Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 41, 12 October 1889 — Page 1

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Malia Tector
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXVI.I, HELU 41. HONOLULU, POAONO, OKATOBA 12, 1889. NA HELU A PAU, 2254

 

HOOLAHA LOIO-

 

NELLIE M. LOWREY.

Natari no ka lehulehu

 

HA HE:

Luna Hooiaio Palapula a me na Pulaka Hoohiki

Keena Hana me W. R. Kakela Loio maka aoao makai o ka Hale Leta, Homaka 2241. 3y.

 

CECIL BROWN,

A HE KOKUA MA KE KANAWAI?

Ke Agena Houiaio Palapaia no ka me kupuni o Oahu

HANA: Ma alanui Kaleps.

tf.

 

E. G. HITCHCOCK

(AIKIO HIKIKOKI).

LOLO A KOKUA MA NO MEA A PAU A PILI ANA HA KE KANAWAI.

E ohi in no ka Bila Aie me ka awiwi

HILO, HAWAII  2114. 1 yr.

 

GEORGE P. KAMAUOHA.

Ho Loio a he Kokua ma ko Kanawai

A HE MEA

 

ANA AINA.

E  loaa no ma Kokua Akau, Hawaii 2001 1y

 

WILLIAM C ACHI

Loio a Kaka olelo ma ke kanawai imua o na Aha a pau o keia Aupuni, a he Boroka na na waiwai na.

Keena Oihana. Helu 30, Alanui Kalepa. Honolulu, Oahu 2241 - 3m.

 

HALEKUAI BIB HONOLULU

(H____________)

HELU 6 AUNAUI MOIWAHINE, MAKEKE MA ULAKO FO.

Na Bibi momona, Hipa, Puaa me Ia, na la ai alu & co.

O na kauoha a na ohana a me na moku mai ia aaku,  koke ia no me ka eleu a me ka hikiwawai. On a holoholona ola no na moku e hiki no ke hooko koke ia. Telepone Helu 212 2185. tf

 

W R. KAKELA.

LOLO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

Ho Lupa Haoiaio Palapala. tf.

 

John Kalama

He Loio Imua o na Aha a oau o keia Aupuni.

HE AGENA HOOIMO PALAPALA NO KA MOKUPUNI O MAUI.

HA HE:

Luna Haawi Palapala Mare no ka Apa na o Makawao. A e hooko ia na Kauoha pili Kanawai mai na Mokupuni mai.

E loaa no au ma ko'u Keena Hana ma Makawao, Mokupuni o Maui. 2249 1m.

 

PACIFIC HARDWARE COMPANY

Na hope o Dilinahama Ma.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu Honolulu

 

WILDER & CO. (WAILA MA.)

Mea kuai papa a me na lake kukulu ka o na ona a pau, a me na me na pono a pau a ka hale.

Kihi Alanui Moiwahia me Papu

 

JAMES M. MONSARRAT (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna Hooiaio Palapaia.

E hanaa ia no ua Palapala Kuai, Palapai. Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai ae ma ka olelo Hawaii. Uaia no ka poaie a ka moraki ma na waiwai paa.

KEENA HANA: Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai. Alanui Kalepa.

 

HE KAAO

NO

HAPAIKALA-Hapaikamahina

KA HUA OHIA NANI

I LOAA MA KA

Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

 

Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia e Moss Ma'u

 

            I ka hooki ana iho o kahi pahu daimana i kana mau kamailio, huli papu mai la ka loa opio imua o ka anaina o na moi a pau e noho aku ana me na hiohiona makahehi nui o ka makaleho, e ake ana e lohe i ka leo o ka kakou eu. Me ke kuiana hoomahie a kaili puuwai, kunou hoomaikai aku la ua opio hooha puuwai nei a kakou imua o ka ______ Dakara a me ka ohana alii, a _____ la imua o ke anaina me na _______hoopa hie, e hoike mai ana o ako o kona puuwai, ua pina a hu wale mawaho kona naooa, a me ia ano a me a kulana hei, ua haawi aku la ma i na hoomaikai ana imua o ke anaina.

