Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 4, 25 January 1890 — Page 2

Page PDF (1.68 MB)

This text was transcribed by:  Yolanda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

KUKALA

@

KOHO BALOTA

 

            I kulike ai me ke Kanawai Koho Balota o ke Aupuni, ke hoolaha ia aku nei ma keia, e malama ia ana ke kau Koho Balota no na Alu a me na Luna-makaainana a puni ke Aupuni, mawa ena o na @ 8 kakahiaka a 5 ahiahi o ka

 

POAKOLU, FEBERUARI 5, 1890.

 

            O na Mahele Koho, na Apana, kahi e Koho ai, a m@ na Luna Nana o ke Koho Balota, oia keia malalo nei:

 

MOKUPUNI O HAWAII.

 

Mahele Ekahi--Hilo Hema.

 

            O Puna a me kela wahi a pau o Hilo Hema a ke awawa o Pukihai.

 

            Apana Ekahi, O kela wahi o Puna mai Kau mai a hiki i K@h@na.

            Wahi koho, haiekula o Kehena.

            Luna Nana: J M Kauila, S H Haaheo, J Kahoomana.

           

            Apana Elua.  O kela wahi o Pana mai Kehena a hiki i ka palena o Hilo, a koe o Keaau me Olaa.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Pohoiki.

            Luna Nana: J E Eldarts, W H Shipman, J N Kamoku.

 

            Apana Ekolu.  O na anina o Keaau a me Olaa ma Puna, a me kela wahi o Hilo mai ka palena mai o Puna a hiki i ke awawa o I'ukihai.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Hilo.

            Luna Nana: F S Lyman, C C Kennedy, A B Loebenstein.

 

Mahele Elua--Hilo Waena.

 

            Oia no kela wahi o Hilo mai ke awawa o Pukiha a ke awawa o Hakalau.

            Apana Ekahi.  Mai ke awawa o Pukihai a ke awawa o Honolii.

            Wahi koho, halekula o Haaheo.

            Luna Nana: ----------

            Apana Elua. Mai ke awawa o Honolii a Kawainui.

            Wahi koho, halekula o Papaikou.

            Luna Nana: Geo Weight, D. Kamai.

            Apana Ekolu. Mai Kawainui a hiki i Hakalau.

            Wahi koho, halekula o Honomu.

            Luna Nana: Jas A Low, B H Scholtzy, J Palau.

 

Mahele Ekolu--Hilo Akau.

 

            Oia no kela wahi o Hilo me Hamakua, mai ke awawa o Hakalau a ke awawa o Kalapahapuu ma Hamakua, me ke komo pu ana o Kukaiau.

            Apana Ekahi. Mai ke awawa Hakalau a ke awawa o Laupahoehoe ma kela aoao mai o Hamakua.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Laupahoehoe.

            Luna Nana: E W Barnard, D K Makuakane, J Lightfoot.

            Apana Elua.  Mai ke awawa Laupahoehoe a ke awawa Kalapahapuu.

            Wahi koho, halekula o Kukaiau.

            Luna Nana: Geo F Renton, R Horner, S Bolabola.

 

Mahele Eha--Hamakua

 

            Oia no kela mau wahi i koe iho o Hamakua me Kohala Hema.

            Apana Ekahi.  Mai ke awawa Kalapahapuu a ke awawa Kuaikahia.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Honokaa.

            Luna Nana: R A Lyman, Nakipi.

            Apana Elua.  Mai ke awawa Kuaikahia a ka palena o Kohala.

            Wahi koho, halekula o Kukuihaele.

            Luna Nana: C Williams, W Horner, W A Mio.

            Apana Ekolu.  Ka Mahele o Kohala Hema

            Wahi koho, hale hookolokolo o Waimea.

            Luna Nana: Paul Jarrett, Z P@kiki, W Fredenburg.

 

Mahele Eilma--Kohala.

 

            Oia no kela wahi o Kohala Akaa.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Kohala.

            Luna Nana: E C Bond, John Hink, J W Keolewa.

 

Mahele Eono--Kona

 

            Oia no o Kona Akau me Kona Hema.

            Apana Ekahi.  Mai ka pal@@a o Kohala Hema a hiki i na aina o Kealakehe.

            Wahi Koho, halekula o Kalaua.

            Luna Nana:  J W H Isaac Kihe, J W Kaihemakawalu, S W Kaamuloa.

            Apana Elua.  Mai Kealakehe a hiki i Kapalaalaea.

            Wahi koho, halepule o Holualoa.

            Luna Nana: Jacob Co@per, Manuel Gouveia, E Kahulanui.

            Apana Ekolu.  Mai Kapalaalaea, Kona Akau, a Keei, Kona Hema.

            Wahi koho, halekula o Popopiia, Ko@waena.

            Luna NanaL H N Mack, M D., W W Johnson, Chas Kaiaiki.

            Apana Eha.  Mai Keei a Honokua.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Hookena.

