Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 39, 28 September 1889 — KELA ME KEIA [ARTICLE]

KELA ME KEIA

Ua hiki mai nei hc mau kumukula hou no ka Pa|>a Hoonaauao. Hihia Baneko k» ka Ah.i Kiekie i keia i'oakahi ae. Ku ka paila hana ku haawe makou e oili aku nei i keia kakahiaka. Aia i Hilo ka bea hoalu kino pauhananuu kahi i hoikeike ai i ka rnea hiki i kona pausu kino ke wili a oniu. Kono mokuknna o ke awa hookuu heleuma o Honolulu nei i keia manawa e ku nei. Piha ohuohu ka Australia i na ohua mai keia awa aku i ka la inehine, no ka Ipuka Gula. Ua hoolauna ia aku o Adimarala Kimale me kona mau ukali imua oka Moi i ka Poaha nei. He elua ninau nui o ka la e nee nei i keia manawa: i—Kuikahi ine Pake; i -Waolani me lahepa. Hurrah ! Aia mauka o Niolopa kekahi mau akua eiiaholo iou afta, hele na maka a piheetero. Uoki kela hana seaka oke au pouli. Aia iluna o ka mokukaua Alaka ka hae Alihikaoa kiekie o jAkimarala Kimale kahi i welo ai a hiki i ka wa e ku mai ai o ka Mohikana. 1 ka Poakahi nei i hoolauna ia aku ai o Hon. Jno. L Stevens ke Kuhina Noho hou o Amenka ma ke aloaiii o Hawaii nei. W ahi a Kapena Walker i ana iho nei i ka hohonu o ka nuku o Mamala, he papapohaku maoli no ka honua holookoa mai kahi aoao a i kahi aoao, me na l'ohaka one ma na wahi kakaikahi. Mokumoku na kaulahao i ka hoao u ana e hookuu i ka Nipasika iloko o ke kai inehinei. K hoao hou ia ana i keia kakahiaka koni hoonee aku i ke kai hohonu. Ma ka mokumahu /ealanelia o keia Poaono, e lawe aku ai o Hon Widenunn e hoonaauao i kana mau kaika* nuhine elua a me kekahi o na moopui kekahi o na kula ma ka Panalaau o ka Hema. A makeahiahi Poakolunei, haawi ia ai be ahaaina aloha no ka l>oe hele ma ka hale noho ma Pawaa. Ua hana la mai kekahi mekini lele iluna o ka lewa, ma kekahi aha Fea nui e malama ia aku ana ma Kcrd County, ma ka ia 10 me 130 keia mahina, a 0 Mr. A AUbright oiakelele ana no elima hanert kapuai a haule ihv> ika honui. Ua olelo pu ae no hoi oia he hiki iaia ke holoholo iluna o ka lewa e like me ka hele ana maluna 0 ka honua paa me keia ano mekini ea ka lewa. Ua hookohu ia ae nei o Adimarala Haku C. T. Dogelasa, i Alihikaua nui no na aumoku Beritania o ka Panalaau o ka Hema ma kahi o Akimaiala birpax i hookiekie i haku elua no ka Aha Adimarala ma Enelani. Malalo 0 keia Akimarala i ao ia ai na keiki elua a ke Keikialii o Wale i ka holo* moku maluna o ka moku Bacchante i ka 1881.

