Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 35, 31 August 1889 — Page 1

Page PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Kawika Oka
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXVIII, HELU 35.   HONOLULU, POAONO, AUGATE 31, 1889   NA HELU APAU 2248

 

HOOLAHA LOIO

 

NELLIE M. LOWREY.

 

Notari no ka Lehulehu

 

 

A HE

 

 

Luna Hoolale Palepale a me na Palupala Hookihi

Keena Hana me W.R. Kakela Loio ma ka aoao makai o ka hale Leta, Honolulu                     2241- 3y

 

 

Cecil Brown.

LOIO A HE KOKUA MA KANAWAI?

No Agena Hoolale Palepale no ka NO hupuni o Oahu

Keena Hana Ma alanui Kalepa.

Tf.

 

 

E G. HITCHCOCK. (AIKUE HIKIKOKI).

LOIO A KOKUA MA NA MEA A PAU E PILI AN MA KE KANAWAI.

E ohi ia no na Bila Ale, me ka awiwi HILO. HAWAII.

 

 

JAMES M. MONSARRAT. (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hoolale Palepale

E hana ia ao na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii

Dala no ka hoaie ma ka monaki ma na waiwai paa

Keena Hana : Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai

Alanui Kalepa

 

Wilder & co. (WAILA MA.)

Hea kuai papa a me na lake kukulu hale e na ano a pau, a me na me no pono a pau i ka hale.

Kihi Alanui @ me Papa.

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

Na hope o Dilinahama Mo.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu Honolulu

 

 

GEORGE P. KAMAUOHA.

He Lolo a he Kokua ma ke Kanawai

 

A HE MEA

 

ANA AINA.

 

E loaa no ma Kohala Akau, Hawaii

2001-17

 

 

WILLIAM C. ACHI.

 

Loio a Kakaolelo ma ke kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni, a he Horoka ma na waiwai paa.

 

Keena Oihana, Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu, Oahu.

2241-3m.

 

 

A ROSA. (AKONI.)

 

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hoolalo Palapala.

KEENA HANA: Ma alanui Kaahumanu

 

 

OLELO HOOLAHA

 

Ke hoolaha ia aku nei ma keia, e kuai kudala ia aku ana na Lako Noho I.io kahiko o Kahamuile i waiho I amai ia’u i Iune 25, 1888, no ka hoomaemae hou ana, ina e uku ole ia mai iloko o na la he 30 mai keia la aku o keia hoolaha.

GEO. W. Yarick,

Wailuku, Maui, Mei 3, 1889

2234-tf

 

 

HALEKUAI BIBI HONOLULU

(Hope o Wo McCandles.)

HELU & AIMAUI MOIWAHINE, MAKEKE

MA ULAKO RO.

Na Bibi momona, Hipa, Papa me Ia, na lako ai ulu & co.

O na kauoha a na ohana a me na moku mai e booko koke ia no me ka eleu a me ka hikiwawae

O na holoholona ola no na moku e hiki no he booko koke ia.

Telepone Helu 212

2185-tf

 

 

W R. Kakela.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hoolalo Palapala

tf.

 

 

HE KAAO

 

HAPAIKALA

Hapaikamahina

 

KA HUA OHIA ANIN

I LOAA MA KA

Piko Mauna o Farani

 

 

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

 

 

I Kokua ia e HELEPAINA kona Pokii.

 

 

Unuhi ia a Moss Ma’u

I ka ike ana o ka ohana alii o Roma a me ke keikialii o Inia i ke koa opio, ua ilihia iho la lakou a pau loa I wa, me he la ka kakou opio i ka lakou hoomaopopo aku me he anela la mai ka lani mai. Iloko o ka hapalua hora keia noho ana o ka ohana alii me ka eehia nui, ua pane aku la ke koa opio :

Heaha ka poino I ili iho maluna o oukou, oiai, aohe hoi o oukou kamailio iki?

Ua piha makou i ka maka’u nui nou. wahi a ke keikialii o Inia i pane aku ai. I ka wa a ke keikilii o Inia e kamaiana imua o ke ilihia i kau iho maluna o ka ohana alii.

