Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 20, 17 May 1890 — Page 3

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Amanda Maluhia Sawa
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Mei, 1890.

NA LA O KA HEE@

 

@a       1 8 15 22 29

@        2 9 16 @ 3@

@        3 1@ 17 2@ 3@

a@a@ 25

@        5 12 1@ 26

@a       @ 13 @ 27

@k@   @ 14 @ @

 

 

@ MAHINA.

 

@ Mahina piha            1@34 A.M.

@ H@ h@      5 50 A.M.

@ Ma@na h@            9 47 A.M.

@ H @ @                   @2 A.M.

 

KA A@ KA NAPOO ANA O KA LA

 

                                                Puka    Napoo

@                                            5@      622

@                                            527                  624

@                                            525                  627

@                                            523                  630

 

E NA OPIO HAWAII.

 

@ e @a @a h@ a@h@ D@ ma K@ E@ H@ k@ ka@ ka Poakahi. @ h@ awakea. @ @ ke a@ au @ a Miss M. E. C@ @ M@ ka mana @ kaikamahine Hawaii opio e h@e @ i k@a @ o ka noh@na o@ ana.

 

KELA ME KEIA

 

            I keia Poakolu ae e w@he@ a@ ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni.

 

            Ua wehe@ ae nei a hamama na i@u ka o ka halekuai hou loa o Mr A L Smith ma ke alanui Papu ma ka Poakahi nei.

 

            I ka Poaono aku nei i hala, i huli hoi mai ai ka Hon A S Wilikoki mai Kapalakiko mai.

 

            Ma ka Iwalani mai o ka la Sabat@ nei i hiki mai ai na La Ahaolelo J M Horner a me Samuela Parker.

 

            Eia na @ heihei o Z S Spaulding i Honolulu nei no ka heihei aku i ka la @ o Iune.

 

            O Hon J E B@ki ka m@ho i koh@a o ka apana o Koolaupoko i ka Poakolu nei.

 

            He anaina hooluana ko luna o ka oneki o ka mokukaua Amerika Nipsi@ i ka auwina la o nehinei mawaena o na hola @:03 a me 5:30.

 

            Aole i pau na olelo ike o ka hihia pepelu Iapana o Honokaa, e noho la i ke kau k@ kaapuni o Hilo a hiki i ka Poakahi i hala.

 

            Ua hoohui ae nei o B F Dilinahama M P Robinson a me W R Kakela ia lakou iho, malalo o ka moa Hui Lawelawe a Hoolako Mea Hana.

 

            Ma ka hora 2 o ka wanaao Poaono nei, ua pau i ke ahi na lako hale o Mr Chas Dwight, ma o ke pahu ana o ka ipukukui, a ua pio koke no ke ahi.

 

            Ma ka halawai ana o ka hui kinipopo Hawaii i ka auwina la Poaha nei, ua k@ho@ ka Hon. A. Ros@i elele no ia @ ka hui nui ma kahi o Henry Kaia i waiho mai.

 

            Ua haule o Mr. J. L. Kaulukou mai ka holo moh@ Lunamakaainana ana no Koolaupoko ma ke koho balota kuika w@ ka Poakolu i hala, @a o ka loaa @ he 107 mau balota a i kona hoa @aonioni he 171 balota.

 

            O ka lio kea a ka mokuahi Australia i lawe mai ai i kela pule aku nei no ka Hon Samuela Parker mai Kapalakiko mai, oia kekahi o na lio kea maikai loa i hiki ma Hawaii nei.

 

            I ka hora 1 o ka auwina la Poaha nei, ua haalele iho he kaa ahi paahana i kahi hookio ma Honolulu nei a holo aku la. I ka hiki ana aku i Kalihi, e holo mai ana he kaa ahi mai Ewa mai, a o ko laua hookui iho la no ia; hookahi mea pomaikai aohe ola i poino.

 

            He leo hooho pauahi ko ka wanaao Poaha nei ma ke kihi o na huina alanui Maunakea a me Hotele ma ka halekuai o Tong Mau, mahope o ia hale kahi a ke ahi e ana, a e ole ka ike e ia ana a kina@ me ka pakeke wai a pio mamua o ka nui oa ana ae.

 

            Ua hookohoia mai nei ka Hon. E. Muller, kekahi Alii Ahaolelo i kohoia iho nei, i Kanikela no ka Moi Emepera o Auseturia-Hunegari, a ua kauoha ia na mea a pau e ko kakou Oihana o kona Aina E, e hoolohe a hilinai aku i kana mau lawelawe pili aupuni ana a pau ma ke ano Kanikela no Auseturia.

