Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 30, 26 July 1890 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

A'a \ant < /uihU ai ka //orua. Ka Miihina M<li o S<t.'ur<Jind\ A'<i La alohi v .\futn(l?ra\ Ma Kulu Koko kamahao Ekv'u. Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa. .\a Naiii Punwai L.iho.i 0 ka llnuua nei A O KE KiU Magentti 6 h. aloha— i% O Faramtri no ia."

Meia mau olelo a Komeala, oi pono iho !a ia i kor.a kulana, a iloko o r.a ukona pokele kuu aku Ia oia i ka pahte o kana aiij, a o kona kuhinia hoi, ke kulu la ia e like me ka waiu a me ka meli, a he mea oiaiu, e ka mea he'uh' lu, ua li puanuanu ka ili o Hauailiki i ka pehipehia e na olelo hooinaluie puuwai a Komeala, a ma ka ole to pokoie ana ae — - lkea lalo 0 Makaukiu, Ka ike aulana o Aukaki. ka hele a ehi pono ka io o ka laau o Makawao, a na ka leo mauliawa o ka nawali o ka ui Sadiniera i hoike mai ua ku pono mai la ua ui la i ka pu pauma lana a ka loea o ke ao holookoa. Oiai, wahi a ua ui la me ka !eo r,awuliw.ili, ' he lohe olelo wale no i ke kila makeneti a ak: hi a iken.aka, a heaha la hoi, aole no wau e ahewa ia mai o ka ike wa!e aku p <ha la he ma'u ia, he ole loa hoi ka lohe pepei.io, a akena wale aku no me ka ike ole, nolai:a, e hoao iki ae au Ike kai oki o Aukaki kai maokioki aka mahhini.

Me km 111.111 olelo a ka ui Sadiniera huli ue ld »>ta me na awihi hoehio ana, .» kunou hoohai niai la u Komeala me ka ;>ant> .<na mai, e pailaka aku hoi luha e e ia kaua ilwko o ke awa lulu o k.i uiuha, i hounuha iki iho hoi a hele aku he ala iea.

"Ae, he oiaio ia, e ke aliiwahine, e komo mua io aku kaua iloko o ka aina hoomaha a hala ae ka ino a ke ao e lele ino nei," wahi a Komeala.

AlaiU, me na lou ana, na hoohieaka ana, aia hoi g.inawe aku la ua mau ui la a nalo aku la iloko o ka wehi o na pua, paku mai la ka paia komohana, a la wa koke no i hoomaka ae ai ka maka o ka {<eni a ka mea kakau e ulikali ka, a l.ai aia pu ae la ka bua, mamuli hoi o kona hookui ia ana mai e kekahi pauku hao wela o ka paia kamahao īaia e hoao aku ana e komo iloko. Nolaila, ua hoi poomuku mai la oia i ho pe me ka pau pono ele o na mea e hana ia ana i ke kahakaha ia, a na ka leo auwe o ke ku{ ilikii o ke aliiwahine Sadiniera i hoopuiwa ae i ka peni a ka mea kakau, a o na huaolelo i paa maho)>e o ka hookala hou ia ana o ua wahi peni nei mai keia ulia i loaa uia, oia iho keia : •

"K Komeala ! K KoneaU! E haalele mai ana anei oe ia u ? Auwe —nani ka luuluu a me ke kaumaha o kuu uha ne ina pela na haawina o ke kaumaha a me ke kupilikii e loaa mai ana ia'u." "Ae," wahi hou a ka leo o ua aliiwahine U; U ua kuhi au ooela ke hi>a ku ka o ka pua Sadiniera a pau na Ia o ka honua, a e noho iho ana U hoi kaua he ipo no ka wa mau loa. eia ka i pili mai nei no ka oe i ko la o ka make* make, i ko U hoi e ka anoai wale e hiki mai ai, aloha wale.''

Ua panai ia aku kc!a mau olelo a ke kaikamahmealii Sadiniera e na mipusa olelo waipahe a ke keikiahi Romea* la, f<aei; "K ka ui pua kuu hoa hoi o na kapakai ul.uli o ka aina o ka maha, he oiaio, i ke>a la o oe pu kekahi i helu ia ma ka o na ui o ka aoao palupalu * haaheo p < ma ka pa[>ihi «na i ke kalaunu ahi o F»raroiri, aka, e ka uī, oo ko'u lik>ara i ipo nau no ka i4i piO ole, he mea paakiki ia ma ka olelo ana ae e hooko ia ana kou mau lini, no ka mea, ua ala na ia mai au no ke ao hoieokoa, a owau hoi iloko o ke ao holoekoa, a o ka mea e kupaa ana imua o kau Ro

