Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 15, 12 April 1890 — Page 2

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  John Budisurya Luckman
This work is dedicated to:  to Roberto 'Obie' San Luis for introducing me to Hawai`i

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

 

Hoolaha Keena Kalaiaina

 

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia, ua hoonee ia aku ka Pa Aupuni mai Keauhou aku a i kahaluu, ma ka apana o Kona Akau. Hawaii

L. A. THURSTON.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aperila 8, 1890.

2208-3t

 

            Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. T.P. Harris, I agena hooiaio Palapala Kepa no ka apana o Kau, mokupuni o Hawaii.

L. A. THURSTON,

Kuhina Kalaaina.

Koena Kalaaina, Aperila 5, 1890.

2280-3t

 

            Ua hookoku ia aku i keia la o Mr. J. K. Nahale o Kailua, i hoa no ka Papa Alanui o ka apana o Kona Akau, Hawaii Ma kahi o J. H. Waipu lani i waiho mai.

Eia na hoa o ka Papa:

            J. Kaelemako`e. Lunahoomalu

            S. B. Kaalawamaka.

            J. K. Naha`e.

L. A. THURSTON.

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Apr. 5, 1890.

 

2280 3t

 

            Ua hookoku aku i keia la o Mr. Kuula Kainuwai o Kalawao, i Agena Haawi Palapala Ae Mare no Kalawao me Kalaupapa, Mokupuni o Molokai.

L.A. THURSTON,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Maraki 31, 1890.

2279-3t

 

Hoolaha Hoolimalima Aina Aupuni.

            E kudala ia aku ana hoolimalima o na aina aupuni ma ainahou, Honolulu, ke hiki aku i ka

 

Poaha, Aperila 24,

            1890, i ka hora ia awakea, ma ke alo iho o Ahiolani Hale, i ka hoolimalima o ka apana helu 16 me 19, e like me ia i hoike ia ma ka palapala aina aupuni i keia wa.

            He 50 kapaai alo ma ke alanui Papu a holo ihope ke 200 i ke alanui kekuanaoa, a hui me ka mahele ma ke kih@ o na alanui Papu me Alani ma ka aoao mauka.

            He 25 makahiki hoolimalima, a he $420 ke keho kiekie no ka makahiki, e uku ia i kela me keia hapalua makahiki.

            O ka mea kau mai, e kukulu oi@ i hale i apono ia e ka Luna o na Hana Hou iloko o hookahi makahiki, a nona na hoolilo aole e emi mai malalo o ka $3000.

            E malama maikai ia ua hale la, a o pili @ i ke aupuni i ka wa e pau ai o ka hoolimalima.

L. A. THURSTON,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mar 18, 1890.

2277 4t

 

MAHIKO O HILEA.

Keena Kalaiaina, Hololulu, Feb. 28, 1890.

            No ka mea, o ka Hui Mahiko o Hilea i hooia ia e like me ke kanawai, ua waiho ia mai he palapala noi i ka mea nona ka inoa malalo nei, no ka hoo pau ana i ka hui e ku nei, me kekahi palapala i hohui pu ia e like me ka ke kanawai i ae ai.

            Nolaila, ma keia, ke hoolaha ia aku nei na mea a pau i kuleana iloko o keia hui, o na poe kue i keia papala noi, e waiho mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo iho, mamua ae o ka la 7 o Mei, 1890, a o na poe a pau e makemake e hiki ae ma kona keena, oia no ka wa e noho ai no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia, ma ka hora 11 0 ua kakahiaka ia, a malaila na poe i k@a e hoike mai ai, no keaha la ke kumu e ae ole ia ai ua noi la.

L. A. THURSTON,

Kuhina Kalaiaina.

2275 9t

 

            He makani ino ikaika loa ka i luku iho ia elua a ekolu haneri mau home noho a me elua haneri eia i make make kulanakauhale o Louisiwile, Kenetuke. Lehulehu na hale i hina iho alalapa ia e ke ahi. Ma ka la 27 o Maraki ka hanauia ana o keia @ lohe nui wale.

 

NUPEPA KUOKOA

 

NO KA MAKAHIKI @

NO EONO MAHINA _ _ _1.00

KUIKE KA KULA

 

Ponono. Aperila 12, 1890.

 

HOOKOHUIA.

            Ua hoo`aha pili aupuni ia ae nei., ua Auolu i ke Ahi ka Moi ka hookohu ana aku i ko kako`i Elele Hawaii H. A. P. Carter ma ke alo aupuni o Wasinetona, e akoakoa pu aku ma kela Aha o na Elele e malama ia ana ma ia wahi, a kakou hoi i loaa ai ka hanohano noui o ka ploai ia ana mai e Peresidena Harisona, ma ke kaueha a ka Hale Ahaolelo o na Senate.

