Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 13, 29 March 1890 — Page 3
| This text was transcribed by: | Sinikka Nevanlinna |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Maraki, 1890.
NA LA O KA HEPEKOMA
Poaono 1 8 15 22 28
Sabati 2 9 16 23 29
Poakahi 3 10 17 24 30
Poalua 4 11 18 25
Poakolu 5 12 19 26
Poaha 6 13 20 27
Poalima 7 14 21 28
KE KAU ANA O KA MAHINA
6 – Mahina piha 8 15 9 A.M.
13 – Hapaha hope 5 35 2 P.M.
22 – Mahina hou 10 29 9 A.M.
27 – Hapaha mua 11 01 1 A.M.
PUKA ME KA NAPOO ANA O KA LA
Puka Napoo
2 – Sabati 6 22 6 6 02 0
9 – Sabati 6 17 2 6 03 9
16 – Sabati 6 12 8 6 04 3
23 – Sabati 6 06 4 6 04 9
I ko Makou Mau Luna A ME Na Poe Heluhelu.
E nana iho i keia.
E like me na kauoha nupepa i loaa mai ia makou i na la mua o keia makahiki, ua hooko aku makou ia mau kauoha a hooko hoi i ka makou hana, a hiki mai nae i keia manawa, aole loa i hooko mai keka@ ha@ a ko makou poe Luna i ka lakou mau olelo maa, a nolaila, i kela pule aku nei, ua hoopaa makou i ka hoouna ana aku i na ope nupepa ma na eke leta.
Ina e loaa ole aku ana na nupepa i ko lakou mau poe heluhelu, e hoomanao iho na makamaka, na hoopaa makou i ka hoouna a@ i ka lakou nupepa.
O ka makou wale no e kau leo aku nei, e hoouna mai i ke ola o ka pepa, a he mea kanalua ole no makou ka mikiala ana ma ka makou apana hana.
E hoolohe mai oukou i keia, @, e hoomau aku ana makou i ka mana o keia rula no na poe hook@a pono ole i ke ola o ka nupepa.
I NA OPIO HAWAII.
E wehe ia ana he ahahui h@ no na wahine ma Kuini Ema Holo i kela a me keia kakahiaka Poakahi, mawaena o na hora 9 me 12 awakea, malalo o ke alakai ana a Miss M. E. Green me Miss Judd. Ano ka manawa no na kaikamahine Hawaii opio e hoomahele ai i keia ike o ka noho’na ohana ana.
KELA ME KEIA
I keia kakahiaka nui o Kinau.
E nana ae i na hoolaha hou.
Ua holo aku ke Kanikela Hawaii no Tahiti ma ke ala ae o Kapalakiko.
I keia pule ae e halu@ mai ai ka Australia.
Eia ae he kaukani Iapana a hiki mai Ohio.
He hoomaamaa ki t@ Kamepiona iwaho o ke awa i ka auwina la o ka Poakolu nei.
E kukala ia aku ana na waiwai lewa o J. W. Kahuila o Kaneohe i keia Poalima ae.
O ka nui o na keiki haole Hawaii ma ke Kula Nui o Iale Amerika, he 7 ko lakou nui.
E haawi ana ka hui Mikado i kekahi aha mele lealea maloko o ka Hale Mele Hou, i ke ahiahi Poalua, Aperila 8.
Ua hoopanee ia ka hoolohe ana i ka hihia laipila o ka lunahooponopono o ka nupepa ”Elele”, Mr. A. Johnstone, a imua o ka Aha Kiekie.
Ua hoonee ae nei o Mr. G. O. Nakayama, luna hoopae limahana nui o na Iapana, i kona keena hana ma ke keena helu o ka halepohaku o Spreckels.
Ma ke kakahiakanui poniponi o ka Poalua i hala, Maraki 25. ua lalau mai na lima palanehe lua ole o ka make i ka hanu ola o Mr. David Waiwaiole a lawe aku la, ma kona home noho ma Kauluwela, a haalele iho la mahope nei he wahine a me na keiki ekolu, a me ka ohana. Aloha ino oia! Me ka wahine i hoonele ia i ke kane a me na keiki i hoonele ia i ka makua, a me ka ohana, makou e komo pu aku nei iloko o na kipona luuluu a ke aloha.