 

            He 96 ka nui o na leta kohokoho inoa no ke k@anaka @hale h@ Ewa e @n@a mai nei @a ae i ke k@.

 

            Paani @i @p@ keia a@ na la hora 330 ma ke kahua kinipopo o Makiki, mawaena h@na hui Honolulu a m@ka Kamehameha.

 

            Ma ka po Poaha nei i malamaia ai maloko o ka Hale Pa@k@u ma Manamana @e ana na hulahula poo kii a ka Ahahui M@a@ea Pukiki.

 

            He mau la k@ wale mai @ keia o ka mokuahikaua ha@ Amerika @ston i k kakou nei, malalo o ke alakai @ana a kona aliimoku kiekie Adimarala George Brown.

 

            Ma ke Kinau o ka P@i@a nei i holo makaikai aku ai o Alfred Fowler, kela haole waiwai o Beretania, i uka@ ia e ka H@k@ Puuku Makapolena, i na ma@ko ma ka mokupuni o Maui.

 

            I ka hora 9 o ke ahiahi Poaha nei, ua loaa aku ia Joe Kamai keia Fiji o L@k@na inoa, ka luna ko@ nana i ki@ a make loa a Ka@e Hairama ma ka po Poalima o kela pule aku nei i hala, a ua hop@a oia a laweia mai i Kalakaua Hale.

 

            I ka hora 8 o ke kakahiaka Poaha nei, ma kahi noho o Rev. C. M. Hyde, mahope iho o ke kaa mai ana no ekolu malama a @ ua kii ia mai la ka Makua Rev. E @ Do@ne o ka misiona i Maikonisia, a laweia aku la ma kela ao, mahope o ka paahana ana no ka Haku na kanakolukumamalima makahiki a oi@ a o i@ manawa loihi ua pau maluna o na kahua hana ma Maikonisia, Makala a me Caroline. A ka la hope ae nei o keia mahina e piha ai kona 70 makahiki.

 

KA INOA O KE KULANAKAUHALE HOU.

            Ma ka halawai ana a na komite imi inoa o ke kulanakauhale hou e ku aku ana ma keia mua iho ma Ewa, ua hoopuka mai lakou i ka olelo hooholo e haawi ana i ka inoa "Pearl City," (oia paha ke Kulanakauhale Momi), a me ka inoa o ke alaloa "Lehua," e kapaia no ua Paredaiso hou la, o ka lua gula e ku aku ana ma keia mua iho. Aohe kanalua, e lilo aku ana keia mau inoa i hoike ia ae la, i mau inoa kaulana ma na ipuka home o na kamaaina o ka Iahamauleo.

 

PAU AHI NUI.

            Mawaena paha o ka hora 11 me 12 o ka Poaono i hala, ua kanike ae la na bele pauahi, a i ka maopopo ana o na bele hoailona, e hai ana, aia ma alanui Hotele ke ahi kahi i a ai. Ua ike ia aku la ka o ke ahi ma kekahi hale laau ma Kapamoo e pili ana me alanui Hotele. Ua hoea akua na keiki kinai ahi malaila, a mamuli o ka lakou mau hooikaika ana, ua pakele aku la ka hale hana o Mr Horn a me kekahi mau hale e ae malaila.

            I ke ano pio ana iho o ke ahi, ua huli ia aku la kahi i pau i ke ahi mala paha ua poino kekahi mea. Oiai no hoi e hulia e no@i, aia hoi, ua ike ia aku la kekahi kino kanaka e waiho ana ma kahi o ke ahi i pio, ua papaa i ke ahi, a ua nana pono ia kona ano, a ua hoomaopopo ia he haole, a o Chas Hall kona inoa, a he mau wawae laau kona. Ua malama ia he aha koronelo me 7 mau kiue, a ma ka olelo hoike a kekahi pukiki ua ike ia ma ka hora 11 o ka Poaono, ua hele a ona loa, a nana i hoihoi iloko o kona rumi ao kona ike hope ana ia @a. Ua hooholo na kiure ua make ola mamuli o ka pau ana i ke ahi.

