Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 36, 7 September 1889 — Page 3

Page PDF (1.71 MB)

This text was transcribed by:  Nikki Howick
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

SEPATEMABA.

-

KE KAU ANA O KA MAHINA.

@-Hapaha mua……. 9.03.1 A.M.

@-Mahina piha……. 3.21.1 A.M.

1@-Hapaha hope…… 6.17.2 P.M.

24-Mahina hou…….. 4.10.2 P.M.

 

PUKA A ME KA NAPOO ANA O KA LA

 

                               Puka      Napoo

@-Sabati……….   5.474       6.12.2

8-Sabati………     5.48.9     6.06.0

15-Sabati………   5.50.0      6.00.0

22-Sabati……….  5.51.9       6.53.2

 

KELA ME KEIA

-

He anaina hooluana ko ka mokukaua Nips@@ i ka auwina la Poaha nei

-

I keia la ka paani hope loa o keia kau kinipopo.

-

Ua hiki mai nei he mau lako@ kukulu hale hou no Alani me R@bikana.

-

He kudala ko keia ahiahi ma ka hale kudala o Mogana, alanui Moiwahine.

-

Ua hele aku no na Koolau ko kakou Kuhina Kalaiaina i keia pule iho nei.

-

A keia Poakahi ae, e hoomaka a@ ke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaiahao.

-

Kupalaka mau na hewa opi@ma imua o ka Aha Hoomalu i keia mau pule.

-

I ka auwina la onehini i h@li hoi mai ai ka Malulani mai na awa mai o na Kau, Kona a me Maui.

-

Hana mau na keiki puhi ohe i keia mau ahiahi i ke puhi ka lakou mau ho-keo-lea.

-

Ua hoololiloli ia ae nei ka manawa holo o na kaa alahao h@ku holo hoki mama loa me ka paupauaho ole.

-

Ke hulihoi hou mai nei ke aliiwahine o ka po me kona malamalama konane maluna o ke kulanakauhale alii nei.

-

He 14 haumana o ka papa ao kula malama buke a Mr. P. C. Jones i hoala ai i ka po Poakahi nei ma ka halehui o ka Y.M.C.A.

-

Ke aa hou nei o Ka@lani e paani kinipopo hou me na keiki o ka N@pa@ka, no ka mea o laua e loaa ana ka helu haahaa loa.

-

Ua mare ia mai nei e kekahi ka@unapule ma Kikako, he 10 wahine haole i ka lakou mau kane Pake.  He uleu ia, he @

-

I ka Poaha, ua kii ia mai la ke kaikamahine bebe muli a M. Kolopana a lawe ia aku la ma ke alahele maa mau o ko ke kanaka ola ana.  Aloha ino oia.

-

A ka la 27 o Novemaba ae nei, e piha ai ke 87 o na makahiki o ka makua Rev. Lowela Kamika.  Koi@i@ no kela mau makahiki o ke ola ana ma keia ili-honua.

-

Ma ka iwakalua-kumamaono o na hoike a ka Ahahui Euanelio Hawaii, i ike ia iho ai, o ka nui o na hoahanau Hawaii ma na ekalesia a puni ka Pae Aina, he 5,747, a o ka nui o na loaa no ka makahiki i hala, he $32,0505.16.

-

Mahope aku o ka la hope o Sepatemaba nei, e lilo aku ana ka Luna Hoohana o ke Aiahao Hawaii ia Mr. W. Paine, he haole hou la mai Enelani mai ma ka Mariposa mai o kela pule aku nei.

-

He hookahi tausani kapuai koa a ka Likelike i lawe mai i ke Sabati i hala.  O kekahi keia o na laau waiwai loa o Hawaii nei no na lako hoonani o na hale.

-

No ke kapil@ ana i Halekule Kahunapule hou maluna o ke kahua e k@ nei i keia wa makai iho o ka hale paikau o Manamana, ua waiho ia mai na koho like ole malalo iho, a ua lilo i ka mea koho haahaa J Ouderkirk.

-

O ka @ui o na make o Honolulu nei no ka malama o Augate i hala, he 24 Hawaii, 8 Pake, 3 Pukiki, 2 Beritania, 2 Amerika a he @ o na lahui e ae.  A o ka huina a pau he 40.  Mai loko mai o keia heluna he 15 poe make me ka lapaau ole ia.

-

Eia ke laha nei mawaena o kekahi poe Pukiki malalo mai o Puawaina, ka ma'i ulaliii.  Ua pau i ke puhi k@kaepele ia na hale ma ia wahi.  O ka hapanui o na keiki i loaa i ua mai nei, ua hala ka wa koikoi, a he hookahi ma'i e kiai ia nei i keia wa, a o na keiki i loaa, ua papa ia aole e puka mai e hoohuikau me ko waho nei poe.  Ma na lono i hiki ke hoomaupopo ia, ua lawe ia mai keia ma'i e na Pukiki mai Hilo mai.