 

HOONOA IA.

            O kela palapala noi hoopii a kekahi poe kupono i ke koho baleta o ka apana o Koolaupoko, no ke koho baleta i malama ia ma ia ap@na, mawaena o na moho Paikulime Kaulukou, ua hoopuka mai ka Lunakanawai Kiekie i kana olelo hoohele, --ua hoonoa ia ke koho ia ana o Paikuli ma ke kanawai, a ua hakahaka ka noho Lunamakaainana o ia apana.

 

KEIA KAU KIURE

            I ka Poakahi nei, i wehe ia ai keia kau kiure o ka Aha Kiekie, imua o Lunakanawai Bikekena ke kahu o ka Aha, a ua akoakoa ae he heluna kanaka nui no ka wehe ia ana o na hihia o na kau mua i hoomoe ia.

            O na poe ohumu kipi a me hoohaunaele he 50 a oi ko lakou huina, ua kukulu ia aku lakou imua o ka Aha, a na ka Loio Kuhina na olelo mua e pili ana i keia hihia penei:

            “E oluolu mai e ka Aha: O na kumu i ulu mai ai na hihia o keia poe ua alakai ia e kekahi poe kanaka, a o R. W. Wilikoki ko Lakou poo, ua hookolokolo a hookuu ia e ke Kiure, a ua manao ke aupuni, he mea makehewa ke ahewa ana aku i kekahi o keia mau hihia. Nolaila, ke nonoi aku nei makoe, e hoopau wale ia keia mau hihia.”

            Ua pa e mai ke Kahu o ka Aha, ua loaa mua @ka iaia keia manao he mau ia i hala ae mai ka Loio Kuhina aku, a nolaila, ua @ Aha no ka hoopau ana i keia poe Lihia.

 

Kela Hihia Pepehi Kanaka

--

Hookolokolo ia o Kapena Palu o ka Moku-Kuna Iosepine.

-

            O ka hookolokolo ia ana o Kapena Palu no ka pepehikanaka i ke kino o Akoni, kekahi o kona mau se@ma ka moana, ua hana ia imua o ke kiure no na la elua i hala ae nei. Ua lawe ia ae na hooiaio a pau me ka iwi pookanaka o Akoni imua o ka aha, a ua hai mai o Hope Loio Kuhina Karaitona i ke ano nui o keia hihia ma ko ke aupuni aoao me keia mau oleo:

            “Ua hoopii ia ka mea i hoopilia Kapena Palu, no ka hewa pepehikanaka i ke kino o Akoni, ma ka la 16 o Okatoba i hala, ma ka apana o Ewa.

            “Iloko o ia la i hoike ia ae la, ua haalele iho ka mokukuna iosepine i ke awa o Honolulu nei no ke awa o Puuloa. Mamua o ka hiki ana aku ilaila, ua inu iho la na kanaka o ka moku ik a rama, a oia hoi kekahi o na ukana a lakou e lawe nei. Ua ili ka moku ina kahi papau a hemo no, a ua hoomau ia aku ka holo ana a kaalo mawaho ae o ka mokupuni Foda, ua hoopaapaa iho la o Palu me Akoni no kekahi mea, me ka pane pu ana aku o Akoni i keia mau olelo—‘Mahope hai ia lakou e ia i ka Pake Nona ka rama.”

            Ua hoomau no ka holo ana a kaalo mawaho ae o ka loko Kawealoka, ua hoopaapaa hou iaua, a ua hili aku o Palu ia Akoni me ka hoe a pa ma kona poo, pahu ia aku a haule ana iloko o ke kai.

            “I ka wa i haule ai o Akoni, aole i hoao o Palu e imi i ke kino o ke kanaka i haule i loko o ke kai, aka, na ke kai i ko aku kona kino iuka a kanu ia. Ua looa kona iwipoo, a ua nana akahele ia e na kauka ke kumu o kona make.

 

            Hoike a Kauka Kimabala: He kauka au a Peresidena o ka Papa Ola; ua huli pono i ke ano o keia iwipoo me ke kokua a kauka Lokeke: aole he hoailona kukonukoau loa o ka eha ma ke poo, ua emi nae kekahi iwi iloko mamuli o ko`u hoomaopopo ana ua hahau ia me kekahi laau omolemole; no laila: ua loaa ia Akoni kela eha ma ke poo make poo mamua o ka make ana. He mea paakiki nae ka olelo ana ae e make koke ana kekahi mea no kekahi hauna laau e like me ia ma ke poo ma o ka paku ana o ke koko; o ka hahau ana nae me kekahi laau e like me ka hoe waapa, e loaa io no he poino kukenukonu ke pa pono iho ma ke poo.

