Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 2, 11 January 1890 — NA ULONO O KE KOHO BA LOTA. [ARTICLE]

NA ULONO O KE KOHO BA LOTA.

O ka la koho balcta nui e nee nai nei, ke awiwi mai la oia e hiki mai iU> ko o na hebedorua ekoiu mai keia la aku, a eia ke ike ū nei na huliu a nu na hooiuakaukau no la ia o ka paio ha hana no ke kakoo ana i ka aoao e hlo ai oka hnakila. Aoie o makou kana* iua i ka oielo ae. e hnao ana ka aoao kue aupum e hana me ko iakou ikaika a pau, aka, o na poe makmuaka oiaio o ka lahni Hawaii, i loaa ia lakou he noonoo akahele a me ka manao a!akat kupono, e kapae ana lakou i ko lakou mau baL>ta «u ka hoouna ani ia lakou iloko oko kakou Hule Kanawai, a e koho me ka manao loUahi o ke aloha aina oiaio tue kou ohana, i ka aoao nana e hookele nei ia oe e Hawaii i keia b, lioko o ka holomua a me ka hooko pololei ia o ka makemake o ke kanawai.

Eia no iloko o ka iahui i keia mana wa na hoomanao poina oie o ke au 1 hala hoj>e aka uhauha nui wale. Eia no iioko o ko kakou ikemak.i na hr«na i iaweiawe oie la e ia au i hala lupe aku \a. Oka kakou mau kuko < hooko u iioko o keia kau ae, oui k/ hoomau aku o ko kakou kulana pili hooponopono aupuni maiaio o ka ma na o ke kumukanawai, aole hoi maiaio o ka mana o ka hooinaiu ana a ke ka naka hookahi.

: O kekahi mea a makou i makemake ai e hoomaikeike aku 1 ka lehulehu, oia no ka ninau e pili ana i ka tnai le|>era. |Ke kaawale loa aku nei kona hooma nao ia ana i kumuhana hakoko no ke koho baiota, aka, aole ioa e hilahila keia au i na hana i hapai ia no ko la kou inau |)ono hou ma ke kahua mai lepera o Molokai. Mai ka la 1 o Apenla, 1886, a hiki 1 luiai, 1887, maiaio o ke au o Kipikona, ua hoouna aku ka Papa Oia he 28 wale no mai lepera no Molokai. Ua hiki ke ike ia maloko 0 na alanui o ke kuianakauhale o Hono lulu, he heluna nui o na mai lepera e iauna pu ana me ko iakou mau ohana a me na hoaloha, a he hoohaukae tuao popo hoi i ka noho oluolu ana o ka le huiehu.

I ka manawa 1 noho mai ai keia au iioko 0 ka mana hookele i ke aupuni, mai lulai 1887, a hiki i Maraki 1888, ua hoouna ia aku no Molokai, ka hui na nui o na mai he 293; a mai Maraki, 188S, a hiki i luiai, 1889, ua hoouna hou ia aku ka huina o 760, a oia ka piha ana ona inai lepera ma Moiokai i ka 1,053. Maluna o keia ninau, ua hoao keia au hou e lawelawe i na hana a pau e pili ana i ka pomaikai o ka lehuiehu hoieokoa, a me ka noho oiuoiu ana ma home me ka maemae.