Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 6, 8 February 1890 — HE KAAO NO HAPAIKALA- Hapaikamahina KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu. I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii. [ARTICLE]

HE KAAO NO HAPAIKALAHapaikamahina

KA HUA OHIA NANI I LOAA MA KA Piko Mauna o Farani

Ka Ui nana i Kakele ke Aupuni o ka Lihilihi o na Manu.

I Kokua ia e HULUPAINA kona Pokii.

Unuhi ia t Moa Mau

Ia wa i hele mai ai lakou a kukuli mai la imua o ke ko.i opio, a pane mai la : Ke mihi aku nei makou a pau imaa ou no ka makou mau hewa i hana aku ai ia oe, a o ka makou wale no e noi aku nei, ina he m«a oluolu ia oe, e kala ia makou. I ka lohē ana o ke koa opto i keia mau olelo a na pio, ua ku ae la oia iluna a pane aku la imua o ha pio, i ka i ana aku : Kc kala aku nei au i ko oukou mau hewa a pau, a mai hoao e hana hou e like me keia, a e hoi aku oukou no ko ouk'ou mau aupuni me ka maluhia. Iloko o keia wa ua hookuu ia ae la ke anaina, a hoi aku la kela a me keia no ko lakou msui wahi iho, a pela no hoi naalii a me ke koa opio i hoi aku ai no ka halealii. Oiai ke koa opio e hoi ana me kona kupunakane, a me na alii i ukali ia e Kinikula ma a hiki i ka halealii, a komo iloko a noho maluna o na noho, ua pane mai la o Meneo imua 0 na keiki o ka lewa, i ka ana mai :

No hea mai oukou ? No ka lewa mai makou, wahi a ka pane. Pehea ko oukou niki ana mai ilalo nei ? Pane aku la o Kinikula, mamuli o ko ianei ikaika, nolaila, ua pau makou i ka paa a he poe pio nana. Pane hou aku la ke kupunakane o ke koa opio imua o Kinikula : Pehea keia manu i paa pu ai me olua ? O keia manu enoho nei, oko lanei kaikuahme no ia, wahi a Kinikula. He wahine ka keia ? Ae aku ta o Kmikula, ae, he wahine keia. He hiki no anei iaia ke hoolilo ae i kona kino manu i kino kanaka e like me ko kakou nei ? Pane aku la o Kinikula, ae he hiki na Paoe aku la o Menesi, ua makemake makoo :iaia i keia manawa e lilo ae Ikanaka. I Pane akia la o KinikuU, ae, oa hiki no, aka, a oloolu mai paha ookou i mmi kaawiile nona e hoolik) ai 1 kona kiao saana i kmo kenaka. Ua haawi ia mai U ka mmi, a la manawa i koaio aku ai o Aek<r Ahi iloko, a iloko o iti wa, oinali o kooa naai, | oa lilo ae la o«a he wahine ol

lioko o keia wa in puka ako la ua kaikamabsiie nei o ka lewi •ka ana iwaho, a ia «a i ike mai ai oa t!ii a p«ii ikaoi o keia wahiae, a heie aktt Ia oa kaikamahieie oei o ka l«wa a Doho iho la ma ka aoao • kooa mau kaikonme. 1 ka hali ana ae o kekahi mao mimiie o ko likoa hoooanea am, oa kani nni la ka bde o ka aina awakea, a be~ Ve ak« la lakoo a pao no ka papaaina, a hoomaka ako la lakoo e hoonoo i na mea ai i homnakaukao ta» a hiki «ile i ka pim ana o ka Hn o ka imioa.

I ki -au ar*a 0 ka lakeu ;auia aea. ua hoi aku u likou i uuleko oka rumi a malula lakeu kahi i luakaha ai. I ka hala ana o ka hapalua bora o ko iakou walea aoa, la wa i ku mai ai o Kinikula a pane nui la imua oke koa oj*io : la oe e ka haku opio, e oluolu oe e hookuu mai ia makou e hoi oo ko uia* kou aupunl Ua ae aku la ke koa opio i keia ooi a Kinikula, a la «ra i hoomakaukau ae ai na keiki o ka lewa no ka hoi ana.