 

            Hoike o Palu: Owau ke kapena o ke kuna Iosepine: o kela mau hana inu rama a makou a pela aku ma ko makou ala moana no Ewa, ua pololei; hiki ma Pokala ili ka moku; inu rama makou malaila, owau, Akoni, Laamea me Hana: na Akoni i wawahi ka pahu, a lawe mai i ka omole; he hiki ole ia`u keakea aku aiai he ikaika loa oia maua o`u; he kanaka pakela inu o Akoni, a ua hoopaa mau ia ma ka hale paahao; mamua au o ka moku a hiki i ke kahea ana mai o Kanakele ua haule o Akoni iloko o ke kai; kahea aku au e makaala aku iaia o piholo; hai hou mai la o Kanakele aia o Akoni iluna o ka la pa papa, a pane aku au e kahea aku ia Akoni e pii mai iluna o ka moku, aole nae au i ike i kona kau ana mai; kahea aku au ia Kanakele, e hookele pololei i ka moku, oiai ua kaawale ae mai kona pololei, ua pane mai nae kela aia ka hoe ia Akoni; holo aku au i hope a halawai pu me Akoni, a hooweliweli mai kela e hou ia`u i ka pahi; lalau au i kekahi hoe uuku a onou aku iaia i kaawale aku mai ia`u; ua hakaka mua aku no maua maluna o ka lana-hauki; akena nui o Akoni i kona ikaika a nolaila e kaili ana oia i ka moku mai ia Naiana aku; mamuli o keia hoopaapaa maua a kui mai kela a haule au malalo i ke cabina; Akoni maluna iho o`u; kahea au ia laamea e kokua; i ko maua kaawale ana, hoi aku au mamua me Laamea no kuu makau ia Akoni.

            Maanei ua hoike mai kekahi kiure i kona mai ma ka opu, a ua hoomaha ka aha nona.

            A hiki i ka hora 4 o ka wanaao nei ka noho ana o ke kiure, ua haiia mai la ia makou i keia kakahiaka, ua hooloia e hookuu i ka mea i hoopii ia; he 9 hookuu ia 3 kue.

 

UA ALOHA OLE NO.

-

(Na ke Akua e kokua ia`u.)

            Ma ka mokuaina o Penisilavania (Pennsylvania,) ma na auwai akea ma ua aina ia, ua kapili ia kekahi waapa nui kohu moku no ke a-lo ana aku ho i na ohua e hele ana ma ka hikina, e kali ana ka waapa no ka hoea mai o na ohua ma ke alanui hao ma na kaa mahu. E ku kokoke ana ke kapena ma na waapa e hoooponopono oia i na hana a kona poe luina, ia lakou e hoomakaukau ana i ka waapa @ o ka holo ana, ia manawa, hoea mai la ni kaa mahu a liuliu, ua puka mai kekahi poe keonimana he eono ko lakou nui mai kekahi kaa mai, a hele aku la a ku imua o ke kapnea me ka i aku iaia penei:

            “Ea, e ke kapena, ua makemake no makou e hele aku i na mokuaina ma ka hikina aku, aka ea, ke waiho nei me oe ko makou hele a me ka ole, maloko o ke kaa a makou i haalele aku nei, ke waiho la kekahi kanaka mai ka mea i hoowahwaha ia e makou. ua kohoia makou e na ohua he mau komite e nonoi ia oe e hoole i ka ee ana o ke`a kanaka ma kou waapa, a ina oia kekahi e hele ana, a`aila, e noho ana no makou.”

            E na keonimana, wahi a ke kapena, a lohe aku la au i ko na ohua ma ka waha o ko lakou komite, he komite anei kekahi no ke kanaka ma`i?

            aole no he mea o lakou i pane mai no ka ninau a ke kapena, a ia manawa koke no hele aku la ke kapena a komo aku la mai kekahi kaa, a i kona hiki ana aku ma kekahi kuono ua ike aku la oia i kekahi kanaka mai i hele a nawaliwa li loa, me ka lana pihoihoi o ka mano, leha ae la iluna na maka o ke kankaka mai me ka hiaai a ninau aku la, ea, o oe anei ke kapena? A ua ae anei oe ia`u e hele? Na ke Akua e kokua ia`u? Manao mai na ohua ia`u me he mai ahulau la! Ua aloha ole no. Ke ike nei oe ua kokoke au e halawai me ka make, aka ea, ina ua hooloihi ia mai kuu ola a hiki aku au i ka home o kuu makuahine, e make hauoli no au, no ka mea, ua hala ihope ka hapanui o ke alanui, a koe ka hapa uuku.

