keia, oka mea nana i hoopakele mai ia makou ekoiu maiioko mai o ka poino, he keiki ouiopio ioa oia i like kona mau heieheiena me ko keia keiki e noho nei imua o ko kakou alo, a ke manao nei au oia no keia, oiai aole he keiki i oi aku ka ui a me ka nani e like me ke keiki nana makou i hoopakele, hookahi wale no o keia keiki e noho nei imua o ko kakou alo. A ua ano kanalua no hoi au ma kekahi, i pane hou aku ai ua keiki nei, oia keia, o na kahiko o kela keiki nana makou i hoopakele mai a Vabine mai he kahiko ia no ka poe kiekie loa e like me ko kakou ano, e kau ana he 24 medala hoohanohano a me 3 hoku alii ma kona umauma, a 0 na kahiko hoi o keia keiki e noho nei imua o ko kakou alo aole i iike me na kahiko o ka mea nana makou i hoopakele, aka ua manao no au me ka oiaio oia no keia keiki, oiai he keiki oia i piha ika mana a me ka ikaika, a ua lohe mai au mai ke keikialii mai o Inia i kona moolelo Diha, a ina he makemake ko oukou e lohe i kona moolelo, e kono ae oukou i ke keikiaiii o Inia a nana e hoike mai i ka moolelo piha o kana aikane. Ua apeao mai la na mea a pau e noho ana iioko o ke keena hookipa, a ia wa i noho iho ai ke keikialii o Roma iialo, a huli ae la ka ohana alii a ooi aku la i ke keikialii o Inia e hoike mai i ka moolelo piha o kana aikane, a ua hooko ia aku no hoi la noi e like me na mea i hoike ia ma na helu i hala. Iloko o keia wa aia no na manao hoomaloko ke lualai la me ka ohana alii, a no ia mea ua huii ae la ke keikialii o Inu a pane aku U 1 kana aikane, 1 ka i ana aku : Ia oe e kuu aikane aloha, ka mea nana i hoopahaohao mai ia'u a me ka ohana aiii iloko o keu hcra, ina ua komo ke aloha iloko o kou puuwai i keia hora no'u, kau aikane, e like me kou imi ana ia'u ma Inia oiai au e moe ana maioko o ko'u keena no ke aloha wahine, noUiU. ke noi aku nei au i kou ha nohano e hoike mai oe i kou kulana 1 pau ko Ukou nei pohihihi nou. I ka lohe ana o ka kakou koa epio i na elelo a kana aīkane, ua ku ae la oia iluna a haawi aku U i kwna alohi imua o ka ohana ahi, a pane aku U :

Ina he mea oiuoiu <a o.kou e lea. ohana aiii o Koma ne'. e haawi mai hoi ouk(»u 1 wahi rumi kaawa'e o ko< oukou haleaiii nei no ka euk .u kaawa 1 e komo aku ai maloko o ia ruir.i no ni mir.ute 5. ina he rr.ea oiaeiu ia u e <=■>: oukou ihuhi e na al i hanau o ka aiea. i lioko o ia wa i kuhikuhi mai ai ka ' Moi i kekahi rumi o ka haieai i, a pane mai 1.1 ike koa opio: E komo oe ma keia rumi. 1 ka iohe ana 0 ke koa epio i na oleio aka Moi, ua ku ae ia oia a hele aku la a komo lioko 0 ka rumi a ka Moi i kuhikuhi mai ai iaia, a ia wa oia i wehe ae ai i kana buke aniaoi, a huki ae la i na kui he 12, a.ia wa no i oiii mai ai kona lio a ku ana imua o kona alo a pane mai ia .. Heaha ka makemake o kuu haku opio i kahea ae nei i kana kauwa ? Pane aku la ke koa opio, he makemakemake au e haawi mai oe i aahu alii nani loa i oi aku mamua o na aahu alii a pau o na Moi o ka honua nei. la wa i olelo mai ai kona lio iaia, e pa'i ae oe ma kuu pepeiao akau, alaila e kahea ae oe penei : Ma ka mana o Bulionababe)a, ka iiio kupua o na kuahiwi o Lehanona, makemake au e kii aku oe 1 ka aahu alii o ke keikialii Anemiia o ke aupuni Mafi!a no'u iwaena o na hoku o ka Uni, a e ike no oe i ka hooko ia o kou makemake i keia wa. I ka lohe ana o ke koa opio i na oielo a kona lio, ua hooko aku la oia e hke me na mea i kauoha ia mai iaia, a he manawa ole ku ana o Buiionababeia imua o ke a(o o kona haku me kā aahu aiii e Daa ana ma koiia waha, a haawi mai la i ke koa opio. Kahiko iho la ke koa opio iaia, a i ka makaukau ana, ua puka mai la oia me ka hiehie nui a ku ana imua oka ohana &tii e kali ana iaia. {Aele i f>au )