            Ma ka hoomaopopo ia ana o ke kumu o ke ahi, ua hoomaka ka a ana o ke ahi mahope aku o kekahi rumi lako hale o kekahi pukiki ma loko o kekahi rumi e noho ia ana e na pake, a me he mea la e p@hi opiuma ana na pake ana o loko o ia rumi, a ma kekahi ulia ua pohola ae la ke ahi ma o a maanei o ua wahi rumi la a pau pu me kekahi mau hale e ae.

 

NA MEA HOU O HILO.

E ke Kuokoa:  Aloha oe--

            Ma keia la a'u e kakau nei, he la ma @e loa keia, a ke nana aku, kalae maoli na kuahiwi, ahuwale na kualono, nani a molale ka waino a ka aina mai o a@o, aohe wahi a ka manao e hoowahawaha ai a he oluolu maikai ke ea o ka aina a me ka noho ana o na kanaka.

            Ke ike mau ia aku nei no ka pu-a mau ana o ka uwahi o na hale wiliko, e noke nui ana no i ka lakou hana mau piha lehau ke awa o Hilo Bay nei i na moku kalepa, mai Kaleponi mai, he 4 ko lakou nui, a hookahi o lakou he moku papa no Kale Likini.

            Ua pau ka ukana o kekahi mau moku a ke hoopi@a nei i ke ko o Waiakea a me Wainaku, a ua laki loa na poola i ka loaa o ka hana.

            O ke ala wai eli e eli ia nei no ka hoohui ana i ka wai o Waiolama a me Waiakea ua holopono me ke keakea ole ia, a o ke kahe wale aku no koe. Nui ka mahalo i keia au hoomaemae aupuni i keia mau hana i ike ole ia i na au i hala aku nei, oiai o ka muliwai o Waiolama ua ike mau ia ka pilikia o na kamahele a me na kamaaina pu, i ka au mau iloko o keia wai, a ua lohe au ma ka waha o kekahi haole kamaaina e olelo ana, he wai hoohilahila loa keia, a @ela io no, ua ike pu ka lehulehu i keia pilikia nui ma keia muliwai, noho@ he mahalo nui ko'u i keia au hoomaemae.

                                    Kou oiaio,

                                                Henry L Kauanoano

            Waiakea, Hilo, Mei 8, 1890.

 

LETA MAI SAMOA MAI

 

                                    Apia, Aperila 20, 1890.

            I Ka Nupepa KUOKOA,

                                                            Aloha oe--

            I ka Lunahooponopono o ka Pepa a me ka poe hana a pau, he wahi ukana ka'u e hooili nei ma kou inoa, a oia iho keia:

            Ua make o B K Kapahau, mamuli o kekahi mai puu iloko o ka opu, a mahope he hi, a o ka make no ia. Eia kahi moolelo no keia makamaka:

            He keiki papa keia no Honouliuli Ewa, ua ike mua au i keia keiki i ka kaikamahine Mrs Haalelea, e hoi mai e noho l@na no na kanaka o ke Ahupuaa o Honouliuli, a ua hiki au malaila i ka malama o Augate. O K. B. Kapahau kekahi o ia poe e hele ana i ka h@na a ke Konohiki, he keiki oluolu oia a nana mai kekahi kokua ia makou oiai, he poe malihini aku makou, he keiki hana, mahiai, lawaia oia, mahalo loa o J H Coneg ia lakou.

            Haalele au ia Honouliuli, a hoi mai no Honolulu, a hui hou i Samoa nei. Ua holo mai oia me Luna Kaimuena a me kekahi poe e ae, a noho i Tutuila mokupuni o Samoa, elua mahina ilaila loaa oia i kekahi mai, a malama ia e kekahi poe Samoa, a me @a mai no ua holo mai oia i Upolu nei, i ka malama o Ianuari a ua @ui hou maua, a noho ma ka hale o Geo Kalimaeka.

            Ua hoi o Luna Kaimuena i Tutuila a haalele ia iho o Kapahau me J Kukona, a loaa ko lakou hale hoolimalima hoi lakou ilaila, haalele ia iho la o Kapahau malalo o ka au'a ana a Piho a me Kawelu kana kane, na laua i lapaau ma ke ano Hawaii, a mahope kipaku ia mai e Piho me ia mai no, a he ku i ke aloha ka hana ia ana o keia hoa.

            Nolaila, ua kokolo mai la oia a ia'u a i mai la ia maua, ua kipaku ia mai nei au e Piho ma, a e ole o Kahinu ia mau la ina ua poino mua oia, olelo aku au iaia, hoi mai oe me a'u a loaa kahi mea ai hookahi ka ai like ana, ua noho au maua a hiki i ko'u makaukau ana e holo i Savaii e kii i ka'u mau holoholona e lawe mai, ua olelo mai oia ia'u mai haalele mai oe ia'u, e lawe pu oe ia'u.

