Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 39, 28 September 1889 — KO HAWAII KENEI URIA MUA IKOKO O KA MALAMA I AMA. [ARTICLE]

KO HAWAII KENEI URIA MUA IKOKO O KA MALAMA I AMA.

Mi ko kakou peoa f> ka pu!e 1 ha!a, ua ike ia ka holomua o ka honua iioko o keia kene!uria e kunewa aku nei ilo ko o kona mau la hojx.v I keu pule hoi e nana iki kakou i ka holomua ana o kt*ia wahi h«)nua uuku o Hawaii iloko (> keia haneri makahiki e aneane nei e pau. I ka makahiki iSio, ua hui la keu paemoku malah» o Kamehameha. Mai ia m.mawa mai a hiki i ke»a wa, he aneane kanawalu nukahiki. lloko i» keia mau makahiki he kanawa lu, ua h' lomua anei ka i>ono o ka lahui Hnwaii, a ua emi hope anei ? Ua hoomahuahua ia aku anei na pomaikai o ka lahui ? Ua oi aku ?nei ka maikai o ka lahui i keia wa • ko ka nukahiki t.Sio ? Aole he mea kanalua ka haina loaa 0 keia mau ninau. Ua maopopo, ua 01 loa aku o Hawaii iloko o 1889 mamu.i o Hawan lioko o iSio. I keu wa he llawaii pegana ka noho ana, a i keia wa he Hawaii malanulama. ko o ktia rnau makahiki he kanawalu wale no ua ulu ae na hana malamala ma a pau e ku nei ma ka aina. Ia wa aohe palapala, 1 keia wa he olelo 1 ka-j kau ia a ua pai ia na palapala ma ka olelo makuahine o ka aina, a ke mahn ihua loa ae nei ka ike ma ka olelo h.i »!e (ka olelo Knelani.) Ma kahi o ru heiau a me na lele, kahi i mohaiia'i na ola kanaKa me ka hoomana la o na akua lapuwale, ke ku nei na luakini ine na halekuhi o ke au malamalama. I kela wa aaki ka j)ocleele maluna o ka lahui. Kaumaha !:a lahui i na kapu o na 'lii a me na kanawai hooluhi. Aohe pono o na makaainana ia wa; aohe leo, aohe aina, a aohe ike. Aka, ke nana ae kakou i ka aina i keia wa a me ka lahui no hoi, ke ku nei laua me ka hanohano iloko o keia moana, ma keia hapa hope o ke keneturia, me na oihana hoonaauao, na hana lima a me na hana uhane 0 na aina malamalama kahiko. Kia na hana hoonaauao no ka hanauna hou. Kia na mokuahi ma na kai, a me na alanui hao ma na aina maloo. Eia ke kukui uwila me ke telepona a me ka uwea olelo moana. A 0 keia mau mea a pau, ua ulu mai ilo ko o na makahiki pokole he kanahiku mahope mai o ke koino ana o ka malamalama iloko o Hawaii. He moolelo nani keia no keia wahi paemoku a me kona lahui. Aole keia he moolelo a hilahila ai a e pauaho ai hoi. Ina i "umi a puaa la keia lahui," aole e loaa keia kulana maikai ana e ku nei. Mamuli o ka hoomaopO|H> ana 1 na mea 1 hala, he mea pono i na Hawaii e hoonui i ka manaolana no na kau e hiki mai ana, a me ke kencturia aku o mua. Ht oiaio he mau ninau paaki* ki ke ala mai nei, e pili ana i ke ola lahui a me ke kulana o ke aupum. Aka, ua loaa no na makamaka maikai a naauao, iwaena o na haole, nana e kokua i ka lahui ma ka wehewehe ana a me ka hooholo ana i keia man ninau. He oiaio no hoi ua ala mai ka uhaoe heo haunaele o Kaomi iloko o keia mau la, a e hoao ana e hoonauluulu i ka la hui, me ka hookulanalana i ka manao--10 o ka lehulehu no na pono 1 haawi mua ia mau Aka, ua haule wale na hana ino a Kaomi imua o ka noonoo akahele o na makaainana o kona au, a pela auauei e haule ai na hana ino o keia wa imua o ka malamalama o ka lehulehu i oi pake\a aku 1 ko ke au o Kaomu E pono i na Hawaii o keia wa e hoonui i ka manaolaoa; e aJ i ka hana, e malama i na loaa, e ai pakiko, e malama 1 ka pono o ke Aku», a e kuika hi pu me ka haole ma na lawelawe ana 1 ka hana o ka aina. A pela oia e ulu ai a e mau aku ai kona in >a maluna <> ka aina o na kupuna.