            Auwa i nani ke eehia a me ka ilihia i pahola iho maluna o ke anaina holookoa; ua meha lakou, au holo puni ae la hoi ke anu maeele o ka makau a me ja waiiweli maluna o na mea a pau, a ke naka haalulu la na kuli o na moi a pau. No keaha mai hoi keia makau honua wale iho no? No ka aahu a me ke kulana kapukapu o ka koa opio imua o lakou, oiai ua io ae ko koa opio kulana i ko lakou. Puai mai la na huaolelo waimeli mai ke koa opio mai i ka i ana: Me ka hauoli au e haawi aku nei i ko'u aloha imua o oukou e na moi a pau a me keia anaina nui hoi i akoakoa mai ma keia halawai, aloha oukou a pau loa.

            He mea na'u i haupu mua ole eia he mea nui a he mea kumaba hoi, ke hoolala ia nei e ko kakou hoa'loha ka moi Hari Dakara o Roma nei. Aka, mamuli o na kono mai iaia mai, ua hoea mai nei au imua o keia anaina nui hanohano me ka maopopo ole o na mea e hana ia mai ana maluna o'u, a i keia manawa, akahi noau a ike me ka hoomaopopo ana i na mea a'pau. Mamuli no hoi o ia kumuhana ano nui i hoike ia ae nei imua o kakou mai kona hanohano mai, aole au i ike a hoomaopopo hoi, ma ke kumu hea la i ulu mai ia na noonoo ana iloko o kona hanohano alii, a kuahaua ae la ma na aupuni a oua, a ku aw la hoi oukou mau aupuni me na makaainana, a no Rona nei ka pahu hopu.

            Ua hoike pu ae nei kona hanohano i na kumu nui o kona hapai ana i keia hana nui, a oia ka'ue wehewehe aku nei imua o oukou. Ua haawi aku au i ka'u mau kokua ana i kana lei aloha he keiki, ma ka hoopakele ana ia:a mai ka mea pakaha wale. Aole nae au i manao no ia hana ana a'u. he mea ia e pakui mai ai me na haawina e like iho la me keia a'u o lphe nei. Ua kukakuka, a ua hooholo lokahi iho nei oukou a pae, no ka hookau ana mai maluna o'u i ka hanohano ma o ko oukou haawi Mo loa ana mai i ke e-a o ko oukou mau aupuni ma ka poho o ko'u lima; nolaila, e wehewehe aku au no'u iho.

            He mea oiaio o ko'u aupuni kahi ku i have u ia ai, he Palani au, aka, o ko'u kako, he Peresia oiaio au Ma ko;u hanau ana ma ka lepo o Palani a hiki i ko'u nui ana a hiki wale hei i ka haalele ana aku i ka aina hanau i kela makahiki aku nei, no ka huli ana i ka ohana p noi o ko'u makuakane, in a no pahe ke ola nei kekahi ohana o kou makuakane, a he mea oiaio, ua loaa no he hookahi e ola nei, oia hoi ka luaui ponoi o ko'u makuakane, a he kupunakane hoi no'u ma ka olelo ana.

            Ua noho pu au me ia no kekahi mua puie, a mamuli o na manao ohohia hauoli i komo mai iloko o'u no ka hele makaikai ana ma kela a me keia aupuni, ua hoea aku au ma ke aupuni, ua hoea aku au ma ke aupuni o Italia, me ka makaikai ana i kona mau kualono uliuli a me ka nani o kona kulanakauhale, a ua hoomau ia ia ano hana e a'u ma ka hoohala manawa ana ma na ululaau kanaka ole. Me ia mau ano iho la i halawai ai au me ka mea i lilo ai he kumuhana nui a kakou i ike a i lohe iho nei mai ko kakou makamaka nei.

