Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 52, 28 December 1889 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia e Afcss Mau I keia wa i ike mn» ai o Aeko Ahi ua paa kona aupuni i keia eueu, ua koi koke aku la oia i kona mau kaikunane e hoi no ke aupnni Fiku, a ua ae a'<u U kona mau kaikunane a ooomaka aku U lakou e hoi no aupuni Fiku. Maanei e ka maka;naka h-luhelu, t huli ae koua a nanā aku i ke koa opio e alo mai la i ke anu a me ke koekot', c hu!i ana hoi ma-o a maanei i ka ene«ni, eia nae aohe wahi mea a loaa iki, a pe'a ko ianei he'e huii ana a hiki i ke 52 e na aupuni, he neo ka i loaa Il.?ko o keia wa ua hele kaapuni ae la oi.i i ui aupuni nei a no ka elua 0 ka min&wa ua wehe re la oia i kana ohe pa-mihoni ; a ka ike a hoomaka aku ia e nana ma na wahi a pau 0 ka kwa tia nae aohe ana mea i ike. A no k< na ike ana I keia kumulaau fiku u i pala, noiaila ua kii aku laoii i kaiu mau mea a pau a lawe. mai la a waiho iho la nulalo o ua kuuiulaau fiku nei. Iloko o keia wa ua hopu hou iho !a ke u>a opio i kana ehe pa-nuliona ia ike a hoomaka ;>k,i la e nana ma-o a maanei, a i kona hoihoi ana mai i kana ohe a kuu mamua ona, ia wa ua ike aku ia oia i keii aupuni nani. No keia mea ua hoomau aku ia oia i ka nana ana, a i ka hala ana ae o kekahi mau mir,ute ua ike aku la oia ia Aeko Ahi ma e noho ana iloko o ua aupuni nei. Iloko o keia wa ua wehe ae la ke koa koa opio i kana eke kalena a hoohamama po'olei i.ku la imua o ua aupuri nti, a oia no ka wa i ume ia niai di uaaupuni nei a pohoio anj iloko o ka eke kalena. I Va paa ina 0 Aeko Ahi ma iioko 0 ke eke k&lena a ke koa opi<\ ua kii aku la oia i kana mau mea a pau a hookomo īho la iloko o kana pahu daimana. Ika hala ana «e o kekahi mau nn nute o kona hoomaha ana iho ua haupu ae la oia no na owiii iouoho gu!a 6 e waiho nei me ia, a oia kana i wehe ae ai a paee ibu !a rue k.ia mau huaolelo : Ha oe e ka owili lauoho gu)t e waiho nei imua o ko'u a!o, e oluoiu mai oe e lawe aku ia'u a hiki imua o ka mea nona na helehelena a'u i ike o'e ai, a o ka niem hoi nana oe i hoouna mai imua o'u pei. ][ ke a 9i ua hoopau ae ia keia i kana kamaiho ana imua o ka m.-a l«o u!e a h,arle aku la keia hiamoe. A iaia e walea tna me Niolopua ua halawai aku la kona uhane me ka uha* ne o kona kaikaina, a oia ka kona po*ii pane m-i ai īmua ona : 1 moe oe a ata ae. aUi'a, e hoonuka oe e heie ma k? hikina a e loaa no ia oe ka mea au e kau nui net.

Ika puoho ma te okc koi opio mai kona hiamoe an>, ua nalu iho la oit Uoko oni no keia maa mea ana i lo v ic ai ma ka moeuhane.

N'oUila, me ka hookau'.ua ote iho oa nuikaukau iho la kela no ka hele ana ak u no kahi i kuhikuhi ia mai ai iaia, a i ka oiakaukau aoa, ua pane ih« la eia