Inehinei ka haalele ana aku la o ka Australia ia Kapalakiko a holo mai no Honolulu nei.
Ma ka mokuahi @ ma@ana i keia la e ike ai k@ na mea hou o na aina e
He 5 keneta o ka paona a pakeo @i aku i kahi @ ke @ o na la@ Hawaii @ Kapalakiko.
Ua @ kekahi leta pane ia makou, aka, no ka paha a loa o ka kakou @
O ka pau no ia o keia pule holookoa i ka noho wale ia e na paahao aohe hana iki. Maikai ia hoomaha ae kahi mau la.
Ua lohe ia mai, ua lilo ae nei a Mr. B. @. Dillingham ka pono kaokoa o ka hoomoe ana i ke alahao mai Hilo a Hamakua.
Eia ke hoomaamaa main ei na hui kinipopo Hawaii i keia mau ahiahi ma ke kahua kinipopo o Makiki, a ma ka la 12 paha o keia malama ae e hoomaka ai lakou e ulele ma ia kahua.
E haawi ia ana he ahamele nui e na iiwipolena o ka ehukai i keia ahiahi ma Waianae, a e hiki pu ae ana o Gaberiela Kenoa me kona puali Imeperiela no ka malama ana i ka maluhia o ia po lealea o halalii.
Ma ka Poalua nei, Maraki 25, ua make aku la o Mr. John N. Robinson, mahope o ka hoomailo loihi ana a ka mai iaia, a i ka 29 o na makahikio kona ola ana.
Ma kela huli hoi ana mai o ka Malulani i ke kakahiaka Poalua i hala mai na Kona mai, i lawe ia mai ai kela Iapana i pepehi ai i kana wahine a make he mau pule i hala ae nei, a eia oia i Kawa kahi i paa ai.
Ua lohe ia mai, eia kekahi kanaka Hawaii ke hele nei iwaena o ke kulanakauhale nei e makilo hele ai, me ka olelo ana, ua make ia kana wahine a eia oia iloko o ka luuluu a me ke kaumaha e noho nei, a ua nele loa hoi oia i na pono o ke kino, - eia nae aohe oiaio. Heaha ke ano o keia mau hana?
Ua loaa aku i ka Puuku o ka Ahahui Manawalea Beritania ka huina o $373, oia hoi na loaa o kela aha mele hoomakeaka i haawi ia e na keiki aukai o ka mokukaua Beritania Champion i ka po Poaono i hala no ka pomaikai o ia ahahui.
O ka nui o ka hihia o ke au o Aperila e noho aku ana, oia keia: Na hihia a na kiure Hawaii he 14; kiure hui he 9; na hihia a na kiure haole he 5; na hihia kivila he 17; na hihia i lawe ia mai na kau kaapuni mai he 3; na hihia banako he 7; a o na oki mare he 8; huina he 63, a koe na hihia kipi.
I ka Poaha nei ua make aku ia o Mr. J. I. Blaisdell ke puhiko o Halaula, mahope o ka hoomailo ana a ka mai no kekahi mau malama, he mau la wale no ke kaawale o ka make ana o ka na wahine a hahai aku la no ona ma ia @la hookahi.
Ua ku ae ma Kikane i Feberuari 18 kekahi mokuahi mai Kina mai a mai i lohe ia mai ai ua hoolele ia aku i Iapana he ewalu mau kanaka Kilibati i loaa aku maluna o ka waa e lana olulo ana i ka moana, mahope o ka nalowale ana o ka aina a me ka lana ai ole no umikumamalima la me ka ai ole a me ka nele i ka wai ole, a i ka wa i loaa ai i keia moku e hoomakaukau ana lakou e ai i kekahi o lakou.
NA HUI HOOLEWA O KALAWAO NEI.