            Luna Nana: G Waiau, S M Kekoe, T K Robert Amal@.

            Apana Elima.  Mai Honokua a ka palena o Kau.

            Wahi koho, halepale ma Papa.

            Luna Nana: J W Kuaimoku, Joseph Holi, John R. Smith, Jr.

 

Mahele Ehiku--Kau.

 

            Oia ka apana o Kau.

            Apana Ekahi.  Mai ka palena mai o Puna a hiki i ka aina oNinnole.

            Wahi koho, haleka'a o Pahala.

            Luna Nana:  R Ziegier, Geo T Ti@@@, S Picke.

            Apana Elua.  Ke koena o ka apana hoiookoa o Kau.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Wai@@@.

            Luna Nana:  J H S Mar@a, L R Macomber, @ @ Searle.

 

MOKUPUNI O MAUI, MOLOKAI, LANAI A ME KAHOOLAWE.

 

Maheie Ekahi--Molokai

 

Oia no ka Mokupuni o Molokai.

 

            Apana Ekahi.  O kela wahi o Molokai ma@ Kalawao a Kalaupapa.

            Wahi koho, hal@kuai o Kalaupapa.

            Luna Nana: T E Evans, J Kahaulelio, J Kopena.

            Apana Elua.  O ke koena o ka Mokupuni o Molokai.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Pukoo.

            Luna Nana: R W Meyer, D Kailua, W A Kuhamana.

 

Mahele Elua--Lahaina.

 

            Oia no o Lahaina, Kaanapali a me ka mokupuni o Lani.

            Apana Ekahi.  Lahiana.

            Wahi koho, hale holokolokolo o Lahaina.

            Luna Nana: H Dickinson, D Kahaulelio, Wm Y Horner, Jr.

            Apana Elua.  Kaanapali.

            Wahi koho, halepuie o Honokohau.

            Luna Nana: D H Kaialiilii, K Wahinehookae, G Kauhi.

            Apana Ekolu. Mokupuni o Lanai.

            Wahi koho, halekula o Kaohai.

            Luna Nana: S Kahoohalahala, Michael Macfariane, MKealakaa.

 

Mahele Ekolu--Wailuku Akau.

 

            O kela mau wahi a pau o Wailuku e waiho ana ma ka aoao akau mai ke awawa mai o Iao (ma ka aoao hema o ke kahawai) a hiki i na puu one, alaila holo ma ke kualapa o na puu one a hiki i ka nuku o ka muliwai o Wailuku.

            Wahi koho, hale holo hau.

            Luna Nana:  Albert Barnes, A N Kepoikai, R W Gill.

 

Mahele Eha--Wailuku Hema.

 

            O kela mau wahi a pau o Wailuku e waiho la ma ka hema o ka Mahele Akau o Wailuku me ke komo pu ana mai o Kahoolawe, a koe o Honuaula.

            Apana Ekahi.  O kela mau wahi i oieloia e waiho la mawaena o na puu one a me ke kuahiwi a me ka mokupuni o Kahoolawe.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Wailuku.

            Luna Nana: H G Treadway, E Bal, Geo Richardson.

            Apana Elua.  O ke koena iho o kela mau wahi o Wailuku hema i oleloia.

            Wahi koho, hale dute, ma Kahului,

            Luna Nana: W F Mossman, G P Wilder, Geo Ross. 

 

Mahele Elima--Makawao.

 

            Oia no kela mau wahi a pau o Makawao e waiho la ma ka hema a me ke komohana o ke awawa o Halehaku a me Kula.

            Apana Ekahi.  O kela mau wahi a pau o ka Mahele i oleloia, oia hoi o Kula a me kela mau wahi o Hamakuapoko e waiho la ma ka hema a me ke komohana o ke awawa o Maliko a me ka aoao mauka o ka laina e moe ana mawaenakonu o ke alanui a holo ma ka laina like mai Kaluanui a hiki i ka halepaahao o Makawao.

            Wahi kono, hale hookolokolo o Makawao.

            Luna Nana: E H Bailey, F W Hardy, Charles Copp.

            Apana Elua.  O ke koena o ka Mahele o Makawao.

            Wahi kono, halekula o Hamakuapoko.

            Luna Nana: C H Dickey, Peter Noa, J F Noble.

 

Mahele E@no--Hana.

 

            Oia ke koena iho o na wahi koho o ka mokupuni o Maui, mai Honoaula a hiki i ke awawa o Halehaku.

            Apana Ekahi.  Mai Honuaula a hiki i Kahikinui

            Wahi koho, hale hookolokolo o Honuaula.

            Luna Nana:  M Kealoha, Charles A Buchanan, John Brown.

            Apana Elua.  Mai Kahikinui a hiki i Kipahulu.

            Wahi koho, halekula o Kipahulu.

            Luna Nana:  Moke Manu, C Lake, P H Kauimakaole, Jr.

            Apana Ekolu.  Mai Kipahulu a hiki i Keanae.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Hana.