            Ua lohe pu iho nie au i ko oukou mau manao mai ka mua a ka hope e pili ana i ke kumuhana haawi e a o ko oukou mau aupuni ma ko'u lima, a ma ia kumu, ke ninau hou aku nei au ia oukou, in a paha he manao io ko oukou a waiho mai i ke e-a o ko oukou mau aupuni ma ko'u lima, he- Aole i pau pono aku na huaolelo a ke koa opio, ua uluaoa ae le ke anaina me na leo e wawalo ana me ka hauoli: Oia! Oua ko makou makemake nie, me oe ka e-a o ko makou mau aupuni a hiki i ka hopena o keia ola ana. I ke akakuu ana iho o na leo o ke anaina, poha hou aku ia ka leo waipahe o ka kakou koa opio: Nani ko oukou ojohia a me jo oukou hauoli ana, me na huaolelo o ka lokahi, e hookau mai ana i ka hanohano maluna o'u. Aole au i manao e la wa mai i ke e-a o ko oukou mau aupuni ma ke ano pakaha wale, aka, o ka maluhia a me ka noho like iwaeaa o kakou, oia ko'u makemake nei.

            Mamuri no hoi o keia haawina i kau iho maluna o'u oia hoi ko'u kiai ana i ka maluhia o ko oukou mau aupuni niamui: o na haunaele kuloko a me na hana pakaha wale ana paha o waho mai, a he mea pono, e hooholo ia keia mau mea me ka maikai a me ke akahele, i ole e ulu mai kekahi kue iwaenaa o oukou, a o ka mokuahana no ia. O ka mea i holo i kou manao, e hana aku oe pela, a o ka makou no hoi ia e hooko ai, wahi a ke anaina me ka leo o ka hauoli.

            Ma ka lana hauoli o ko'u manao, le lawe mai nei au i ka oukou makana a papahi iho maluna o'u;  a oiai o Palani ko'u one hanau, pela auanei e lilo ai oia ke poo o ko oukou mau aupuni a pau. Mamuli hoi o keia kuka maikai ana o kakou, ua hauoli au i ka hai hou ana aku ia oukou, o ka hanohano o ka noho moi a me na alakai ana i ko oukou a kau aku i ka oukou mau mamo; e ai i na pomaikai o ka aina, a o ka mea nui wale no a'u kauoha aku nei ia oukou, oia ka noho aloha ana o kela a me keia aupuni, e ike aku kekahi aupuni i kekahi me ke aloha, e waiho i na hana pakaha wale; a o ka'u kauoha hope ia oukou, e hoomanao iho o ke aupuni o Palani, oia ke poo o na aupuni a pau, ma ke ano o ke one hanau ia o ko oukou makamaka opio nei. A o ke aupuni o oukou e kue ana i keia mea a'u e hai aku nei, e ala mai no auanei ka oukou mau olelo paa i hoike iho nei, a nahu mai me ka eha eha, a e ike no auanei oukou, he mea hewa ka keia mea a'u i hana iho nei, a pela aku; nolaila a i hoi aku oukou u ko oukou mau aupuni pakahi, e hoomanao i ka'u mau a'o ia oukou, a owau pu hoi kekahi e kaana like i na mea e hooholo like ia ai na pomaikai o ko oukou mau aupuni pakahi. Ma ka hooki ana ae i keia mau wehewehe ana imua o oukou, ke haawi aku nei au i ko'u aloha mui ia oukou a pau ioa- Aloha oukou.

            I ka hooki ana iho i ke koa opio o kana mau huaolelo imua o ke anaina, hakui iho la na wawae o ke anaina, paipai ma luna, pula ae la ke lewa i na leo hulo o ka hauoli, a ua hui aku hui mai ka aha me ha haeoli no na olelo a ke koa opio, a e lohe pu ia ana na leo o ke anaina e hoopuka ana i na hua olelo hoolana manao. E ola mau loa oe e ke koa opio, a e noho alu auanei oe maluna o na aupuni a pau o ka honua a me na ao polohiwa a ka lewa. Hero! o Hapaikala Hapaikamahina ka oi. a o oe auanei ka makou mea nui e poina ole ai'i na la a pau o ko makou o'a ana.