Ma ka la 18 o keia mahina, hora 3, ua hoomaka mai ke kai ana o ka huakai hoolewa mai ka hale noho mai o Mr Keliikipi i hoomaka mai ai ke kai ana o ka huakai, o keia hoolewa no Pika Nawaokele, a oia no hoi ke kakauolelo nui o ka Papa Ola, i ka wa mamua a makapo ia na maka pau kona lawelawe ana ia hana, a me ia no oia i noho ai a hiki i ka wa i hiki mai ai ka bana ohe keleawe o ka Hui Puuwai Lokahi oia no ka mea nana i ao iho nei i na keiki i ke puhi ohe, a ua koho ia oia i kumu puhi ohe, a i kona make ana, aole i hookani ia ka ohe, ua kapu ka leo o ua o na ohe, aloha wale keia kanaka makapo i hooikaika i ka hana a e nele ana i ka uku o kana mea i lulu ai.
A ua lawe ia mai kona kino lepo e keia mau hui i hoike ia ae la maluna Hui Puuwailokoino a me ka hui hoohanohano o na la hope, na lawe ia ae ke kino o ka mea make a waiho ma ka ilina o Koloa me ke kani ole o ka leo o ka ohe, o ia hele mumule wale iho la no i ahona i na hae i ka pulelo i ka mea kani. Nolaila, he nui ko’u aloha i keia kanaka i hooikaika i ka hana me ka nawaliwali a he nele ka ka uku.
S. W. K. Mahulili,
Kalawao, Maraki 1890.
MANAO AKEA
Kakau ia mai.
O Keoni E. Buki anei ke Kalaiaina a me ka alakai o ka Lahui Hawaii o keia mau la? A i ole o ke alakai anei o ka lili makawelawela i na makua o ka pono i hiamoe i ka lepo aloha o Hawaii? A i ole ia, o ka opu ino i na haole nana i @ ai a hookuonoono i ka lepo aloha ou e Hawaii?
A e nana hou ae, kakou i kekahi hana pono ole a Keoni E. Buki i hana ai, oiai oia e hono Kuhina ana – Oiai e hoolaha ia ana na hana kohokoho o na hana pili aupuni, aole i haawi ia ka hana i ka poe koho haahaa, a o kekahi o na hana Kiekie ma na hana uwapo o na alanui, o James Hayselden, kaikuaana o ka hunona a Gibson F. H. Hayselden. Kikaha, ua lilo aku la ka hana iaia, a i ka poe haahaa ua nele aku ia lakou. Oia kekahi o na hana o Keoni E. Buki ma i hana ai, mamuli o ka hau pepee ana malalo o Gibson ka makua o na hana kapulu a Keoni E .Buki ma i ke au o ko lakou noho Kuhina ana, a ina e hoomanao iho ka poe noonoo maikai i keia mau hana a Keoni E. Buki, ua kupono anei oia i Kalaiaina a i alakai no ka lahui? Aole! Aole loa no.
