Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 28, 12 July 1890 — HAIOLELO A KA Loio Kuhina Akepoka, NO KA PANE I KA Mea Mahaloia ke Kuhina Kalaiaina Iloko o ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina. [ARTICLE]

HAIOLELO A KA Loio Kuhina Akepoka, NO KA PANE I KA Mea Mahaloia ke Kuhina Kalaiaina Iloko o ka Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina.

E Mr. Peresidena, t kumu e hoomaopupo pono ia ai ke pohihihi, a me ke kulana i ka manawa o keia mau kuhina i !awe ponoi ae ai maluna o lakou e 10 aku i ka liamuku, e hoole mai i na ka uoha a kona mua ma ka oihana, e lawe kakou a hoohalike i kekahi hoohaiike mawaena o ka oihana a ka Loio Kuhina a me kekahi oihana e ae o ke aupu ni. K like me keia e lawe kakou ika oihana o ko na aina e. He mea i ike maopopo ia ( aia ka mana o ka pualikoa malalo o ke alakai ana a hooponopono ana a ke kuhina o ko na aina e, a oia no hoi ke poo o ka oihana koa. E manao kakou, no kekahi kumu i like me ia i komo ai kona roau hoa kuhma, e hoohana i keia hana hooulu hoohaunaele, ua kukakuka 'uu au me ke aliikoa o ka pualikoa pualu, a i mea e maopopo loa ai ia'u ua kuka pu au me ke aliikoa kumau e ma lama inau ia īloko o ka halekoa, e like hoi me ke ano o ka malama la ana o ka puali makai o Honolulu oei. Ua hoowalewale ia mai kona manao aloha i ko n« alii a ua paikau hookahakaha hele oia ma na alanui o kakou, a ua hoouna aku i na kiu e hele e huli iloko o na loi kalo mauka o Kanalama, e like hoi me ka ka Ilamuku a me kona mau kokua e hana ai.

Heaha la ka mea e olelo in ana, ina owau o mea ? Aole anei e nele ko lakou kau ana i ko lakou lima iluna me na helehelena kupilikii o ka hemolele, a uwe ae me ka leo nui e like me na Parisaio; e lawe aku iaia ! e lawe aku iaia ! e kau ma ke kea 1 e kau ma ke kea ! He mea maopopo pono loi e hana lakou i na hana o ia ano, oiai, oia iho la no ka leo uwe o lakou i puana ae ai, i keia mua koke iho nei no 6 Mr Peresidena, ua hiki no lakou ke apono ia ma ia mea, a he mea maopopo, aole he hookahi a'u mea e pale aku ai ma ko'u aoao, e hiki ai ke hilinai ia mai e iakou, aole he mea hookahi a lakou e hoolohe mai ai, a o na leo uluaoa no ko'u alualu poo ana, a me na leo uluku no ko'u kulana poo oihana. e oki ia na leo nana e uhipu a pio wale ka'u mau olelo wehewehe a pau.

Nolaila, e Mr. Peresidcni, o keia mau kulana hooweliweli e ike ia nei i keia mau la o ka lahui, ma kahi no ia o keia mau keonimana ekolu. i komo wale mai ai iloko o ka'u oihana me ke ieuleana ole, a lawe aku i ka oihana makai ma ko lakou lima no ka lakou mau hana iho, oia kekahi mea a lakou e hele mai nei imua o keia hale, a e hoao e hoomama ae, a e huikala ae ia lakou iho mamuli o ko lakou hopoho* po e pili ana no'u a rae ko'u kaikuaana aole au e manao ana he hoa kekahi o keia hale e manaoio ana mamua o na mea a pau i oleloia iho nei e ke Kuhi* na Kalaiaina, e nana ana oukou i ka uhai ia ana o ke kanawai taa ko lakou aoao, he kuleana paie kupono kai ike ia no ka iakou hana i hana ai, a ina ao le i iawa oono ka lakou mau wehewehe ana, aiaila, he mea akaka, ua hahai iakou i ke kanawai, a ua kupono e hapai ia lakou. Ua akaka la'u aole no be hoa o keia hale e manaoio mai ana ua lawa na kumu pale no ka uhai kanawai ana. Oke * : m hope aku e Mr. Peresidena, oia no ko lakou pale no ia hana ana, a ma ia kumu au e kamailio aku ai i keia manawa. NoUila, e like me ka'u i kamailio mua aku nei e Mr. Peresidena ua mahele ia na kumu pale i!oko o elua mahele.

Akahi, ka hoea mai o kekahi pilikia ma ta manawa, a o ka lua, ka olelo owau kekahi e kokua pu ana ua hana hoopoino, oia hoi he hooweliweli hoo haunaele Ano e pili ana i ka mahele mua, ua iho hope loa ke kuhina kilaiaina i ho* pe lda, a ua hoopuka ae i kekahi moolelo kahiko, a ike iho la he moolelo ohumu kekahi, i kumu e hiki ai ke hooiaio, he poino io kekahi e kau mai ana maluna o kakou, a o keia popilikia t haliaUa mai aoa, • m haaa ta «a-