            Luna Nana:  F Wittrock, John E Lyons, Benj Kahoopai.

            Apana Eha. Mai Keanae a hiki i Halehaku.

            Wahi koho, Keena o ka mahiko o Huelo.

            Luna Nana: John A Palmer, D Namaka, Charles Betts.

 

MOKUPUNI O OAHU

 

Mahele Ekahi--Honolulu.

 

            O keia wahi o Honolulu e waiho la ma ka Hikina Hema o ka laina e holo pololei ana mai ka piko mai o ke kuahiwi o Konahuanui, a ma ha lapa mauna mai e hookaawale ana i na awawa a Manoa me Makiki, mai Nuuanu a me ke awawa o Panoa a hiki i ka pahuhae kipu o Puowaina, holo aku a hiki i ka hookui o na alanui Kinau a me Alapai, mai laila aku a ke alanui Moi, mai laila aku a ke alanui Hema, a mai laila aku a hoea i ke kai.

            Apana Ekahi.  O kela mau wahi a pau o ka Mahele i oleloia e waiho ka ma ka hiki@a o alanui Punahou ma kekahi laina e holo ana mauka a me makai.

            Wahi koho, pa mea kanu o ke Aupuni, ma ka hookui o na alanui Moi me Waikiki.

            Luna Nana: E G Schuman, J Lucas, J M Camara.

            Apana Elua. O kela mau wahi a pau o ka mahele i olehia e waiho la ma ke komohana mai kekahi laina e holo pololei la i ke alanui o Punahou.

            Wahi koho, ma ka halekala o Alanui Beretania.

            Luna Nana: Albert Lucas, G K Wilder, J A Magoo@.

 

Mahele Elua--Honolulu.

 

            O kela mau wahi a pau o Honolulu ma ka akae o ka Mahele Ekahi a maloko o ka laina mai ka p@ ki pu mai o Poowaina a hiki i ka @@@@@ o na alanui Kula me E@@@, mai ke alanui Kula aka a hiki i ke alanui Papu, mai ke alanai Papa aku a hiki i ke alanui Beritania, holo pololei a hiki i ka awapo a Kamika, a mai laila aku holo pololei ma ke kahawai o Nuuanu a hi i i @@ alanui Kula, a mai laila aka a ke alanei Liliha, a mai laila aku a ke alanui Kauka, a mai laila aku a hiki i ka la@ ma@@@ ma ka aoao akau-komohana o ke awawa o Nuuanu, a mai laika aku a hiki i ka piko mauna i kapaia o Lanihuli.

 

            Apana Ekahi.  O keia mau wahi a pau o ka mahele i oleloia e waiho la ma ka aoao mauka o alanui Kula a me Kauka a me ka aoao hikina o ke alanui Nuuanu.

            Wahi koho, ma ka halekuai ma ke kihi o na alanui Nuuanu me Pauoa.

            Luna Nana: A W Carter, H Von Holt, M Keliiaa.

            Apana Elua.  O kela mau wahi a pau o ka mahele i oleloia e waiho la ma ka mao makai o na alanui Ka uka a me Kula a ma ke komo hana o na alanui Nuuanu me Papu.

            Wahi koho, ma ka hale elua ma ka aoao ma Ewa makai o ka awapo o ke alanui Kula.

            Luna Nana: Jona Shaw, T H Hobron, J P Iwa

 

Mahele Ekolu--Honolulu.

 

            O kela mau wahi o Honolulu e pili la me na mahele ekahi a me elua, o na alanui Alapai a me Hema ma ka aoao ma Waikiki, o ke alanui Kula mauka, o ke alanui Papu ma ka aoao ma Ewa mai ke alanui Kula a hiki i ke alanui Beritania, mai laila aku a hiki i ke alanui Rikeke, a mai laila aku a hiki i ke kai.

            Apana Ekahi.  O kela mau wahi a pau o ka mahele i oleloia e waiho la mauka o ke alanui Beritania.

            Wahi koho, ma ka Halekula Alii.

 

            Luna Nana: F W Wunderburg, Jno M Wiva@, J Mahiai Kaneakua.

            Apana Elua.  O kela mau wahi a pau o ka mahele i oleleia e waiho la makai o ke ala nui Beritania.

            Waki koho, Kapuaiwa Hale.

            Luna Nana:  Henry Smith, Barney Ordenstein, J A M Osorio.

 

Mahele Eha--Honolulu.

 

            O kela mau wahi a puu o Honolulu, e waiho komohana nei ma ka Mahele Elua me Ekolu, nona keia mau palena: E hoomaka ana mai ke kai mai a pii ma alanui Rikeke, mai laila aku a alanui Beritania, a hiki i ka uwapo a Kamika, pii ma ka muliwai i Nuuanu a hiki i alanui Kula, a hiki i alanui Liliha, holo i kai i alanui Moi, mai laila aku a hiki ka uwapo o ka mu iwai Nuuanu, a he kai mai makai.