Eia hoi kekahi, i ke au o kona noho Kuhina ana, ua hoouna ia kekahi mau keiki i na aina e no ka hoonaauao ana, e like me Wilikoki, Boe, Bu, e me kahi mau keiki e ae, ka mea a Keoni E. Buki e nauki haalele nei i keia poe Kuhina e noho nei. E na makaainana aloha o ka lepo aloha o Hawaii, e maliu mau oukou a e noonoo pu ma keia mau hoakaka ana ia oukou malalo o keia kumu o ka hoouna ana i na keiki e hoonaauao i na aina e – Owau kahi i mahalo nui loa i kela, a o kakou no a pau, no ka mea, o ko kakou makemake like no ia. Aka, heaha ka hemahema nui oiai o Keoni E. Buki ke Kuhina Kalaiaina ia wa? Akahi - He aloha ole maoli no i ka lahui e like me kana e liki paupaka nei. Elua – He noonoo no kona hanohano iho, aole ona manao i ko hai pono. E hoakaka au ma ka manao akahi e pili ana no keia kumu o ka hoonaauao i na keiki ma na aina e. Ina he aloha io o Keoni E. Buki i kona lahui, alaila, o kana hana kupono e hana ai, e hana oia i kanawai no ia mea i ka wa e noho ana ka Ahaolelo, a ina no kona ike ole i ka hana kanawai, alaila, e waiho aku oia na ka Loio Kuhina e hoike aku oia i kona manao e pili ana no ua kanawai la. O ka Buro o ka Oihana Hoonaauao, ke ku nei ia Buro me kona makaukau mai ke au kapulu mai o oukou a hiki i keia wa, alaila, i kou hana ana e Keoni E. Buki i ua kanawai la, na ka Peresidena o ka Papa Hoonaauao e kauoha i na Agena o kela me keia apana oia hoi ka Lunakula, e hoouna mai i na keiki makaukaukau o kela me keia apana i Honolulu nei a ina ua hoakaka ia ma ke kanawai o ka Papa Hoonaauao ke komite e ninaninau ai i na keiki i hoounaia mai, a o na keiki i oi ae ka makaukau e like me ka nui i manaoia e hoouna, o lakou auanei ke hoounia e hoonaauao i na aina e, a pela e hana mau ai i kela a me keia elua makahiki ke noho ke Kau Ahaolelo, a i ole ia i kekahi manawa paha a ke kanawai i hoakaka ai, alaila, he hoonaauao like ana ia mai ka poe keiki a ka poe haahaa, a mai ka poe waiwai a ka poe ilihune. A heaha ka noonoo i loaa ia Keoni E. Buki ma ia wa? O na keiki punahele loa no i ua mau Kuhina la, a ma ka umiumi pulelehua wale no ko Wilikoki paa ana, a oia kekahi i hoounaia i Italia i ke ao alihikaua. A o ua mau keiki hapahaole io onioni nei no auanei kana e lili loa nei i keia poe Kuhina, a i ole o na keiki punahele loa no paha e pilipili aku ana i ka paepae kapu o Liloa ma, a Keoni E. Buki e huhu makaeleele loa nei, i ke kauohaia ana aku nei e hoi mai? Oia no – E nana iki kakou i ka hua awahia a ua poe keiki punahele nei i hoounaia ai no ka hoonaauao i na aina e, a ua hahai lakou ma ke alanui o Keoni E. Buki i hana ai ma Samoa. I ka hiki ana o Wilikoki, Boe, Bu ma Italia, aole i hala elua makahiki mahope iho o ko lakou hiki ana aku i Italia, hiki mai la ka lohe i Hawaii nei, na hoopuka ae la kekahi o ua poe la he keikialii, a i ole ia o lakou no a pau. I hooia e maopopo ai keia, ua mare mai nei o Wilikoki he wahine kaukaualii no Italia, nolaila, o ka rula paa ma na aina naauao, he kaukaualii he kaukaualii mare laua, nolaila, ua mare ke kaukaualii wahine o Italia me kekahi o na keikialii o Hawaii – A holo pu mai nei e kiu ia Hawaii nei me ka maopopo ole i ka wahine, a i ka hoomakakiu ana a maopopo, hoihoi aku nei i ka wahine a Kaleponi haalele aku nei, hoi mai nei hui pu me ka hoa kula ona me Boe, a hoao iho nei e kipi i ka Moi a me ke Aupuni ma ka la 30 o Iulai, 1889 poina ole, a make ai he ehiku kanaka Hawaii mamuli o ka Keoni E. Buki ma mau manao lili kahiko loa i na makua i uhi ia e ka lepo aloha ou e Hawaii, a e kuku nui la me na aahu alai imua o ka noho nani o ke Keiki Hipa ma kela Kanaana ma o. Alaila, ua hoohua mai la ka naauao o ua poe keiki nei e hoouna ia i na aina e, he pepehi kanaka a he kipi kuloko, alaila, ua maopopo ia oukou e ka poe a pau e nana ana i keia, aole i noonoo ia ka pono o na keiki a kakou, ka poe haahaa a ilihune loa ua wa Keoni E. Buki e noho ana me ka hanohano nui o ka ohana Kuhina, aka, i ka haule ana mai nei a kau like me kakou ka papa haahaa, aole he @eo p@a ae he aloha i ka lahui – O – i noho mai nei kela – a o ke kokoke keia i ka @ wa o ke koho bileta, akahi no kakou a ike he aloha ole wale ka i ka lahui, e h@u ana ka waha e like me na huki ahiu e hahai ana i ka makani hikina o Eperaima.
