Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 22, 31 May 1890 — NANEA KAMAHAO NO KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO NO KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

Ka Nani e /Kiuie <ii k<i l/ortua, Ka Mahina Meli v S*ilar(dina\ Ka ! a alohi o MuhseJera\ Xii Ku!u Koko kamahao Ekolu.

Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa.

N;t Naiii l'iniwiii l'iihoa o k;i lloniiii nei A O K.E A'i/a Magtn(ti o ke ahha —"0 Para~ meri nv ia

I k.i wn a na kaikamahine alii i hoo puka niai ai i kt*la huaolelo Zndiak<», un»c hou mai la o Rouiea!a i kona ioea a no na s« kona pokole wale no, akaaka ,\c la oia a pane aku la: "Ua maopopo no anei ia onkou ke ano a nu- ka hana a kela kilokilo m.i ka inf3 o Zf>di.)ka?" walu hou a Romeala i ninau aku ai. "Aole e ke alii opio; aole r maopopo la inakou kona ano a me kona kulana, aka o ka makou wa'e no i ike a hoomat»popo ai he kilokilooia mai ka aina Mikina mai no ka ohanao ka poe Kaleilen," wahi a na kaikamahine. "At% aule io no oukou i ike a mao popo i kona ano," wahi a Komeala, ''aka, e hai aku nae au la oukou e like me ka ike i loaa ia«." O keia kanaka o /niiaka aole ia hekilokilo maoli, aka he anela henmlele loa oia e noho alii nnA maluna o na poai kaaheie i oielo la e na kilo ouli lani. na poai kaahele Zo iliaka he 12." A oiai oia ina ia kulana Lia ala mai la o D;iheK> ke alii nui o ka [>o, a m.imuli o kana mau hana maalea, ifa huli akula kt ia poe maho|ie ona, me ka manao e lawe i ka nohn alu o ka l\>rfd,uso malalo o ka lakou hoomalu wa, aka na ka ikaika a me ka mana o na olelo a keh kanawae e ahewa ana i io ka honna na ia inea i hoauhee mai ia lakou mai t ua auduni la, no luna o ka honua lepo nei a na keiei a kanaka, kahi e (>au ai iakou i ka mu a me ka popo, a e kahe ai ko lakou hou nie ka ?haeha, aka o ka meolelo e pili ana i keia wahi ohenana makalii, aole loa ia inea i hoikeia mai ia'u, a pela kakoa e nele ai i ,ka ike ana nona a me k< ra hanaia ana; n a hooki iho la ua Rome*la nei i kana kamailio ana. Ua hoopaha<. hao nui ia ke anaina e na olelo a Komeala, a o ka 01 loa aku o ke pahaohao o ia no n.i ki!o a me na kuhikuhi puuone o Mulun,.; a oia ka lakou i h<mpuka ae ni i ktia mau huaolelo : "NohiM mai la keia mau ike 1 loaa i ke ketk:alii o Parameri, ua pupule la anei oia, a i ote, e houpunipuni mai ara anei oia ia kakou ? Aole ! Ma oko kakou mau akua la aole loa e hiki i keia keikialii ke wahahee mat ia kakou pela, no ka mea, o ka ike i loaa ia kakou ua oi aku ia mamua o kona, oiai ua hiki ia kakou ke wanana e i na ouli p likia a roe na haawina hoo|H>maikai e hiki niai ana me ka ike iuua ole ia." •'Nolaila, wahi a lakou i puana hou ae ai» "aole anei he mea pono e hana kakou i kekahi olelo hooholo e kaooha ina i ko kakou moi Dtaiui e hopu a hoopaahao la keia keikialii no ka hewa hoopuniiumi ? Ae, e hopu ia o;a e (>ono ai a e hoopaahao aku iaia iloko o (a papu maloko o kekahi keena paa oa o Kui Nao, ka halepaahao hoi a ko kakou loea i kukulu ai, a nona ka maeia e o mau neU"Kakia kui nao a ke akamai I ka ike nowelo a ka noeau He loea mikioi no Lehua Aohe kui hao e pobke ai**