Ua ku mai la ka Moi o Roma, ka makuahonowai hoi o ke keikialii o Inia, a pane mai la imua o ke koa opio : O ka’u mau olelo a pau i hoopuka iho nei mamua e pili ana nou, ke noi aku nei au i kou ihiihi e hoihoi mai no ia me a’u; ua hewa loa au imua ou a me ke Akua mana loa no kuu hoopuka ana i kela mau huaolelo. No laila, ke noi hou aku nei au ia oe, ma o kou hanohano la, no ka elua o ka Manawa; e kala mai oe ia’u; akahi no au a hooiaio i na olelo a ka’u hunona a me ka’u keiki ponoi, eia ka he kulana kou helehelena. he keikialii kiekie loa oe, nolaila. Ke haawi aku nei au i ko’u hoomaikai piha imua ou.

Iloko o keia wa i haawi mai ai ka ohana alii i ko lakou mau hoomaikai piha imua o ke koa opio, a ua noi mai la ke keikialii o Inia i ke koa opio e ku ae oia iluna a heike aku i kona moolelo piha imua o ka ohana alii

I ka lohe ana o ke koa opio i na olelo a kana aikane, ua ku ae la oia iluna a pane mai la :

Ma ke noi a ka’u aikane, ke keikialii hoi o Inia, e hoike aku au ko’u moolelo piha imua o oukou, a oia keia a’u e hoike aku nei. Ua hoike aku la ke koa opio mai ka mua a ka hope, e like me na mea i hoike ia ma na helu mua o keia moolelo.

I ka pau ana o ka ke koa opio hoike ana i kona moolelo piha imua o ka ohana alii, ua pane hou aku la oia :

O ka mea nana i lawe aihue ke kaikamahine alli e noho nei ma ka aoao o kana kane, oia no hoi ke keikialii powa Vabine, a aia oia iloko o ka halepaahao i keia wa, ua hoopaa ia oia e a’u no kana hewa i hana ai maluna o ke kino a ka wahine a kuu hoaloha a ua manao au, ma ka hora ia o ka la apopo e hiki mai ana, e lawe mai ai i na imua o oukou nei, na alii hanau hoi o ka aina a me na makaainana, na oukou e hookolokolo iaia, a aia i ka oukou mea e hooholo ai. Nolaila, ke nonoi aku nei au imua o oukou, e hookuu mai ia’u e hoi no ko’u aupuni.

I ka noho ana iho o ke koa opio ilalo, ua ku mai la ke keikialii o Roma a pane mai la mua o ke koa opio, i ka @

E noho no hoi kakou i ka ma nei, @ manao iu e pahola aku i kekahi papaina nei imua ou, a pela no paha ka manao o ka ohana alii e noho nei e like me ko’u manao. Iloko o ia we i apono mai ai na mea a pau e no ho ana iloko i ka manao o ke keikialii a aua ana i ke kea opio e noho no i Kama.

I ka lohe ana o ke koa opio i keia mea, ua ko hou ae la oia iluna, a pane mai la :

E oluolu mai oukou e hookuu mai ia’u e hoi no ko’u aupuni I Perusia, oiai he wahi hana no hoi ka’I o ka hale; ina ua manao oukou e pahola mai i papaaina imua o’u nei, alaila, i ka wa e makaukau ai o na mea a pau o ka oukou papaaina, aia pu au me oukou i kela wa.

            I ka lohe ana o ka ohana alii i ka manao o ke kou opio, ua apono mai la lakou, a ia wa no hoi i pane mai ai ke keikialii o Inia imua o ke koa opio, i ka i ana aku :

            E hiki mai ana no anei oe ma ka hula ia o ka la apopo i ka wa e hookolokolo ia ai o Vabine imua o ka lehulehu holookoa o Roma nei, no ka hewa ana i hana ai maluna o ka kaua wahine a me a’u no hoi kou hoaloha a me ko kaua kaikoeke e noho pu nei i keia manawa?

