Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 28, 12 July 1890 — KA AHAOLELO [ARTICLE]

KA AHAOLELO

KAU O 1890.

A" V"SJ I<X rt\i 22.1 Na W*aibr:cige mai Kahului, eho eniah jahua la ka wai no ng hana pon<w īho, waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka Kaa*;na. Na A > Wiiikoki mai na owu lepera o Kalaiau. Kauai, e hookuu laula ia iakou maiaila, a e hookaawaleia 1 haaMina daia kokua no lakoe. aiai Hanaiei he noi e kauk. a ia o Kaialau no na mai!ep< rj; haawiia ike kouiile maiama oia Mu Hanaiei he noi 1 haawina dala n:> kekahi mau hana hou nia ia apan*; haawua 1 ke komite o na aina aupuni. Na Kahookano he noi e hoomahuahua hou īa na makai a me ko lakou uku ma Kohaia, haawna 1 ke kom te hookolokolo. • Na Kamai rna Hana eae ia aku 1 iaikmi kuat no Kaupv no ka $100. haawiia 1 ke komite huokoiokoio Mai Kaanapuli, e hooiimaiima la na ainaaupuni me r.a Hawaii waie no, haawi.a i ke komitc o na ama aupuni.-Mai Hana he noi e hoonoa ia ka mare ke ioaa ke kane a o ka wahine paha 1 ka iepcra, wjihoia ma ka papa. HOIKK KCMITE. Na Makate 1 waiho mai ka hoike a ke k«jinitc koa e piii ana 1 keia puali rAipcla i hoonee ia lanou ma kahi e, a e h'-ike ana ke komite, he kuieana ko iakou e hana peia. Mahope ona hoo paapaa loihi ana ua waihoia ka hoike a ke komite ma ka papa.

Na Horner he olelo hooholo e wae ia i eha lala o kekahi koraite no ka hoomaopupo ina puha ua kaa ka hapanui o na kokua ia e ka waihona lehulehu maluna o na poe kuleana waiwai nui ma Honolulu, a ina pela io alaila e wuiho aku ke komite i bila kanawai; e wae ia ke kom:te i hookahi no Kauai, eiua no Oahu, i hookahi no Maui a i hookahi no Hawaii. Aponoia. Eia ke komile H- rntr f Isenbreg, Baldwin, Wieiemann u»e Mdkuisa. Na Nawahi he olelo hooholo e hookaawale ia i $15,000 no ka uihana wai 0 Hilo; $5,000 i makeke no Hiio; $5000 i hale dute no Hilo, waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. Na Horuer he olelo hoohoio e kauo ha ana i ka loio kuhina e waiho koke mai i kekahi bila kanawai moakaka lea e pili ana i ka hoohana oolea ia o r* paahan f ii6i,.ke noho wale nei lakou me ka hana ole, a ke hoohalahala nui mai nei kekahi poe lehulehu uo keia mea. NLlia no ke kanawai eku nei ke ino, a nolaila i kanoha ia ai ka Loio Kuhina e hana i kanawai moaka ka loa. Heluhelu ke Kuhina Waiwai no ka wa inua he kanawai e pili ana Ika Baneko Hale Leta, na Makuisa i kana biia e pili ana i ke kanu ana i ka poe |make, a nana i hoolaha mai he bila kaj nawai e hooponopono, hoololi, a pela aku i ke kumukanawai. Heluhelu o Pua i kana bila e pili ana 1 ka hooholomua īa o ke alahao o Hawau, a ua heluhelu elua ia ma'kona poo a ua haawiia i ke komite wae o na alahao kaamahu. Nana no i nonoi e hupai hou ia ka noonoo ana o ke koho i hookoia no ka bila kanawai moraki i aponoia ma ka la mamua iho. aua ae ia. Nonoi ia e haawi i kekahi komite wae aponoia. £ia ke komite, Balaunu, Loio Kuhina, Ma kate, Konuwela, me Bila Kamaki.

