Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 15, 12 April 1890 — MOOLELO AHAHUI EUANELIO. [ARTICLE]

MOOLELO AHAHUI EUANELIO.

Halawai ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu ma Kaumakapili, Apenla )a 2, 3, me 4, 1890, hora 10 a. m. Weheia na hana nie ka haiao a Rev S Kapu, ina Ko'nia 5:3. Hoomaopo{>o ia na hoa o ka aha i hiki mai. Ekalesia. Kahu. EleK Kawaiahao H H Parcka Paaniani Kaumakapili J Waiamu Naukana Kalihi me Moanalua S Paaluhi I) Kanehe-na Ewa Waianae J Kekahuna Waialua E S Tim jteo Kaill Hauula me Kahana S Kapu Kekiokalani Waikane J N Paikuli Kaneohe Kia Na lala mau, C M Hyde, O P Eme sona, S E Bihopa. Koho ka aha ia Kapu i lunahoomalu, Paaluhi 1 Kakauolelo Komite imihana, Emesona, Na ukana, Kia. Komitc imi haawin.i, Hyde, Paikuli, Waiamau. Komite pai moolelo, Paaluhi. Heluhelu mai Nau kana kekahi komite imihana, penei: Hapalua hcra haipule; hoike kihapai; na palapala hoopii; heluhelu haawina; oihana kuwaho; oihana kuloko; na ekalesia kahu ole; na hale kahu; ke ola kahu; na hale halawai apana; kuia kahuna, me na keiki a ka aha; na kula ha nai; kom>te hoike o na kihapai i ka ahahui pae aina; komite hoike a keia aha i ka ahahui pae aina; koho ana i na elele no ka ahahui paeaina; ka la Sab?ti; na haUwai akea a ka aha, oia hoi na halawai ahiahi; kahi e halawai hou ai ka aha. Haapono ka aha i ka hoike a ke komite. Na hoike kthaj>ai. Heluheki mai 0 Waiamau, Paaluhi, Kekahuna, Kapu, i ko lakou mau kihapai. Koho ka aha ia I S Kalana na haumana o ke kula kahunapule, a me na hoa o ka ahahui kula Sabati 1 mau hoa kuka no keia aha, hoopanee keia aha a noho hoii i ka hnra 1 p.ni., a puleia e Waiamau. Halawai hou ka aha i ka hora i hoopaneeia, na Timoteo 1 pule. Heluhelu mai o Paikuli a me Kia i ko laua mau kihapai. Hapai ka aha no na ha* lawai akea oia ho» na halawai ahiahi, a kohoia o Waiamao, Emesuna, Timoteo i mau komite. Heluhelu haawina; heluhelu roai o Hyde i kona haawina; "heaha na kumu o na lahui Europa e hoole loa nei i ka mana aupuni o ka pope ?" Heluheiu mai o Wiiamau ke komite no na halawai akea a ka aha. Halawai aliiahi Poakolu, eia na mea nana e alakai ka olelo: Waiamau, Timoteo, Paikuli. Ke kumuhana: "E hoike na hoa i ko lakou manaoiana no ka lanakila ana o ka pono, a me ka hoomaot)oi>o ana i na pilikia. Halawai Poaha ma ke ahi-1 ahL Ke kumahana: Ka maluhia o ko kakou mau ohana a me ka maemae 0 ko kakou mau home " No na Eka lesia kahu ole; ua kohn ka aha ia Paaluhi i komiie malama no ka ekalesia o Ewa. No na hale kahu; e hoomau ia ko Timoteo noho komite ana no na ha le kahu, hoopanee keia aba a noho hou l 1 ka hora 9 o kahi la ae, puie o Kapu. La hana 2, Poaha. Halawai ka aha i ka hora i hoopanee ia Malamaia ka hapa bora haipule, heluhelu ia ka moolelo a apono'a, hapai ka aha i ke koe na o na hoike kihapai, heluhelu mai o Pareka a me Timoteo i ki hoike o ko laua mau kihapaL Ua kamailio nui ka aha i ka hoike a Timoteo e ptli ana i ke kt'a i hanaia maluna o ka puoa 0 ka luakini o Waialua, ua olelo na boa o ki aha aohe kakou i maa ma ke kau ana 1 na ke'a maluna o na puoa o ko kakou mau luakini, a aohe nae he mea i hooholoia e ka ana. Uar h >olohe ka