            Pane aku ka ke koa opio, i ka wa e hui ai ka manamana kuhikuhi hora me ka manamana kuhikuhi minute i ka hora 12 ponoi, aia au ke luana pu la me oukou.

            Ia wa ua hoopau ae la ka lakou mau kukai olelo ana, a ua haawi aku la ke koa opio i kona aloha i ka ohana alii a pela no hoi ka ohana alii I haawi mai ai i ko lakou aloha i ke koa opio, a puka aku la oia iwaho i ukali ia e ka ohana alii o Roma. Hele aku la oia a ku ma ka lanai o ka halealii, a hopu iho la oia i kona buke aniani a wehewehe ae la i na kui he ie e omou ana ma ke poo o kana buke, a ia wa no i oili mau ai kona lio me ka hiehie nui a ku ana imua o kona aio, a ike pu aku la hoi me ka ohana alii i keia lio nani a lakou i ika ole ai mamua, e lelele ana i o a ianei me ka lepo o ke aupuni o Roma, a he mea hoopohaohao a keia lio.

            Hele aku la ke koa opio a kau ae la maluna o kona lio, a hookuene pono iho la i kona kulana, a pukui mai la oia i ke kaulawaha o kona lio, a huli ae la oia ihope a haawi aku la i kona aloha i ka ohana alu, a ia wa oia i ka hea iho ai i kona iio i ka pane ana iho:

            Ia oe e Kapuai Keleawe, aole e pau ke o ana o kou mau kapuai a hiki kaua i ka hale kakela o ko kaua kupunakane.

            I ka pau ana no o keia mau olelo a ke koa opio, o kona wa no ia i hoalu aka ai i ke kaulawaha o kona lio, a iloko o ka Manawa pokole loa, hele ana laua nei i ka hapalua like o ka lewa, a i ka hala ana o na minute 3 ku ana laua nei ma ka puka o ko laua hale kakela. Lele iho la ke opio ilalo a hoi loa aku la no kona rumi, a hoi ae la no hoi kona ho no kona wahi mau.

            I ka wa i komo aku ai ke koa opio iloko o ka hale, ua ike mai la kona mau kanaka lawelawe i kona kahiko e komo ana, a he mea haohao loa ia iwaena o lakou, ua kuhihewa lakou he anela keia I hoouna ia mai e ke Akua mana loa e luku i ka honua holookoa, i ke anapanapa o ke kahiko alii o ke koa opio.

            E waiho kaua e ka makamaka heluhelu i ke kamaiho ana no ke koa opio, oiai ua hiki mai la oia i kona home, a e huli ae kaua a nana aku i ka ohana alii Roma.

            I ka hala ana aku o ke koa opio no Perusia, ua hoi aku la ka ohana alii no loko o ka rumi hookipa, a nune nui iho la lakou no ke koa opio, no ka oluolu o kana mau olelo, a me ka loaa iaia o kela kahiko alii ano e i loaa ole ialakou na Moi nui o na aupuni o ka honua nei, a me ka loaa ana iaia o kekahi lio maikai loa i hiki iaia ke lele i ka lewa, a pela wale aku.

            Iloko o ka Manawa a lakou a kamailio ana, ua ku mai la ka Moi a pane mai la : E pono paha kakou e hele e nana i ke keikialii powa Wabine iloko o ka halepaahao e like me na olelo a kela keiki nona helehelena nohea a kakou i ike iho nei.

(Aole i pau)

 

KA NANEA KAMAHAO

Nohea Gul

(He Kaao Bulegaria.)

 

MOKUNA III>

 

I ka hiki ana aku o ke kamahele i ka piko o ka puu, kilohi aku la kona mau onohi maka, a ike aku la i ka waiho kahela mai a kekahi honua palahalaha, a iwaena o ua wahi nei, he mahinaai nei, e ku ana he halealii keokeo nui. Ua kulike na mea a pau, e like me ka ke kahuhipa i hai mai ai iaia.