-

Hookahi paa ma@e i ihi@@@ paa @ @ ia ae nei i ka Poaha nei.

-

E hiki mai ana he kumu p@h@ @he no ka hana Pukiki mai Ma@ira mai.

-

He mau la k@ wale mai no keia a ka mokukaua Beritania Caroline no keia awa.

-

I keia Poakahi ae e wehe ia ai ke kula o Punahou no ka makahiki ao mua.

-

O ka holoholo moku liilii oia kekahi mau lealea o ke awa o Honolulu nei i na poe p@ni holo moku.

-

I ka Poakahi o keia pule aku e hoomaka ai na kula Aupuni o ka Pae Aina mai Hawaii a ka wel@a a ka ia i Lehua.

-

Ma Kawa i ka Poaha nei, ua make o L@wai, he keiki i hoopaa ia ilaila no ke kali i kona hookolokolo ia ma ka hewa aihue moa.

-

Ua lawe aku ka moku kialua Ge@ H. Douglas no Kapalakiko inehinei, ia 4,241 @k@ kopaa no lakou ka waiwai @@ he $19,664.

-

Eia ma ko makou ha@pai kahi e pai ia nei o ka @uke papa inoa o ke koho @arota.  He buke nui ana keia aohe i lihi launa aku.

-

Eia ke hauwawa wale ia nei, e malama ia aku ana he haiolelo kuikawa no ka ninau hoohaiki i na Pake ma ka hoololi ana i ke Kumukanawai.

-

O ka nui o na dala a na Ekalesia Euanelio i hookup@ ai i ka makahiki i hala e pau ana i Mei 15, o na ano a pau, he $32,050. 16.

-

Lehulehu ko kakou mau kamaaina i hu@@ hoi mai ma ka Mariposa o ke ahiahi Poaono i hala.  Mawaena o ia mau poe, o Mekia S. Nowlein a me kaikamahine kekahi i huli hoi mai.

-

A ka la 13 o keia malama, e haalele aku ai ia Kapalakiko ka Australia a holo mai no keia awa, a e pau mai ana i ka hoi maluna o ia mokuahi kekahi mau kamaaina o kakou nei.

-

O ka h@ina o na nupepa o na ano a pau e pai ia nei ma Amerika holookoa a me Kanada, he 27,107 ka h@ina, he oi o 707 no na malama he 12 i hala, a he 7882 hoi iloko o umi makahiki i k@@ewa aku la.

-

Ma ka mokuahi Mariposa i loaa mai ai ka lono o ka make ana o Kauka lio Jos. Bredie, ma Colorado, Amerika, Augate 17.  He kaikuaana oia no ko kakou kauka Berodi e ohohia nui ia nei e na kanaka a pau.

-

Ma ka la mua o Okatoba nei, e hoomaka aku ai o Mr. W. H. Paine he malihini hou loa mai Enelani ma@ i ke kulana he luna nui no ka Hui Alahao Hawaii.  Iloko o keia mau la, ke hoomaamaa nei oia i ke ano o kana o@hana e auamo aku ai.

-

Ma Kapalikiko, Augate 20, ua make aku la ia kekahi o na kamaaina kamaaina kahiko o Honolulu nei, oia o T. R. Foster.  He 32 ka nui o kona mau makahiki o kona noho ana i Hawaii nei.  Ua hoohapa ae na moku holo piliaina i ko lakou mau hae i ke Sabati i hala.

-

Ke manao ia nei e kekahi hu@ Geremania, e eli ia i lua-pao a puka ma kela aoao o ke kuahiwi o ka mauaa Alapa, a e hiki i ke kaamahu ke holo a p@ka ma kekahi aoao iloko o Auset@ria me Italia.  Ke holopono keia hana, oia ke kokoke ana o Geremania e kiei i ke Kaiwaenahonua iloko o ka wa kaua.

-

O ka hookuku kinipopo mawaena o ko ka Nipsi@ hui kue ia Kaiulani i ka auwina la Poakolu nei ma ke kahua hoopapa @oho o Makiki, ua eo i ka Nipsic he 10 a lakou puni i ko Kaiulani he 9 wale no.  O kahi hui kinipopo oki loa keia mai ka hoomaka ana mai o keia kau paani a hiki iho la i ka Poakolu nei.

-

I ka wa a ka la e kikiki ana kona wela ma ke awakea o nehinei, ia wa no i lohe ia aku ai ka @eo mele hokiokio a ko makou mea hoomaemae hale, oia o T. Pa-la-si, ua hele a nukee kona waha, a i ka pau ana o kana hokio, ua pane mai la oia i kekahi o makou, heaha kau ninau ana?  heaha kau nou ana ia'u.