Ke manao haakei nei o Keoni E. Buki oia ke kalaiaina o keia mau la, aka, ke nana aku kakou maloko o kana mau nupepa ma na manao ana i haku ai, aole he kanaka malalo iho o ka la i hanau ia ma ka lepo aloha ou e Hawaii e like me Keoni E. Buki, a o ka mea like wale no e hiki ai i kou mea kakau ke hoohalike, oia kekahi o @a pupule o Kalaepohaku ae nei, no ka mea, he mau olelo ma ko lakou mau waha i like me ka Keoni E. Buki e kukala nei, a he oi loa aku no nae ka Keoni E. Buki. Ua hiki anei i ka poe noonoo maikai a pau ke manao iho oia ke kalaiaina, a i ole ia, o ke alakai o ka lahui? E like me ka hiki ole i ka Moiwahine Kapiolani ke hilinai iaia ma kana wahi hana i waiho aku ai, a olepe koke ia aku no kahi ipukai, pela no ka lahui e hahai aku ai i ko ka Moiwahine noonoo kupono. A ma kahi o ke kipaku a me ka hoopaa ia mai ka oihana ae, he inipakeke malaila, a poholo aku la iloko o ke eke a Hagai.
E huli hope ae kakou e na hoa heluhelu a nana aku i ka nupepa ”Ko Hawaii Pae Aina” o Okatoba 12, 1889, Helu 41, a e loaa pono na pahu, na laau ihe a Junius Kaae, e like me ka awaawa i puka mai mai kou waha mai e Keoni E. Buki, a pela i onou ia aku ai kou waha i na mea awaawa e ka makapeni a Junius Kaae, a puua ko waha i paha i piha i ke aloha ole i ka lahui, oiai, ina ua hiki ia oe ke aloha i kou hoa’loha i pupue like ai malalo aku o ka papae kapu o Liloa me ka pakali ana i na punua peepoli, aia ka pono o ka noho kuhina, alaila, pela ka lehulehu e manao iho ai, he aloha io oe e Keoni E. Buki i ka lahui.
Eia hou kekahi hana aloha ole a Keoni E. Buki i hana ai i kona hoa i hooikaika nui ma kekahi hana e pono ai ka lahui: E nana e ko Honolulu poe a me ka lehulehu mawaho ae o ka mokupuni o Maui i maopopo ia lakou ka inoa o W. H. Cummings i lilo ae nei i Lunamakaainana no ka Apana Helu 2 o Honolulu, a ua manao kou mea kakau, he hapahaole io onioni ia ma ka hooikaika hana, aole ma ka palaku a wahakole wale aku no i ka poe maikai o ka aina, e like me Keoni E. Buki. Oiai o Keoni E. Buki a me C. P. Iaukea e noho ana i ka hanohano o ka oihana kuhina no ko kakou lahui, ia wa a mahope koke mai o ia manawa, aia o Hon. W. H. Kamaki ke hoala la ma ka apana o Hana i ka hana mahiko me ko laila mau kamaaina kuonoono, a ua holo ka hana mahiai ko ma Mokae ma Hana. Nolaila, o ka hana hope ana i noonoo ai, e holo oia i Honolulu e hui me ke Alii ka Moi a me kona mau hoa’loha e ae, oia o Keoni E. Buki, C. P. Iaukea, a me kekahi mau hoa’loha e ae ona, a ma ia kuka ana, ua hui like na manao me Keoni E. Buki ma, a ua lawe kela a me keia i kona mau mahele e like me ka nui i makemake ai. Ua ae aku keia Keoni E. Buki ma ka waha, aka, o ka mole o kona puuwai eleele, aia ke hana la i ka mea okoa. Hoi aku la o Hon. W. H. Kamaki me ka manaolana maikai, oiai ua loaa na hoa hui, aka, i ka wa a Hon. W. H. Kamaki i kii mai ai ke dala o ko Keoni E. Buki ma mau mahele, eia ka pane, pela iho hoi, aia hoi a ohi kahi mahina, a pela aku ana no, o ka hana no ia o ka ole, pela aku a molowa maoli o Hon. W. H. Kamaki, me ka olelo ana, - e kuhi ana au he mau hapa haole maikai keia, eia ka aole. A ina oukou e hele e ninau iaia no