            No ia mea, ua hele pu maua, a i ka hiki ana i Savaii, o ka pilikia loa no ia a hiki ole ke hele, no ia mea, ua hoomanawanui au e ake ana o ka oluolu mai a o ka hi nae ka mai i make ai.

            Ua kokua nui mai na kamaaina ia'u ma ka lawelawe ana. Ua make oia ma Maraki, 1890. Nui ko'u aloha iaia, a owau kai ike i kona make ana, nui no ka maua haipule ana e noinoi ana i ke Akua e h@omama mai, aole oia i kaniuhu mai, a o kana olelo hope ia'u a me ke kahunapule Samoa, e hoomanawanui i hui kakou ma o, a o ka lele loa no ia o ka hanu. Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haku.

                                    K H Kaum@alii.

                        Apia, Upolu, Samoa.

 

HOIKE HAPAHA O NA KULA SABATI O KALAUPAPA.

            Ma ke Sabati, la 6 o Aperila i hala, maloko o ka luakini o Kanaanajou, ua malamaia ka hoike hapaha o ke Kula Sabati o Kalaupapa. Ma keia hoike ana ua hui pu mai me ko Kalawao. No ka hiki ole ana mai o ke Kahu Kula Sabati Nui, ua lawe ae na Kahu Sabati i ka hana e like me kana kauoha.

            Mamua ae o ka makaukau ana no ka hoike, ua kohoia he ekolu mau komite, oia o Rev. S Waiwaiole, Kalaka a me Nawaaholo, na lakou e nana ka papa oi.

            Mai a Beni mai, ke poo o ka oihana kamana o keia panalaau, he makana kana a me kona mau hoa ia na papa kula.

            He 5 minute i hala ae o ka hora 10, hoomakaia na hana me ka himeni "Ke Kahuhipa Maikai," H.A.N. aoao 36 a me ka pule a Rev. S. Waiwaiole.

            He 9 mahele o na hana hoike, he 9 papa a me ka lakou mau kumu p@kahi; he 6 o Kalaupapa a he 3 o Kalawao. Penei ka nui o na haumana, ka nui o na haawina, na himeni a me ka manawa o kela a me keia papa:

            Hoike o ka papa o na makuakane o Kalaupapa -- O Kainuwai ke kumu, he @ haumana, 5 ninau, he mau haiolelo paeahi, 3 himeni, a he 15 minute ka manawa.

            Hoike o ka papa o na makuahine o Kalawao--O Mrs. Kekuina ke kumu, he 13 haumana, a o K. M. Kahoohiki ka mea nana i kokua ma ka ninau ana; he 28 ninau, he mau pauku paanaau, 5 himeni, a he 10 minute ka manawa.

            Hoike o ka papa o na makuahine o Kalaupapa--O Lilia Nakea ke kumu, he 20 haumana, 21 ninau, he mau pauku paanaau pakahi, 5 himeni, a he 20 minute ka manawa.

            Himeni hui-- "He Kama@ Au," H. A. N. aoao 19.

            Heike o ka mahele mua o ka papa o na opio wahine o Kalaupapa no Pauahi Home--O Miss Wai@ee Ka@i ke kumu, he 7 haumana, 9 ninau, 3 mea haiolelo, 7 himeni, a he 18 minute ka manawa.

            Hoike o ka papa o na pokii o Kalawao--O K. M. Kahoohiki ke kumu, 7 haumana, he mau pauku paanaau, he mau kamailio kike ana, 5 himeni, a he 15 minute ka manawa.

            Hoike o ka papa o na pokii o Kalaupapa--O Kauana Naehu ke kumu, 10 haumana, 16 ninau, 3 mea haiolelo, he mau hana o ka hoowalewale ana o ke diabolo ia Iesu Karisto, ke kamailio ana o na wahine elua i ke keiki ola i ka wa o Solomona ke alii, 10 himeni, a he 15 minute ka manawa.

            Himeni hui--"Hoe a Mau," H. A. N. aoao 272.

            Hoike o ka papa o na opio kane o Kalaupapa--o Beni Kaili ke kumu, 13 haumana, ka lakou haawina no Iesu Karisto, no ka lawe pio ia ana o ke kulanakauhale o Ierusalema, a me ke ino o ka rama, 9 ninau, 1 haiolelo, 6 himeni, a he 15 minute ka manawa.

