Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 5, 1 February 1890 — KELA ME KEIA [ARTICLE]

KELA ME KEIA

() k.i !.» mii.i ki u " 1 ru.n. I• u'H 111 (i 1 huh h>\ u».»i ke A.ii ka M<u K.i !a k.th«» ~,n k'»!t» I kn.i pule ae e haluHi mai ai ka Atistr.ilia He hoikeike h«H»lele ahi ke malama ia ana ma Amahou 1 keia po. ■*. - K hoomana»» >a ana ka u he la kulam no na mokupuni holook<>a o Hawan nei. .. .- •" l'a mahuka a nah-wale I<o kekahi psahao haolt mai loko mai o ka laina i ka Wuha nei l'a hai pu ia ka hao kue o ka moku ahi Pele ma kona ala e holo ana no Hamnkua. Nui a lehulehu ka prc i hele ae ma ka fea a ka ahahui manawalea a na le ile KaV»li*a ineh»nei, he $i,oooa oi aku na loaa. He mea maepopo e koho lokahi ta ana o Hen Antone Ro*a 1 lunamakaai nana no ka apana o Waialua e ku lahui. "Ke Au o ka Munawa," oia ke ku mumanao e haiolelo ia ana ma ke ana ina hui i ke ahiahi o ka la a|n>pp u a Kawaiahaa K na poe kupono 1 ke ki-ho Iwlou o ka mahele ekahi, mai hoohewahewa i ko oukou ki»a no keia Poakolu ae, oia o Kikila Baraunu. Ua hrH»kohti ia o R A l yman o Pa; uih», Hamakua, i luna h«x>iaio no k.i lehulehu no ka Aha Kaapunt Kkolu o keia aupuni.

K malama ana ka puali kinaiahi he hookahakaha me na kukui ma ka po Poakahi o keia pule ae, no ka hoomanao ana 1 ko iakou U Oui na ki»a manuwa o ka mokukaua Amenka Nipaie e paikau ana maluna 0 ka moku i ka Poakahi nei ua kani he wa ae la kekahi pu a ku ka papakole o kekahi koa, a ua hoihoi uka n>ca poino i ka halemai Moiwahine. Ua hoole ae o P tTSuH«ran i ka oia* io o na mea e hoolaha ia nei e~Buki no kona lawe i kekahi palapala ma ka apana elima me ka mauao e hoK> lunamakaainana ma ia wahi. Ma ka auina la oka Poalua nei, i malama ta ai ka halawai makaainana makai o Iwilei, e ka aoao hoomaemae Aupunn a ua nui ka mahalo ia o na •xana i hana ia no ka poc*o o ka lahui Hawak

Mai koho kahiheva oe o hau.e koa aoao. Mau no ke {«anoanu o keia maa k«k»htakj. Mai ;«;ni 1 na moho o ka aoao hoo maemae lahuL ! Ua ho)kohi ia oMr E M W»bh i iunahoomahi no ka papa aianui o Wai mea ma kaht o E Holj#k 1 waiho aku. Ma ke ahiahi P<ako!u ne», 1 make ai o Kcor»i R l<'n mt ka halemn Pu o keia le Pukiki nona ke?a miu ha!e nani mahrje aku o kahi o Kim :> Peiekan*. He halavai makaainana kai malama la ma Pauoa 1 ka po Poakolu nei, r a 'ai i ae o S K Kare a me krk*hi mau makamaka e ae. Ua ma'ama u he halawn makaainana nui ka Kanaka me Pukiki o ka ;pa na ekolu ma ka pa kuia o Kehehuna i ka }><> (V>al>ia nei. n > ki hi*)lohe ana 1 ka haio'eio a Mr Mikuika.

Ua ae aku ka i'apa H onaauao 1 '<e a mau inoa maUlo iho, no ke kapili • r.a i 11:au h.i!eknia hut. H HaH no iea halekula ma Kaauhuhu, Hamakua, Mawau, .Saiii Kan.thck\ n ) ka hale<ula ma Honomu. Hilo, Hawaii; S.im Maooe, no ka halekula ma Waimea, S. K»>hala, Huwaii. {,'a (īli ae ma k» Ahail< no oka auwma !a I'oakahi nei, ma ka olelo Hawiii 1 kakiu inoa ia e Wilikoki kekahi •nanao e ho«»le ana 1 ka ( iaio o na mea 1 hoike ia aku no kona ao lalau i nn kanaka e hoohiki i loaa ka mana koho haloia, ua oiaiau a pupuie ia i>aha o Wilikoki 1 kona wa 1 hoopuka ai i kela mau olelo. Hc }>oe hupo ino l#a ka iahui Hawaū, wahi a WHikoki, a he mea pono e awr ia lakou a ka moana hooiei aku iloko oke kai. No ka mea, aole o lakou pum mai i ka'u, aka, ua puni wale no lakou ia hai, o ko'u makemake e liio au i Akua no lakou, aka, aole o lakou hoomana mai la'u. O keia anei ka moho. Dlelo aku ia o Uiiama Kamaki i na wahine i ka po Poakolu nei, e hoi oukou a i ka po mamua iho o ka la koho, e hooiuliiuli oukou i ka oukou mau kane a e kauoha ia lakou e ala kakahia mi«, a e hele e koho i ka ba!ota eola •i ka lahui! Ae ! |>ololei, mai koho i ka !>alota e m.ike ai ka lahui. Ae ni nau iho- o ka ba!ota hea ka balot.i o ke ota ? Ok* ba!ota oke aloha, oka ha!ota o Kale Aki a me S K Kane ma.