            I ka hoi hou ana mai o na eheu o ka maluhia maluna o ke anaina. ua ku ae ia o Bulionananela ka ilio kupua a wahaolelo hoi no ka moi Haeri Dakara, a haawi ake la i na hoomaikai ana i ke anaina a pane aku la: Ke hai ia aku nei ka lohe imua o oukou, ua loihi na hora i hoohala ia e kakou ma ke kamailio ana i ke kumuhana a ka moi Hari Dakara i kauoha aku ai ia oukou e akoakoa mai. A oiai ua hooko ia ko oukou makemake ma ka hui pu ana mai me kuu haku opio, a ua kuka a ua hooholo lokahi pu hoi e hookau aku i ka hanohano o ke e-a o ka aina ma kona lima, a nana hoi ke kiai ana i na poino a pau e kau mai ana maluna o ko oukou mau aupuni, nolaila, ua manao ko oukou hoa moi, ua lawa iho la ko kakou kamailio ana no ua kumuhana la, a i keia manawa, ma ke kauoha a ka moi Hari Dakara, ke hookuu ia aku nei keia anaina no ka hoi ana aku e hoopiha i ka lua o ka inaina ma kahi i hoomakuakau ia o na mea ai, a e hauoli hoi kakou e like me ka hiki, no ke ola o ke koa opio, ka noho kuikahi like a me ka noho'na aloha o na aupuni a pau ma ke ano i hookahi manao, hookahi puuwai, a i hookahi wai o ka like.

            Puia hou ae la lewa i na leo ho ho hauoli o ke anaina, a i ke kuu ana iho, ua huli hoi aku la ke anaina no kahi i hookaawale ia o na mea ai. A i ko la kou hoea ana aku, aia he 200 a oi o na papaina i hoomakaukau ia, a e luhiehu ana hoi na mea ai ono o kela a me keia ano, a hookahi wale no mea i koe o ka hoopiha aku i ka houpo lewalewa. Ua hoopiha pu ia na papaaina a pau e na kanaka, a ke ai a ke ini nei hoi na moi a pau me ka hoopuka ana i na huaolelo hoohiluhilu no ke ola o ke koa opio, a he mea hoi na lahoi i hau oli loa ai ka pulama ana mai i ka in a o ka kakou koa, oiai ua lilo oia he mea nui ia lakou a pau, Ua papahi i u aku no hoi lakou i na inoa hoohanohano he nui maluna o ke koa opio, a he mea hou ano nui loa hoi keia imua o lakou a pau.

            Oiai ke anaina e ai nei ma ke papaaina, ku ae le kekahi o na keikialii a haiolelo mai la imua o ka lehulehu me ka pailani ana i ka inoa o ke koa opio, e pili ana hoi kekahi i ka hakaka ana o ke koa opio me na emeni, ka hoihoi hou ana mai i ka mana a me ka hookele ana o ke aupuni o Peresia malalo o kona malu, ka hoohoka ana hoi i ka ikaika o ke keikialii Bona-Le o Seko tia, a me ka hoouka kaua hahana ana me Vabine. Ua hauoli na mea a pau no keia mau wehewehe hoohaia mana wa ana ma na mea e pili ana i ka koa opio. Ua haawi pu aku ke anaina i na mahalo piha no ha moi o Roma, no kana mau hookipa ana mai ia lajou me ka hanohano nui, a i keia manawa, ke hui pu nei lakou iloko o na hauoli ana he nui.