            Hoomaha iki iho la ia i ka mauluulu o kona mau wawae, a liuliu iki, hoomaka aku la e iho ma kela aoao, a i k aka hiki ana ilalo, e hele pololei aku la ia no kahi a ka halealii keokeo i ku mai ai. A hala ae la he manawa, hoea aku la ia i kahi o ka mahinaai, a komo loa aku la oia iwaena o ia nani, aka, aole keia i hookaulua iho, ua hoomau keia i ka ipuka nui o ka paalii o ka la. Ua pani paa ia na ipuka a @ ia ia manawa, nolaila, kike aku la keia no ekolu manawa me kona komo kike, a ia manawa ua wehe koke ia mai la ka puka a ku ana imua o ko ianei alo kekahi luahine paioa i hele a hina ka lauoho.

“Aloha oe e ka makuahine la, “ wahi a ke keikialii i pane aku ai me ka leo olu.

“Na ke Akua a haawi mai ia oe i la maikai, e kuu kama,” wahi a ka luahine i pane mai ai.

“Ma keia wahi, e kuu kama, aole loa he keehi ia e na kapuai wawae o kanaka, aka, ua kappa mai nei oe ia’u o ka makuakane La, nolaila, ke pahola aku nei au i ka hookipa ia oe, e komo mai iloko o ka hale a e hai awiwi mai oe i ka ukana o kau huakai i hiki mai ai i keia wahi, mai lohi e hai mai, mamua o ka hoi ana mai o ka La.

            Komo aku la ka luahine a ukali aku la ke keikialii mahope, a ike aku la keia i ka nani lua ole o loko, e hulali ana na mea a pau, a e anaanapa ana hoi me ke kamahao nui. A ike iho la keia i ka wela o loko o ka hale, a hoomanao ae la o ka hale io ka keia o ka la.

            “Ua maluhiluhi oe a ua enaena hoi kou mau papalina, be mea maopopo ua pa iho ke kikiki nopu o ka la maluna ou, a he loihi hoi kou alaui mai kahi au i hele mai ai. E noho iho a e hou mai i kou moolelo o ka hele ana mai,” wahi a ka luahine.

            Ia manawa, ua hoike aku la ke keikialii i kona moolelo a me na mea a pau mai ka mua a ka hope. Mai kona wa i kukulu ai i kela pikowai mapuna a hiki i kona hoea ana mai ilaila. Ua hai aku kela i hele mai oia e noi i ka oluolu a me ke ahonoi o ka la, oiai, hepii oia a hiki i ka piko panepeo o ke kiekie, a he hiki iaia ke kilohi ma na wahi a pau, ina paha iloko o kana mau kaahele ana, ua ike oia i kekahi kaikamahine puupaa i hanau ole ia e ka wahine, i hiki ai hoi i ka la ke hai mai iaia, a kii aku ia i wahine mare nana.

            “Ae, ae,” wahi a ka makuahine La, “Aka, i keia wahi e kamahele, aole loa i hele ia e kekahi mea kino kanaka. O ka huli hoi mai koe a o ka ia, me ka luhi, pololo, makewai, huhu, wela a kohn ahi, a e pau oe i ka ai ia e ka wela a lilo i mea ole. Mai ka la a po, a hoomoa mau ana au i na mea ai

 

*I ka manawa kahiko, e kau ana na kanaka opio i na komo dala a komo hao nunei ma ko lakou mau manamana lima. Ua hoopaa ia keia mau komo i mea kikeke i na ipuka pa, a i kekahi manawa, ua hoohana ia ma ke ano i mea hoeha e like me na kue lima hao, (Knuckles.)  nana. Ua hoomo’a aku nei au @ he eiwa mau @ wahine @ a me eiwa oma i @ i ka palawa. Aole loa e hiki ia’u e aa e pune aku iaia. Aia wale no a pau kana paina ana, aka, ma he makemake oe, alaila, e ae mai ia’u e puhi aku ia oe me ka makani @ ko aku nei o’u, a e hoo’ilo ia oe i kuikele, a na’u no e kau ia oe mahope o ka ipuka, a i ka pau ana o ka paina a ka la, epuhi hou aku no au maluna ou, a e loli hou mai kou kino a like me ia i keia manawa, alaila, o ka manawa kupono ia, a e hoike aku no oe i kou kumu i hiki mai ai ianei.”