ka oiaio o keia mea, a pane pololei ia mai ana no, a ua ike kakou i ka hopena o ka hooikaika ana a Hon. Uilama H. Kamaki, ua haulehia malalo o na hana apukoheoheo a Keoni E. Buki ma. E ko Honolulu a me ka lehulehu e nana mai ana i keia, he aloha io auanei o Keoni E. Buki i ka lahui? Aole, aole loa no. A ka haule ana mai ka noho hanohano ana o ka ohana aupuni, akahi no a pololei ke alelo lapuu manamana o ua Keoni E. Buki nei, he aloha i ka lahui, a he kulolo i ka lahui, a he hoopala maia hoi i ka lahui. A ke ninau nei o ua o Keoni E. Buki ma ka Helu 43 o ka la 14 o Maraki, aoao ekolu o ka nupepa wahakoleana Ka Oiaio: ”No wai ka hewa?” Nou ka hewa i haulehia ai ka pono o ka lahui a Uilama Kamaki i imi ai no ka pomaikai o ka lehulehu o ka apana o Hana, ma kou ae ma ka waha, he ole ma ka hooko ana. Aloha oe e Keoni E. Buki.
[E hoomauia aku ana.]
HOOLAHA HOU.
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kaula (w), no Kawainui, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a E. Kahaleohu a me I. Pinao, e noi ana e hooiaio ia ka Palapala Kauoha Hope a Kaula (w), no Kawainui, Hilo, Hawaii, i make, a e hoonoho aku ia laua i mau luna hooponopono no ia waiwai, malalo o ia Kauoha hope. Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka
Poakolu, Aperila 30, 1890,
i ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo o Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, H. P. A.
Hilo, Hawaii, March 17, 1890.
2277-3t.
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kainoa (k), no Kapehu, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a B. Naaikauna, ka luna hooponopono no na waiwai o Kainoa (k), no Kapehu, Hilo, Hawaii, i make, e noi ana e hoopono ia kana hoike hope, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina, a e hookuu aku iaia a me kona hope. Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka
Poakolu, Aperila 30, 1890,
i ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo o Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, H. P. A.
Hilo, Hawaii, March 17, 1890.
2277-3t.
AHA HOOKOLOKOLO APANA EHA o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Lakana (w), no Kalawao, Molokai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni, ma ke keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Mrs. Kanamu Kekuaiwa, no Waimea, Kauai, e hoike mai ana o Lokana w., no Kalawao, i oleloia, ua make kauoha ole ma Kalawao, i oleloia, ma ka la – o – M.H. 1889, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai i ka mea hoopii, a e kohoia i kahu no ke kino a me ka waiwai o Kia Pilikia w., kekahi o na keiki oo ole a ka mea make.
Ua kauoha ia, o ka
Poalua, Aperila 15, 1890,
i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa , a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia olelo kauoha, e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke ”Kuokoa”, nupepa i pai ia ma Honolulu.
Kakau ia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 14, 1890.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
2277-3t.
Ahahookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.
Ma ke keena, Imua o ka Lunakanawai Kaapuni.
Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Waialeale k., no Kapaa, Kauai, i make.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o C. H. Willis, Lunahooponopono o ka waiwai o Waialeale, no Kapaa, i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $98.22, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $564.00, a e noi ana, e nana a aponoia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauoha ia, o ka
Poalua, Aperila 15, 1890,
i ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Koloa , oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua Noi la, a me ka Papu Hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila, e hele mai e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la; a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke Kuokoa, he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule, mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, Ko Hawaii Pae Aina, i keia la 4 o Maraki, M.H. 1890.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
2277-3t.
Hoolaha Hooko Moraki.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Chas. N. Arnold a me Cecilia Arnold kana wahine mare, o Hilo, Hawaii, o ka aoao mua, a me Mrs. Harriet E. Cooke, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 30 o Maraki, 1885, i kakau kopeia ma ka buke 94, aoao -, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, alaila, e hoolahaia aku ai na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka
Poakahi, Maraki 31, 1890,
hora 12 o ia la.
O keia wahi i hooike ia ae la, aia malalo o kekahi hoolimalima no elua makahiki, e hoomaka ana mai Augate 5, 1889 a ua hiki no ke hooloihi hou ia aku ka hoolimalima no hookahi hou makahiki.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 3 o Maraki, 1890.
Mrs. HARRIET E. COOKE,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
1 – O kela mau apana aina a pau loa e waiho la ma Piihonua, Hilo, Hawaii, i hoike ia maloko o kekahi palapala o J. Siemsen ia H. A. Bridges i kopeia ma ka buke 72 aoao 471 nona ka ili o 1.87 eka, a oia hoi kekahi hapa o ka waiwai i hoike ia maloko o ka Palapala Sila Nui 1143, L. C. A. 2604 ia Paula.
1 – A pela no hoi me kela mau apana aina a pau e waiho la ma Piihonua i olelo ia a e pili pu ana hoi me kahi i hoike mua ia ae nei, a i hooliloia aku hoi ia H. A. Bridges ma kekahi palapala o R. F. Beckerton i kope ia ma ka buke 74, aoao 131, nona ka ili o 23,998 kapuai, a o keia hoi @a wahi i hoolilo ia aku ia Chas. N. Arnold i oleloia, ma kekahi palapala o Harriet E. Cooke i oleloia, i hanaia ma ka la 30 o Maraki, 1885, a i kopeia ma ka buke 94 aoao 131.
2275-4t.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o KEAUMIKI (k), no Kanaio, Honuaula, Maui, i make kauoha ole. Ma ke Keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Kamaka (w), e hoike ana ua make kauoha ole o Keaumiki (k) no Kanaio, Honuaula, ma - i ka la – o – 188 , a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia Kamaka (w) a me S. L. Kalaola.
Ua kauohaia, o ka
Poaha, Aperila 10, 1890,
ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Lahaina, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke ”Kuokoa”, nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina, Maraki 5, M.H. 1890.
GEO. E. RICHARDSON,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.
2276-3t.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o APUAKAHEI (w), no Kanaio, Honuaula, Maui, i make kauoha ole. Ma ke Keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Kamaka (w), e hoike ana ua make kauoha ole o Apuakahei (w) no Kanaio, Honuaula, ma Kanaio i ka la – o – 188 , a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia Kamaka (w) a me S. L. Kalaola.
Ua kauoha ia, o ka
Poaha, Aperila 10, 1890,
ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la ma kona keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke ”Kuokoa”, nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina, Maraki 5, M.H. 1890.
GEO. E. RICHARDSON,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua.
2276-3t.
Hoolaha Hooko Moraki.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Ahuli w., o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Ko Hawaii Pae Aina, o ka aoao mua, a me W. W. Hall, Puuku o ka H. M. C. Society o ka aoao elua, ma ka la 10 o Iune, 1882, i kakau kope ia ma ka buke 76, aoao 56 me 57, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi, ka uku ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, e hoolaha ia aku ai na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka
Poakahi, Maraki 31, 1890,
hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 26 o Feberuari, 1890.