Ua hoi hou ae nei 0 Keeki Be<cie i koipoei *a no ka mokumahu Kinau. No Hon. J A Cummins ka lio hAo kiau i hikumai ma ka Australia. Hc eiwa la 1 koe, ni ho mai keia Kau Kiure, Poakahi, Okatoba 8. Aloaloa mai nei na alanui i keu n»au la i na keiki sela o na mokikaua ma ko kakou nei awa. 0 w alter J<>nes. oia ke kakauolelo pokole oka Alia Kiekie, ma ka Aus tralu no ota i hiki niai Uahala aku no Maui \e Kaho Kula nui no kana oib*na makaala i ke ku lana o na ku!x Ma ka Lehua i lohe la n.ai ai he nui na kuaua e haule ala ma na apanao Hamakua. He ola ia. Piha pono ka hile keaka PaVe aohe wahi kaawale ro ka halawni makainana i inaiama ia i ke ahiahi Poaha nei. 1 ka Poikahi nei i hulihri mai ai ka mok'iknua Kkepikela, mai kana huakai pokole akii nei no Kauai. I keia la e ku mai ai ka mokumahu /ealanelia mai Kapalakiko mai, ma kona alamoana no ke Panalaau o ka Hema. Aia no ka puali keaka paele HikiSoia i ke o Mc)ebonc kahi i houhene ai me ka lakou mau han* hoomakeaka. O kela koa kiai i eha ai makai o ka hatari o Huehue 1 ke kipu aloha no ka hoi ana mai o ka Moi, ua make loa aku la 1 ia i ka Poaono nei. ———— 0 ke kau kinipopo hou malalo o ka hookele ana o ka hui kinipopo Hawaii e hoomaka ana la i Aperila o keia ma* kahiki ae. Kakahiaka nui wale ka Malulani i nehinei, no ka hoohui ana niai i kona mau ekeleta me ko ka Australia i heo aku no Kapalakiko. Ua hiki mai nei o Chas. Durmer, ka agena oka puali keka lio e hiki mai ana i keia pule ae ma ka mokumahu Kulanakauhale o Pekina. Hana mau na kuaua i keia mau kakahiaka e nokenoke nei. ke hele la ka maka o na luahine 0 pipipi i kau a mea 0 ke anu i Hauailiki. £ nana ae i ka olelo hoolaha o ke Kula Hanai Kniknmahine o Kohala. Ua kokoke e pau na hemahema, a e weheia ana ke kula ma ka la 140 Okatoba ae nei Ua puka ae nei ka a ka II amuku, e haawi ia na makana o $500 i j na poe e hoike inai ana i ka mea nana 1 pepehi kela Pake ma Kaalaea, Augate 3. Ua haawi ae o Kapena Wiseman o ka mokukaua Beritania Caroline he ahaaina hooluana maluna o kona nioku i ke ahiahi Poalua nei, a malaila pu aku ke Alii ka Moi. Ua loaa aku kekahi kanaka e waiho ana mawaho o ka hale inu rama Pakipika, ua make, a i kona lawe ia ana ma ka Halewai ua pohala hou ae oia.. Hc ona mai no ke kumu o keia. 1 ke ahiahi Poaono i hala, ua haawi ae o Paulo Isenebaga 1 kekahi papaaina no ka hanohano o na puali kinipopo Hoku ame Honolulu. Malaila ae ka Moi a me kekahi mau hoa eae i kono ia. O Mr. I>. F. Oilinahama ka makuakane nana i hoala ka hui alahao mahu o Oahu nei. oia ke kanaka hooko po* lolei i kana heohiki i na manawa a pau e pili ana i ka holomua o kana hana nui e auamo nei. He 13 mile i pau i ke kukulu ia o ka waea olelo moana ma ka aina mai Honolulu aku nei a H?nauma tna ka aoao hikina o keia mokupuni, a he 20 mile i kukulu ia ma Maui. Ma ka mo kupea Boene aku mai, he 700 pou no ka uwm e kau iho ai Ke nee awi wi nei ka hana imux Ma ka hora 101 m. oka Poalima, Sept. 20, ua hoohui ia o Henry Napua Baker o ka malu ulu o Lele, a me Maraea Kaulaweolani o Hamakna, Ha waii, ma ka home noho o Rickard ma Honokaa, e ka Rev. C M- Kamika wiwoole. E hahai ia ko laua ne ho mare ana. Ma ka la aa o Augate i hala iho nei, ua haalele mai i keia ola ana o John Kaleiopu, no Hilo Waiakea. He opio wale no oia nona na la he hookahi makahiki me hookahi malama roe na la keu mai na puhaka mai o Napeahi me kana £va. Ke komo pu aku nei ma kou m* olua i ka u pu ana no ka olua hua i haalele mai