            Hoike o ka papa o na opio wahine o Kalawao--O Lilia Mahoe ke kumu, 5 haumana, o K. M. Kahoohiki ka mea nana i kokua ma ka ninau ano, 26 ninau, he mau pauku paanaau, 4 himeni, a he 15 minute he manawa.

            Hoike o ka mahele elua o ka papa o na opio wahine o Kalaupapa--O. M. K. Makaena ke kumu, 7 haumana, 8 ninau, 6 mea haiolelo, 5 himeni, a he 15 minute ka manawa.

            O ka pau ana keia o na hana hoike, mahope iho he lulu dala, a o ka nui o na dala i luluia he $16.75.

            O ka olelo hooholo a na komite i kohoia, ua like wale no ka eleu a me ka maikai o ka hoike o na papa a pau. He mau manao paipai a hookuuia me ke mele ana i ka himeni "Kuu Aina Hanau e," H. A. N. aoao 23, a me ka pule a Rev. S. Waiwaiole.

            Na Solomona Kamahele i haawi makana mai i na papa hoike he 2 tini berena, a na Beni he $9.20.

            O ka nui o k@ poe i akoakoa mai ma ke'a la hoike he 190, a ina e laweia ae na haumana, na kumu a me na kahu mailoko mai o keia huina, alaila, he 83 ka nui o ka poe hana ole.

            O ka'u e puana ae nei, e hoomau aku ka hana a loaa ka uku makana helu ekahi ma-o, a e hauoli hoi no ke kakauia o ko kakou mau inoa maloko o ka buke o ke ola mau loa.

                                    M. K. M.

                        Kalaupapa, Apr. 9, 1890

 

NA ANOAI O KALAWAO

He mau la omamalu keia o Kalawao nei, pohu ka makani a malie ke kai, a me he mea la o ke kai malino a Ehu.

            O Bill Geron ka mea e noho hope nei no T E Evans a ua kau aku oia ma ka mokuahi Hawaii o ka Poaono nei a ua waiho iho i kona hope ka hooponopono ana o ka Panalaau nei.

            Paa mau ka manawa i ka hana ia e na kokua, eiwa hora hana o ka la a he eono la i ka hebedoma, a hookahi a lakou mea e nune nei iloko o keia mau la, o ko lakou wa e pilikia ai a i ole o ka lakou poe mai paha, he pani la ina e noho.

            He oia mau no makou, aka, e like no me ka mea mau, pela no e noho ia nei. He nui no ka poe i hoi aku i kahi mau o ka honua, a he nui no hoi ka poe e panai jou ia mai nei me ia mau hakahaka.

                                    C A H Pahia.

                        Kalawao, Aperila 17, 1890.

 

HOOLAHA HOU.

 

Olelo Hoolaha.

E IKE auanei na kanaka a pau, ua lilo mai ia'u ma ka hoolimalima ka aina a me ka hale o WINI ma ke Ili o Aea, Koloa, Mokupuni o Kauai, a o ka poe a pau e noho ana me ka hoolimalima ole e pono e hele iloko o na pule elua, a o na holoholona e komo hewa ana e hopuia no; ua kapu loa ka hele wale ana maluna o ka aina. O ka poe a pau e hoolohe ole ana i keia, e hoopiiia no ma ke kanawai.

                                    H. C. ULUKOU.

                                    2285-2@

 

Olelo Hoolaha.

KE HOOLAHA IA aku nei ma keia, i keia la ua kuai aku au i  ko'u mau kuleana a pau, ka inoa a me na pomaikai a pau iloko o ko'u huina waiwai mua ma ke ano Tela Humuhumu Lole a me ka Halekuai, ma ka Helu 59 Alanui Nuuanu, Honolulu, ia Goo Kim & Co.

            O na poe a pau i aie ia'u a me na poe hoi a'u i aie aku ai mamua o ka la 10 Mei, 1890, e uku koke ia mai no ia'u.                  GOO KIM.

                                                                        2284-2t

 

WILDER & CO. (WAILA MA.)

 

M@ kuai papa a me na @ako kukulu mai o na an@ a pau, a me na m@ pono a pau o ka h@l@.

            Kihi Alan@ Moiwahine me Pap@

 

AH@ HOOKOLOKOLO KAAPUNI

Apana @ Hawaii Pae Aina, ma ka @. Ma ka @ o ka w@ o H. OP@PAHI @ Kapaa, mokupuni o Kauai, i ma@e @ ole. Imua o ka Lunakanawai K@p@ ma ke K@a.