            Ku ke kapena a nana me kona maka aloha, a pane aku la: “E hele no oe; ina paha e lilo ia i kumu e noho ai na ohua a pau loa.

            Ia manawa e ku puukiuki ana na ohua ma kahi o ka waapa, me ko lakou mau ukana e kali ana no ka olelo hooholo a ke kapena, mamua o ko lakou ee ana maluna o ka waapa.

            Emoole, lohe ia aku la ka olelo hooholo a ke kapena me ka ike ia ana aku e hi@poin mai ana i ke kanaka mai; a kaoha aku la e hahi ia i pela ma kahi olu olu @ o kona waa@

            Ia manawa, ala mai la ka noonoo hou@ o ka naau o na ohua, oia ka hilahila, me ka mihi i ko lakou uahoa, me ka manao lokahi e ee lakou maluna o ka waapa, a mahope mai o ka hala ana o kekahi mau hora, ua hoouna hou na ohua i mau komite i ke kapena, a mawaena o na ohua, ua ku mai la kekahi kanaka i hele a hina ke pou, a me ka halokoloko o na waimaka ia i hai aku ai i ke kapena, ua ao mai oia ia lakou i kekahi haawina maikai, a nolaila, e mihi mai ana lakou imua ou, me ke noi haahaa aku e kala mai ia lakou. Hu ae la na waimaka o ke aloha pumehana iwaena o kela anaina, haule mai no hoi na kuaua o na kulu dala iloko o ke kanaka mai me na olelo ho maikai, “o ke Akua kou kokua”

JLP Kalaiakamanu.

 

            Hoko o ka makahiki 1889. i ka helu ia ana o na hipa a pau iloko o na aina hanai hipa o Amerika Huipuia, ua loaa he 42,599,06. a o ko lakou waiwai io he $90,640,369. I ka helu hou ia ana mai nei o na hipa no keia makahiki, ua loaa he 44,336,092. a o ko lakou waiwai io he $100,659,761.

                Iioko o kekahi kudala ia ana o na lio ma Nu Ioka ma ka la 14 o Maraki iho nei, he kanakolu-kumamawalu lio i lilo no ka $19,385, ma ka awelike ana he $500 a oi o ka lio hookahi.

 

Hoolaha Hou.

MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu o ko Hawai: Pae Ama. Ma ka waiwai o Keilike`ekahi (-) no Pueopaku, Hilo, Hawaii i make.

 

                Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka Palapala Noi a Kalama w@ me Kenao Kauhi @e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Keliikelekahi K. no PUeopaku, Hilo, Hawai, I make, a e hoonoho aku ia laua i mau luna hooponopono no ia waiwai, malalo o ia Kauoha hope. Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka

 

Poakolu, Aperila 30, 1890,

ma ka hora @ o ka auwina la ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe aku i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

F. S. LYMAN

Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, H.P.A.

Hilo, Hawaii, Aperila 1, 1890.

2280 3t

 

                MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kahaleiwi (k@ no K@, Hilo, Hawaii, i make.

 

                Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Keliikuewa K, me Pau K, e noi ana e hoopau aku i ka hana a ka lunahooponopono no ia waiwai, oia o mei k, no ka mea, ua make aku nei oia; a e hoomaopopo ia na hooilina no ia Waiwai, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka

 

Poakahi, Mei 5, 1890,

i ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo o Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoelohe ana i ua nei la a me na mea kue ke hoike ia.

F. S. LYMAN,

Lunakawawai Kaapuni Apana Ekolu, H. P. A.

Hilo, Hawaii, Aperila 1, 1890.