-

Ua kipa aku makou ma ke k@@na hana o ke keiki Hawaii huki niho noeau, a ua pahola mai la oia i na hoike ike ana o kana oihana, a e like me ka maemae o kona rumi hana, pela no ka maemae o kana mau laau lapaau niho huki hoola hikiwawe.  A in a ua hoohewahewa oukou i kona inoa, e alawa ae ma ke alap@@ o ka rumi Loio o Kaulukou, a e ike no oukou i ka inoa o Elias Kaululaau Wright.

-

O ke @@@ o ke kaa@ahu a@ahao @@@ @@@ ma Oahu nei oia ke @@@ o ke kaamah@ o ka H@i Alahao o Oahu nei i hookani i ka Poaono i ka hora @@ @5 kakahiaka.

-

Ua hookolokolo ia imua o ka Aha Hoomal@ ma ke kakahiaka Poalua iho nei ke kanaka hookele a me ke kanaka ohi dala o ke kaa al@hao helu @ o ka hui alahao Hawaii mam@li o ka lawe a me ka hoo@ku i na ee pakeke me ka @aiki@i ole ua hoopaiia laua he $25 a me @2 @@ pakahi.  Ua hoohalahala na mea i hoop@@ ia imua o ka Aha Kiekie.

-

Ua paa i ke kanu ia he kokoke e haneri @ka aina @oe ka p@@@p@@a k@ o ka ma@iko hou o Holualoa, Kona Akau, Hawaii, a ua makaukau no ke kanu he kan@wa@@ paha eka hou ae, a ua lohe ia @@ w@@@ @ @@@@@ua @ona o ka la ke kauo@a ia ana i Geremania no keia mahiko.  A ke @p@ la na on a mahiko e loaa ana i ke @@ ko m@a he 1,500 @ona k@paa Nui kela.

-

He e@wa @akai i ho@o aku no lalo o Moanalua i ke ahiahi Poakolu nei, a ua loaa pono aku n@ Pake @@waiwai e h@i@m@ nui ana iloko o ka hauoli kiekie o ka lakou hana walea.  I ka wa i ho@ ia ai ua nui na hana keaka i hoike ia mai i na maki o ke aupuni, ma ka lele ana, ka m@@ ana, ke pa@emo ana, a me ka h@h@a ana o ko lakou mau lauoho i ka l@ma o na makai.  He ekolu o lakou i paa pio mai, a o ka nui aku, ua ahai aku la ka p@p@hi.

-

NA MOKUMAHU.

-

            He mahina amaamau keia o na mok@@ah@ holo kuwaho e kipa mai ana i ko kakou nei awa a me ka holo ana aku.  He ekolu moku e ku mai ana, oia ka O@eanic ma ke ala no Iokohama, Poalua Sepatemaba 17; Australia no keia awa, Poalima 20; Zealandia no na Pan@laau o ka Hema, Poanono 28.

            O na moku e haalele ana ia Honolulu nei no Kapalikiko, oia ka Alamed@, Poaono 21; Australia, Poalima 27.

-

KA HOIKEIKE O NA AUMOKU KAUA O ENELANI.

-

            I ka la i hiki aku ai o ka Emepera opio Wiliama o Geremania i Enelani, ua hoikeike ia aku imua on a ka ikaika piha o ko Enelani mau aumoku ma ka moana, no lakou ka huina i hiki aku i ka hookahi haneri moku o ka papa ekahi, a i hoopiha ia e na koa i hiki aku i ka iwakaluakumamalima tausani, he hapa wale no ia no ko Enelani mau aumoku pale kahakai me ka helu ole ia o na moku e ku kiai nei ma kona mau panalaau a puni ke ao nei.

            Ma keia komo ana aku o ka moku o ka Emepera opio ma ke kowa o kela huina moku e ku lalani ana no ka hoohanohano aku iaia, akahi no oia a ike@aka iho la i ka ikaika piha maoli no o Enelani ma kona mau kapakai, a he mea kanalua a kekahi aliikoa Amerika i kona wa i hiki aku ai i ke awa hoolulu moku o P@tamuta, ua hai ae oia,- he mea paakiki no na moku o Europa holookoa ka hoao ana e kailiku ae ia Enelani mai kona mau kapakai ponoi, mamua o ko lakou loaa ana mai me na hoo@li kaua hahana loa mai keia mau aumoku helu ekahi mai o keia au hou e hele nei, i hoolawa ia a lawa me na mea make e haulehia ai ka enemi iloko o ka manawa pokole.