 

            Apana Ekahi.  O kela wahi a pau e waiho la ma ke komohana o alanui Nuuanu.

            Wahi koho, Hale Kaawai Pake.

            Luna Nana: F B McStocker, Saml Mahelona, C W Macfarlane.

 

            Apana Elua.  O kela mau wahi a pau e waiho la ma ka aoao hikina o alanui Nuuanu.

            Wahi koho, Hale Kaawai Helu 2.

            Luna Nana: C T Rodgers, H W Auld, Porter.

 

Mahele Elima--Honolulu.

 

            O kela mau wahi o Honolulu e waiho la ma ka aoao Akau me Komohana o na Mahele Elua me Eha.

 

            Apana Ekahi.  O kela wahi o ka Mahele e waiho Hikina nei ma ke alanui o ke awawa o Kalihi, a makai o alanui Moi.

            Wahi koho, ------

            Luna Nana: Fred Turril, Marcus Colburn, J A Diaz.

 

            Apana Elua. O kela wahi o ka Mahele e waiho nei ma ke Komohana o ke alanui o ke awawa o Kalihi, a ma ka aoao makai o alanui Moi.

            Wahi koho halekula Hoopololei.

            Luna Nana, W L Wilcox, T A Lloyd, A Fernandez.

 

Mahele Eono--Koolau.

 

            Oia ka apana o Koolaupoko.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Kaneohe.

            Luna Nana: M Rose, A Kaulia, James Olds.

 

Mahele Ehiku--Waialua.

 

            Oia na apana o Koolauloa me Waialua.

            Apana Ekahi. Waialua.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Waialua.

            Luna Nana: Frank Halstead, E S Timoteo.

            Apana Elua. Koolauloa.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Koolauloa

            Luna Nana: Jas Donnelly, John Kaluhi, Jas Aylett.

 

Mahele Ewalu--Ewa.

 

            Oia o Ewa me Waianae.

            Apana Ekahi.  Ewa

            Wahi koho, hale hookolokolo o Ewa.

            Luna Nana: Alex J Campbell, Victor Kapule, L K Halualani.

 

            Apana Elua. Waianae.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Waianae.

            Luna Nana: John F Scott, J Kekahuna, Samuel Andrew.

 

MOKUPUNI O KAUAI ME NIIHAU.

Mahele Ekahi--Waimea.

 

            Mak ka lae Puanaaiea me Kalaheo a i ka mokupuni o Niihau.

            Apana Ekahi.  Mai Kalaheo a hiki i Hanapepe.

            Wahi koho, halekula o Eleele.

            Luna Nana: Alex McBride, H C Norton, J Kaluna.

 

            Apana Elua. O na wahi o kela Mahele i hoike mua ia, mai Hanapepe a kekahi laina e holo pololei ana i ke kuahiwi mai ke kai mai, a he @oo iwilei ma ke komohana o ka ahiko o Waimea, oia ke awawa o ka muliwa o Waimea me kona mau apana.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Waimea.

            Luna Nana: David Kua, E Kopke, C Borchgrevink.

 

            Apana Ekolu. O kela wahi o ka mahele i hoike ia, mai ka apana ekahi mai a i ka lae o Puanaaiea.

            Wahi koho, halekula o Kekaha.

            Luna Nana: T H Gibson, J Kamaleuui, C B Ho@guard.

 

            Apana Eha. Mokupuni o Niihau.

            Wahi koho, halekula.

            Luna Nana: Geo S Gay, J B Kaomea, M W Keale.

 

Mahele Elua--Lihue.

 

            E hoomaka ama mai Kalaeheo o hiki i Hanamaulu.

            Apana Ekahi. O Lihue.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Lihue.

            Luna Nana, S W Wilcox, R W T Pervis, J Kala.

 

            Apana Eha.  O Kolo@ mai ka palena o Lihue, a komo na aiea o Lawa@.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Kolo@.

            Luna Nana: J K Barkett, J K Farley, A K Mika.

 

Mahele Ekolu--Hanalei.

 

            O kela wahi mai Waialoa mai a ka lae o P@.

            Apana Ekahi. O kela wahi mawaena o Waimea me ka @@@@ o Kalihiwai.

            Wahi koho, hale hookolokolo @ o Waioli.

            Luna Nana: C Koelling, J Kakina, J C Long.

 

            Apana Elua. O keia wahi e hoomaka ana mai ka muliwai o Ka@@@wai a hiki i ka iana o Papua.

            Wahi koho, halekula o Kilauea.

            Luna Nana, H H Ga@@n, W B Starkey, J B Alexander.

           

            Apana Ekolu.  O kela wahi mai Papaa mai a hiki i Wailua.

            Wahi koho, hale hookolokolo o Kapaa.

            Luna Nana: R C Spalding, S Kai.

 

LORRIN A. THURSTON,

Kuhina Kalaiaina.

 

Keena Kalaiaina,

            Ianuari 1890.