Na Wilimana he ninau i ka Loio Kuhina t hoike aku t heaha la ka uku a ke aupuni 1 haawi ai no na loio mawaho ae o ka Loio Kuhina iloko o na makahiki elua i hala, a i lawelawe i na hihia karaima r»e kiviia ma ka aoao o ke aupum, a owai iakou ? Heluhelu o Lucas i kana bila kaaawai e hoololi ai i ka pauku 102 0 ke kanawai kivtla. Na Waipuilani i hoolaha mai he bila kanawai e okioki ai ia Kona i eluna mahele auhau. Nana no he olelo e hookoama ma ka bila haawina 1 $14,000, $10,000, $8,000 me $9,000 i mau ala nui no Kona, waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina. N4 Hookano he olelo hooholo i pili i ka uku ana i kekahi mau auhau ma Kohala, haawiia i ke komite waiwal . Na ke Kuhina Waiwai i heluhelu he bila kanawai e hoololi ai i ke kanawai Baneko Hale Leta, a pela aku, e pili ana i ka poe h >afcu da!a malaiia. Nana oo he bila kanawai e pili ana no i ka Bmeko Hale Leta. Na he olelo hooholo e kauoha ta e uku ia ka huina o $850.25 i kekahi poe na lakou i hana kekahi alanui ma Kapalama me ka manao ana na ke aupjnt e pani aku i ko lakou mau lilo; ha.twīia i ke komite hookolokolo. Hoot>anee. LA HANA 23, lULAI 2. j Halawai ka Hale e like me ka mau.! NA HOOPII. | Na Balaunu mai ia A!o, no $3,292.* 85 00 ka hana ana i kekahi luawai mauka o Luakaha; haawiia i ke komite wae. Na Paehaole mai ia Paahao, e ae ia aku kana keiki e hoi aku mai Molokai; haawiia i ke komtte malama ola. Ka Kamai roai Hana, e hoopauia ka Papa Ola, e hoopau i« ke kauka aupu-

'ei auUiU: e hookaa i» =- tep«« e boi i ko Uiou mau waiii, hijwiia i ie komte m«iiro» ou. Mii uiii no e h»n» hoo ukapi al», waihoia ma kt papa. Sa Pua euai Honolalu e keakea u na kauka baoie aole e lapaau i na kanaka Ha«rait, haawiia ī ke komite malama ola. Mai Honolulu no, e wehe ia i aianui mai ke alanui Liliha i ke aianui Waie, >e hookiiwaleia i $10,oeo no la alanui; haawiia i ke koroite o aa aina aupuni. Na Waipuiiani mai Kona i $1.000 no ka hoomaemae hou ana i ka haie hookolokoio ma Kaiiua, a i huina daia like no me ia no ka hale hookoiokoio aia Hookena. Waihoia ma ka p*p® a noonoo pu ine ka bila haawina. Hoike Komite, Waiho mai ke komiie o na paUpala hoepii huikau i haawīia na lakou e hana, i ka lakou hoike a ua aponoia. Na ke komūe o na aina aupuni i ka lakou hoike e piii ana i na paipu wai o $ēaview, a t:a nonoi mai e haawiia i $7,000 no ia mea. Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina. Na ia koruite no 1 nonoi mai 1 $2.000 no k« hana hou ana i kekahi aianni ma Molokai, waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bi!a haawina; na la komite no i $6,000 no ka hooloihi hou ana i ke aianui Beritania a me ona alanui hou no ka halemai pupuie. Waihoia a noonoo pu me tca bila haawma. Na la koni<te no i $5000 no ka hana hou ana i ke alanui raai ke aiahaka o Waikahaiulu, waihoia ma ka papa a noo* noo pu me ka bila haawina. Na ke komūe waiwai i ka lakou hoike e pili ana i ka hoemi ia 0 ka uku o ka Moī a hiki 1 na iuna aupuni, ua hooholo lakou e waihoia pela a noonoo pu me ka bila haawina, aponoia. Na ia komiu no ka uku hou ana ia $17© auhau. Ua hooholo lakou e hookonio ia ma ka biia haawina; haawiia 1 ke kuhina waiwai. OI.ELO HOOHOLO ME NA BILA.