-

KA HUI ALAHAO.

-

            No ka pomaikai o ko makou mau makamaka holokaa alahao, ke hoopuka ia aku nei ka manawa holo o na kaa i hoololi ia penei:

            Haalele i ka uwapo no Punahou- (ma na alanui Papu me Beritania), manawa, 6:48, 7:28, 7:55, 8:25, i kela a me keia hapalua hora.  Kaa hope 8:55 p.m.

 

Haalele ia Pawaa no ka uwapo---(ma na alanui Beritania me Papu). manawa, 7:336, i kela a me keia hora. Kaa hope 8:36 p.m.

Haalele ia Punahou- (kihi o alanui Beritania) ma na alanui Beritania, Papu a me ka uwapo, manawa, 6:05, 6:35, 7:05, 7:39, 8:09 a.m., i kela a me keia hapalua hora.  Kaa hope 9:09 p.m.

Haalele ia Punahou (halekula)- (no na alanui Beritania, Papu a me ka uwapo, manawa, 8:06 a.m., i kela a me keia hora.  Kaa hope 9:06 p.m.

HOOLOLI MA NA ALANUI NUUANU A ME PAPU.

            Haalele ia Pauoa no ka uwapo- manawa, 6:22 a.m., i kela a me keia hora.  Kaa hope 8:22 p.m.

            Haalele  ia Pauoa no ka uwapo a me ka Hotele- (ma na alanui Kula me Papu), manawa, 6:37 a.m., i kela a me keia hora.  Kaa hope (no Punahou) 9:37 p.m.

            Haalele i ka uwapo no Pauoa- manawa, 7:02 a.m., i kela a me keia hora.  Kaa hope 8:02 p.m.

            Haalele i ka Hotele no Pauoa- (ma na alanui Alakea me Papu), manawa, 7:04 i kela a me keia hora.  Kaa hope 9:04 p.m.

 

KO NA AINA E.

@(ship)@

Lono o ke Ao Holookoa

-

Ke Kai Lawaia o Berini

 

            Ma na lono o ko na aina e i loaa mai nei ma ka mokuahi Mariposa, oia no na mea e pili ana i ke@a hoopaapaa o ke kai lawaia o Berini.

            Ua hop@ hou ia mai nei he elua moku lawaia Beritania e ka moku Amerika Richard Rush@ no ka lawaia k@e i ke kanawai o ke Kai Berini @ Amerika i hookapu ae nei i ke ao ho lookoa, a ua hoo@na ia  aku no ke awa o Sika.

            Ke hoomakaukau nei ke Aupuni o Kanada no ka waiho aku i na koi i ke Aupuni o Amerika ma Wa@@@etona

            O ka pane ma ko Enelani aoao i loaa mai nei i ke Aupuni Panalaau o Kanada, ua hoole o Enelani i ka hoo@na ana mai i kona mau aumoku no ke akeakea ana i keia ninau pili lahui kalepa mawaena o Amerika a me Kanada, a hiki i ka wa e hooponopono ia ai ke kulana o ke aoao koi me ke Aupuni o Amerika.  Ua loaa ae keia lono i ke Kuhina Nui ma Kanada mai @@dana mai.

Heihei Moana.

            Ma ka auwina la Poakolu, Augate @@ i hala.  ua haalele iho na mahimahi eha o ka moana A@elanika i ke awa o Nu Ioka, oia ka Tatenika o ke Laina Hoku Keokeo, Kulanakauhale o Nui Ioka o ka Laina Inamana, Sa@@ o ka Laina Geremania Akau, a me ke Kulanakauhale o Roma o ka Laina Hele uma.  O ke awa o Li@apulu, enelani, oia ka pahuhopu o keia heihei hookuku malalo o ka ikaika ho@nee o ka mahu.

 

NA LONO HUIKAU.

            Eia ke hooponopono nei o Malietoa i kona aupuni e like me kona make make, a ua haalele aku la na Geremaina i ko lakou akeakea ana e like me ko ka wa i hala.

            Ua hookui ae ka uwila i ke towela kiekie o Efela ma ke kulanakauhale o Parisa, a aole nae he wai i hoopoino ia.

            Ua hoopai ia mai nei ka moho kuikui puupuu o Amerika John L Salivana he 12 mahina hoopaahao ma ka hana oolea, aka, ua waiho ia aku he hoohalahala i ka Aha Kiekie o Misisipi, a nolaila, ua hookuu ia oia ma ka @ela o hookahi tausani dala.

            Ua hoao ia mai nei ka holo o ka moku hao hou o Amerika "Charleston" a ua ike ia he 19 mile iloko o ka hora hookahi.  Ma Kapalikiko ae nei no kona wahi i kapili ia ai.