            Ua nui na hoa i ku e kamailio i ka lakou mau kumuhana kupono e kamailio ai, a ua piha lakou me ka hauoli nui. A mamuli hoi o keia mau hiohiona ulumahiehie iwaena o ke anaina, ua ulu ae la ke wahi hoohuoi iwaena o ka moi Hari Dakara, a oia kana i ninau aku ai i ke koa opio i ka i ana aku: E kuu haku a hoa'luha opio hoi, he wahi hoohuoi ko'u mamuli o na kumu, oia hoi keia: Heaha la ke ano o na mea a ko'u mau hoa moi e kamailio mai la, ua hoahewa paha lakou i ka'u kumuhana i hoike aku nei imua o lakou i keia la, a i ole paha he hana e ae e poino ai kahi o kaua? No ko'u lohe ole aku i ka lakou mea e kamailio nui mai la ke kumu o ko'u ninau ana aku la ia oe.

            Ae, he mea oiaio no ia, oiai aole no he mea nele i ka manao ana pela; owau no kekahi i komo ka hoohuoi, mamuli o ka loha ole ia aku o ka lakou mea e kamailio ana, oiai ua mamao loa mai nei kaua mai a lakou mai. He mea pono wale no ia kaua, oia ko kaua hookolo ana aku i keia mea i ka'u kauwa hoolohe, malia, oia paha ka mea i ike a hoomaopopo i na mea a lakou la i kamailio mai nei.

            Ia manawa, me ka koa__ na  imua mau mawaena o ka kaua ke a a me ka na kauwa hoolohi. ku ana o Buliena babela imua o kona haku opio, a ia wai no i hoike aku ai ke koa opio i ko iaua mau manao hoonuoi no na moi a me ke ano o ka lakou kumuhana e haioelo ana, a he mea pono iaia ke hoike mai i ka mea oiaio. Ia wa i hoike mai ai ka ilio i ke ano o na hana a na moi, e haoi ana hoi i ka mea oiaio wale no, e like me ka kakou i ike ae nei. Ua hoike piba aku ka ilio e like me ka mea i hana ia e na moi a me ka anaina a pau, a i ka lohe ana o ke koa opio a me ka moi Hari Dakara, ua hoopau koke ia ko laua mau manao hoohuoi, no ka mea, akahi no a maopopo ka lakou mau hana, a ua piha loa laua i ka hauoli, a hookahi ka huikau pu ana iloko o na hauoli me ka maikai a me ka maluhia.

            Ua hoohala hoi ia he mau hera ma na lealea a me na mea hoohoihoi manao, a i ke kokoke ana, e kani ka hora 40 ke  ahiahi, ua nou aku la ke koa opio i ka moi Hari Dakara, e hookuu mai iaia mai ka hauoli pu ana iloko o keia anaina hanohano, a e huli hoi loa aku ana hoi oia no Peresia, kahi a kona kupunakane Meneti e kali mai la o kona hoi aku. No keia noi a ke koa opio, ua ku ae la ka moi me na hiona hauoli, lulu lima aloha ae la laua, a me na huaolelo wai meli i panai ia mawaena o laua, ua ae laelae mai la oia no ke noi a ke koa opio, e hookuu ana hoi iaia e hoi me ka hoomanao pu ana mai nona a e kona aupuni.

            Aole i hookaulua iho ke koa opia i ka haawi ana aku i kona ae i ke noi a ma moi Hari Dakara, a ua hoomaopopo pu iho no hoi oia, ua paulele loa ua moi nei maluna on a, nolaila ua hoopokole ia kona luhi ma ka hoohui ana i na aupuni malalo o kona mana. Mamuli hoi o keia, ua piha hou oia i ka mahalo, a no ka hoopau koke ana ae i ko laua kakahele loa ana ma keia mau kamailio ana, ua huli ae la oia a pane aku la i ka moi, he mea pono i ua koa opio nei ke haawi aku i kona aloha i ke anaina, mamua o kona hoi ana. (Aole i pau.)

 

KE KIU PAHAOHAO

KA

Ipo Aloha o Parisa

AOKE

Ahi Lalapa o na La Inea o Farani.