3 r.-j. 1 ā:'a. o kana iro auini*! :a a ;■< .ka ;i. Nwiaiia, eka p;,a 0 *e >j«'i:r.i-.r3, e ror,o me ka hoonwna.ia K /n;e« a j na U ke nui, a ina.'ia he a ; k>j ka inanawa, e kipi hou raai ; i A;na A.'a ne», a e nuho ae ana e Koolau wahine nana t hookipa ka rm!:hir.i, pehea ia la Ma keia wahi e ka mea heluheiu i naii;K:ji *•*_: ai na kukai kamailio ant a |ua n:a.: ui !a, a la wa koke no 1 uina 'poha ae ai ka paia komohana a wehe |harnar.ia rnai la i kona mau palena, a la wa kuke no i ike ia aku ai ua mau ui hookalakupua nei a kaua, ua heie a mak jic 1 ke kai o Hana. a maemae du 1 ke kai pua o ka ha!a, ka lou a na ma kau 1 Wailua. I ka manawa a na ui i oili ae ai man*aho o ka lau o na pua, puana hou ae la ka ui Saiiin;cra i keia n»au huaoieio : Akahi ke aioha luhi kuu kino, Me he haaue luuluu kaumaha la. No ka hai ana aku imua o ke ao hoiook'a, ua hulihia ke pohihihi elua o ku !cwa, a o kona ku[>aa ua haule ia maialo o nu kapuai o Koineala ka loea Kilu MaUinei o Parameri. j Me keia mau ulelo hope a ka ui Satiin:cra, haalele hope iho la laua 1 ka wehi o na pua a hu!i hoi anu la no na nuho i h x>kaawale la 110 laua, a ia laua i hoea aku ai malaila, hoomaikai hou aku !a o Komeala 1 ke anaina rne keia ni iU oleio : "Ua iiio hou ka hanohano o ka la īa Rorneala, mamuli 0 ka haule ana o keia ui pua e like me kona uuia, a e hoomanao iho oukou e na lii a ine ke anaina, ua helu elu3 o Kon.e a!a i keia la, a he elua i koe, alaila, 0 ka piha no ia o kauna, e like me ka maua olelo aelike me kt ahiwahine Lausimela." I kela wa a Komeala e kamailio ana, ai.i na ui iike ole 0 keia a me keia aupuni (ka poe hoi i kipehi mua ia e ua keikMliiaiii l.i) ke minamina wale ala no i ka lakou mea niaikii, a wahi a ua poe ui la ia lakou iho, "e kupaa ia no paha e kakou ina aole kakou e nele a hoaa, a laa ko kakou hole i ka puu 0 Kaunele Nele ka hoi ka alawiki 1 na ale a ke Kipuupuu Ku niai la i ka {)uu —ka ihe a ka hoaa Alaa ko hoka—haule i Muliwaa. Ano, e ka mea heluhelu, i ka manawa a Komeala i hoe-ki iho ai i kana mau oleio mua, hoomaikai hou aku la

oia i ke anaina m« ka , i.ua ann aku i keia mau olelo : "E na iii anu ke anaina, aole niau mea e ae e hooma ikeike aku ai no na mei i hala, oiai, ua ike no oukou i na raea i hana ia, a no na mea i koe, oia ka'u e ul >no hou aku nei, e leha aku ko oukou mau maka a nana aku ni? kn pai.i hemn o ke keena nei, no ka mea, mai laila mai e hoea mai ui ke pohihihi ekolu o ka iewa me ka l.iu oliwa o ke kamahao, ano e hoolohe."

I ka (u<i ana o na oielo a Romeala uuua o ke anaina, haliu ae la na maka o ua kila makeneti ala a nana aku la maluna o ka paia hema o ua keena la, a no kekahi mau minute pokole. mino aka iho la ia a puana ae la i keia mau huao'elo : "Ha ! Ha !—o D;era ka ke pohihihi ek"lu o ka lewa ka ui i haako kohi ia e na lnulihi aiai o ka Vabita, (Kiele). Ha ! Ha ! Ua loaa aku la oe ia'u, ano e na paia kamahao o keia keena, e wehe i ke jvhihihi iloko ou, a e na lihilihi keokeo aiai o ka Vubila, e wehe i keu mau lihihhi, a e hoike mai i« Komeala i ke kino paahao o ka ui Diera, no ka mea, o k? hoa la e kohu ai o ke aloka wela, a o ka pua hoi la e kinikohu ai o Kukaniloko." "Ano, e wehe i kou p<>hihihi e I)iera, i ike aku ai au i na liihiehu o l)iera, a ike pu hoi i ka pua kaniahao o kt Vabila, no ka mea, ilaila ka Komeala huakai o keia hora." 1 ka hooki ana iho o komeala i kana mau olelo, emoole. poha nakolokolo ae la ka le« o ka hekili i panai ia mai e na olapa uwila, a i ka niao ana ae, ia wa i nee malie ae ai ua }*ia kamahao la, a iloko o ka imo ana a ka maka, aia ke pua kamahao ke waih« laha 'aha mai )a imua o na maka o kamahele au moana ame ke anaina. He aani na mea a pau e hoopuni ana i ua kihapai la a ke pahaohao, e laa na hlia wai o Biaedia a hiki i na pua pepa o Basetma, (nua o Kina) a miluna ae o na mea a pau he h»v kahi no pookela, oia ke kumuUau Vabila e ko kiUkila ana iwaeoakonu o ke kiba{>aī me kona mau lau ulioh e ptbota ana inao a maaaei (AOU *