Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 12, 22 March 1890 — HE MANAO AKEA. [ARTICLE]

HE MANAO AKEA.

! Kakaula mai.; O Keoni E Bush anei ke Kalaiaina a me ke alakai oka 1 īh ii Hawau o kf ia mau U ? A• > eiao ke ahkai 2U€i o ka ii'i ma<a«c'a«re!a i na maktia o ka pono » K:amoe i ka lepo al' hj o a m;< ka lakou mau mamo e ola nc: ? A i sa, oka ino i na haole nana i irni a h»o--kuor.rx no i ka lepo aloha ou c tL»-r. ? E kt Kuokoa. Aloha ot —

E kamaiiio ana au no keta mau mnau ekulu n;a ke akea, imua h u o ka c e heiuhelu aoa i kou mau aoao. L"a maopopo paha i ko Hono'uiu j>oe kona one banau, a n:- kona mau makua, a o ka nukamua o ko'u ike ana a nie ko'u halawai kino ana me ia. ms ka ia 30 o Aperi!a ( M.H. 1870, ma ka nuj<pa ma Honolulu, a o kana hana ia e lawelawe ana, a i ko'u hooma if>op'> ana i kona ano, he hjpahaolr U3ha, a he hapa pukiki pahi, aole no i mjo{K)j)o pono loa ;a'u. Aka, ika hajah «i>e o kela M.H. 188q. ame keia mikahiki e hele nei, akahi no a maopo j>o ia'u he hapihaole. M»: ktia mau hunoielo e mele hula ia ai e kamaliiwahine o ko makou wahi :

"fle hapahaole hoi oe, A he io onioni " j Ake ike nei kakou ika onioni. Ua laki nae oe e Keoni E Buki, ma ko ke Alii ka Moi hookiekie ana la oe he Kiaaina no Kāuai, a mai laila mai a i ka noho ana Kuhina Kalaiaina, a mai laila mai a ka noho Elele Kuhina noSamoa iho hou a ke kalaiwa kaa lawe ohua, a nni laila mai a noho Agena no ka Moi wahine Kapiolani, a kaiehu koke ia īho nei no, a hoala ae nei i ka Nupepa Ka Oiaio me ka Leo o ka Lahui, a ua manaoio oe, maloko o kau nupepa e kalai ai oe i kou naauao, a e hoohuh i ka lahui mai Hawaii a Niihau, a e lilo oe i alakai nui nie kou naauao i hoopiha ia me na manao eleele uliuli |oniponi o ka lili ino i keia hooponopono aupuni hooinaemae a me na haole kuonoono oka pae aina Hawaii. A iloko o kou mau kalai manao ana, e kepa ana i na Kuhina, e peku ana i na kamaaina, ia Hihopa Banako, a me ia pohai like, me ka manao e hoohuli i kanaka, a o io o kona inau manao, o ka holo Lunamakaainana no ka Apana I o Honolulu, a puka ae, alaila, alakai hou ae i ka noho Kuhina, alaila, maha ka iili a me ka inaina i keia au hooponopono aupuni a me kona mau enemi a pau.