            Ma ka hel@hel@ a me ka waih@ ana mai o @ ka @a@ap@ N @ Hai@a@ kaikuahine p@ Op@pahi @e@, e hoike mai @a o H. Op@pahu @ ole, no Kapaa, @ make @a ole ma na wahi ma ka la @ o Aperila, M. H. 1890, a e @ ana e haawi ia ka Palapala Hook@h@ Luna Hoop@p@ W@w@ William H. @ , K@.

            Ua ka@ha ia, o k@

 

Poaha, Iune 5, 1890,

I ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i k@ho ia no ka hoolohe ana i @a n@i la, @m@ ua Lunakanawai@a, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma K@ ma@ manawa a ma@a wahi @o e hele @ ai na mea a pau @ pili e hoike mai i ke kumu. Ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua @la. A @ k@ olelo kauoha e hoolaha a m@e@.  Ha@ i ekolu pule ma@ o ke "Kuokou," nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Mei 1, 1890.

                                                JACOB HARDY,

                        Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

                                    2284-4t

 

MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KAUA@, ANA @ a me KAMAKA @, na keiki @ ole a KAmaka @ no Kahala Akau, i make.

            Ua heluheluia a ua waiho ia mai ka palapala nui a Neil Campbell e olelo ana, ua hookoho a @ku oia i Kahu Malama Waiwai no ia mau ke iki @ ole ma ka la 16 o Sepetemaba, 1881, a ua waihoia a ua noi ia e hoap@noia kana Papa Hoike no ka malama ana i ua waiwai la.

            Nolaila, ua kau@haia na mea a pau i pili, o ka POAONO, eia ka LA 6 o IUNE. M. H. 1890, i ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Kapaau, Kohala Akau, @a kahi a me ka h@ i k@h@ia no ka hoolohe ana i na noi la a me na mea kue ke hoike ia.

                                                S. L. AUSTIN,

                                    Lunakanawai Kaapuni.

            Aperila 28, 1890.                                2283-5t

 

Hoolaha Kahu Malama.

            O ka mea nona ka inoa malalo iho, ua hookohu pono ia mai e ka Hon. Gen. E. Richardson, Lunakanawai Kaapuni Elua J.C.H.L., i kahu malama no ke kino a me ka waiwai o Edward Baker o Makawao, Maui. A o na poe a pau he niau waiwai kahi o Edward Baker e paa ana ma ko lakou malama ana, e oluolu e hai mai ia'u; a ina he poe kahi a Edward Baker i aie aku ai, e hoike koke mai i ka lakou mau bila, i hooia pono ia, iloko o eono malama mai keia la aku, o hoole mau loa ia aku.                                    CHAS. COPP,

                                                                                                                        Kahu malama no ke kino a me na waiwai o Edward Baker.

                                    Makawao, Maui, April 30, 1890.

                                                                                    2284-3t

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            KE HOIKE ia aku nei ka lohe, mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki, i hanaia ma ka la 27 o Maraki, A. D. 1889. e @U WA o Honolulu, Mokupuni o Oahu, (a i keia wa ma Kahului, Mokupuni o Maui), ia JAMES T. LEACH, o Honolulu, i kope ia ma ke Keena Kakau Kope ma ka buke 112, aoao 4 7, 408 a me 409, @ mamuli o ka uhai ia ana o na kumu ae like i hoikeia ma'oko o kela moraki, oia hoi, no ka hookaa ole ia o ka ukupanee i ka manawa i oleloia, a o na aina a pau, na ha'e noho a me na pono a pau i hoike ia maloko o ka palapala moraki i oleloia, mahope aku o ka manawa i kaupalena ia e ke kanawai, a me ka manawa e hoike ia aku ana, e kuai kudala ia aku ai mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike i hoike mua ia ae nei.

            O ka waiwai i hoike ia maloko o ka moraki i oleloia, aia ke @a ho la ma Kaumakapili ma Honolulu i oleloia, a i hoike ia kona mau palena penei:

            E hoomaka ana maka@kih@ komohana a hui me ke kihi akau o ka @a-ha e o D. P. True, holo Ak 38° Hik 50 kapuai, mai laila aku Hen 51° Hik 15 kapuai, mai laila aku Hen 36° 45' Kom 50 8-12 kapuai, mai laila aku 47° 30' Kom 15 kapuai e pili ana me ka pahale o D. P. True a hiki i kahi i hoomaka mai ai; o keia kahi e waiho la mawaena o na alanui Nuuanu a me Kamika, a o ia no hoi kahi i hoolilo ia aku i ka mea i moraki ia e Limikipi ma kekahi palapala i hanaia ma ka la 19 o Iune, 1883, a i kope ia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu i oleloia, ma ka buke 81, aoao 391-2.

