Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 36, 7 September 1889 — KELA ME KEIA [ARTICLE]

KELA ME KEIA

Hc anaina hooluana ko ka mokukaua N)psi« i ka auwina )a Poaha r.ei I keia la ka paani hope loa o keia kiu kinipopo. Ua hiki mai nei he mau lako kukulu hale hou no Alani me Robikana. He kudala ko keia ahiahi ma ka hale kudala o Mogana, alanui Moiwahine. Ua bele aku no na Koolau ko kakou Kuhina Kalaiaina 1 keia pule iho nei. A keia Poakahi ae, e hoomaka a» ke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaiabao. Kupalaka mau na hewa opiuma imua o ka Aha Hoomalu i keia mau pule. I ka auwina la onehini i huli hoi mai ai ka Malulani mai na awa mai o na Kau, Kona a me Maui.

Hana mau na keiki puhi ohe i keia mau ahiahi 1 ke puhi ka lakou mau ho-keo-lea. Ua hoololiloli la ae nei ka manawa holo 0 na kaa alahao huk'i holo hoki mama loa me ka paupauaho ole. Ke hulihoi hou mai nei ke aliiwahine o ka po me kona malamalama konane maluna 0 ke kulanakauhale alii nei. He 14 haumana o ka papa ao kula malama buke a Mr. P. C. Jont's i hoala ai ika po Poakahi nei ma ka halehui o ka V, M. ('. A. Ke aa hou nei o Kaiuhni e paani kinipopo hou me na keiki o ka Nipasika, no ka mea 0 laua e loaa ana ka helu haahaa loa. Ua mare ia mai nei e kekahi kahunapule ma Kikako, he 10 wahine haole ika lakou mau kane Pake. He uleu ia, he 1

I ka Poaha, ua kii ia mai la ke kai kamahine bebe muli a M. Kolopana n lawe ia aku la ma ke alahele maa mau oko ke kanaka ola ana. Aloha ino oia.

A ka la 17 0 Novemaba ae nei, e piha ai ke 87 o na makahiki o ka makua Rev. Lowela Kamika. Koiuiu no kela mau makahiki o ke ola una ma keia ili honua.

Ma ka iwakalua-kumamaono o na hoike aka Ahahui Euanelio Hawaii, i ike ia iho ai, o ka nui o na hoahanau Hawaii ma na ekalesia a puni ka Pae Aina, he 5,747, a 0 ka nui 0 na loaa no ka makahiki i hala, he $32,050.16. Mahope aku o ka la hope o Sepatemaba nei, e lilo aku ana ka Luna Hoo hana oke Aiahao Hawaii ia Mr. W. Haine, he haole hou loa mai Enelani mai ma ka Mariposa mai 0 kela pule aku nei > He hookahi uuaani kapuai koa a ka l-ikelike 1 lawe mai i ke Sabati 1 hala. 0 kekahi keia 0 na laau waiwai loa o Hawaii nei no na lako hoonani ona hale.

No ke kapili ana 1 Halekula Kahunapule hou maluna 0 ke kahua e ku nei i keia wa makai iho oka hale paikau o Manamana, ua waiho ia mai na koho hke ole malalo iho, a ua lilo i ka mea koho haahaa J Ouderkirk.

0 ka nui o na make 0 Honolulu nei no ka malama o Augate i bala, he 24 Hawaii, 8 Pake, 3 Pukiki, 2 tteritania, » Amenka ahe 1 ona labui e ae. A oka huina a pau he 40. Mai leko mai 0 keia heluna he 15 poe make me ka lapaau ole ia.

Eia ke laha nei mawiena o kekahi poe Pukiki malalo mai o Puowaina, k§ ulaliii. Ua pau ike puhi kukaeP«le ia na hale ma ia wahi. O ka bapanui o na keiki i loaa i ua mai nei, ua kala ka wa koikoi, a he hookahi ma'i e ki«i ia nei i keia wa, a o na keiki i loaa, *»a papa ia aole e puka mai e hoohuime. ko waho nei poe. Ma na lono i hiki ke hoomaopopo ia y ua lawe ia owikeia ma'ie na Pukiki mai Hilo mai

Hookwhi paa mare i hiouu - al ' , wae nci 'ka !'o»ha nei. ' " K h,ki ,nai ana he kuenu , K t . no ka hana Pukiki mai Mad:ra mii . He ma-i 1» ku wai e mai no keij oia mokukaua Beriunia r:at o ;ist no * —- • % ._ I keia l'oakah, ae e wehe U ai ke kula 0 p "n»hou no ka makahiki ao mua. oka moku In'.ii o ia kekahi mau lealea oke awa o Honnhlu m-, i na poe puni ho!o moku. Ika Poakahi o keia H uie aku e hoomaka ai na kula Aupuni o ka Pae Aina mai H*waii a ka welo'na a ka ia i Lehua. Ma Kawa i ka Poaha nei, ua makei o Liwai, he kjiki i hoopaa la i!a»U n J ke kali i kona hookoloko!o ia ma ka hewa aihue moa. Ua !aw e aku ka moku kialua . H. I)-»ugijs no Kapjlakiko inehinei, ia 4,241 e<e kopaa no Lko i waivr<i i<. he $19,664. Eia ma ko makoii kahi e pai ia nei oka huke papa inoa o ke koho barota. He buke nui ana keia aohe i lihi launa aku. 1 _ Eia ke hauwawa w?le ia nei, e maiama la aku ana he haiolelo kuikawa no ka ninau hoohaiki i na Pake ma ka hoolo'i ina i ke Kumukanawai.