He Moolelo Eehia no ke Au Uluku o Europa.

MOKUNA I:

KA HALE o M. AKEFOTA.

Farani! Iioko o na popilikia a me ka ehaeha kuhohonu!! Parisa! Iioko o na uluku manaonao o na kipona o ka poino!!

Iloko o Parisa w hookahua ia ai ka kakou moolelo.

            I LOKO o Parisa i na la o ka pakaha a me ka limakoko e nohoalii ana, a e hookele ana hoi ke kupuna hau mia i kona kaa alii ma ke ala e hiki aku ia i na aekai o ka moana hookahe koko, e umii ana malalo o kona mau huila hahana i na kia hoomanao a me na hiohiona o ia kulanakauhale nani a haaheo- i ka wa a pakaha, ka pahi kaua a me ke ahi i pulumi ai a neoneo kona mau kipona kamahao i piha kaulana, a hohola iho ia maluna o kona hopena i ka uhi hoailona o ka make, a koa iho la ka meha kahu iluna kupapau i pani a i kia hoomanao no na hana eleele i hoopunana iho maluna o  ua kapitala hanohano a puni hauoli nei a Farani.

            Ae; iloko o Parisa, iloko o na uluaoa ka hookahe koko a me ka haumia, i hookahua mua loa ia'i ka kakou moolelo- he po nani a kalae ka lewaluna; ka pa hoi a ke aliiwahine mahuna i hoo lei ae ia i kona malamalama kilohana ma na wahi a pau- he po iloko o ka mahina o Apenia. E ke ana kekahi hale mehameha ma kekahi wahi i ka; ana o Rue de Laraie a me he la o ka hale mui a kahiko ko okahi ia ma ia wahi a me he manu ko pua la e ka kiai ana me kona mau pu ka aniani loloa a olowae kiei ana maluna o na paiena o kekahi pa pohak manoanoa e ka ana ma ke alo, a o ko na mau ana pau, he ano hoohalua, ke ku mai maloko o kekahi mau ku mulaau i hele a hakumakuma ka ili, me ke kuwai mau o na lala i ka lanai e uwi mau ai me he leo hanehane la no kekahi uhane ino.

            O keia hale, e ka mea heluhelu, ua kapaia o Le Ribou. A o ka poe i ike a i kamaaina i kona ano a me kona moolelo, e li ana ko lakou ili a ma-lo na pepeiao ke lohe aku i ka hoopuka ia o ua inoa la; a ke kaalo ae kekahi mawaho, e nanakee ana na maka me ka makona, a ua hoao ia e wawahi. A no keaha hoi ka mea e wawahi ai? No ka mea, iloko o keia hale i kapa ia o Le Ribou, kahi i noho ai o Akelemo, ka wahine kupua kilokilo, a e kamaaina aku ana kakou me Akelemo a me kana mau hana hookalakupua ma keia hope aku.

            Ma kekahi aoao mai o ke alanui, a e huli pono mai ana hoi i keia hale ano e, e ku ana he elua mau hale nui, i mahele ia ko kaua kiekiena iloko o eha mahele, oia hoi he eha o laua mau hale mai ka hale i lalo loa a hoea i ka hale iluna loa; he mau hale hou wale no keia o ke kukulu ia ana, aka, ua piha pono nae i ka poe noho hoolimalima.  Ua huli pono mai ia ko laua alo i ka hale noho o ka wahine kupua Akelemo, a ua like no inoi ko iaua mau kulanao me he mau kiai la, a me he mea la i kukulu ia laua i kumu e hooi ia aku ai ka nanaina pahaohao a eehia o ko ke kupua hale, a e hoomakakiu hoi i na hana kupauanaha a ua mea hoomaka'u ka'u nei; no ka mea, oia wale no na hale nunui ma kahi kokoke mai ma ia palena o ke kulanakauhale, - oia hoi kela hale o M. Akefota, a me ko M Epona mau hale.