            Ua make mai nei o Lui Moleka, ke kaikuaana o Von Moleka, iloko o kona mau la kanikoo o 85 makahiki.

            Ua hanau mai nei kekahi wahine negero o Makaleka Hanarita ka inoa, ma Amerika, he mau kaikamahine mahoe elua, he hookahi kaikamahine keokeo loa, a o kekahi hoi he eleele a ka launa ole.  Kupanaha keia wahine.

            Ua waiho aku o Generala W. H. D@mond i kona kulana Komisina o na Paka, mamuli o ka nui hewahewa o na hana @li iho maluna on a, e pili ana i ka (Mint) oihana hana dala o Amerika, nolaila, ua nele oia i ka manawa e hiki ai ke nana i kekahi mau hana e aku.

            Ua hoololi ia ka olelo hoohoo e ahewa ana ia Mrs. Maybrick o Enelani e make, ma ka hoopaahao ana a pau ke ola; a eia no hoi ke hooikaika ia nei e noi hou aku no ka huikala loa i ka mea i ahewa ia.

            Ma ka la 22 o ka malama i hala, ua waiho ae ke kakauolelo o ke Keena Kaua Moana o Amerika imua o na p@e kapili moku e kapili ia i ekolu mau manawa hao no ia aupuni:  O ka lilo no ka moku mua, he $700,000, a o kekahi mau moku iho, ma ka $1,000,000 pakahi.  O na koho i waiho ia mai, he $780,000 a me $1,225,000, nolaila, ua hoole ia aku na koho a pau.

            Ke laha nui loa la ka ma'i lepera ma Kapalikiko, a ua lilo i hana nui na ka Papa Ola a me na kauka lapaau ka imi ana i na mea e hiki ai ke pale aku i keia ma'i weliweli.  Aia maloko o ka halema'i he 10 ka nui o na poe i loohia maopopo i ka ma'i lepera, a aia ke p@ mahuahua la i kela a me keia la.  Ua kauoha aku ka Papa Ola i ka poe e noho ana ma ke @@@@@ o na pake (Chinese Town), e haalele iho lakou ia mau wahi, oiai he makemake ka Papa Ola e wawahi ia poe hale.  Ua loaa @@@ @@@@@@ @@@@ @@@@@@ @@ @@@@@@ @@ @@ @@@@ @@ @@ @@ @@@ @@@ @@ @@@ m@a mau a @@@@ ma ke kulanakauhae o Nu Ioka.

            Ua hooholo o Claus Spreckles on a @@@@@@ o ke Kulaokamaomao a on a h@@ o ka hale hoomaemae k@@aa noi o

 P@@depiep@@ e p@p@@@@ i na hale hoomaemae k@@@@.  O ka nui o na @o@a k@p@@ e hiki ana ke hoomaemae ia iloko o ka hale hookahi he 4,000,000.  O ka @@@@ no keia hapai ana i ka hana, aia mawaena o $4,000,000 a me $5,000,000.

-

NA HUI KINIPOPO HAWAII.

-

            O keia mau @@@@@'@ malalo iho, oia ka papahelu i haawi ia ai na paani a me ka lanakila e keia a me kei hui, i ka Poaono e pau ana i Augate 31, 1889:\

-

Hui.                 Lanakila    Haule       H@ina

-

Kamehameha  4                     3          7

Hoku               6                      1          7

Hawaii             2                      3          7

Honolulu         6                      1          7

Kai@@@@   0                      8          8

-

            Ma ka hookaka kinipopo malama ia i ka Poaono ia 31 o Augate nei, mawaena o na h@@ Honolulu a me Hawaii ua lilo aku ka lanakila o ke kahua m@kon@oko i ka hui Honolulu he 7 puni i ka 6.

-

HE MAKE WALOHIA

-

E ka Nupepa Kuok@a:  Aloha oe:-

            E olulu oe e lawe aku i kela mau huaolelo walohia e kau ae la maluna a hookomo iho ma kou kino lahilahi, a nau hoi ia e hoaiai ae imua o na kini makamaka o ka mea i haalele mai i keia ola ana, i ike mai ai lakou a pau e noho mai nei na kihi eha o ka aina aloha.

            Ua oluolu i ke Akua mana loa ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o ka mea i aloha nui ia Mrs. Sallv Alex. Adams ma ka la 24 o Augate 1889, a waiho iho la i ke kino lepo na ka ohana e kumakena me ke kaumaha ma keia kae o ka l@akupapau.

