Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 24, 14 June 1890 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

Ka Niim 4 hau!t ui ka Honua, Ka Mahina Mtli o Salaredina, Ka La alohi 0 Mulntdtra, .Va Kulu Koko kamahao Ekoiu. Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa. Na Nani i'uuwai l'aki 0 ka Huuiia nei A O KE Ki!a Magtntti o kt aloha—"O Paramtri no ia."

Aia ina ka huina oua mau mana alanui la ekoiu, e luhiehu ana na pua like ole o ka honua, mai ka lilia wai q na awawa o Kkerona a hiki i na opuu rose iaulii o Sarona; a maluna ae o na mea a pau, he kihapai pua maoli oia i hooulu ia e ka lima o ke kanaka. Ae e ka mea heiuhelu, he kihapai pua 10 maoli no ua mau mana~Hlanui la ekolu nona hoi ka inoa a ke keikialii Komeala i hoike aku ai maioko o ka halealii Oiana Numera.

Oiai, wahi a ua keikialii nei Komeala nei imua o k« aloalii o Oiana, 0 kela mau nua e iuhiehu la ma na palena o ua mau mana aianui ia, oia no kekahi o na hapuu o ke kihapai o ua aliiwahine la o Paramen, ka mea nona ka moolelo pahaohao'i kaao mau ia e kona lahui he mau makahiki iehulehu loa i kaahope aku.

Maanei i hoomaha iho ai ke keikialii Komeala i kana mau olelo, a ia wa no i ku mai ai kekahi o na kilokilo o Miiliana i kokua mai la no na olelo a ke keikialii.

Wahi a ua kilekilo nei, ua pololei na olelo a ke keikialii no na mea e pili ana i ka ohenana makatua o Ludiona e like me ka kakou mea i lohe iho nei; he oiaio, o keia aniani o I.udiona, o kekahi no ia o na keiki a ke kaikamahinealii Numeradina (Nurom*Ha) o Parameri ka opu hapai pahaohao loa i ike ole ia ma ka moolelo o ke ao nei, oiai, aole oia i moe kane, a aole hoi i ka launa pu ana me kekahi o la ano, aka, ua hoohua mai nae kona puhaka he ekolu keiki kamahao, a o kekahi o lakou oia no keia aniani nina kakou i hoopahaohao iho nei me kona kino ano e.

"Nolaila, e na 'lii, ma ko'u ano he kilo a he loea n® Midiana nei, ke ae laelae aku nei au ua lilo ka hanohano i ke keikialii komeala o Pararoeri a e hookuu ia oia e hele roe ka laoakila ma kana hnakai; no ka niea, aohe loea 0 MiJiana nei nana e hoohaule iaia." I ka hooki ana iho o ua kilokilo oei 1 kana mau olelo, ua puana like mai la na mea a pau e hookuu la ke keikialii Romeala e hele roa kana huakai hookelakela me ko ke ao ho!o«koa mau loea. Ano, e na makamaka; maanei e hoomanao iho ai kaua no na mea e pili ana i ka ohenana makilua o Ludkxu a me kona loaui makuahine oia hoi o Nuroni-Ha, ka opu hapai pahaohao, a i ole, o ke kiai o na alahele ekolu, ka roca hoi oona ka rooolek> kaiqahao i hele a uaanaau i ka lehukhu o ka lahui Arabia me Peresia, ma ka oleloia ana ke "kiai o na alahele ekolu/ ke kaikamahinealii Numeradina o Param«ri. Ua maopopo ae U paha ia kaua keia mau mea, nolaila e hoi hou ae ko kaoa kamailio ana no ke keikulii Komeala a me kana mau hana. I ka wa a ke aloalii o Diaoa i puana mai ai i ka olelo no ka hookuu ana i ke keikialu Rometla, hoomaikai hope

aku ia -ia Komeala nei 1 ke anaina a haa'ele ho;* aku !a oia me k -ni mau hoa aukai i ka haieaui o l'iana. nz> k<> lakou halelana moana, a mamua ae o ka übt ana mai o ka pe, haalele ih > 'u ka haielana o ke keikialii Kimeala i ke kaikuono o Midiana a motio aku la kona ihu no ka moana kai hehonu. Ma keia huakai au moana a ua keiki ilii Komeala nei, ua lawe pu aku oia 1 na kaikamahinealii o Midiana e like me ka lakou noi laia, a m* na rumi i hookaawale la no lakou, malaila lakou 1 hoonoho ia aku ai. Oiai ka moku o ke keikialii Komea la ina kona alahele inoana, aole be mau aina i loaa ia iakou, a no na la holo lehuiehu, ku aku la lakou i ka aina o Manu Uliuli (CanarL) O keia ama o Manu Uliuli, 4ie ama ia 1 kauiana ioa no na manu leo lea a hiki loa aku i kona lahui kanaka; a e nohoalii la ana e ke kaikamahinealli Manu Ala a ka Moi Corecina i hala e i ka make. O keia kaikamahine o Manu Ala ua noho oia ma ka nohoalii o kona makuakane oiai kona niau la he 10 wale no makahiki, aka, na ka noeau a me ka ioea 1 loaa iaia, na īa mea i hookauia na ae iaia iwaena o kona lahuikanaka ma ke kapa ana, o ka moiwahine Sepa eiua ka noeau. He loea oia ma na mea a pau, a o ka hana i hele a pauiehia iaia, oia no ka himeni a me ka hoo kani ana i na kaula moiiolio o na mea kani, he pookela oia ma ia mau hana a he iua ole hoi ina na me!odia nanahe o kona kileo.