I ki ; vi aru <> ka na k::o nune anj, ha k- ke aku lakou i ka iak«-u "lcl<> !i> i»1111n «i ka m*»i IM r.a, a e heluhelma ua oid<» h«v>hoi » la j<nci: 'I ka Moi I >;an3. Ma ka Lokomaikai o ke Akua A la :— * "<) makou o kau jx>e kauwa nei, na kj|<> j me na l<*a kuhikuhi puuone o mou auf>uni nfi, ma keia, ke hana a ke h<x)h(tio nei makou i olelo hooh»>!o pra loa e ahewa ana i ke keikialū Komeaia o Parameri no ka hewa hoo punij»uni iniua o ke aloalu o I)iana t e like me na mea i hoomaopopoia ma kana inau olelo e pili ana i ke kilokilo Zodiaka a kakou i luhe iho nei mai i-iia mai he minute i hala ae nei. "Noiaila, e hooholoia : K hoike koke niai ke keikialii Komeala i kana mau < leio pale nona iho mamua ae o ka napoo ana o ka la o keia !a. A ina aole e loaa he mau wehewehe, a i ole, he mau hoike oiaio paha no kana mau olelo, alaila, e ahewa koke ia oia ma j ka hooj>aahao ana iaia a pau ke ola maloko o ka halepaahao o Kui Nao, oiai, o kana mau olelo i hoike iho nei ua j>akela loa aku ia mamua o ko makou ike, ka j>oe hoi 1 kapaia e kou lahu', "Na Ij>ukukui Uwila o Gilama,'' no ka mea, he ike ko makou i hiki ke wanana e ia na t»»ea e hik» mai ana. Nolaila, me keia niau mea, ke waiho aku nei makou na kou ihiihi e kaana mai. Kau poe kauwa hoolohe, Na Kilokilo o Midiana." I ka loaa ana aku o keia olelo hooholo ma ka lima o ka moi I)iana, a i ka pau ana o kana nana ana i na manao o loko, haawi ae la oia i kona j>uuku nui no ka heluhelu ana mai imua o ke anaina. Mahope iho o ka pau ana o ka ka j>uuku heluheiu ana i ka olelo hoohcm> ahewa naue ole a na kilo o M)diana, ku ae la ka moi iluna a ninau mai la ia Komeala pthea la kona nianao no keia olelo hooholo a na kilokilo. I ka j>au ana o ka ka moi ninau, haluku ae la o loko o ke keena me na leo hauwalaau o ke anaina no ka hopena e kau aku ana maluna o ke keikialii Komeala o I'arameri Oiai no ke anaina e haluku ana, ku ae la ke keikiaiii Komeala a j>ane aku la: "E ka moi, he oiaio, he oiaio ka'u e hai aku nei ia oe a me ke anaina holookoa, owau no ka Komeala oiaio o ke ao nei, ka mua a me ka hoj»e, ke kumu a me ka welau, a o ka mea e manaoio ole mai ana i ka'u, nani waie kona haulehia ana !'' "No ka mea," wahi a ua Rornca!a nei i luini- hou aku ai, "o ia ke kahua a me ke alahele a Komeala, ke Kila Mageneti o Parameri, i lioea mai ai i Midiana nei malalo o kahana hookela kela me ke ao holookoa, a ina ua makaukau na loea kilo o Midiana nei e lealea pu me Romcala, alaila, aohe wa e aku i kt>e o keia wale no, a ilai|a e ikeia ai ke Kukui Uwila o Oilama a me ke Kila Mageneti o Parameri. M I ka hooki ana iho o Kemeala i kana mau olelo, ne-i hou ae la na leo mahalo o ke anaina no ka lua ole o na olelo a Romeala, a i ka meha ana iho ua ku koke mai la kekahi o na kilnkilo a wehe mai la he miu olelo pohihihi K>a, a nana i hoopunini aku i ko ke anaina mau noonoo, a i kona hoomaha ana iho ua kunou niai la oia i ke kei kialii Romeala a noho iho la oia ilalo. I ke kilokilo i noho iho ai, ku ae la oia iluna a hai mai la i ka haina o na huaoielo pohihihi a ke kilokilo roe ka noeau nui, a i ka pau ana ua lilo ae la ka manawa i ka elua o na kīlokila A e hke me ka hauie ana o ka mua pela no keia, a no ka hopena o na hana ua hoohauleia na kilokilo a pau e ke keikialii Komeala, loieka Jakou i poana ae ai, he helu ekahi ke k>eikialii 0 Panmeri ma ka noeau. 1 ka h.iomaha ana iho o na knl?kilo 1 ka lakou haluku olelo ana, ka ae 1« ke keikialii Romeala iluna a pane aku la, —"O ka mea e inu ana i ke iiaha «ai aniam o Duna, e komo laelae aku auanei oia iloko o ke kihapai mafi«a o Kncd- (Kanaana), ka aina hoi e kahe ana lu waiu a me ka meli, a e loaa no iaia ka leuiii Alepa a me ka Oaaega, alaila, owai ka nani o na pua, a owai hoi ka 'uhiehu o na lau naliele A hooki iho la o Komeala i kana mau oWla laia i noho iho ai, aia ke anaina a ; hiki loa aku i n* kilokilo ke ninau la ■ iwaena o lakou iho no ke ano o keia 1 mau olek> a te keikialu, a no na jmnu •