            A no ko M. Akefota hale ka kakou mau kamailio mua. O ka mahele o luna loa o keia hale i kapaia o Le Ribou, ua noho hoolimalima ia e kekahi kanaka pena kii, o Dorana Re kona akamai ma ia hana, a he Amerika oia ma ka hanau ana. Ua noho eia ma ia wahi me kona kokolua, oia hoi kana kaikamahine, Osalina kona inoa. a ua piha ko laua wahi me ke ala o ka noho'na aloha mawaina o ka makuakane me ke kaikamahine nei ke akamai pena kii mamuli o ke a'o me na kuhikuhi maiau ana a kona makua aloha.

            Pela iho la i noho ai laua- ka makuakane me ke kaikamahine- me ke keena o luna loa o ka hale o M. Aketota, ma ke kahua aina i kapaia o Rue de Rafaieta, he wahi emi o ka uku hooiimalima; he kakaikahi na hoalauna o keia mau mea, a ua lawa laua me kahi loaa no ka noho'na, a ua hoohauoli mau ia e ke aloha makua a me ke aloha keiki. E hoaui ae kakou i na noonoo ana no na mea e ae, a e nana aku kakou ia laua, a e ike aku hoi ia laua e noho kokoolua ana inaloko o ko laua wahi noho, o ka hora umi ia o kekahi po iloko o ka mahina o Aperila; ua napoo aku la ka la, a ua uhi mai la ka po, ua kuu ka luhi no na hana, ua pau ae la ka laua paina ana, a e hoomaha ana. E noho ana o Osalina maluna o kekahi wahi pela uluna ma ka aoao o na wawae o kona makuakare.

            Ua o mai na ohohina maluna o ko Dorana Re poo, aole nae i oi aku i ke kanalima o na makahiki kai kaalo ae mahope o no meheu o kona ola ana; a malia paha, na ka hooikaika a me na kuia o ka noho'na i hoaoo mai i kona helehelena. He ano kanaka aoo io no ka nana in a: - a o Rosalina hoi, akahi no a mohala aku kona mau lihilihi maka onaona iloko o ka poli o ka umikumamaiwa o kona mau makahiki, iloko hoi o na poai anuhea a liula o ka nani kamahao o ko ka mea uhane ola ana; a o kona kulana a me ka ui, ua lawa no ia i momi makamae no kekahi noho kalaunu ih ihi.

            Ia po, a i ka manawa a kakou e kilohoi nei maluna o laua, ua hohola ae a he ao hakumakuma ke kaumana a luuluu maluna o na ho___ ka me kuakane, a ua okomo ia aku _______ o ka puuwai paku_ale a ke ____ hine kamalei, na kipena o ka ______ a ma ia kumu us hoano _________ na mau papalina onaona wahine. Poai ae la kekahi i na imua _______ Darana Re i ka puhaka o  _____ mahine, me he la e puiki mao ana ua mai kakahi hoailona o ka pop ______ a kau aku ana hoi ko Osalina mati mau i hauliuli poniponi iluna o na helehe ___ o kona makuakane me ke aloha.

            I kela a me keia manawa, e alawa ae ana ka makua i kahi o ka ______ kau meha ana, he meha wale no na mea a pau koe ke kani ke koele hala ole a ke kolona hoike sekona a ua uwati nei, a huli hoi ae la oia a kai iho la kona mau maka iluna o kana pua aloha e noho ae ana ma kona mau wawae; a i na wa a pau ana e huli ae ia a nana i ka uwati, e puana ae ana ioa e ka leo puua o ke kaniuhu.

            "He keu o ke ulolohi o ke au o ka manawa e nee nei i keia po: Ua piha ia au i ka makewai a me ka pololi no keia halawai; a no na makahiki lehu'e hi i hala ae, ua hoohalua mau ia au e na hopohopo no ka hiki mai o kona manawa. E hiki pololei mai ana no oia i ka manawa: aole loa oia i haule hope ma kekahi mea weliweli ana i hoohiki ai e hooko. E hiki ana ana ia'u ke kuoo me ka'malie? E hiki anei ia'u ke au'a mai i ko'u mau lima mai kona pua-i mai a i ka umii ana hoi i kona kino? Ka holoholona mo. ka manu ino, ke diabolo omokoko.