O ka nui o na dala a na Ekalesia Euanelio i hookupu ai i ka makahiki i ha'a e pau nna i M.i 15, 0 na ano a pau, he $32.050. 16.

Lehulehu ko kakou mau kamaaina i huli hoi mai ma ka Mariposa 0 ke ahiahi Poaono i hala. Mawaena o ia mau poe, 0 Mekia S. Nowlein a me kaikamahine kekahi i huli hoi mai

A ka la 130 keia malama, e haalele aku ai ia Kapalakiko ka Australia a ho lo mai no keia awa, a e pau mai ana i ka hoi maluna oia mokuahi kekahi mau kamaaina o kakou nei.

O ka huina 0 na nupepa o na ano a pau e pai ia nei ina Amerika holookoa a me Kanada, he 27,107 ka huina, he oi o 707 no na malama he 12 i hala, a he 7882 hoi iloko o umi makahiki 1 ku newa aku la.

Ma ka mokuahi Mariposa i loaa mai ai ka lono o ka make ana o Kanka lio Jos. Broilie, ma Coloraclo, Amerika, Augate 17. He kaikuaana oia no ko kakou kauka Bero'di e ohohia nui la nei e na kanaka 3 pau. Ma ka la mua o Okatoba nei, e hoom.ika aku ai o Mr. \V. H. Paine he malihini hou loa D)ai Enelani mai i ke kulana he luna nui no ka Hui Alahao Hawaii. Iloko o keia mau la, ke hoomaamaa nei oia i ke ano o kana oihana e auamo aku ai. Ma Kapalakiko, Augate 20, ua make aku la kekahi o na kamaaina kamaaina kahiko o Honolulu nei, oia o T. R. Foster. He 32 ka nui o kona mau makahiki o kona noho ana i Hawaii nei Ua hoohapa ae na moku holo piliaina i ko lakou mau hae i ke Sabati i hala.

Ke manao ia nei e kekahi hui Gere mania, e eli ia i lua-pao a puka ma kela aoao o ke kuahiwi o ka mauaa Alapa, a e hiki i ke kaamahu ke holo a puka ina kekahi aoao iloko o Auseturia me Italia. Ke holopono keia hana, oia ke kokoke ana o Geremania e kiei i ke Kaiwaenahonua iloko o ka wa kaua.

O ka hookuku kinipopo mawaena o ko k\ Nipsic hui kue ia Kaiulani i ka auwina !a Poakolu nei ma ke kahua hoopapa nioho o Makiki, ua eo 1 ka Nipsic he 10 a lakou puni i ko Kaiulani he 9 wale no. O kahi hui kinipopo oki loa keia mai ka hoomaka ana mai o keia kau paani a hiki iho la i ka Poakolu nei.

I ka wa a ka la e kikiki ana kona wela ma ke awakea o nehinei. ia wa no 1 lohe ia aku ai ka teo mele hokiokio a ko makou mea hoomaemae hale, oia oT. Pa-la-si, ua hele a nukee kona waha, a i ka pao ana o kana hokio, ua pane mai la oia i kekahi o makou, heaha kau ninau ana ? heaha kau nou ana ia'u.

kipa aku makou ma ke ktcna hana o ke keiki Hawaii haki niho noeau, a ua pahola mai la o»a i na hoikeike ana o kana oihana, a e Uke 'me ka maemae o kona mmi hana, pela no ka maemae o kana mau laau lapaau niho huki hoola hikiwawe Ainauahoohewahewa oukou i kona inoa, e alawa ae ma ke alapii o ka rumi Loio o Kaulukou, a e ike no oukou i ka inoa o ElUs Kaululaau Wright

j } o*e kaunahu alihao Oavj r,ei. o!i ke-;r :c o |«e kaa-nahu o ka Hu: A'ahao o Oahu | r '-« t h'X;kanj ika Peaoao. ika hcra I ' ' ! 5 kakahiaka l a h'.'okolokolo w imua oka Aha H ,oma;u ma ke kakahiaka Poalua iho r.ci iee kanaka r,.v.<ele a me ke kanaka oh' dasa o ke kaa auhao helu 2 o ka hui ūhhao Hiwaii mamuli o ka lawe a me * a j na ee pakeke tne ka ajki-ii ele ua hoopaiia bua he $23 a me $2 6c pakahi. L'a hoohalahala na 'i.ea 1 hr.c-'a u imua oka Aha Kiekie. La paa 1 ke kanu la he kokoke e haneri tka aira roe ka i-ulapu'a kx o fca maNiko hou o Ho!ualoa t Kona Akau, Hawan, a ua makaukāu no ke kanu he paha eka hou ae, a ui Lhe ia he Ui :A:.V.i!ua iona oka!a ke kauoj ia ina i Oeren»ania n j keia nmhiko. \ ke *-p'J ia na ona rr .ihiko e 'eaa ar.r» 1 ke 00 ko mua he 1,500 tona kr paa. Nui kela. He e wa inakai 1 ho-o ak-i no Ia!o o 1 ke ahiahi Posk.)'u r.ei, a ua )vaa {./ono aku n» Pake p: iwaiwai e h*iamu nui ana il >ko o ki hauoli kiekie o ka iūk ,u h.ina walea. Ika wa i hopu ii -ii i:a nui na hma keaka i hoike ia nni ī na makai o ke aupuni, roa k-i le!e an.i, ka m'lo ana, ke pa erno ana, a me ka h.hia ana o ko lakou mau lauoho Ika huui ona makai. lie ekolu o iakou i paa piu mai, a o ka nui kku, ua ahai aku la ka pupuhi.