 

Hoolaha Keena Kalaiaina

 

            Ua hookohu ia aku i keia ia o Mr. M. Makalua i Agena Hooiaio Palapela Kepa no ka Apana o Lahaina, Maui, a he N@t@ri n@ ka lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Elua ke Aupuni.  L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Ian. 2, 1980. 2267-3t

 

            Ua h@okohu ia aku i keia la o H.G. Treadway i Lunahoomalu no ka Papa Nana Alanui o Wailuku ma kahi o W. H. C@r@we@ i waiho mai.

            Eia na h@a o ka Papa i k@@a wa:

            H.G. Treadway Esq, Lanahoomalu.

            H. Morrison Esq.

 

L.A. Thurston, K hina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Dec. 30, 1889. 2267-3t.

 

HOOLAHA MAKANA

 

            I kulike ai me ka mana i loaa ia'u ma o ke kanawai, ma keia ke haawi aku nei he Kanalima Dala makana ($50), e uku ia i kekahi mea e haawi ana i na hooia e hiki ai ke hoopii ia kekahi mea e kue ana i kekahi o na hoakaka a me ka n@anao o ke Kanawai Koho Balota ma ka hana ana i kekahi mea i kapaia ma ua Kanawai 'la he hana "ino a kolohe," a i ole ua "ku ole i ke Kanawai."  L.A. Thurston, Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Ian. 6, 1890.  2267 4t

 

            Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. William T. Mansarrat V.S. i Luna Nana Holoholona no ka Mokupuni o Oahu a i Kauka Lio no ke Aupuni ma kahi o A. W. Rowatt i waiho mai.

            Eia na hoa o ka Papa i keia wa:

            Win. T. Monsarrat, Luna Nana Nui.

            JOhn H. Brown

            Paul Isenburg Jr.

            L.A. Thurston, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ian. 1, 1890.  2267-e3t

 

            E leaa no na Kope o na Kanawai Koho Balota o 1888 ke ninau ma ke Keen Kalaiaina, ma ka olelo Hawaii, a i ole, mak a olelo Beritania.

            Kumakuai: He 25 k@net@

            L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Dec. 9, 1889.  2267-4t

 

HOOLAHA I KA POE KOHO.

 

            Ua hoololiia e ka Ahaolelo i pau iho nei na palena o kekahi mau Apana Koho, i kulike ai me ka loli ma o na kanaka.

            Ua hoololi ia iho nei na Apana i hoike ia malalo iho nei, a nolaila, e hele aku ka poe koho a pau e noho ana maloko o ia mau Apana i hoololi ia e kekau inoa imua o na Luna Nana Koho o ko lakou mau Mahele iho, i hiki ai ke kolo i keia kau koho balota ae, penei :

 

Mokupuni o Oahu

Na Apana Koho Elima o Honolulu.

 

Mokupuni o Maui

 

Ka Apana o Wailuku.

Ka Apana o Wailuku Akau.

Ka Apana o Hana.

Ka Mahele Elua, Apana o Makawao.

 

Mokupuni o Hawaii

 

Ka Apana o Hilo Hema.

Ka Apana o Hilo Waena.

Ka Apana o Hilo Akau.

Na Mahele Ekahi a me Elua o ka Apana o Hamakua.

Ka Apana o Kona.

            Ma na Apana e ae a pau, o ka Papa Inoa o ka poe i koho ma ke Kau Koho Balota o 1887, e lawe ia o ia i kahua no ka Papa Inoa o 1890, koe wale no ma na wahi e hooponopono a e pakui ia ai e like me ke kauoha a ke kanawai.

            He mea pono i kela a me keia mea i kupono i ke koho, e nana pono i ka Papa Inoa o ka Mahele o kahi ana e noho ana, i maopopo ai iaia ina na paa kona inoa mala@a, una no ua makemake ia e hoopaa i inoa hou a me ka ole, o@ai, malia paha o haule mamuli o kekahi ulia.

            L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ian. 6, 1890. 2267-4t.

 

            Ua hookohuia o Po@p M @@@ i keia la i hoa no ka Papa Alanui o Wailuku ma kahi o H. M@mson i waiho wai Penei ke ku ana o ka Papa:

            H.G. Tee@@@@@, Lunahoomalu

            W.F. Moss@@@.

            Philip Mon@@

            L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina.  Keena Kalaiaina, Ian. 14, 1890. 2268-3t.

 

            Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. R. A Lyman o Paa@, Hamakua, Hawaii i Notari no ka lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ke Aupuni.  L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiana. Jeena Kalaiaina, Ian. 21, 1890.  2269-3t

 

            Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. E. M. Walsh i Lunahoomalu no ka Papa Alanui o Waimea, Kauai, ma ka hi o Earnest Kopke i waiho mai.

            Eia na hoa o ka Papa i keia wa:

            E.M. Walsh, Lunahoomalu.

            W.D. Schmidt.

            F.W. Giade.