1 kana juhv. daimani . Ia .0 e kuu :uhu daimana, ke kau* nha ?.Vu nei au ia oe, e hoi ka ilio Buliorabibeia no na kuaiiiwi 0 Lehmona a o Krpi:ai hoi no loko oka hi.ke aniani. A i ki hi i ){»(ino :»na o keia nuu mea ua hoomaka aku ia oia e heie wawae n.j ke kukulu hikina, kahi hoi i kuhikuhi ia mai ai laia. A iaia e hoomau ana 1 ka hele me na noonoo e iauwiii ana iloko ona, e ake ana 0 ka ike aku i ka mea ana e huli nei, a i ole o ka ike wahi kanaka aku ia hoi, aia hoi ua hoohikilele ia oia i ka ike ana īho eia oia ma ke ka'e o kekahi paii kuhoho kahi 1 ku ai, aole hoi e hiki iaia ke heie hou aku iaiua. Ku iho la oia inalaila no kekahi mau minute ine ka nalu ana iioko ona, pehea ia au e hiki ai i ke aupuni oka mea a'u e huli nei. Me keia mau noonoo e lauwili ana iluko ona, ua wehe ae la oia i kana buke aniani, a huki ae la i na kui he 12 e hoopaa ana i kona lio, a iioko oia wa ku ana ua lio la imua ona me ka hiehie nui. Kau ae la oia maluna o ikona lio a hoomaka aku la e leie no ke aupuni 0 Mele Liko.

A i kona hiki ana aku tna ua aupuni nei ua hui aku la oia kamaaina, ua haawi mai la iakou i ke aloha ia ianei, a pela no hoi keia i panai aku ai ike alolia. P&ne mai ia kamaain?, he luiakai aha keia au e ke kanaka opio ? He huakai imi i ka mea nona na owili lauoho gula 6 i hiki ae ai imua o'u, wahi a ke koa o|jio. la wa paiK :uai la l..»maama, ae, o ka mea nona ua mau owili lauoho gula ia i hiki aku la imua ou, aole ia no ka niea e, aka, no ka haku no ia o makou no Meie Liko aia ike aupunio ka Lihilihi o na Manu, aohe 110 he loa a ka'e inai, no ka mea> mai anei aku a hiki i kela ao e kau mni 1a a olalo īho aia ilaila ke Aupuni o ka Lihillhi o na Maru, a he ma'u ike iho la no ia ku ae no hoi ana n0 ka aina hanau, oiai he ioihi ka manawa e hele ai alaila hiki iiaila I ka lohe ana 0 ke koa opio i keia mau olelo a kamaaina, ua pane iho la oia iluko ona : K.upanaha no hoi keia poe, ka i no hoi o ka i mai, o kou hele no ia a loaa ka mea au e imi nei, eia ka o ka 1 mai he ma'u ike iho la no ia ku ae no hoj ana, a he loihi ka manawa e hele ai alaila hiki īlaila; he lapuwale ka oukou mau olelo, aole au e hoolohe ana i ka oukou. 1 ka pau ana o keia mau olelo a ke koa opio, ua haawi aku la oia 1 kona aloha i na kaniaaina a kau ae la oia maluna 0 kona lio a hoomaka aku la e lele no ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu ka pahu hopu. A iloko o na minute pokole wale no 0 ko ianei lo!e ana aku ua hiki aku la keia ma kahakai o ua aupuni nei. Lele iho ia keia ilalo a pane ae la i kona lio je hoi no loko o ka buke aniani, a la wa 1 naloaku ai ka lio a ku hookahi iho ia ke koa o;;io.

Oui oia e ku hookahi ana a c nalu Ana hoi no kana mea e hana ai, ua hoopu'.a ae la oia i keia mau huaolelo kaukau imiu o kona pokii Hul< |»aina i ka i ana ae : Ia ee e kt u j;ckii, e oluolu t e e h< olilo mai i ko'u kino kanaka nei i kino manu i hiKi ai ia'u £e komo aku j!oko o ka halealii o ka mea a'u e ake nei e ike aku. I ka pau ana no o keia mau hunoleio a ke koa opio, ia wa koke no ua lilo ae !a oia i manu a hoomaka aku !a e lele no ka haleahi o Mc!e Liko. laia i hiki aku ai mawaho o ka j>aalii, ua ike aku la oia he manu wale no kanaka o keia aupuni, a a! ha mai la na inanu iata nei a ptla no hoi keia i panai aku ai i ke aloha, a :>ane koke mai la no na manu : £ ! malihini hoi oe >a makou. Pane aku la keia, Ra! he kamaaina no au no keta wahi. Oiai Ukou e kukai olelo ana, ua hiki pono ae !a i ka hora 8 oke ahiahi, a iloko o ia wa ua hoopau ae la lakou i ka Ukou kamaiiio ana. Iloko o keia wa ua hoomaka aku U | kahi manu kwi e kimeni, a i ke kuu | ana iho a puana hou ae U no ka elua ' o ka manawa, oia no ka wa i kam pu • aku ai ka leo oka kakou manu me ka 11*9 9ka inanu kiai. (AoU i^au.)