2280-3t

 

HE HOOLAHA

NO KA

No ka Lawe ana i na Aina

I ka Poe a Pou e Nanu ane i Keia:

                MAMULI o ka mana i haawiia no ka Hui Kaa Ahi a me Aina o Oahu ma kona Palapala Hoohui a ma o kekahi Kanawai hoi i apo oia i ka la 11 o Sepatemaba, 1888, nona ke poo, “He Kauawai e haawi ana i ka Mana no ke kukulu a Hoomoe ana i Alahao me na hana e pihana, e hooko ia aku ana ka mana o ka lawe ana mai i na apana aina e like me ka hoakaka malalo iho:

                E hoomaka ana ma ke kahua hoolulu 1x55 ke kikowaena o ka Hui Alahao ma Falama a me ka akau o ke kuleana alanui o ke Alahao; alaila holo ma ka lalani pahu-ku hoailona a hiki i ke Kuleana $179, Palapala Sila nui 5556 la Halulu e paa ia nei e na Kahu Malama Waiwai malalo o ka hooilina o Mrs. Bernice Pauahi Bihopa, i hoolimalimaia e Wong Tuck Wai Co., Akau o deg. 53 min. Kom. 60 kapuai, e komo pu@ me 40 kapuai laula, he 20 kapuai ma kela me keia aoao o ua laina kikowaena la, nona ka ili o 5-ioo eka; alaila holo aku mawaena o @e Kuleana 275 B, Apana 3 ia H. Zupplien i onaia e Alapai, a ua hoolimalimaia e Ah You Akau o deg. 53 mi. Kom. 125 Kapuai; alaila moe-kee ae ma ka akau ma ka radius 259 kapuai, 160 kapuai; e hui pu ana ia 20 kapuai laula, he 10 kapuai ma kela me keia 2020 o ka laina kikowaena, nona ka ili he 1-10 eka; alaila holo aku maloko o ke Kuleana 7714 B, ia Kekuaiwa, e paa ia nei e na Kahu Malama waiwai malalo o ka Hooilina a Mrs. Bernice Pauahi Bihopa, hoolimalima ia e Wong Tuck Wai Co., e moe-kee ana i ka akau ma ka radius 259 kapuai, 115 kapuai: alaila moe-kee ma ka akau ma ka radius 2865 kapuai, 235 kapuai: alaila Akau 57 deg. 25min. Hikina e moe ana maluna aku o ke alanui aupuni he 70 kapuai; alaila moe-kee ma ka hema ma ka radius 1146 kapuai 448 kapuai; alaila 35 deg. 25 min. Hik. 230 kapuai, e komo pu ana me 40 kapuai laula he 10 kapuai ma ka aoao Komohana akau me 30 kapuai ma ka aoao Hikina hema, o ka laina kikowaena nona ka ili he 1 11-100 eka; alaila Akau 35 deg. 25 min. Hikina 75 kap ai alaila moe-kee ma ka akau ma ka radius 359, 150 kapnai; alaila maloko aku o pa ai@ Ku@ 732 Apana 2 ia Kuinui, ma o kekahi palapala a V. Kamamalu ia Hana, me ke Kuleana 8800 ia Kaluiki, onaia e W.McCandless Akau 59 deg. 25min. hikina 109 kapuai; alaila moe-kee ma ka hema ma ka radius 0 574 kapuai, 205 kapuai; alaila Akau 38 deg. 55 min. HIk. 111 kapuai, e hui pu ana me 40 kapuai laula, he 20 kapuai ma kela me kena aoao o ka hina kikowaena: alaila holo maloko aku o ke Kuleana 7714 R, Kuleana 7713, Palapala Sila nui 4475 ia Kamamalu, Kuleana 1819 Apana 3, Palapala Sila nui 1810 ia Keawemuku, a me ke Kuleana 1808, Palapala Sila nui 3925 ia Peahi, e paa ia nei kekahi hapa e ke Kahu Malama Waiwai malalo o ka Hoo@ a Mrs. Bernice Pauahi Bihopa, i kuleana ia kekahi hapa e Makalii, a o kekahi hapa na hoolimalimaia e Wong Tuck Wai Co. Akau 38 deg. 55 min. Hik. 450 kapuai e hui pu ana ia 30 kapuai laula, he 15 kapuai ma kela aoao o ka laina kikowaena i oleloia.

                O na wahi i hoakakaia maluna ao ua manao ia no na hali ukana wale no @ole no na ka@ hali ohua e like me ka mau.

 

Hui Alahao me Aina Oahu.

                Ma o kona Peresidna J. H. Paty a me Kakauolelo W.G. Ashley.

Honolulu, Apr 5. 1890

2280-4t.

 

Hoolaha Aha Kiekie.

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE o ko Hawaii Paeaina. Ma ka hooponopono waiwai.

            Ma ka hana o @ o MANUEL PAIKO, o Honolulu, Oahu, i make.

            Olelo kauoha i manawa e hooiaio ia ai ka Palapa`a Kaaoha a no ka hoolaha ana.