                                                JAMES T. LEACH,

                                                            Mea Moraki mai.

                        J. M. MONSARRAT,

                                    Loio no ka Mea Moraki mai.

            Hanaia ma Honolulu, April 26, 1890.

                                                            2282, 4t

 

Olelo Hoolaha.

            E IKE AUANEI na kanaka a pau, owau o S. AH MI & CO. o ka Hui Aina o Kamaole ma Kula, Maui, ke papa a ke hookapa loa aku nei au i na kanaka a pau loa, aole loa e hele wale maluna o na aina o ka Hui o Kamaole ma Kula, Maui, a lawe wale i kekahi mea maluna o na aina la, a aole loa hoi e hopuhopu i na holoholona e hele ana maluna o @a aina la; a o na holoholona hele wale hoi, e like me ka puaa, bipi, hipa, lio, kao, a me na manu e ae e holo ana ma ua wahi la, ua kapu @a me kuu ae ole aku. A ua kapu pu no hoi me na Kai Lawaia o ka Hui o Kamaole, aole e hele wale kanaka e lawaia me kuu ae ole aku. O ka mea e kue ana i keia, e hoouku ia no e like me ke Kanawai; a e lilo keia i rula paa no ka Hui o Kamaole.                    MA KE KAUOHA a ka

                                    HUI O KAMAOLE.

            Kahului, Maui, Feb. 22, 1890.

                        2276-2ms

 

Olelo Hoolaha.

 

            E IKE auanei na kanaka a pau, ua hoonoho ia mai maua e ka Hon. Geo. E. Richardson, Lunakanawai Kaapuni o Maui, i mau Lunahooponopono no ka waiwai o Apuakahei (w) o Kanaio, Honuaula, Maui, i make, nolaila, o ka poe i aie iaia a me ka poe ana i aie ai, e hoike koke mai ia maua iloko o na mahina eono, o hoole mau ia.

KAMAKA (w)

S. L. KALAOLA                   Na Lunahooponopono.

            Lahaina, Aperila 29, 1890.

                                    2283-3t

 

Spelterine.

 

HE LAAU LAPAAU

            O keia kekahi o na laau lapaau maikai loa no na eha e pili ana i na ano holoholona a pau a me ke kanaka, a i apono ia hoi e kekahi mau ahahui ma Amerika a me na wahi e ae.

 

            Ua makaukau makou e waiho aku i na hooiaio i na poe mahiko a me na poe malama lio maloko o keia aupuni me na hoomaikai.

 

HAWAIIAN BUSINESS AGENCY

K@hi o na alanui Papu a me Kalepa.

                        2@57 3m

 

Hoolaha Hui.

 

KE HOOLAHA IA aku nei ma keia, o J@ Kim, Goo @ F@ok, Lee Fong, L@m Ch@, Ho Li Sh@, L@ K@ng Kee, L@, @ng M@k, Ching K@ H @ Goo Chan @am, i keia la ua @ ae nei i hui @ ka lawelawe ana i kekahi o@ana ma ke ano @ela Humuhumu Lole a me ke kikepa ana @ @ w@ o kela a me keia ano ma kahi kahiko iho nei o Mr. Goo Kim, Alanui Nuuanu, Honolulu, malalo o ka inoa @a@ GOO KIM & CO.

            O Li K@ng F@ ke poo o ka hai i oleloia, a aole kekahi mea e ae o Li K@g Fee wale no @ ka mea mana e kakau i ka inoa @ ma @a lawelawe pili oihana ana.

                                                GOO KIM & CO.

                        Li K@ng Fee, Luna Nui.

            Honolulu, Mei 1, 1890.

                                                2283-@

 

HOOLAHA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei @ Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o J @a McColgan o Honolulu, Oahu, i make, no laila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai i oleloia, ina paha ua paa ia ka moraki, a i ole, ma kekahi ano e ae paha, e waiho mai i ka lakou mau ko@ i hooiaio pono @a, ma kena keena ma Honolulu iloko o na mahina eono, mai ka la aku o ke@a hoolaha ana, a i ole pela, e hoole mau loa ia aku no.