            L.A. THURSTON.  Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ian. 18, 1890. 2269 3t

 

            Ua hookohu ia aku i keia la o Capt. David Taylor o Lahaina, Maui, i Ka kauolelo no ka Makeke o Lahaina, ma kahi o T. E. Evans i waiho mai.  L.A. THURSTON, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina.  Ian 1, 1890.

 

 

NUPEPA KUOKOA

NO KA MAKAHIKI----@.200

NO EONO MAHINA----1.00

KUIKE KA ROLA

 

Poaono, Ianuari 25, 1890.

 

KE KAU KOHO BALOTA.

 

            Ua hoike aku keia pepa i ka Poaono i hala no ke kulana o na aoao a elua o na moho e waiho nei imua o ka lehulehu, a e manao ana e holo balota no ka Ahaolelo, aole ma ka helehelena a ma ka moa hoi o ke kanaka kahi a ka lehulehu e nana nui ai no ka wae ana i ka poe kupono.  Aka, aia ma na kumuhana a me ke alanui kahi a lakou e alakai a@ aia malaila kahi e kaupaona ia ai na moho holo balota, a ma ia mea e maopopo ai ke kupono a kupono ole paha.

            I ka makahiki 1887 i puka mai ai ko kakou paeaina nei mailoko mai o kekahi hihia nui.  Ua hele na hana o ke aupuni a pono ole, a ma ia ano pono ole ka hele ana a aneane komo ka aina iloko o ka popilikia.  Ua oluolu ole na manao o kekahi mau aupuni nui no na hana a ko kakou luna aupuni ma Samoa, oia o Ailuene Buki, mamuli o kona alakai ano e ana, wahi a lakou, i ke laila Moi.  Ua hoouna no hei ke Aupuni Hawaii i kona mokukaua "Ka@@loa" ilaila, aka, aole i loaa mai kaowahi pono iki mamuli o ia hana, o ka hoohenehene a me ka hoino ia wale ne.  Maloko nei no hoi o ka aina aole i lan @ maikai na @anao o ka lehulehu iloko o ia mau la.  Ua lu wale ia na dala auhau o ka lahui no na hana e waiwai ole ai ka lehulehu.  He nui wale na hana lapuwale i hana ia ma ka inoa o ke aupuni, a o ke kipe $70,000 kekahi o na mea kaulana iloko o na la @ope o ia au, i lawe ia e kekahi luna aupuni no ka op@@ma.  Aole i poina i ka lehulehu na hana o ia mau manawa, a me ka poe na lakou i hookele ke aupuni iawa.  Mailoko ae o ke ano e o na hooponopono ana o ia wa i ulu mai ai ka manao oluolu ole o ka lehulehu, a ua nui ka hoonioni ana o na manao me ka imi ana i wahi e pono ai.  Ua lohe wale ia iloko o ia mau la, ua makemake kekahi poe e hookahuli loa i ke aupuni, aka, o ka poe i aloha i ka la nui Hawaii a me ka nohoalii o ke aupuni, ua minamina lakou no ke kulana o ke aupuni Hawaii mai konohi mai.  He ake nui ko lakou e hoomau ia ke kulapa kuokoa o ke aupuni a me kona mau alii Hawaii, a ua hoala ia ka manao e hoomaemae hou i ka aina.  Pela ka mea i lohe ia iloko o ia mau la.  A o ka mea a kakou i ikemaka ai, oia ka "Aoao Hoomaemae" i ala mai iloko o ia mau la, a na lakou i lawe mai i ka aina mailoko mau o ka noho'na kupiliku o ia mau la me ka  haole ole o ka nohoalii a me ka lilo ole o ka hae Hawaii.  Ua holo nui na hana kuloko o ka aina e pono ai ka lehulehu.  He o@@@o no, aole i hemolele a kina ole na hana a pau i hana ia i keia wa, aka ua oi pakela loa aku ka pono o keia i ko kela noho'na mamua o ka 1887; a he mea hiki ole loa no hoi ke hoopololei koke ia na hana kekee i waiho ia a loihi iloko o na makahiki elua, ekolu a eha paha

            O ko Ailuene Buki manao a me ko R. W. Wilikoki, kekahi mau alakai o keia mau la, oia no ka hoihoi aku i ka aina ihope e like me kona kulana mua malalo o ke au o Kipikona.  No ia au no laua, a ua makaukau i ka lawelawe ana ma na ano hana o ia wa.

Aole laua i noonoo a hoomaopopo i ka hopena o ka laua mau hana moa.  Mai aupuni kuokoa o'e kakou i keia la mamua o ke ano o ka laua alakai ano e an@ me K@p@kona ma.  Mai kaua ia m@ ka @@@@@@@@ Hawaii "Kai@@loa" e na manuwa o ko oa aina e ma na kai o Samoa, pela kalohe.  He mea hoomakeaki@@hakeia i nei wa, @, ua hala ia manawa.  A@a, @@ku o ia mau la, ua @@@ paha ko kakou @@@ me ka mea i pakele ma ka apua.  A ke ala@ai nei h@i laua nei e @ hou @ @ ka noho'na pono ole i haalele ia.