*ha i kekahi mau manao paipai mai a Rev i; E Bcckwith a me A F Cooke (oai, a ua hooholo ka aha e haawi aku i ko Ukou alaha nui i ka eka!esia o Ka ukeaho. hoooanee keia aha a tnah<»pe oka piu ana o l.i ihui Ku'.a Sabati, puW o Kapj. -*ai ka aha i ka ho ra 2 j>.m. pul* ° J Kekahuna. Na heluhe'u haawina; ua heluheiu mii o Paaiuhi 1 kona haawina; e u i Pet 4 6; o Kipu i kona haaw.ni. heaha na hani kupono a na kahu eka!ts?n ma ke kinai ana i ka piū waiwai a me ka inu rjtm ? N'a oahana kuwaho: ua apono ka aha i ka oie!o hooholo a ke kom>te hoeko o na Kula Sahat\ e !u!u da!a i ka het>ed jnia elua o Apehla, no ke kokua ana 1 ka oihana kuwaho. No ka oihinaleuloko. Olelo hooholo. Ma ka nianao o keia aha he mea pono i ka Papa Hawaii e hoouna i kekahi komite e hele iwaena o na ekatefii o ka mokupuni e hipai ika hana hoeueu iwaena o na ekalosia i ka wa a lakou e koho ai a ke mimo nei makou malia paha he mea kuj>ono e waiho i keia leo kahea ma ka !ima o Z S K Paaluhi a me Rev. Lutcra i ko laua wa e ku mai ai i Hono'.ulu aua apono ka aha. Olelo hooho>o. Ke lhe nei keia aha me ka olio!i no ka hoouna ana i ka Papa Hawaii ia Rev C M Hyde 1 Ainenka e imi 1 kumu kokua, no ke kula kahunapule a e imi pu hou aku i mau hoa hana, no na kahu a me na eka!esia Hawaii, ke makemake nei makou na paahana ma Oahu nei i hoa kuka no makou i hapai ia ke kulana oka makou hana. Nolaila, ke kauoha nei rTiakou i ko makou hoa'loha e imi a loaa keia kokua, hoo panee keia aha a ha'awai hou i ka hora 8 o kekahi la af, pule o Hyde. I,a hana 3, Poalima. Halawai ka aha i ka hora i hoopaneeia, malamaia ka hapa hora haipule, heluheluia ka mo olelo a aponoia. Hapai ka aha no ke kula kahunapule a me na keiki a ka aha, a ua hiike mai o Hyde no ke kulana o ke-kula kahunapule: Eia na ke iki a ka aea i mamoia e komo i ko kakou mau kula, J Aiu Pake, J Nua. Eia ke komite ninau i na keiki, Paikuli. E nekona a me Naukana. Ua loaa i ko oukou mau komite e hoike aku ua apono ke komite i keia mau keiki e !i lo laua 1 mau hanmana no ke kula kahunapule e like me ko ke komite ike ana na pono. Hooholo ka aha na ke kakauolelo o keia aha e hoike aku iinua o ke kumu no ka apono ana o ke ia aha. No na kula hanai; ua hoike mai o Hyde no na kula hanai a pau o kakou. No na la Sabati; e koho keia aha i komite e malama 1 ka maluhia o ke Sabati, eia na komite, Pareka, Waiamau, Kaaua. Koho ka aha ia l imoteo me Kapu i komite e haku i kekahi mau manao e pili ana i kekumumanao a Hyde. "Heaha na kumu ana lahui 1 Europa e hoole loa nei i ka mana aupuni oka pope. Eia na manao: Oiai ua paa ka manaoio o ka ek*;lesia !>ope 0 ka pope no ko lakhu kumu kauoha, oia no ke alii iluna lilo, nona ka mana e hooponopono i na iahui a me na aupuni a pau loa e like me kona makema jke, niamuli o ka palapaU kauoha l(Bulla "Unam S«ncbam") o ka Pope 1 Boncfaci VIII., U ua noho alii ka Pojx? Roma maluna o na kanaka a pau loa." Oiai no hoi, ua ho >ikaika hou keia Pu pe Lqo XIII ma kona kulana iNovemaba i, 1885, e paipai ana 1 ka poepo pe ma kela aina ktia aina "e imi mau i ke kuleana nui ma na koho balota ana, a me ka hookele ana i na oihana aupu ni e lawelawe nui no hoi e like me ka hiki ia lakou i ka hooponopono ana i na aupuni a pau loa. e pono ke hooika ika ka poe pope n a kela a me keia aina e hooponopono i na kumukanawai a me na kanawai mamuli o ka makemake oka Eka!esia Pope. " Oai no hoi, Ua hookapu loa ka ekalesia poj)c 1 ka heluheiu ana i ka Baibala i unuhi ia ma ka olelo lahui kupa mamuli oka ruh IV. e pili ina ina buke kapu. Oiai no hoi, ua paipjii nui ka pope Leo XII i na kahuna pope mamuli o kaka kuaha ua i Mei 3, 1824 "e hoopaa loa i keia ! mau kula hanai laumake," oia no na |pa'.ipala hemolele ma ka olelo Hawaii kekahi. Oiai no hoi, ua kauoha heu keia pope Leo XIII ma kona kulana Pauku XIV k he kuleana maoli no ko ka ekalesta pope e hooponopono i na kuia aupuni, ehoonoho nei hoi i na ku mu ao o keia mau kula aupuni, Pauku XVII. He pono maoli ke hoopr nop no paa i na kula aupuni o na kahuna oope, aole malalo o na kanawai aupuni, aole mamuli o na manao o ka P°e akamai mawaho o ka ekalcsia pope. Nolaila, ua hooholo keia ahahui penei : Hooholoia : Ua minamina keia ahahui i ka pauku o ke kumukanawaihouo keia aupuni e hoomana ,ana i ka nohoalii ana o ka pepe aia ka j haawi ana i ka mana koho bakta i ke kahi poe malihim e noho aiahua ana ma keia paeaina ma ke ano maoli he poe paapio malalo o ko lakou_alb malihini. Hooholo i i: Ua minamina nui kei« ahahui i ka hamama o na halekula aupuni i na kumu ao o keia ano hoomana, nona ka manao paa e hoepio i na tahui a pau loa malalo o ko la Ikou aln maiihini a pau ke kuokoa o | keia lahui ma ka hookele ana i keia no ka pooo 0 keia iahui, aole no ka pono o ka ekalesia Oope. Rev S Paaluhi, Kakauolelo. (Hoomauia no keia pule ae.)