Aka, e ka lehulehu, iioko o ia mau haawina hemolele a pau, he puuwai ko ua kaikamahme la i piha 1 ka ma ua a me ka makona, ka mea hoi a kona lahui : kaao mau ai, ka "puuwai gula iuli ole o Manu Uliuli."

Ua haiamu ia kona kino e ka nani e iike me ka rose lani, a o ka maemae o kona mau helehelena, ua like ia me ka liula o ke ahiahi ka iamalama o ka ili o Kalamaula, a o kona mau owiii lauoho, he aeae pahee e iike me ka iupalifpa o ka Vuletura, a o ke onaona o kona mau maka ua like no ia me na maka o na manu nunu ahiu o Kedina, (Mauna Ararata.)

l : a maopopo aku la paha ia oe keia aina ame kona moiwahine, nolaiia, e hoi hou ae kaua no ka moku aukai o ke keikialii Komeala a me kana mau hana.

1 ka halelana o ua keikialii la i leko iho ai ka heleuma i ke awa o ke aupuni Manu Uliuli, hoouna koke aku la ua keikialii la i kona elele, e holo e ni-

nau i ka inoa o ia aina a me kona moi ame ka hana oia aina. A e like me ke kauoha alii, pela ka elele i hooko aku ai, a i kona huli hoi ana mai, hoike mai la oia i na mea a pau e like me ka kaua i ike mua ae nei.

1 ka lohe ana o ke keikialu Komeala i na olelo a kona elele, haawi koke ae la oia i ke kauoha e hookuu na waa pa no ko lakou holo ana aku iuka o ka aina, a iloko o na minute pokole wale no aia na waapa alii ke hoio ia luka o ka aina. Oiai na waapa e hookokoke aku ana i ka aina, aia na kanafca o ke aupuni Manu Uliuli ke holoke la ma o a maa nei me ka huaolelo hookahi ma ko lakou mau lehelehe, ka Loea oka Honua ! ka Loea o ka Honua ! ke keiki aln Dubelo ! ke keikialii Dube)o ! Emoole aia na alanui o Manu Uliuli ua lehau i na kanaka e ake ana e ike i ka mea a lakou r4ohe wale ai he hao kila a»akeoeti; a i ka wa a lakou i ike io aku ai, ua haehae ae la ka lewa me ' ko lakou leo huro, a o ka huaoleio akena i ka nani oia ka lakou i haano'u iho ai a pau ke aho; ua hoea loa aku keia mau ieo iloko o ka halealii Tamara o ke kaikamahineaiii Manu Ala, a oia ka ua moiwahine la i hoouna mai ai i kona eieie e heJe e nana i keia mea hou. 1 ka huli hoi ana aku o ka eleie, boike aku la oia i na mea a pau, a i ka lohe ana o ua moiwmhine Manu Aia | oei, Uielale ae la oia uua iho, no ka hookelakela ana mai me ka Loea o ka | Honua, a no ka manawa pokoie, aia ua puawai gula luii ole nei o Manu Uliu'i e noho ana Uoko o kona mau hihiehu makamae. Ma kona poii, e hiipoi ana kana pila, a o kona mau manamana lima, e kioe palanehe ana ia i na kaula moiioho o ua pee poli nei ana, a iioko o kekahi mau sekona pokole, kuu aku ia oia i ka nahe o kona leo me kekahi o oa mele hoooaue puuwai o kooa aioa, a