            O ka p@3 e ao ana i ka lehu ehu ma ka nupepa e hele aku a e pepeh@ namea a lakou i @ue ai, o@a ane@ ka poe e maluhia ai o ka aina?  Aoie po paha e nele ka noonoo pono a me ke kaupaona akahele o ka lehulehu i keia mau inoa a pau.  A e ho @ ana kela a me keia #na iho e like me ka haawina o ka manao i @ mai i na mea a pau.  E ho@ hou @ kakou ihope, a i ole, e heie anei imua?

 

            O keia papa inoa malalo @, u@ lawe mai makou no ka hoomaikeke aku imua o ka lehulehu i ke ano a mo ke kulana o na moho a na aoao elua @ hakoko nei no keia kau koho balota ao a na oukou ia e mana a wae i ko lakou waiwai ie ma ka hana a me ke kahua o ko lakou mana@ io ana, ua hoohumahe ma ia ke kulana hooponopono Aupuni o Hawaii nei no na makahiki elua i hala hope ai nei.

 

            E lawe mai ana @@@@ no na mehe o keia apana, a oia keia @.

 

NA ALII

 

Aoao Hoomaemae

W @ Wilder,

M @ @@@@son,

W @ Smith,

J @ Dowsett, Sr.,

R Lishman,

R J Greene,

S M Kaaukai,

E S Cunhe,

B F Dilingham,

 

Aoao L@hui

J A C@mmins,

H A Weidemann,

J S Walker,

D W Pua,

E Mallet,

E C Macfarlane,

J Phillips,

H G Crabbe,

C  McCarthy,

 

LUNAMAK@AINANA

1- C Brown,

2-S K Kane,

3- M A Gonsalves,

4- J F Morgan,

5- W @ Achi.

 

1- J E Bush,

2- W H Cummings

3- A Marques,

4- T R Lucas,

5- R W Wilcox

 

            O keia ae la maluna ke k@ o pa poe e holo nei no ke Kau Ahaolelo o 1890, a ma ua makemake kak@@ e hoomau aku i ke kulana holomua o Hawaii a e hooponopono ia ke aup@@a @oko o ka poholima o ka lahui a e ho@ko ia na hana malalo o ke ku@@@kanawai, alaila, e koho kakou i ka paa balota ka Ao ao Hoomaemae.  Aka h@i, ina he ma kemake ko kakou e hoi hou i@ope, a e kuwo hou na leo mai Hawaii a Kauai no ka hana ole ia o na alanui, ka nana ole ia o ka lakoa mau pono, a me ka hoonoho ia o na kanaka kupono ole ma na oihana nia ke ano he mau punahele, alaia, e koho oukou i ka paa balota o ka aoao k@e aupuni.

 

HALAWAI NUI A KA AOAO HOOMAEMAE

 

            Ua mala@ ia ka halawai makaaina na nui o ka Aoao Hoomaemae i ka hora 7:30 o ka Poakahi nei, maloko o ka hale paikau ma Manamana, no ka hoolaa a hoolohe ana i na moho h@@ alii o ia aoao, a ua nui a lehulehu ka poe hele ae i ka halawai.

            Ma ka m@l@ma @a ana o ka halawai, ua ku ae o Mr. H von Holt a noi aku lo ia A S Hartwell e n@ho mai i luna hoomalu, no ka halawai.

            Ua ku mai la o Mr. Hattwell a kamailio mai la : Ua akoakoa mai nei kakou maanei no ka hoolohe ana aole wale no ke kukalaia ana o na kumuhana o ka Aoao Hoomaemae, aka, no na kahua pu o ka lakou mau moho, a in a e ae mai ke anaina ke ole e waiho ia mai he hana e ae, e wae aku ana ka lunahoomalu i kakauolelo no ka manawa, a e koho ana oia ia Mr von Holt ina oia e oluolu ana e lawe a e noi pu aku ana no hoi oia i ka oluolu o W L Wilcox a me J M Vivas e anuhi ma na olelo Hawaii a me Pukiki.  Ke noi pu aku nei no hoi au i na moho i hiki mai e hele mai lakou e noho maluna o na noho i hoomakaukau ia ma keia wahi.

            A i ka wa a na moho alii W C Wilder, M P Robinson, W O Smith, R Lishmana, S M Kaaukai, E S Cuoha a me R J Green i pu aku ai a hono, ua hoohanohano mai la ke anaina ma ka hehihehi ana.

            Ma ke kauoha a ka lunahoomalu, ua heluhelu ia mai la na kumuhana a ka Aoao Hoomaemae ma na olelo Enelani Hawaii a me Pukiki.

            I ka pau ana, ua ku mai la ka lunahoomalu a haiolelo pokole mai la.