Na \Vhite he olelo hooholo no $3000 i alanui mai Lahiina a Kauaula a he huina dala hou i a alanui ma Lanai, waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. Hoolaha mai o Horner he bila kanawai e pili ana i ka Baneko Hale Leta Olelo hooholo na Kalua, e hoakaka aku ka aha kuhina i ka lakou mau kumuhana aupuni. Na Horner he olelo hooholo e kauoha ana i ka aha kuhina e hookuu koke ia na paahao i ka hana mai ko !akou noh ) wale ana iloko o Kawa, a na ka ahaolelo e uku na liio no ka malama ana a na luna kiai o ua poo paahao nei, oiai he hoopoho wale no keia ikaaime ko lakou hana ole Ua hoakaka pu mai oia no ka pono 0 keia olelo hooholo. Waiho mai ke 'lii Wilimana he mau ninau pakahi i ke Kuhina Kalaiaina, a pane koke ia mai no hoi: Ke ai nei no paha na paahao i ka ai, aole paha? Pane mai ke Kuhina, ke ai nei no i ka ai e like me ka mea raau. Ninau—Nawai la e uku nu i keia mau lilo ai? | Pane —Na ke aupuni no. Ninau —Ke apono nei no anei k« Luna Hooia 1 na kikoo no ka uku ana 1 ua mau lilo ai nei ? Pane—Aohe o'u hoomanao he mau kikoo kekahi i waiho ia aku iaia no ia mea. Hoakaka rnai o Wilimana, no ke aha la i hoohana ole la ai na paahao, oiai aia no hoi ke dala e malama ai i ai na lakou, a he mea pono e kauoha koke aku keia hale i ke Kuhina Kalai aina e hoohana aku i keia poe lawehala.

Pane mai ke Kuhiua Kalaiaina ina e loaa aku ka mana iaia mai keia hale no ia mea, alaila, e hoohana koke ia ana lakou. Huakaka mai ka Loio Kuhina me kekahi hoololi 1 ka olelo hooholo, a ua hooholo u pela. Waiho ia i na komue wae no ka hoopii a Alo: Balaunu, Isenbērg, Paehaole Spencer me Pua. Waiho mai o foawahi he olelo hooholo e ninau ana ina paha e lawe mai ana na Kuhina i kekahi Kumukanawai hoo. Rula mai ki Peresidena i keia olelo hooholo, aole i pololei. Hoomaha. Na Hana o ka La. Nawahi ma ka noho lunahoomalu, hapai la na hana o ka la ma ka noonoo ana i ka Bila Haawina. I Uku o ka mahele olelo o ka Aha I Kiekie me Aha Hoomalu o Honolulu, '$4,000. Hookomo mai o Ka'ua he pakui me na Aha Kaapuni o keia Aupuni, $6000 ka uku a pau loa; ua aponoia. Uku Lunakanawai Kaapuni o Maui a rae kona mau lilo kaaheie $4,000, aponoia. Uku Lunakanawai Kaapuoi o Kohala a me kona mau lilo kaahele $4,000. Hoololi mai o Kahookano $4,300; ninau ia, a hoole ia, a hooholo ia e like me ia ma ka bila haawina. Uku Lunakaoawai Kaapuoi 0 Kauai me na lilo kaahele $4,200. Uku Lunakanawai Hoomalu 0 Hono)u)u $6,000. Lunakanawai Hoomalu o Hilo $3000

Lonakjnairai Ho< maiu o I/»haint Hoomalu o Wailuku $3.000. [.unakinawai Huonwlu o Kohal» Ak Soi s o' 4 K>hook»BO $3,000, hoakaka mai ua oi aku ka hana o ta apana m«mna o Waiiuku. e like me ka hoike a ka Loio Kubiot. Ninau ia k» hoololi * hoo\c ia; u» holo no e like me ia ma ka bila h«a wina $2,400Uku Lunakanawn Hoomalu o Lihue. Kauai $2,000. Uku Lunak Ap Hiio Akau $1,000. Uku Lunak Ap Puna 80©. w Kau Komo [hana $i,2oa " •• Hikina 900. .» «• •• Kona Akiu Soo. i» »« *• •• Hema Soo. «• Kuhala." $1.200. Noi mai o Kalua e hoemi nui $,Soo. Hoakaka mai o Simuel Parkcr e pono no e hoololi la e Uke me ka biia a i ole e hou ae $i,600, \inau ia ka hoololi a haule, ua hoo holoia no e like ine ka bila haawina $ 1 12 00. Uku L'jnak Ap 0 Hamakua $i,ooo Hoololi mai ke 'ui Nfarsden kokua mai o Kahookano i ka pakui a ke 'lii Marsden, a hoakaka mai he pono ia, oiai he oi ae ka loaa o ia apana ma mua ae o kekahi apana okoa. Ninau ia ka hooloii a haule, ua holo no e like me ia ma ka bila haawina $2,000. Ma ke noi a tfush ua hoopau ia ke komite o ka hale; a ua wjiho aku ka lunaheomalu o ke komite i ka hoike o jna mea 1 hana ia imua o ka hale, a ua aponoia. | Ma ke noi ua hoopanee ka hale. LA HANA 24, lULAi 5. Halawai ka haie e like me ka mau; heluhelu ia ka moolelo o ka la 1 haia a aponoia. HK rAI.AfALA HOOPU. Na Luka he hoopii mai Honoluiu, e hoomau ia aku no ke kukulu ana o ka makeke kuai ia ma kahi no e ku nei i keia wa, a 0 na puu da)a e hookaawale ia no ka hoomaemae hou »na, a 0 na uku i kudala ia ai na pakankau, oia wale no, aole hoi i mau uku pule hou ae kekahi; haawiia i ke komiie o na