W. W. HALL,
Puuku o ka H. M. Society,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudala ia ana:
O kela mau wahi a pau e waiho la ma Palolo, Mokupuni o Oahu, a i hoike piha ia ma ka Palapala Sila Nui 2842 me L.C.A. 1868, i haawi ia aku ia Kanae, nona ka ili o 1 eka i 14.100 kaulahao, a i hoolilo ia aku hoi ia Ahuli w., a me kana kane mare i make, ma kekahi palapala e Kaumunanahu, i hanaia ma ka la 15 o Augate, 1879, a i kopeia maloko o ka buke 58 aoao 472 a me 473.
2275-4t.
Olelo Hoolaha.
Ua makemake ka Hui Mokuahi o Waila i 50 luina no na mokuahi o lakou. A ke ae nei ka Hui e uku mua i na Dala he Kanakolu ($30.00) i kela a me keia mea e kepa ana no na mahina eono.
HUI MOKUAHI O WAILA.
Ianuari 7, 1890. 2267-tf.
HOOLAHA HOOKO MORAKI
Ke hoike ia aku nei ka lohe, i kulike ai me ka mana kuai maloko o kekahi palapala moraki e hoike ana ma ka la 10 o Nov. 1886, i hanaia e Napahoa a me Wailele, kana kane mare, o Honolulu, Oahu, ia Daneil Kuai o Honolulu, Oahu, H.I. i oleloia, a i kope ia ma Keena Kakau Kope ma Honolulu, ma ka buke 101, aoao 297 a me 298, a no ka uhai ia ana o na olelo o ua moraki la, oia hoi ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e uku ia ai, a ke manao nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei e pani i ua moraki la, a o na aina a me na waiwai a pau i hoikea ma ua moraki la, a mahope iho o ka manawa i kau palena ia e ke kanawai, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea no ka uhai ia ana o na olelo e like me ia i hoike mua ia.
CHAS. CREIGHTON,
Loio no ka mea paa moraki.
Hanau ma Honolulu.
O na waiwai i hoike ia ma ua moraki la, penei:
O kela apana aina a pau loa e waiho la ma Kailua, Oahu, oia ka apana aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui – a Kuleana Helu – ma ka inoa o Kahaipuna, he 2 180-100 eka ka ili. E hoomaka ma ke kihi Hikina e hele ana Ak 54 Kom 1 5 70 kh ma ka palena no Hapaimama, malaila aku Hem 43 ½ Kom 1 520 kh ma ko Konohiki, malaila aku Hem 49 Hik 1 380 kh ma kahahawai, malaila aku Ak 43 Hik 1 147 kh ma kahawai, malaila aku 46 ½ kom 1 248 kh ma ka palena koele, malaila aku Ak 31 Hik 090 kh, malaila aku Hema 54 Hik 1 280 kh ma kahawai, malaila aku Ak 26 Hik 1 090 kh ma kahawai a hiki i ka hoomaka ana. He 2 eka me 1-80-100 kh huinaha.
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI
LEWERS & COOKE
(o Lui Ma).
ma ke kakau alanui @ a me ke @
APA NOUA@
a kela a me keia @
Pani Puka, Na Puka Aulani, Na Olepelepe
Na P@a, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papa Ku, A me na Papa Moe nui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau
-A ME NA- WAI HOOHINUHINU NANI
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A hai i aku nei ka 40 na Makamaka@ pau, na makaukau kela Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e p@ ana ma kau laua oihana
-NO KA- UKU HAAHAA LOA.
E like me ka mea e holo ana mawaena
LAUA a me ka MEA KUAI.
HELE MAI E WAE NO OUKOU
Benson Smith & Co.
Na Mea Laikini ia e kuai Kukaa a me Kuai Liilii aku.
Na Laau Lapaau O NA ANO A PAU.
HELU 113 me 115. ALANUI PAPU
O LAUA NA AGENA NO Laau Lapaau kuluwai Liilii!
Boreicke & Schrecke
-A ME NA- Wai Lukini OnAonA Waianuhea!
WAIALA MAILE -A ME KE-
Onoona Lei A@
@