            Kuia mai la keikialii me keia mau olelo, a nalu iho la iloko ona, aka noonoo hou ae la no nae oia, o ka loia o kela kaikamahine ka mea nui, a ina e poino oia mamuli o ka iwi ana iaia ua hiki no. Nolaila, ua haawi koke aku la oia i ka ae.

            Ia manawa i puhi mai ai ua makuahine la nei maluna o ke keikialii, a ia wa koke no i lilo ae ai oia I kuikele, a hoopaa aku la iaia mahope o ka ipuka. Hele aku la ua luahine nei e hoomakaukau i na mea ai a ka la. Kau ae la ia maluna o ke pakaukau, he eiwa mau bipi wahine momona i mo’a pono, e holo ana ke ala ma o a maanei, he eiwa piha oma palaoa a me iewa piha ie waina.

            Aole no i liuliu ma ia hope koke iho ua pa mai la na kukuna o ka la maluna o ka halealii, a lilo ae la na mea a pau i mau mea hulali wale no, a komo ana oia me ka hele a maluhiluhi, pololi, ka ikuki a ua hele a piha huhu. O kana hana mua, oia no kona holoi ana i kona mau maka a me na lima, a pau kana hoomaemae ana iaia iho, noho ae la ia ma ka aoao o ka papaaina Mamua o kona hoomaka ana e ai, hanu ae la kona ihu ma o a maanei, a halo ae la kona mau maka ma na kuono, a pane ae la:

            “E ka makuahine, ke heni nei ai i ka hauna kino kanaka.”

            “Kino kanaka a kou keiki?” wahi a ka makuahine La. “Heaha ka hana a ke kino kanaka i kou wahi laahia? Ua maluhiluhi oe e kuu keiki, a he manao pahaohao wale iho no na ou. E paina oe, mai noonoo hou aku no na kino kanaka.”

            A ia wa, ua hoomaka aku la ua La nei e ai a hala he manawa loihi, huli hou ae la ia a pane ae la:

            “E ka makuahine, ko honi nei au i ka hauna kino kanaka!”

            Heaha ka mea i pahola mai malu na ou, e kuu keiki? Aole anei oe i ike aole loa i hehi na kapuai wawae kino kanaka maluna o ka lepo o kou honua? E ai a e inu e kai keiki Aohe ano kino kanaka o kou wahi,” wahi a ka makuahine La me ka leo oluolu a hoomalimali.

            A hoomaka hou aku la ia e ai a e inu, a i ka pau ana, holoi ae la ia i kona mau lima a me kona waha, a lawe aku la ka makuahine la i na lako o luna o ke pakaukau, a i ka pau ana, pane hou aku la no ka la iaia :

            Ke hoike mai nei na kahoaka ia’u, eia he kino kanaka ianei. Heaha hoi kou mea hoike ole mai ia’u, aia oia i hea a owai hoi ia?”

            Ia manawa i pane aku ai ka makuahine La: He mea kupono ole ka hoopunipuni ana aku ia oe e kuu keiki. He kino kanaka io no ko onei, aka, aole nae au i makemake e hai aku ia oe, aia a pau kau paina ana.”

            A hoomaka aku la ia e hahai i na mea a pau e ana i ke keikialii, a me kona hoolilo ana iaia i kuikele.

            I ka lohe ana o ka la i na mea a pau e pili ana, kauoha ae la ia i ka makuahine la e ku aku i ka opio a e lawe mai imua ona. Kii aku la ua luahine nei a loaa ke kuikele mahope o ka ipoka a puhi iho la maluna, a hoi koke ae la na hiohiona o ke keikialii a like me mamua, a alakai ia aku la oia imua o ka La.