            He keu o ke ulolohi o ke au o ka manawa e nee nei i keia po: Ua piha ia au i ka makewai a me ka pololi no keia halawai; a no na makahiki lehu'e hu i hala ae, ua hoohalua mau ia au e na hopohopo no ka hiki mai o kona manawa. E hiki pololei mai ana no oia i ka manawa; aole loa oia i haule hope ma kekahi mea weliweli ana i hoohiki ai e hooko. E hiki ana ana ia'u ke kuoo me ka malie? E hiki anei ia'u ke au'a mai i ko'u mau lima mai kona pua-i mai a i ka umii ana hoi i kona kino? Ka holoholoni ono, ka manu ino, ke diabolo omokoko? He keu o ke ulolohi o ka manawa, ua olelo oia i ua manawa la- i ka hapa lua o ka hora umi! E na Lani! E haawi mai ia'u i ka ikaika e halawai pu me ia a kue aku i kana mau hana? E kuu Osalina, kuu lei, kuu momi, kuu milimili makamae- e."

            "Ae, e kuu papa aloha," wahi a Osalina me ka leo nahenahe. "E hiki ana no auei ia oe ke koa a wiwo ole?' wahi hou a ka makuakane i pane mai ai. "E like me kou koa a me koa wiwo ole, pela no ko'u koa a me ko'o wiwo ole. Aole loa au i haupu a aole loa hoi i ike i ka makau no kela kanaka lapuwale au e kali nei i keia po kela Vitoa Bereniota!" wahi hou a Osalina i pane aku ai.

            "He oiaio, aole loa i e i ike iaia he hipa eleele- i kipaku ia mai kona oha na mai, he moenihoawa a he kahu malama no na hana inoino a awa'ia. He umikumamahiku makahiki: i hope ae nei, e ku ana oia ma ka ao i o koi wahi moe uuku, oiai, he hehe wa'e no oe e Osalina, he opuu akahi no a mo hala ae," me ka leo hawanawana o Dolana Re i puana ae ai i keia mau lua olelo hope loa. "A aole anei  oe i ike hou iaia mai ia manawa mai a hiki i keia wa?" i ninau aku ai o Osalina. " Aole," wahi a ka pane a ka ma kuakane. "Aka. ua olelo paa mai oia e loaa ana au iaia i ka hapalua o ka hora umi o ka po e piha ai ka umikumamaiwa o kou mau makahiki a oia hoi keia po. O ka nui aku, ua hai mmua aku au ia oe," a puiki hookokoke loa mai la oia i kana kaikamahine i on a la, a hamo malie aku la i na oho lauoho loloa e momoe kawelu ana.

NUHOU MA KAUPO I IKEIA.

            Ua hana ia me ka maopopo ole ke kudala ia ana o kekahi mau bipi he 9 me hookahi hipi keiki hui ia he 10, ma ka pa Aupuni o Kaupo, i ka la o Semakemba 1889. Ua hana ia keia mau mea e ka hope Luna pa aupuni me ka hoakaka ole ia mai o na kumu o ke kudala ana, me ka mea i hoike ia mai:

            Owai o oukou e kudala i keia kumulau bipi me ke keiki? Haawi o A. A. he $100 o H. he a5 keneta koho hapaha a hiki i ka lilo ana ia Enoka no ka $300 no ua mau bipi nei, e holo aku la ka luna kudala me ka pau ole o na bipi i kudala ole ia no kela mau whi dala ekolu ana i hoolilo ai. Ke manao nei ka mea kakau o ka 5 kela oia ka palena kupono no ka bipi hookahi.

W. D. K.