, le pwk-.'.e wjlc r. \ ua ku h - ! i ae !a o i R'»rnc. ,! .i «'u'Ki a i-anai aku la i kt-ia » ma;i » ' Ina a>-!c ht naru e h -ike mii i ka fiair»j o ka'»i mnau, aiai a, kc |<u > an.i aku nei i« K< meaia, nana ke eo « kt i ia. a o fu kiiukiio h"i o Mi\liana i nei i.a liauU hia lakou hr- j i > r.ana, a i > n»aV.iiiVa') h>>i r hahao aku n<> ka h'«• • paa .'iii iloko o ka halepa.iiiio o Kui nao, ku'hi a lakou i ni(<-uhane hewa ai I e'hoopaa la koineala, aka, aiihea ka mana o ka halepaahao o Kuinao, a au > hea hoi ka ikaika <> kona mau paleiu, ; ao!e ! l a haule lakou malalo ona , kapuai o Romeala !!" I ka hooki ana iho o R<>meala i kana rr»au olelo, naka haalulu ae la na kilokilo iloko o ko lakou mau k imaa a me ka leo lokahi, nonoi mai la lakou i ke keiki aiii Komeala e hoopakele la lakou mai ka iilo ana he poe piu na ka hale{>aahao o Kuinao. O kela leo noi o ka mihi ua kaia ia aku ia ia e Romenla, a no ka panina o ka Komeala mau olelo, kauoha koke aku la oia e wawahi keke ia keia halepaahao o Kuinao me ka hakaha ole. A he mea oiaio e ka mea heluhelu, ua ulupa io ia iho ua halepaahao la o Kuinao a weluwelu liilii a o kona j«aa hoi i akena la i na la aku i hala, ua paloke ae la la ia Komeah. 0 keia halepaahao o Kuinao, he hale la 1 kukulu ia e ka loea o na kilokilo a kakou i ike ?e nei, ua haulepio la Romeala, malalo o ko I.ikou loea mailoko mai o na pohaku akoakoa ]>aakiki loa, a niamuli o ka paa a me ka ike ole ia o kona hookuina a me na kaola hao umii i kolu ia me ke akamai nui, nolaila, ua kapaia oia oka hale- ( paahao o Kuinao. j Ua lawa paha na hoakaka pokole ana no keia halepaahao, a e hoi hou ae ko kaua kamailio ana no ke keikialii Komeala a me ke aloalii o ka moi Diana. 1 ka wa a ua Romeala nei i ike ai ua hauie ka ioea o na kiiokilo i akena ai ia lakou iho, wehewehe moakaka mai la oia i ka moolelo e pili ana ia Zodi- j aka. A i kona hooki ana īho, haawi mai la ua poe kilokilo la i na huaolelo mahalo, me ka panai pu ana niai o oe ka lua ole oka noeau a ine ka helu ekahi o ka loea o ke ao holookoa. I ka meha ana iho oo na leo hauwalaau, hapai ae la o Romeala i kahi ohenana niakalii o Lud*ono, a pane aku la imua oke anaina- Kna lii a me ka poe hanohano oke ak>aii o Diana nei eia au ke hoohana nei i ka waiwai o keia wahi ohenana makalii, ka makana hoi a na kaikamahine alii i haawi mai ai na'u Me keia mau oieloa Koineala, kahea ae la o Komeala me ka leo nui moakaka i keia mau o'.elo: Eka ohenana makalua o Ludiona ke makemake nei au ia oe e hoike mai ike aka hele o ka aina o Parameri a me ke kino aka ku o kuu luaui ka moi Homelina. I ka pau ana o na olelo a Ronieala, ia wa koke no i owe ae ai ua ohenana makalua la o Ludiona e like me ka halulu ana ona waikahe ikaika, ahe olapa me ka anapu ana o ka uwrii, aia hoi huila aku la ka malamalama alohi* lohi oua ohenana makalii la ma ka paia hikina o ua hale nei. A no ke sekona pokole loa e ku ana ma kahi a ka malamalama i pa aku ai kekahi aniani huinaha nui, a nona hoi ke aiai e like me ka hau o Helemona. 0 kela aniani huinaha nui a kaua e ike la t ka mea heluhelu, aole ia he mea okoa aku aka o ka ohenana maka iua no ia o R<«Jtona, i ka huli ae la mai kona kino ohenana ōiakalii a i ke aniani huinaha nui e iike mt ka kaua i ike mua ae neL Oiai ke aniani huinaha o Rudiona e ku ana ma ka paia hikina o ua keena la, aii kona malamaUma ke kolili anapanaj>a la e like roe ka malamalama o ka la me ka hookalakupua nui,*a o u ka ke keiki alii Komeala i minoaka iho ai me ka puana ana ae me keia huaolelo: "Ha ha—O ke kiai o na alanui ekolu! Oke kiai o na alanui ekoiu!! A e Ludiona —e lawe aku i na hoomaikai ana a Komeala nou, oiai he mau io kaua mai ka oiwi hookahi mai.' Ika T3 3 R>meala e kaukau ana i kela mau oieio, ua hooi loa ia ae ke Kolili oka malapialama o ua aniani la, a i ka manawa a Romeala i hooki ibo at i kana mau olelo, ia wa pu i pohina iho ai kekahi punohu uwahi eleele ma , lona o ke aniani o Rudiooa.