            O ka Palapala Kauoha h pe loa a Manuel Paiko, o Honolulu, i make, ma ka la 8 o Aperila. A.@ 1890. ua waiho ia mai imua o keia Aha e noi ana e hoopukaia ka Palapala Luna Hooko ia Alexander J. Cartwright, i waiho ia mai e ia.

            Nolaila, ua kauoha ia, o ka

Poakolu, Mei 19, 1890,

ma ka hora @ o kakahiaka o ia la ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha ma Ahiolani Hale ma Honolulu oia kahi a me ka manawa e hoolohe ia ai na noi ana mai no ua Palapala Kauoha la, a oia no hoi kahi a me ka manawa e hele mai ai na poe i pili a hoike mai i ke kuniu, ina he kumu oiaio ka lakou e ae ole ia ai ua nei la a me ka hoopuka ia ana o ka Palapala Luna Hooko.

Hanaia ma Honolulu, H. I., Apr 8, 1890.

Na ka Aha:

ALFRED W. CARTER,

Hope Kakauolelo Elua.

2280-3t

 

Aha Hookolokolo Kiekie o ke Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.

            Ma ka hana o ka waiwai o Pelii (k), o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole. Make Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Keokiaina (w) a me Peter Bolabola o Honolulu, e hoike ana ua make auoha ole o Pelii o Honolulu ma Honolulu i oleloia ma ka la 230 Iulai A. D. 1884, a e  noie ana e hoopuka ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Peter Bolabola. Ua Kauohaia, o ka Poalima, Aperila 25, 1890, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili a hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.

            Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. Maraki 31, D. D. 1890.

Na ka Aha:

J.H. REIST.

Hope Kakauoleloa

2279-3t

 

Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai.

            Ma ka hana o ka waiwai o John M. Kapena o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole. Make Keena imua o Lunakanawai Bickerto.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palpala Noi a me na Papa Hoike a Charles T. Gulick, Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o John M. Kapena o Honolulu, Oahu i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $1417.08, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he 1724.06, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ke ano Lunahooponopono Waiwai.

            Ua kauoha ia, o ka

Poaono, Mei 10, 1890,

ma ka hora 10 kakahiaka, i mua o ua Lunakanawai la, ma Aliiolani Hale, Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la a me na Papa Hoike i oleloia, a o na pee a pau i kuleana e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu oi io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana ma loko o ka waiwai i oleloia.

            Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 2 o Aperila A. D. 1890.

Na ka Aha:

J. H. REIST.

Hope Kakanolelo

2279-3t

 

AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o J K Spaulding, no Honolulu, Oahu, i make kauoha ole. Ma ke Keena ima o Lunakanawai Judd.

            Ma ka heluhellu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike o W O Smith, Lunahooponopono no ka Waiwai o J K Spaulding, i oleloia o Honolulu, Oahu, i make, e noi ana e ae ia aku ka huina o na hoolilo he $515.62, a o na mea i loaa mai iaia he $517.29, a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea, a e kauohaia, e hoihoi ia aku na waiwai a pau e waiho ana ma kona lima i ka poe i kuleana malaila, a e hookuu loa ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho lunahooponopono ana ma ia ano.

            Ua kauoha ia, o ka

Poakahi, Aperila 28, 1890,

ma ka hora 10 a.m., imua o ua Lunakanawaila, ma ke Keena, ma ka Hale hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kehoia no ka hoolohe ana i ua Noi la a me ka Papa Hoike i oleloia, a malaila no hoi e hele mai ai na poe a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la, a malaila no hoi e hoike mai ai ka poe a pau i kuleana i ka waiwai i oleloia.

            Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina i keia la 22 o Maraki, A.D. 1890.

naka Aha:

J.H. REIST,

Hope Kakauolelo.

2278-3t

 

Olelo Hoolaha.

            E IKE AU ANEI na kanaka a pau, owau o S. AH MI & Co. o ka Hui Ain@o Kamaole ma Kula, Maui, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i na kanaka a pau loa, aole loa e hele wale maluna o na aina o ka Hui o Kamaole ma Kula, Maui, a lawe wale i kekahi@ maluna o ua aina la, a aole loa hoi e hopuhopu i na holoholona e hele ana maluna o ua aina la; a o na holoholona hele wale hoi, e like me ka puaa, hipi, hipa, lio, kao, a me na manu e ae e holo ana ma ua wahi la, ua kapu loa me kuu ae ole aku. A ua kapu pu no hoi me na Kai Lawaia o ka Hui o Kamaole, aole e hele wale kanaka e lawaia me kuu ae ole aku. O ka mea e kue ana i keia, e hoouku ia no e like me ke Kanawai; a e lilo keia i rula paa no ka Hui o Kamaole. MA KE KAUOHA a ka

HUI O KAMAOLE,

Kahului, Maei, Feb. 22, 1890.