JAS F. MORGAN,

Lunahooponopono Waiwai o ka Papalapala Hooilina a John McColgan, i make.                  2278 8wks

 

Kudala Akea Nui

O NA

BIBI MOMONA!

 

            E kuai ia aku ana i akea na waiwai malalo iho ma Kahikinui, Maui, ke hiki aku i ka

 

Poalua, Mei 20, '90,

---HF---

100---Poo        Bibi---100

---OIA NA---

Bibi Wahine Waiu

Bibi Wohi, a me

Bibi Keiki.

            E ike ia no keia mau Bibi no ka makaikai ana ke kipa ae ma ka pa bibi ma Kahikinui, i na manawa a pau mamua o ka la kudala.

                                                J. C. FLORES & CO.

           

                                                            2282-4@

 

 

Hoolaha Hou.

 

HUI LAKOHAO PAKIPIKA

(KA@PALENAIA.)

Kihi Alanui Papu me Kale@a.

 

--- ----

 

            Ke kono ia aku nei ka lehulehu holookoa, na Lede maka palupalu a me na Keonimana o ke kulanalauhale alii a hala loa aku i ko na mokupuni, e aui mai i na

WAIWAI MAKAMAE HOU!

 

---I KUPONO NO NA---

 

Makana La Kulaia a me Mare@

 

--- ---

 

Na Lako Aniani o na ano a pau.

                                    Na kiaha, na pa, na omole wai, a pela aku

 

Na Kii Nunui Kauhale no na Home.

                                    He mau kii i pai ia me ka noeau iloko o na waihooluu like ole, nona ke kumukuai haahaa loa, he $2.50

 

Na Ipukukui Kauhale Nani

                                                            O na ano a pau, mai ke nui a ka liilii.

 

Na Laau Kii, e hana ia ma ke kauoha.

 

--- ---

 

            Mamuli o ka wae akahele ia ana o keia mau waiwai, ua hiki loa ia makou ke kaena ae, o ka

 

Helu Ekahi keia o na Waiwai Makamae i ike ia ma Hawaii nei.

 

2262 1Y

 

 

B. F. EHLERS & CO.,

PAINAPA,

-----

Poe Kuai i na Ano Lole a Pau.

Helu 99 alanui Papu. @ Honolulu.

-----

            Ua loaa mai nei, ma keia mokuahi, Austaralia he mau waiwai ano hou loa, oia hoi:  Na Kakinia, Kinamu, a me na Kalakoa o kela a me keia ano. Nolaila, a e kuai makepono aku ana makou no na kumukuai haahaa loa.

                        Pahu Hale Leta 351.                                                                                                                                                               Bele Telepone 274.

 

KA AGENA OIHANA HAWAII.

-----

No. 68 ALANUI PAPU KIHI O ALANUI KALEPA, HONOLULU, H.

HE AGENA OIHANA, A ME AGENA OHI DALA NO NA BILA A PAU

-----

KEENA OIHANA.

Na Waiwai paa--kuai a hoo@lo aku, a me auhau uku ana.

Na Hale hoolimalima, Rumi, Keena, Aina e hoolimalima, a aelike                ohii

            na uku hoolimalima o na ano a pau.

Na Moraki e ae ia ma na ano waiwai a pau.

Na Pepa kuleana aina, e kakau e hooponopono ia me na Pepa a pau e pili

            ana ma ke kanawai.

Kope a me ka Unuhiolelo ma na olelo a pau iloko o keia aupuni.

Na Panihakahaka ola, Hale, a me na waiwai o na ano a pau i na Ahah@i Pa@

            hakahaka help ekahi.

Na Malama ana i na Buke a me ka hooponopono ana.

E haawi ia no @ mikiala no na Ohi aie ana.

Na Gula, Kala me na Bila kikoo dala, kuai a hoolilo.

Na Hooponopono Hale Dute e pili ana i na waiwai mai ko na aina e mai.

Na Ukana o kela a me keia ano, e kuai a hoolilo aku.

Na Kauoha o na Mokupuni, e hooko ia no me ka eleu.

 

            O na hana a pau a na makamaka e haawi mai ana no ka hooko aku i ke kauoha, e hookono me ka eleu a me ka mikiala.

 

                                                                                                                                                                        Agena Oihana Hawaii

                                                                                                                                    2170 1y@. Mar.