ke nana io aku no i na hanj ka:'.! puUwai a ua moiwahine la o Manu Uiiu;i, aohe 10 no he puuwji kupaa e ne'e ka hoohihi i na-— Lehua nenee o Hop< e I ka ia apa i Apua ko aku ia 1 ka papa I<>hi 0 Mau keie I ka wai ale i ka paho*hi»e Oiai ua moiwahioe Manu AU nei e hookuu ana i ka nanahe u koni ieo, i oanai ia mai e na meiodia iuiii o kana piia, aia hoi, poha mai ia kekahi !eo| me keia mau olelo. E wehe e na ipu kākapu o l amara i ike aku ai au ina kihapai nani 0 Manu Uiiuli, a rue na huna wai koieie o Manu Ala ka pui.a wai laa i maalo oie īa e na manu <• ka iewa, no ka mea, ilaiia ka Komeala huakāi o keia ia Ua hoohikilele ia ka Moiwahine Manu Ala mamuli o keia ieo, haaieie iho ia oia i kana piU a me ka leo oha oha ua puuwai guia iuli ole nei i pa mai ai kahea i ka malihini. E like me kono a kamaiana, peia ka mahhini kaahele honua i koino aku ai a <na hahi 1 hookaawale ia nona noho iho ia ia, oiai kona mau hoa aukai e hoopuni ana ma hai o kona aoao. No kekahi mau m»nute ka noho hamau ana o Kamaaina me na maiihim, ua kaa e mai ia ka ninau ma ka aoao o ka moiwahine Manu no ka ke keikialii Romeala huakāi, a ua panai ia aku no hoi ia me ka waipahe. u Aiaila," wahi a ua moiwahire Ma. nu Ala nei, "e liuliu nou iho a e makaaia hoi o hiu auanei k e Aupuni o Manu l'liuli i ka hanohano a nele ka malihini au moana." "Aia pu kaua iloko o ia haawina, a i hakalia ia oe o ka pai mai, alaiia, auhe olena ana a ka ukiu, aka, he kaiele [ wale no i Piiholo," wahi a Romeala.

I ka pau ana o na kike olelo a ua mau kupua la, ia wa no i kuu mai ai ka moiwahine Manu Ala i kona loea hookani pila me na mele hoonaue puuwai, a i kona hoomaha anu iho, kunou mai la oia 1 ke keikialii Romeaia.

I ka moiwahine Manu Ala 1 kunnu mai ai ia Komeala, mino aka iho la ua keikialii la me ka lalau pu ana ae i kana pila punahele e paa la ana e ktkahi o kona ukali, a hookuene pono īho la i kona kulana, a no na sekona pokole wale no, aia hoi, honehone ae la kona mau kaula moliolio i ke kioe palanehe ia iho e na lima o ka loea o ka honua, a emoole poha nanahe aku la ka leo o ua kila makeneii nei i kekahi o na mele i haku ia nona a ke hoolohe io aku no i-ua keikialii Romeala nei / Pepe Niulii i ka wai a ka opua.

No na sekona liu wale keia hookani ana a Romeala, noomaha iho la oia; a ia wa no i haluku iho ai ke anama me na leo mahalo, e keha ana i kc akainai, oiai, wahi a ke aloalii o ua moiwahine Manu Ala nei, "kai no o ko makou moiwahine wale no la hoi ka loea, eia no ka hoi nei loea hookani pila.

Aole wale o ke aloalii o Manu A'a kai loko o keia ano, aka, o na hoahele pu kekahi o ua keikialu la, oiai mai na la opio mai o ua keikialii la a hiki i keia la akahi no lakou a ike iaia e hoekam pila ana, ka ike hoi a lakou i ike maka iho la e hiki ole ai i na limahei o na mea kani o ke aupuni o Parameri ke hoohaule.

I ka wa a Romeala i hoomaha iho ai i kana hookani pila ana, ua hene iho la ka aka a ka moiwahine Manu Ala, a kuu mai la oia i kekahi o na mele kaulana loa o kona aina me ka manao 0 ua moiwahine laia mele ana e hlo ai ka puuwai o ke keiki alii Komeala aka ua kuhihewa loa ia oia; oiai i kona wa 1 hoomaha iho al ua kuu koke aku la o Romeala i kona loea, a maloko o ke mele a ua keiki alii la e mele ana he mau olelo wale no e pili ana i na wahi kilohana o kela a me keia aupuni, a »o ka panina o kana mele ana, ua puana pu ae la oia i na luhiehu o Mauna Uli uli, a me na kilihune wai koieie o Manu Ala, ka punawai pohihihi hoi o ke ao hoiookoa.

Ui hiki o!e i ke iloalii ameke anaina ke noho iluna o ko lakou mau noho oo ka ptba makahehi loa no kela mele a ke ketktalit Romeala, a iwaena 0 ke aluka o ua poe aia o ka moiwahioa Manu Ala kekahi. No ka pakela makahehi loa oua moiwahine la, ua noi hou mai la oia i ke keikialii Romeala e hookuu hou aku 1 oa mele net; aka o ka pane a ua keiki alii la, aole loa e hooko ia ka makemake oka inuwai aae ia mai ua Romeala nei e makaikai niua i ka laula o ka aina nui palahalaha a pohihihi o Mauna Aia.