2276-2ms

 

OLELO HOOLAHA.

            Mamuli o ko`u hookohu kupono ia ana mai i Agena no ka Moiwahine, ke kauoha ia aku nei na mea Moiwahine, ke kauoha ia aku nei na mea a pau e noho hoolimalima ana maluna o na aina ma na Pa Hale, a i hiki mai ka wa kupono e hookaa ai i ko lakou uku hoolimalima e loaa no au ma ka Hale Akala ma Pa Alii

H.C. ULUKOU,

Agena no ka Moiwahine Kapiolani.

2265-t1

 

HOOLAHA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

            Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwa o John McColgan o Honolulu, Oahu, i make, nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai i oleloia, ina paha ua paa i ka moraki, a i ole, ma kekahi ano e ae paha, e waiho mai i ka lakou mau koi i hooiaio pono ia, ma kona keena ma Honolulu iloko o na mahina eono mai ka la aku o ke@ hoolaha ana, a i ole pela, e hoole mau loa ia aku no.

JAS. F. MORGAN,

Lunahooponopono Waiwai o ka @ pala Hooilina a John McColgan, i make.

2278-8wks

 

Hoolaha Hooko Moraki.

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia ma loko o kekahi papala moraki i hana ia maweana o Barenaba Beniamina, no Hilo, Mokupuni o Hawaii, a me John T. Baker, ka Assignee o Makaleka Robinson, oia wahi no, ka aoao elua, ma ka la 1 o Novem@ba 1884, i kakaku kope ia ma ka Buke o ke Aupuni Helu 91, aoao 313 a me 314, oia hoi kona kuleana a pau iloko o ka waiwai i hoike ia, (he hookahi hapalua i mahele ole ia o kela aina.)

            Mamuli o ka uhai ia ana o na kumu ae like o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ana i ke kumupaa a me ka ukupanee pu i oleloia, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia i kela mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahop@ aku o na pule ekoly mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina a me na waiwai i hoike ia ma kela moraki no ke kudala an@ma ka Puka o ka Hale Hookolokolo ma Hilo, ma ka HORA 12 o ka LA 30 MEI. 1890.

            @ Ina e makemake, e ninau ia Hitchcok & Hitchcock, ma Hilo.

            Hanaia i keia la 27 o Maraki A.D. 1890.

            (signed) J.T. BAKER,

Assignee of Makaleka Robinson.

           

O ka aina, ke waiho nei ma Kukua 2, ma ke kaona o Hilo, nona na eka he 2 a me i ruda, me ka hale e ku ana maluna o ua aina la.

            A me @ pahupahu a ku nei makai o Front St. Kaena o Hilo, a me ka pakaukau pahupahu (Billiard table) a me na pono o ia pakaukau

2279-4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            I KULIKE ai me na mea i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia e Frederick Wilhem o Waimea, Mokupuni o Kauai, ia Mrs. Caroline Kirchoff o Hilo, Mokupuni o Hawaii, ma ka la 31 o Me @ @ 88 @ i kope ia ma ka buke 109, aoao 464, 465: ke hoolaha ia aku nei e ka mea nana ka moraki e hooko ana oia i kela palapala moraki mamuli o ka uhai ia ana o na kulu aelike, oia hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na waiwai i hoike ia ma ia moraki no ke kuai ana ma ke kudala akea ana ma kahi o na waiwai i moraki ia, ma Keou@ poko, Waimea, Kauai, ma ka

Poalua, Aperila 15, 1890,

ma ka hora 10 kakahiaka o ia la.

            No na mea i koe, e ninau ia W. C. Parke@

Kakauia ma Hilo, Maraki 17, 1890.

Mrs. CAROLINE KIRCHOFF,

Mea Moraki mai,

            Penai na aina i moraki ia:

            O na kuleana a me na pomaikai a pau o ka mea i moraki ia iloko o kekahi hoolimalima mai a Halo (k) a me Lahela (w) mai, i hanaia ma ka la 30 Maraki 1888, a me kela mau wahi e waiho la ma Keo@poko i oleloia no ka manawa he elima makahiki, me na @ ka hana hou ana, oia hoi he ¼ o ka Palapala Sila Nui 7831; a pela no hoi he hookahi hale iaau i kukulu ia maluna o ka aina i oleloia e ka mea moraki ia, a e hoohana ia nei e ia ma ke ano he halekuai.