L 1 ku keoh*. hui k;miy>p< rna ka inoi o Halea'll lolani. a «eia Poaono ae e uleie 21 me kj hui o T. H I>avi« ma ke kahua mat o Mak:ki Ua haawi ae o Hon. J. A. Cummin« » kekahi pasaaina hoomanao no kona huii hoi ana mii i ka home mai kana huakai ka; hele nei no ka hoikeike o P^n^a. Ika Poikahi r»ei, ua Kaa aku 1 na kiu o ka HaJe Dute, he 1.900 tini npiuma i!c k« o na pahu bare!a ukana r ki At.>tra!ia. Ao!e r,r, i kae n.ai oka opiun>a ' | Holo pukaka ae ana hoi kekahi !ic me ke laa o ka Panal- na 1 ke ahiah 1 Poukolu rei, ona hookui a me na ku wala, niake ! >a aku Ia ka l:o mai na p3 lapu i loaa rr.ai iaia. He paani Karikete ko keii auwina la ma Makiki, mawaena o ko Hon lulu nei rnau keiki a me ko na manuwa Beritania e ku .iei iloko o ke awa o Kou nfi. Ua hookohu ia aku o Kauka T. B. | Al'en, i kauka aupuni no ka apana o Flan.i. Maui Ma ka Likelike oka | Ponkahi nei oia i holo aku ai ma ke k.-,hua o kana oihana. I ke ahiahi nei, ma ka Hotele Hawa;i, ua malama ia kekahi anaina :ke a me hulahula Europa t no ka hoohanohano ana ia Akimaral.i Kimale o na aumoku Amerika. Ua ho; hui ia ma ka berita o ka mare e Rev. H H. Paleka, i ka Poaono i hala, o Mr. J. F. Mackinzie me Miss Neilie Keuter, no ka ua iani haahaa o Hana laua a elua. Ua hoopau ae nei ka Papa Ola i ka nila hookapu i na keiki hele kula o ka apana o Auwaiolimu, ina o kela puupuu ulalii i uuka ae ai rua o kekahi ke jki Pukiki malula. I ka Poakolu iho nei i puka ae ai ka Palekaiko 0 ka Pakipika, ka nui>epa hookaulana a wahaolelo nana e kukala >eo nui nei i ka nani o Hawaii i ke ao holookoa. Uluwehiwehi ka Hotele Hawaii i ke ahiahi nei i ke anaina hulahula i haawi ia no ka hanohano o \dimarala Kima le. Hee ka pilali ona lole ona alnkoa i ka malamalama o ke kukui uwila. 0 ka haawina nui i loaa i ke kannka oia ka huli ana i wahine nana. Ke mare oia, ua' pau kana huli ana. Mahope aku o ia manawa, na ka wahine ka huli ana aku i kahi haawina okoa. Ma ke /,eahndia e ku mai ana i kea la, e kau pu aku ai o Dr E. Mars tello, ke kauka o ka mokukaua Amenka Adamu i haalele iho ai i ka mai ma ka halemai Moiwahine a holo aV u noka pae aina o S imoi. 1 ka Poakahi nei i ku mai ai ka mo |knkaua lapana Kongo, he 42 la mai lokahama mai. E ku iki ana oia ma 'eeia awa no ekolu pule a holo aku no ua mokupuni liilii ma ka henia aku nei o kakou. — — V- —■—■—— Kapakahi aeiina hoi ke kila o kekahi niga nui o Maemae i kela mau la aku nei, ua hele a pulufe i ka wai a ka naulu. Oka ike oleae paha o Pali ma e hopu ia ai a hoihoi aku no Kalaepohaku. 0 Patarika Hayes, ka haole nahu i ka pepeiao o Kapena 0 ka Oi hana Makai, a i mahuka ai i kekahi la mai ka laina paahao aku e hana ana i waho o Kulaokahua, ua ike ia oia aia i Kaleponi i keia manawa. 1 ka auwina la o * nehinei, ua lawe aku o B. F. Kilinahama i ke Kuhina Amtrika i pao His Ex. G. W. Memll a me kana lede e maluna o ke kaa ahi o Ewa, ma ke ano he hooko ana 1 kana hoohiki i ae 1 ke kuhina e holo mua maiuna o ke kaa ahi mamua oko laua hoi ana no ka home. Oka nui o ka poe ma keia huakai mawaho ae ona malihini, ke Kuhina Amenka hou a rre elua kaikamahine, Adimarala Kimberlv, na Hon C R Bishop n?e H \V Severence, Kanikeia Amerika ? Lieul. Rittenhouse, Mrs J O Carter a me ekolu kaikamahine, Hon C P laukea a me ka wahine, Mr me Mrs P C |ones. Mr me Mrs C T Ouliek, Jaeger, Spcncer, Whitney me Kihnahama.