waeni o R. W Wilikok» a me V. V. Ake{x>ka. Ano, e Mr. Pcr«idcna, c nina jx)no kakou i na olelo hoike, ana i kukulu iho ai 1 kona kumu o ka manao ana he pilikia kekihi e ata mai ana mai keia mau keooimana eiua ia manawa, a e nana iho ina paha ua lawa kupono i ka manao kupono o kekahi abao!elo raanao kaulike. Ua olelo pono mai no oia, e Mr. Pereiidena, he iohe oielo wale mai no ka hapanui o kana i hoike tiut »i, ua tohe oia 1 kekahi mau mea ma na alanui, a m*t kekahi poe uiai no laeou na inoa aole t hoike la ae koe ka inoa o kekahi mea hookahi ana i hoolaha ae ai, a he hoa hoi oia no keia hale. Ua hele aku keia i>oe iiia a hai aku i kek&hi moolelo, a ua hele aku paha i kekahi poe e aku, a hai aku i kekahi mooielo i hiki ioa mai iaia. a maluna o ia kahua oia e lawe mai nei e hix>ijio, o kekahi paha o ia mau nlelo, ua hiki mai laia, a o kekahi hoi he ahe wa!e no, malia paha, ua ooina oia i ka pololei maoli o ke ano o na oleio, ke nonoi mai nei oia maluna o ia kahua keia hale e hooholo ai, a e hoahewa iho ai i keia mau kanaka elua, me ka lohe ole ia mai no iaua iho, no kekahi karaima koikoi loa, oia hoi ka paipai ana e hoohaunaele kioi. Ano, e Mr. Percaidena, mai ka hoo| hua ia ana o ke kanawai, o ka ru!a i ike mau ia ma na aina a pau i ike ia he naauao, aole e hiki ke hoahewa la kekahi kanaka ke ole oia e ku pale mai nona iho, e lawe ia ana kela a me keia kanaka he alo a he alo, me ka poe nana oia i hoopii. No Mr. Wihkoki, eia oia ma ka papahe\e o keia hale, a ua loaa iaia be kuleana e pale nona iho. E pili ana no hot kekahi no V. V, Akepoka, aole i loaa laia keia kuleana e pale nona iho, nolaila, e kamaiiio ano nui aku ana au nona ma kona aoao, a e paie ana au nona, a e waiho aku hoi i ka hapanui o na oielo pale no Mr. Wiiikoki, nana no e paie nona iho.

Ano, e Mr, Peresidena, he mea hiki ke hoomaopopo ia e pili ana i keia mau olelo e hooili ia nei maluna o V. V. Akepoka, ua lawe ae ke kuhina ka* laiaina i na ano he lehulehu waie, ma ke ano he kiu, he luna hoopii, he luna* kanawai, he kiure, a ano, ke makemake nei oia e lilo i mea h kanaka. A e Mr. Peretidena, i kumu e ike maopopD ai, ini paha ua hana hoopololei oia ma kekahi o keia mau ano, he mea maikai a kupono maoli no paha ia'u e ukali aku i kana alakai ana, a e hoi aku a mua loa o ka moolelo hoomaka mai. Ua manao au e Mr Peresidena, aia kekahi olelo maloko o ka Baibala e olelo ana "O ka mea e unuhi ana i ka pahikaua, e make no oia i ka pahikā» ua." Ua ike hoi ke kuhina kalaiaina I ke kupono e hoi hope aku a ka moolelo kahiko, ka moolelo huna, a moolelo ponoi iloko o keia paeaina no na makahiki uuku i hala hope aku, a i ko'u hahai ana iaia e manao ana au, e nee aku a hala aku i hope i kahi ana i boo maka mai ai. E minao ana au e hoomaikai aku iaia no kana t vaiho mti ai, a e ukali aku iaia ma kaoa mau ano * pau, a e iuku aku hoi iaia me kaoa mau mea hoeha ponoi no. E Mr. Pere«idena, o ka uhane i komohU raa na ano a pau, o na olelo pane a ke kuhina hanohano i kela la aku nei, oia boi, roa kona ano, aole ka ona hoohalahala pilikino, a aole no boi he manio ino pilikino kue ia V. V. Akepoka. Ano, e Mr. Peresidena t ke aa nei au e hoike aku, he oi loa ako lka like ole loa me ia ae U, a he oi loa aku hot kahke ole loa maoli no; he mua ioa ko Ukou kuee ana ma na ka|Ui aupuni ana, a me ke kue pilikino ana, he inaina kahiko ke ku nei mawaena o Uua, no ekolu»akahiki a oiaku aku i ha'a iho la, a ua hookumu u mai ka banu, a me kumu o ia kuee ino mamuli noiaona hoao ana e kukulu ia kekahi Repubalika ma Hawaii nei ma kabi o ke Aupuni MoL

E hoomaka aku ana au e Mr Pere«id«oa, i ko'u manawa i hookuu ia mai ai, e hoohaule i ka hooia mai a ke kuhioa, he manao hoopololei a uluolu no kona ia V. V. Akepoka, a e hooiaio aku t he tnau ano kuee kona iaia no ekolu makahiki i kaa hope koke aku la, a e hoike ae i ke kumu o ia mea, a e hookolo aku mai ia manava a hiki wale mai i keia wi, a maluna o ia mea e kukulu iho ai i ka manao o ka hoakaka »n«, aole kana mau olelo no kona mau manao koho a me kana mau hana ia V. V. Akepoka e hiki kc hilinai ui ma k«ia kumuhana.

Hnmēmiā *ku ma]