2277-4t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

            Ke hoike ia aku nei ka lohe, i kulike ai me ka mana kuai maloko o kekahi palapala moraki e hoike ana ma ka ia 10 0 Nov. 1886, i hanaia e Napahoa a me Wailele, kana kane mare, o Honolulu, Oahu, ia Daneil Kuai o Honolulu, Oahu, H. I. i oleloia, a i kope ia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, ma ka buke 101, aoao 297 a me 298, a no ka uhai ia ana o na olelo o ua moraki la, oia hoi ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e uku ia ai, a ke manao nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei e pani i ua moraki la, a o na aina a me na waiwai a pau i hoikeia ma ua moraki la, a mahope i@o o ka manawa i kau palena ia e ke kanawai, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea no ka uhai ia ana o na olelo e like me ia i hoike mua ia.

CHAS. CREIGHTON,

Loio no ka mea paa moraki.

Hanaia ma Honolulu.

 

            O na waiwai i hoi e ia ma ua moraki la, penei:

            O kela apana aina a pau loa e waiho la ma Kailua, Oahu, oiaka apana aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui – a Kuleana Helu—ma ka inoa o Kahaipuna, he 2 180 100 ela ka ili. E hoomaka ma ke kihi HIkina e hele ana Ak 54 Kom i 5.70 kh ma@a palena no Hapaimama, malaila aku Hem 43 ½ Kom i 520 kh ma ko Kon@hiki, malaila aku Hom 49 Hik i 380 @ ma kahahawai, malaila aku Ak 43 H@k i 147 kh kahawai, malaila aku AK 46 ½ kom 1 248 kh ma ka palena koe@ malaila aku Ak 31 Hik 090 kh, m@laila aku Hema 54 Hik i 280 kh ma @ a palena koele, malaila aku Hem 87 @ik 1 280 kh ma kahawai, malaila ak@ Ak 280 kh ma kahawai, malaila ak Ak 26 Hik i 090 kh ma kahawai a  iki i ka hoomaka ana. He 2 eka me 80-100 kh huinaha.

 

Hale Hoolimalima.

He Hale Maikai

No ka noho ana a me ke akea, i rumi nu@ me 2 rumi liilii, he lanai a me ka rumi anau, @mi ai a halekuke a pili ana.

            Aia ma ke alanui kekaulike, ma kela a@o mai o alauni Hotele.

$10 no ka Mahina.

E ninau i ka hui

HAWAIIAN BUSINESS AGENCY

Kihi alanui Papu me Kalepa

25723m

 

Kakela a me Kuke

Ka Halekuai Nui

O NA

Waiwai Like ole

 

E @ olo, koi hole,

hamale, koi nui a me liiliii, kila,

wili puaa, @la, apuapu, @

a @au, ka@kaa, ha@ hoo aa @

 

pohaku hoana, kepa, lei ilio, ka@

ia hao ilio, pahi, upa, pahi umuumu

kalapu, kope hulu, pulupulu, @

lakaia, lina hao, ami, keehi, a me

 

KAUI A OPU

 

PALAU

O na ano he mui @

Oo, ho, koplala, pe, kipikua

hao kope, au@

@ aku, kua bipi, lei bipi,

kaula hao bipi, uwea

pa, uwea keleawe, @

piula, kaa palala, ipuha@

pa-palai,

 

Makau me Aho Lawaia,

@, papa holoi, kopa ala, kauhuaina,

hu`akai, ehi wawae,

hulu pena, opa holoi,

a pela aku.

Pena wali, kini nui a me liilii o @

ano a pau, me ka pepa kuhi.

kuhi, pena keokeo, aila

pena, aila hoomaloo,

vaniki kaa, a me

vaniki moe,

 

PENA HOOMALOO

a me aniani hale

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA @

AILA KAA, INIKA KAMAA,

PAUDA. KUKAEPELE KIANA

PAUDA. UIKI IPUKUKUI O NA

ANO HE NUI A LEHULEHU

 

Na Pakeke Poi

O KE

Ano Hou Loa

-

NA MEA PIULA

Mikini Humuhumu

-

MIKINI A WIILCOX RL GIBB@

NA MIKIN A

-           REMINGTON. –

He nui loa na mea hao n @ na u@ana

ae o na ano a pau, aoie hiki ke hai pa@

ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NA@O. LAA@

KUNU, PENIKILA HUAALE

PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

 

@ @ Laau Hamo a Pala `ku.

      Ano, e kipa mai oukou e na makamaka a ike no oukou iho.

KAKELA & KUKE

2266 1Y