I ka makaukau ana o na mea a pau, /a wa i haa«ri mai ai na keiki o ka lewa i ke aloha hope imua o ke koa opio a me na alii a pau, a pela no hoi ke koa opio ame na alii a pau i haawi aku ai i ko lakou aloha. Iloko o keia wa ua kau aku la lakou maluna o na noho lele ekolu e waiho mai ana mamua o lakou, a hoomaka ae la lakou e lele, a iloko o na minuie pokole wale no ua nalo aku la lakou mai ka ike'na aku o na mea a pau. Iloko o keia wa ua pane aku la o Menesi imua o kana moopuna i ka i ana aku : K kuu moopuna, auhea ko wahine i mare iho nei, ua makemake au e ike iaia ? lloko o keia wa i kani aku ai ka uwea tele!one imua o kana wakiue, e olelo aku ana e iho mai īialo nei, ua makemake o Menesi e ik<T laia. iloieo 0 keia wa 1 iho mai ai ke aliiwahine a ku ana imua o lakou nel, a ia wa 1 ike aku ai na alii a pau i ka wahine a ke koa opio.

Iloko o keia wa i ku ae ai na alii a pau iluna a hoomaikai mai la imua o ke aliiwahine, a pela no hoi ka ui nohea 1 haawi aku i ke aloha imua o lakou. Ia wa i ike mai ai ke kupunakane o ke koa opio i ka ui paleiu ole o ka wahine a kana moopuna, a noho iho la maluna o ka noho kalaunu, a ia wa i haawi ia ae ai na kukai olelo ana mawaena o lakou. I keia manawa i pane aku ai o Menesi imua o Hapaikala Hapaikamahina, i ka i ana aku : Auhea ou mau makua ? Pane aku la ke koa opio, aia i kela kuahiwi a 0 lalo o ia wahi, a aia ilaila ko laua wahi e noho mai la. Pane hou aku la o Menesi imua o kana moopuna, ua makemake au e ike ia laua. Pane aku la ke koa opio imua o ko> na kupunakane, ina ualana kou manao e pii iuka o ka home kuahiwi oko keiki, alaila, e pii kakou. Ae aku la o Menesi, a ia wa lakou i hoomakaukau iho ai no ka pii ana i ka home kuahiwi o na makua o ke koa opio. I ka makaukau ana o na mea a pau, ua hoomaka aku la ka pti ana 0 ka huakai no uka o ke kuahiwi

A i ko lakou hiki ana aku mawaho 0 ka ululaau, ua hoomaha iki iho la lakou no kekahi mau minute, a īa wa i komo aku ai lakou iloko o ka ululaau a hiki i ko lakou hoea ana aku i ka home o ka makuakane o ke koa opio. Ia wa i ike mai ai na keiki nohokua hiwi i keia poe e pii aku nei imua o laua, a i ke kokoke ana aku ua ike mai U na makua i ka laua keiki I ke kaalo ana ae o ka huakai ma ke alo o M hale, ua ike mai la ka makuakane o ke koa opio i kona luaui e pii aku nei, a i ka hiki ana o Meoeii iluna, ua lel- mai la kana keiki iluna o kona makuakane a puili ae la ma ka a i a uwe iho la me ka naau mokumokuahua iwaena o laua, oiai ke aloha e hoonipo ana mawaena 0 ka makua a me ke keiki, oiai ua loihi na la oke kaawale ana. Oiai na alii e nana nei 1 ka moi o Pesttsia e uwe nei imua o ke kaoaka ooho kuahiwi, ia wa 1 pane aku ai na aiii imoa o ke koa opio, 1 ka i ana ako penei : Heaha ka peii o ke kanaka neho kuahiwi i ka okn o Penuia ? Paoe aku la ke koa opio, he koki poooi oia naoa.

lk>ko o keia va ea kooo ako ia Ukou ne« ik>ko o ka nimi hookipa a ma-, laila lakoo kahi i «alea ai a hiki vak i ka makaukao ana no ka hoi i kai o ke koianakaohale