            E na Keonimana : Ke waiho aku nei au imua o ko oukou hoopii ana i na kumuhana a ka Aoao Hoomaemae a oukou i lohe iho nei i ka heluhelu ia ana, ua akea a ikaika like no na ano kanaka a pau e paa ai a puili maluna o lakou.  He mau kumuhana i komo ole ia e kekahi ponalo e kue ana i kekahi @@no kanaka a poe@, a he maikai wale no na poe a pau.  Ke ike aku nei au imua o keia a@aina nui i na keonimana no lakou na manao ponoi a'u i ike ai he mau makahiki.  Ua ike au i ko lakou mau nalu ana ma o na mea pilikino la i keia la e like la me ko'u ike i ko'u manao ponoi iho, a ua ike no hoi ao e like me ke kaana ana a na n@ a@ keia kanaka a @ keia hana a no k@ hana @ @ aina, ua h@ @ @ @ @ @ @ lokahi ma ka @ @ @ @ na a hiki @ @ @ @ @ @ @ Hoomaemae. 

            Mahope iho o keia mau olelo @ @ @ a ka @ @ @ @ @ na m@ a@ a @ @ @ o ke k@ a ka Aoao @ e ka ak@ @ e hakoko @ @ @ kau @oho @ ae.

            Pia m@ iho @ poe koho @ hoopaa i ko @akou mau inoa ma @ mahele eelua, apana oha, ma ka P@, @ @ @ na Hawaii, @ @ @ @ @ na @ @ ma Hawaii nei @ @ @ @ @ na Beritania @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @.

 

@M@@ O KA @@@@ EKAHI HONOLULU

 

I @ @ @ @ @ @ [part of column unreadable]

 

Hoolaha Hooko Morak@

 

@[part of column unreadable]

 

17 o Feberuari, 1890,

hora 12 o ia la.

 

            Aia ma @ W R @ ka no heia @.

            Hana@ keia @ @ @ @ AUGUSTUS VERNON, Mea @

            @

            @

            @

            kahi wale no o Kek@ a ka mea @ ke @ na i oleloia, i ha@ ma @ la @ @ a i kope ia ma ka @ 74 @ 335.  2269 4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            Mamuli o kekahi mana kuai i @ @ loko o kekahi palapala moraki i hana @ waena o Kumakaikona o Kailua, Oahu.  @ma Kalihi.  Oahu i heia wa@ o @ a me W. R Castle, Kahu, o Honolulu, @ o ka aoao elua, ma ka la 25 o lanu @ kakau kope ia ma ka @ 68, @ mamuli o ka uhai ia ana o na k@ keia moraki, oia hoi, no ka ho@ ukupance, nolaila, ke hoolaha ia aku @ mea nona ka aoao @ o ua moraki @ ko ana oia ia mana huai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, @ia @ aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma @ ki no ke kuelala ana, ma ke kee@ @ @ F. Morgan, a@ Honolulu, @ ha @.

 

17 o Feberuari. 1890,

 

hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. K. Kakela na olelo kaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 21 o Ianuari 1890.  W.R. CASTLE, Kah@ Mea Moraki @

            Penei na aina a moraki ia:

            O kela mau wahi a pau e waiho @a @ lua, i hoike ia maloko o k@ Palapa'a @ 2318, L.C.A. 2575 ia Hekona, a ma @ hoolilo ia aku ia Kumakaikona i oleloia @ palapala i kope ia ma ka buke 34, @ noua ka ili o a a me 29 100 eka, oi ak @ mai paha.

 

Hoolaha Hooko Marki

 

            Mamuli o kekahi man kuai i ho@ @ loko o kekahu palapala moraki i hana @ waena o P. Kahuhu, O heeia, @ mokupuni o Oahu, o ka @ mua @ N. Castle, Kahu, o Honolulu, o ka @ ma ka la 4 0 Sepatemaba 1884, @ ia ma ka buke 89, aoao 344, a @ uhai ia ana o na kumu aolike o keia @ oia hui, no ka hookaa ole ia @ ka @ nolaila, k ehoolaha ia a aku nei e ka @ ka aoao elua o ua moraki nei, e hoo@ @ ia mana k@ai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, a @ @ aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ hoolaha ia ako na aina i hoike ia ma @ ki no ke kudala ana, ma ke keena @ Jas. F. Morgan. ma Honolulu, ma ka @

17 o Feberuari, 1890,

hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na @ kaka no keia mea.

            Hanaia i keia ia 21 o Ianuari 1890.  H. N. CASTLE, Kah@ Mea Moraki @.

            Pehei na aina i moraki ia :

            O kela mau wahi a pau e waiho la ma Heia, Koolaupoko, a i hoike piha la maloko Palapala Sila Nui 3629, Kul. 3571, mainoa o Kalehuna, nona ka ili o 9 10 @ a i hoolio ia aku ua mau waiwai la @ moraki i olelola ma ka palapa la a ka mea @ na ke kuleana i oleloia, a i kpe ia @ buke 42, aoao 294.  2269-4t.