            Ua nui na manawa a ke keikialii i ike ai i ka la i kona manawa ae piei ana i ke kakahiakanui, i ke kau ana noi i ka lewa mawaena o na ao poniponi, a i ka welona aku hoi i ka @kai me kona lelo ula kamahao, aka, aole loa oia i like iaia ma kona ano ana e nana aku nei imua ona, a ua holo au a ka makau iloko ona, a haule iho la maluna o kona mau kuli a honi akula i kona mau lima.

            “Ma keia wahi aole loa i hehi ia e na kapuai o ke kino kanaka. Pehea la oe i a@ ai e hele mai imua o’u nei?” wahi a ka La me ka leo kalakala.

 

 

Kale Auwana

 

Lima Puupuu Hao-kila o Vireginia ;

 

A O KE

 

KIU A SERIDANA

 

MA KE

 

Awawa Malu-make o ke Senedoa/

 

He Moolelo no ki Kaua Kuloko o ka Akau me ka Hema

 

Mokuna Hill

 

KONA PAKELE ANA.

 

I ka wa a ke kiu Amerika Kale Auwana i loaa mai ai o kona lio mai ka paa pio ana a kela negero, ua puka aku oia iwaho no ka makaukau e holo i pakele.

Aia nae iaia i puka ai a hoomaka no ka holo aku, ua ike ia mai la keia e na koa kiai e ku ana iwaho o ke alanui, a poha mai la na huaolelo

“Aia ke kiu Amerika ke holo la ma ke alanui.”

            Ua lohe mai la o Kapena Hawika i keia mau olelo no ka holo ana o ke kiu, ua haawi koke mai la oia i ke kauoha i ua poe la no ke alualu aku a hopu pio iaia.

            Ua kau ae la lakou maluna o na lio a ukali aku la i ke kiu Amerika hopo ole mahope.

            Aohe mau hopohopo o ke kiu nona iho, oiai ka pouli o ka po a me ka ohu o ka pili kuahiwi e halii ana iloko o ia manawa.

            Ua hookau aku oia i ka mama piha o kona lio, a he mau minute pokole, nap au aku la koi a nei lohe ana i ke lakou halulu mai mahope.

            I kona wa i kaawale loa aku ai, ua hooakakuu iki mai la oia i ka holo ana o kona lio, a komo iloko o ke opu na he’ehele no ka hoomaha ana.

            Ua noho iho la ke kiu ma keia wahi a hiki i ke kakahiaka ana ae, ike pono aku la oia i ka waiho mai o ka aina a me na kauhale.

 

 

Mokuna XIV.

 

KE APUKA LAKO AI I KEKAHI NEGERO WAHINE

 

Inia nei e pee ana maloko o ka na helehele ua ike aku oia i kekahi hale e ku kokoke mai ana iaia ma kahi he hapolua mile ke kaawale, nolaila, ua @ iho oia i kona manao e kiop aku i na hale ia e noi i mau wahi mea ai nana.

O ka @, oia ka mea nana i kono ikaika aku ai iaia e kipa i ua hale la, a oia kona wa i kukini wawae aku ai a hiki i ka ipuka-pa.

Ua ku loihi iho la keia ma ia wahi me ka nana pono ana i ka poe o loko, a liuliu iki, maalo mai ana he wahine kauwa negero a ku ma ka puka o ka halekuke

Ua hookuhihewa ia ua negero wahine la i ke kiu e komo aku nei he kanaki aihue, a ua nana mai la oia me na @ pepeke a @.

I ka wa i kukoke aku ai o ke kiu ma ka puka o ka hale, a aloalo ana hoi kona maka iloko a ka hale nui ina he poe e ae kekahi e nana mai ana iaia, ua pane aku la oia i ka negero wahine ma ka inoa I maa mau ia lakou i ke ia

“E Anate, ua makemake au i wahi mea ai na’u.”

“Noie hiki roaa. Nui loa kela kaua @ kela wi, pau loa kela ai hele ma Kikemona,” wahi a ka negero wahine me na maka unoino.

“E Anate, e uku ana au ia oe no na mea a pau au e haawi mai ai,” wahi hou a ke kiu.