aina aupuni. ! Na Kahookano he hoopii mai Ki - [hala, e wehe ia i alanui hou mai Koha-la-loko a Haena, a e haawiia keia hoopii i ke Kuhina Kalaiaina. Na Keoni Beka mai H io, t hoopau loa ia ke Kumukanawai c ku nei i keia wa, o»ai ua loaa ma kahooweliweli ia ia ana o ka Moi, a ua hoohaui i-n ia no hoi ka pouo o na makaain&na, hauwi ia i ke komite hookolokolo. Na Kamai mai Hana e hoopau loa ia ke kudala ia ana o na aina au|>uni; haawiia i' ke komite hookolokolo. Nana no, e hoopau loa la ke kuai ia ana o na aina waihoia ma ka papa. Nana no mai Honuaula, e kuai ia na aina aupuni i na kanaka Hawaii wale no. Waihoia a noonoo pu me ka bila kanaw ai o ia ano. Na Keoni Beka mai Hilo, e hoopau loa la ka lawe ana o na mai !epcra ma Molokai, a e kukulu ia na halemai o ia ano ma na mokupuni, a e malama ia hoi na mai lepera malaila. Waihoia a noonoo pu me ka bila kanawai. Na Balauwina mai Wailuku e noi ana e hoihoi ia na kau hookolokolo elua o Maui ma Wailuku. Waihoia a noonoo pu me ka bila kanawai no ia mea Na Pua he hoopii mai Manoa. e noi mai ana aole e lawe ia ka wai maloko o ke paiou no ke taona, oiai o ko lakou

wai e inu no ia a me ka wai o na loi kalo; haawiia i ke komite o na aina aupuni. Na Kamai mai Hana, e ae ia ka hoopuka ana i na laikini omuma; wai hoia a lawe pu mai me ona biia kanawai. Nana no, e hoomauaku noia He.nuaula me Huelo no ka auana koho o Hana. Waihoia ike komiie ona aina aupuni. Na White mai mai Lanai mai e hookaawaleia i $3,000 no ke alanui mai Palawai a Manele; haawiia i ke komite 0 na aina aupunl Na ahookano mai Kohala, e hookaawale ia 1 ouu dala no ka hoomoe ana 1 mau paipu wai ma Kohala;baawiia i ke komite o na aina aupuni. ! N» Whiie mai Lahaina, i $1,000 no ke alanui mai Lahaina a Kauaula; haawiia i ke komile o na aina aupunf. ! na hoike kokite. Hoike mai o Luka, ua pau i ke paiia ka hoike 0 kekahi mau mea e pili ana 1 ka hana a ke komite 0 na aina e._ Na Olelo Hooholo. Na Keoni Beka, e hookaawale ia i $500 no ke kuknlu ana i hale ailama* hu ma Hilo; waihoia a noonoo pu me ka bi!a haawina. Na Kahookano, he elua mau noi mai kekahi mau pukiki i auhau papalua ia oona ka huina he $15; haawiia i ke komite waiwai Na Rikadi, e hookaawaleia $10,000 no ka hoopau loa ana aku i na hemahema o keia alanui i hana u mai Waimea a Kohala, waihoia ma ka papa a nooooo pu me ka bilt haawim. |