            Ua haalele iho oia i kana mea aloha he kane, ia makou hoi kona mau kaikunane aloha, na makua o makou, ka ohana a me ka lehulehu e kanikau kumakena aku nona ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make, a hele kohana aku la oia i ka oppu o ka honua i ke ala hoi ole mai, kahi hoi a na mea a pau loa e hoi aku ai n ka wa mau loa.  Heaha la ko ke kanaka ola?  He mahu no ia i pu-a ae a nalo aku, pela i nalo aku ai kuu pokii kuahine, aole oia e hoi hou mai.

            Ua hanau ia o Sally Alex Adams ma Honokohau, Kaanapali, Maui, i ka la 15 o Dekemaba 1871, na Alex Adams me Mrs. Maria Adams.  Mare oia me Edward K. Kahiona i ka la 30 o Mei 1888, a mahope koke iki iho no oia manawa ka hoomailio ana a ka ma'i i kona kino lahilahi.  Ua nui na hooikaika ana no ke ola, aka, aole nae e hiki, no ka mea ua oi aku ka ikaika o ka huki ana o ka make mamua o ke ola

            Ua hele o Mrs. Sally K. Kahiona i ke ala hoi ole mai me na huaolelo walohia i waiho iho mahope nei, oiai oia i ike iho ai o kona wa hope loa ia ma ka la mamua iho o kona haalele ana mai oiai ke poluluhi o ka make e pahola ana maluna o kona puuwai palupalu, a ua puana ae la oia i keia mau huaolelo aloha penei:

            "E papa, he wahi mea uuku koe o'u a puana hou ae la no ia, o ka lua ia, e pepe, a waiho iho la kona kino me ka mauleule, ma ke kakahiaka nui o ka la i hai ia ae la maluna mamua iki o ke kii ana mai o ke Akua i kona hanu hope loa, ua puana hou ae la oia me keia mau huaolelo, oiai hoi au ma kona aoao:

            E kunane, hele mai nei hoi au a po@li, a inu ae la oia i ke kiaha wai a waiho aku la kona kino me ka oni ole, ua lele ke aho, ua pau, ua hoi i ka mea nana i hana mai

            Ua hoolewa ia kona kino lepo ma ke ahiahi Sabati me ka @uakai @ni i malama ia e na keiki puhi ohe i noho poo ia e @no. Kama, ua mele mai lakou me ka malie a walohia, a waiho aku la ke kino lepo o kuu pokii i ka opu ana ole o ka honua, na ke Akua no i hana a nana no i lawe aku.

            Owau iho no me ke aloha pokii.

                                    Daniel A. Alexander.

Puunoa, Lahaina, Maui, A@g. 26, 18@9

-

JOHN KALAMA.

 

He Loio Imua o na Aha a pau o keia Aupuni.

HE A@ENA HOO@A@O PALAPALA NO KA MOKUPUNI O MAUI.

-A HE-

Luna Haawi Palapala Mre no ka Apa na o Makawao.  A e hooko ia na Kauoha pili Kanawai mai na Mokupuni mai.

 

E loaa no au ma ko'u Keena Hana ma Makawao, Mokupuni o Maui.

2249-@@@

 

-

HOOLAHA HOU

-

 

No ke Kuai.

-

            E kuai i aku i na poe e makemake ana he h@@@ a me ka puhale me Iw@@@, Honolulu.  O ka nui o ka hale, he @ rumi @@@ me @ rumi @@@@, rumi nui o waena a me luna.

            He hale kuke me auau, hale @@o me kaa.  a ua hoopuni ia ka pa me na kumulaau o na hua ai.

            Kuai ia aku e W. C. Akana mai a Puu k, ma kekahi palapala i kakau ia i Feb. 27, 1882, a i kope ia ma ka buke @3, aoao 266-7, a mai a Akana i kuai ia aku ia J. M@ Monsarrat, ma ka la o o Aper@la, 1889.  O ka palapala i kope ia, aia ma ka buke 112, aoao 420.

            Koho, $1900.

            E ninau ia

                                                J. M. MONNSARRAT,

                                                            (Maunakea).

            Alanui Kalepa.

                                    2247 @@

-

HOOLAHA HOOKO MORAKI

-

            Mamu@@ o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi pulapula moraki i hana ia mawaena o D. H. Himeni a me Kalani kana wahine mare o Pelekunu, Mo@@@ ai @ ka aoao mu@ me Mary Parke@ o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 11 o Okatoba, 1884, i kakau kope ia ma ka buke @@ aoao 254, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu a@@@e  o kela moraki, i ahoi ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, al@@l@, e hoolaha ia aku ai na aina i hoike ia ma ia @io raki no ke ku@ala  ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la

9 0 SEPATEMBAMA, 1889,

hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoa kaka no keia mea.

            Hanaia ia i keia la 13 o Augate, 1889.

                                                MARY PARKER,

                                                            Mea Moraki Mai.