“Wau no hiki hoomaopopo keia. Ia oe uku a uku ole, like pu no kela @ hiki roaa. Kela aina, ia Kenela I. i no hoopakele me kela puali koa ma Kikemona.”

Ma keia mau olelo a ka niga wahine, ua ike maoli iho la ke kiu Amerika i kona puakiki, a he mea  makehewa iaia ke kuawili hou ana aku i ke noi o huhu iho auanei ua negero la.

He oluolu na niga a pau o ka Hema i na koa o ka aoao Akau. no ka hoouka ia o keia kaua huliamahi e hoopau loa i ka hookauwakuapaa ana i na negero e noho ana iloko o Amerika.

He me nana i makemake ole ka hoike ana aku iaia me ka oiaio he kanaka Amerika oia, aka, no ka hiki ole iaia ke pale aku i ka pololi nui, nolaila, ua hooholo iho la oia i kona manao, e hoike aku iaia iho i kela wa, i akakuu iho ai na manao piena o ua negero la a aloha mai iaia nei.

“E Anate, o kaua wale no anei ma keia wahi i keia manawa?” wahi a ke kiu i pane aku ai.

“I’ehea oe makemake ninau mai rike pu kela?” wahi a ua negero wahine la i pane mai ai me na alualu maka e pupuku inoino mai ana i ke kiu.

“He wahi olelo malu ka’u e hai aku ana ia oe, me ka lohe ole ia mai hoi e kekahi poe e ae.” Wahi hou a ke kiu me ka leo mama.

“Pehea kela olelo malu? Ia oe anei Kenela Li?”

“Aole au o Kenela Li, aka, he koa au no ka aoao Akau e hakoko ana no wakuapaa ana i na negero.”

Na keia mau olelo i hoopuiwa aku i ka niga wahine, puliki ae la oia i kona mau lima a pane mai la i keia mau olelo me ka pihoihoi

“Sa. i-u hoopunipuni wale no wau keia kanaka?”

“E nana pono mai ia’u e Anate. Aole anei e hiki ia o eke koho i ke kanaka o ka aoao Akau ma kona mau helehelena o kea no powa ole?”

Ua nana pono mai la ua niga wahine nei i ke kiu, a liuliu iki, ua hoa ole mai la kona mau helehelena inoino  a huhu, i he nanaina mino aka o ka ouolu a ue ke aloha kana i hoike mai i kela manawa.

“Ke ike nei au ia oe e Anate, ua wehe ia kou puuwai i keia manawa no ka’u noi.”

Me ka pihoihoi i pane mai ai ka niga wahine me ka leo mahuahua.

“Maila, ia oe no kiu Amerika hiki mai keia wahi?”

“Aole hoi me ka leo nui loa e Ana e lohe ia mai kaua.”

Huli ae la ke kiu a nana aku la i ka @, a aohe ana mea i ike aku, nolaila ia pane hou aku la oia

“Ae, he kiu Amerika au, ma ke alahele no Rikemona.”

Haawi koke mai la ua niga nei i ke aloha i ke kiu ma ka lulu-lima, a pane hou mai la

“Keia manawa Anate kii mea ai oe, kera rike pu ka hale hiki haawi oe, ina kumu kela huhu kela haku wau, hahaki ela kua, aole wau makau haawi akahi manawa kokua kera kanaka pau ka Linekona.”

“Ina pela, e kii koke aku oe i wahi mea ai na’u me ka awiwi, oiai, he kupono ole no ka maluhia keia wahi a kaua e kamailio nei.”

Ua komo aku la ua niga wahine nei iloko o ka hale, a ku malie iho la keia ma ka ipuka.

O kana mea e hoomanao mau ana, o ka ukali mai o Kapena Hawika iaia a loaa oia keia wahi, alaila, aohe ona wahi e hiki ai ke pee ae.

Iloko o ka kiu mau kuko ana pela, ua hoopuiwa nui ia oia i ke poha ana iho o kekahi leo mai ka puka aniani mai o ka hale iluna me keia mau olelo

“A-he! He kiu Amerika ka oe e keia kanaka?”