Ia oukou e ka poe a pau i loaa ka pono koho balota o ka apana koho he lu i o ka apana o Honolulu i koho ole ia Keoni R Buki i lunamakaainana no ua apana b, no oukou ko'u mahalo palena ole, a ua niaopopo ia'u, ua lokahi like ko kakou mau manao ma ka make make ole iaia a me kana mnu hana. Aknhi no au a hiki nr ai i ke kahua o ko'u kukulu manao. i— O Keoni K Buki anei ke kalaiaina a me ke alakai o keia mau la ? O ka pane a kou mea kakau, aole, a he ole loa no. K huli aku ka lahui a nana, oiai oia e noho Kuhina Kalaiaina ana, heaha kana mau hana hoopomaikai i ka lahui ? Auhea kana mau hana nui oiai oia e noho j;u ma ia kulana ? A ua hooikaika anei oia e hanaia ke kanawai e loaa ai na kuieana hookiu noono i na kanaka Hawaii a me na lahui i imi i ko lakotr mau pomaikai maanei ? Ua kue ino aku auanei oia i ke Kuikahi Panailike a ko kakou Moi i imi ai, i holo kino i Amcrika no ka pomaikai o kona lahui ? K na niakamaka i loaa ka noonoo maikai, oiai o Keoni E Buki e noho Kuhina ana, aole oia i noonoo iki i ka pono a me ka pomaikai o na makaainana ilihune i I«>aa ole he wahi apona aina e ku ai ko lakou mau wawae, aia kona manao nui ma kona mau hoaloha i ku like me kona kulana, ma ka hanohano, aka, e nana i ke Kuhina Kalaiaina i keia wa, ma kona mau ano a pau, he haole maopopo, koe wale iho no kena hanau ana ma Hawaii nei, alaila, oia auanei ke hooikaika i ka pomaikai o ka lahui, mamua o ka mea i hanau ia he hapa ma ka aoao haole a he hapa ma ka aoao Hawaii. Ke hai mai nei kekahi hapa haole io onioni ole e like me Keoni E Buki. o Henn Birch kona ifioa, aole oia i ike i ka nani a me ka maikai o na alanui o Makawao a hiki i na pati Koolau i ka wa o na Kuhina mua, nia o Keoni E Buki ma, Kapena ma, Aholo ma, Mothcnua ma, Kaai m», Gibson ma, e like roe keia mau Kuhina i keia wa, a nolaila, ua koho no oia i ka balota o Hon J U Kawainui, a ua maopopo lea iaia, he naaupo haalele loa kanaka i hui pu me ka poe e oai kino nei i ka Hui Kalaaina a koho ai ia P Kamai. me ka ike maapopo no i ka pomaikai nui r keia poe Kuhina e hana net. I ka wa e noho Kuhina ana o Keooi E Buki, ua imi oia i mea e pomaikai ai kona pakeke iho, a ua imi pu hoi i na mea e mau ai kona punahele i ke Alii ka % Moi, oiai ota e lawelawe ana rke!a hana nui, ua hoolako oia i miu kaa nui kikane, a oa hoouna oia i ua mau kaa nei ma ka | hoohana ana ma na alanui o Hooolulu, |

aoka h Oiimiliiwi i maopcr-j u "<a kou. he pa'ieu pali e nakeke ar.a i ka oakeke. E. aohea ke koiehe maopopo e ltke nie Keoei E Baki a rr.e kona mau hoa Kuhina, a mai ia wa mai 1 hoomaka ai ke au kapulu a k-aa o i.iHson me kma mau hoa. A mamuh o ; kona imi ar*4 i naea e mau ai kona punahele i ka Moi, ua penahele b no, na u i hoouna ia Keoni E Bjki i »*». heaha ka hoa i īoaa ma tri .t o keia p-'na'nele i hoct na -i « Samoa ? Eia ka mua. Ua u u he ha kika mawaeoa o Samoa roe Geremani.T, a hwe ia k* M i Mī'ielna n e k.T boomacwieva ia e na l»tremania. roamuli o na ham hookano a hookiek.e a uj Keoni E Buki neL Eia ka !ua: Ke kipaku ia mai nei na kanaka Hawaii e ka Mot Malieloa, mamuii o na hana haaheo a hockoh :kuhu alu maoli no a ua Keoni E Buki net Me keia mau mea ae ia. a me na mea e puka nei ma i ka nupepa ko Hawaii Pue Aina, a ko'u mau hoa haku manao e piii ana ma; ken ninau ho- ka»>i. He hikuanei ia kakeu ke hilinai aku uia, he kalai.ina u he alakai no ka lahui ana e paikano hilahila o!e nei iaia iho ma kana mau nupepa ? Ke pane nei au me ka oiaio niaoli, o na kaiuka noonoo inaikai a pau, aole loa laieou e puni ana i kana mau olelo e kukala nei, e like me na kanaka koho o ka ai>ana i o Honolulu i koh > ole iaia a haule mai nei i ka lunamakaainana ana. lle mea la nana e hoopoiuea mai i kona noonoo maikai, ahe ano olal.iu mai ka hope. Malia paha t;a haule ka noho hanohano luna< makaainana ana, alaiia, ke oni ae la no ka puuwai, me ka manao no o ka haule niai o keia papa Kuhina, alaila, e hele kino maoli ana no kela 1 ka Moi, a inalia paha aole i pau ko iala punahele ika Moi. Ke pane nei kekahi leo nahenahe ma kuu pei>eiao, e like me ka hiki ole ia oe ke malama i ka hana a ko'u Moiwahine, pela no e hiki hou ole ai ia oe ke pii ae ma la kulana mua au i haukae ai Houlono maopopo aku la au, eia ka he tetepona. Ninau aku la au —Oiaio kela ? Ae —Pono, eka Moi maikai, mai hoonoho i na kanaka o ke ano e like me Keoni E Huki, a me Wilikoki. [E hoomau ia aku ana,]