            Penei na aina i moraki ia:

            O kona mau pono a me na kuleana a pau i hoike ia maiuna o ua aina nei ma Peleula Honolulu, Oahu.  i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 2685 Kuleana 1739 ia Kaui, nona ka ili o 526 anana, a oia no kahi i hoolilo ia aku ia D. H. Himeni i olelo ia ma kekahi palapala a Papa, i hanaia ma @a la 6 o Ape@@la, 1888, a i kope ia ma ka buke 90 aoao 253 me 254.

2246-4t

-

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

-

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Luukia (w) a me Kaulahea, kana kane mare, o Kahana, Koolauloa, Oahu, o ka aoao mua, a me Carrie Cas@le, o Honolulu Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 28 o Dekemaba 1883, i kakau kope ia ma ka buke 85, aoao 278 me 279, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu ae'ike o kela moraki, oia hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas.

F. Morgan. ma Honolulu, ma ka la

16 o SEPATEMABA 1889

hora 12 o la la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

            Hana ia i keia la 20 o Augate 1889.

                                                            CARRIE CASTLE,

                                                                        Mea Moraki mai.

            Penei na aina i moraki ia:

            1  O kela mau wahi a pau i hike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 1432, L.C.A. 5318, ia Kamakuku, nona ka ili o 4 65-100 eka e waiho la ma Kahana, Koolauloa, Oahu, a i hoolilo ia ia Luukia (w) i oleloia ma kekahi palapala i kope ia ma ka buke 45 aoao 376.

            2  O kela mau wahi a pau e waiho la ma Kahana, Koolauloa, Oahu, i hoike piha ia ma ka Palapala Sila Nui 1309, L.C.A. 5702, ia Kukuiholoholo, makuakane o Luukia (w) i oleloia, nona ka ili o 2 65-100 eka.

2247-4t

-

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

-

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena  o Kailioha (k) o Waiolimu, Honolulu, Oahu, o ka aoao mua, a me Mary Parker, o Honolulu i oleloia, o ka aoao elua, ma ka la @ o Sepatemaba 1884, i kakau kope ia ma ka buke 91, aoao 267 me 268, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, o@a hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia kau na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Ja@. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la

16 o SEPATEMABA 1889.

hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo h@@kaka no keia mea.

            Hana ia i keia la 20 o augate 1889.

                                                            MARY PARKER,

                                                                        Mea Moraki mai.

Penei na aina i moraki ia:

            O kela mau wahi a pau e waiho la ma H@@naa, Kau, Hawaii, i hoike piha ia ma ka Palapala Sila Nui 816, ia Kelii, nona ka ili o 39 40-100 eka, i hoolilo a la Kaihoha i oleloia ma ka palapala a Kapunahele (w) i kope ia ma ka buke 78 aoao 301.

            A pela no hoi me kela mau wahi a pau e waiho la ma Okoe, Kona, Hawaii, i ho@ke ia maloko o ka Palapala Sila Nui 1461 (G), ia Kekapa, makuakane o Kailioha i oleloia, nona ka ili o 77 @@@ eka.

2247-4t

-

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

-

            Oiai, ua hoonoho ia ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono no ka waiwai o D. P. Haehae o Luluk@@, Koolaupoko, Oahu, i make, ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau a ka mea i make i aie ai, e waiho mai i ka lakou mau koi i hooiaio ia, in a ma ka moraki a ano e ae paha ma kona keena ma Aliiolani Hale, Honolulu, iloko o na malaeono mai ka puka mua ana o keia olelo hoolaha, o @oole loa ia ua mau koi la, a o ka poe a pau i aie iaiai a e paa ana paha i kekahi mau waiwai on a, ke noi ia aku nei lakou, e uku koke mai i ka aie a e hoihoi mai i ua waiwai la i ka mea nona ka inoa malalo iho.

                                                SAMUELA ONEHA,           

            Lanahooponopono o ka Waiwai o D. P. Haehae.

            Honolulu, Augate 18, 1889.

2246-5@

 

HOOLAHA HOU

 

            Aha Hookolokolo Kaapuni Apana H@@ o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o @s. @@@@@@@, Sr., i make kauoha ole, ma ke keena.

            Ma ka heluhelu a me ka wai@@ @a ana mai o ka Palapala Nui a Mahiki @@@@@@@@, e ho@@@ ana ua make kau @@ ole o Joseph @@@@@@@ Sr.  no Wai@@@ Maui ma Waika@@ i ka @ @@ @ @@@@@@@ 1889, a e n@@ ana e @@ @@@@ ia ka Palapala Hook@h@ @una Hooponopono Waiwai iaia

            Ua kauoha @, o ka

Poaha, Oct. 19,

1889.

ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka ma nawa i koho@a no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka hale Hook@@@@@@@ ma Wailuku, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke k@m@, ina he ka m@ oiaio ao lakou e ae ole @a ai @@ @@@ la.  A o ke kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA, Nupepa ma Honolulu.

            Kakau@a ma Wai@@@@, K@ Hawaii Pae Aina Augate 20. M.H. 1880.

                        GEO E. RICHARDSON

            Lunakanawai Kaapuni A@ana K@@@.

2240 @@

-

Hoolaha Hui.

-

            MA @@@@@@@@ (whole section needs to be looked at because nothing is readable)@@@@@@@@@@@

 

KA HUI KALEPA HAWAII

 

ma ka la 25 @@@@@@ 188@, a @@ manawa @ a hookamu ia ka Hui, a ua @@@@ @@ @@@ @@ Luna N@ e @@@

 

Pe@@@@ @@ na a Puuk@                                    H@@@@ @@ @@

Hopoe Pere@@@@@@                               @ K. K@@@

Kakauolelo                                                      @ K@@

Luna HOO@a                                                M. K K@@@@@@@@@@

Luna Nui.                                                        W. H. @@@@@@@@

 

            A ke hoolaha hou ia aku nei @@ @@@, mam@@@ o na olelo o ka Palapala H@@h@@, aole n@@ paa kekahi on a no @@ aie o ka hui mamua aku o kona aie no kona mau mahele p@@@@.

                                                                                    J. KUA,

                                                                                                Kakau@@@@@

            Honolulu, Augate 2, 1889.

2247-4t

-

HOOLAHA HOOKO MORAKI

-

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o J S Nahin@ me S Paulo o Puko@, mokupuni o Molokai, o ka aoao. mua, a me Robert R H@nd o Kohala, mokupuni o Hawaii, o ka aoao elua, ma ka la 22 o Febe@@@@, 1886, i kakau kope ia ma ka buke 100, aoao 80 me 81, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia ana o ka ukupanee, nolaila, ke hooiaha @a aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, e hoolaha ia aku ai na aina i hoike ia @@@ ia moraki no ke kudala, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka

 

LA 16 O SEPATEMABA

 

hora 12 o ia la.

            Aina ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoaka@a no keia mea.

            Hana ia i keia ia 20 o Augate, 1889

                                                ROBERT R. HIND.

                                                                        Mea Moraki Mai.

-

            Penei na aina i moraki ia.

            1- O kela wahi a pau e waiho la ma Halawa, mokupuni o Molokai i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 61@@. @.@ A 8910 ia Kawainui, nona ka ili o 2 96. 100 eka, i hoolilo ia aku ia J. S. Nahinu ma kekahi palapala o ka @@ea kuleana, a i kope ia ma ka buke @@, aoao 434.

            2- O kela wahi a pau i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui, I. @. A@ 501@ ia K@keok@o, he @ eka @ waiho la ma Papoloa, Molokai i hoolilo ia aku ia Nahinu ma ka palapala i hoike mua ia ae la maluna.

            3- O kela wahi a pau e waiho la ma Waialua, Molokai, nona ka ili o 35 75-100 eka, i hoolilo ia aku ia S Pau@o ma kekahi palapalaa S B Dole @@ @@., na kahu malama waiwai o Lunalilo, @ kope ia ma ka buke 72, aoao 73.

            4- O ka akahi hapaha i mahele ole ia o kela wahi i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 6335, I. @ A 636@ ia Paakai, nona ka ili o 3 eka, 7@ @@@. @ hoolilo ia aku ia S Pualo ma kekahi palapala a Keka, i hana ia i Febetuari 19, 1884.

            5- O kela wahi a pau i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 6@@4, I @ A 172 ia Kahopukahi, nona ka ili o 6 eka, 32 per. e waiho la ma Honoulimaloo, Molokai, i hoolilo ia aku ia Nahinu ma kekahi palapala a Kamealoha, i han@@a Feberuari 7, 1885.

            6- O ka hookahi hapalua o ka apa na 3, Palapala Sila Nui 6996, I. C A 3496 ia Kahuapahipahi, oia ka aina e waiho la ma

Wailuku, Mai, i hoolilo ia aku ia Nahin@ ma kekahi palapala a Loe, i hana ia ia Iune 17, 1885.

            7- O ka hookahi hapalua o kela wahi e waiho la ma Waialua, Molokai, nona ka ili o 54 66-100 eka, i hoolilo ia aku ia Nahin@ ma kekahi palapala a S B Dole et al.  i kope ia ma ka buke 76, aoao 410 me-

            8- O ka halekuai o ka mea moraki e k@ la ma Waialua, Molokai.

2247 4t