Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 34, 23 August 1890 — ROMIANO; Naita Hapakeko O NA PALI EIWA. Haku-alii Korila o na luahuna, A I OLE Ke Keikialii Kamehai loa ma Italia. [ARTICLE]

ROMIANO;

Naita Hapakeko O NA PALI EIWA.

Haku-alii Korila o na luahuna, A I OLE Ke Keikialii Kamehai loa ma Italia.

MOKUNA IV. CA OLELO HOOHIKI WLLIWELI — KOMIANO KA Prt W\t KONA HAO. IKA MANAWA a Romiano i ike ai aohe olena ana i kee a ka Ukiu e lele ae ai la hoi ka hauli, aka he kahiko linolino hau wale iho no i ka uka 0 Puholo; nolaila wahi a ua alii opiola. Aohe loea e ae i koe i nele kona mau aooo pohihihi i ka hoopapa o'e ia e ko'u lahui, nolaila i mea no'u e ike ai 1 ke poekela iwaena o lakou, alaila na ka la o ka la apopo e hoike mai, o ka la ia e kue ai ka mua i ka hope, o ka makua i ke keiki, a o ke aiii hoi i kana kauwa; a o ka mea e keha ana me ka huaolelo "Ka Haku Aīii o na Metala Kila, " a 0 ka " Puuwai Hoo" imua o ka enemi, alaila o ko'u alii kie kie auanei ia e kohu ai ka olelo he koa pukaua no na ululaeu pouliuli o Italia, i ke au o Romiano ka hookahuli aupuni a hoonaueue mana aupuni o Europa holeokoa. Me keia mau olelo a ua Romiano la puhi ae la oia i kana o-le no ka hoakoakoa ana mai i kona mau kanaka a imua o lakou i hai aku ai oia i keia mau olelo : E o'u mau hoaaloh;», ka poe hoi no lakou na puuwai i kaakolu ia iloko o ka lokahi.—Ano, i keia la, ke kukala aku nei au i kela a me keia kanaka, e kakua i kana mea kaua, a e hawele ho» i ka hanohano o ka oihana a kakou i hoohiki ai e lilo i poe weii ia e ko Europa holookoa, a e makaukau nona iho no ka hoea mai o ka la apopo, i ke kupono ana o ka la i ka 1010. No ka mea ia la, e alana aku ana* au i ke ola o kela a me keia o oukou, a e mohai ia ko na koko maluna o ke kahua kaua, no ka hanohano o ka nhana a kakou i keho ai roe ka wiwo ole.

He la ia aohe hoaaloha, ohe makua i ke keiki, aohe mua i ka hope, aohe haku i ke kauwa, e paio ana kela a me keia no ka hanohano o ka inoa he Haku Alii o na Metala Kila. a he Puuwai Kona Hao iwaena o na enemi, a he koa pukaua no na ululaau pouliuli o Italta nei i ke au o Komiano nei ko oukou alii opio, ka hookahuli aupuni a hoonaueue mana moi o Europa.

Alaila hooki iho la ua Hapakeko la i kana kamailio tna. Ua haehae ae na paia anoano o ua mau ululaau la me na leo hooho ahiu o ua mau powa !a a me ke kahoahoa ana ae i ka inoa o ka Hapakeko, *' e ola ka moi opio ike akua." Ai ka meha ana iho, ua huli hoi aku la kela a me keia e like me na īoiole e naholo ana*iloko o na poopoo, a o ke ano mehameha o ua ululaau la, uhi hikiwawe mai la ia me he waoakua kanaka ole la i nele i na mea nana e hoohauoli mai, o ka leo o na keko o na keko e hamumumu ana, a me na moo nahesa ma na wahi ma lu o na kumulaau, ka leo o oa manu e kikkiko'u ana ma na Uu laau, pela iho U i hoohaU ai o Romiano ike koena o ia U. a hiki ware ikala i olelo mau Ue na koa, o ka la oniu makakila:— He leo mai ke kahua mai Mai ke kahua kiai mai o ka Unakila, E hai mai ana i ka lono E hele au e papahi i ka hanohano, Maluna o kela kahua palahaUha, KeU kahua puanuanu t na kulukoko 0 ka poe i mohai U Ukou iho» E molia oa hanu i ka maka pahikaua, No ka paio aoa me na mea kaua, Na kahiko ihiihi o ke kanaka koa. 1 ka hoea io ana mai o ka U i li'a ia, ak ua poe iliOhae U a Romiano e linohau ana U Ukoo iho. A ika Mki pono ana ae i ka manawa, ua hoopiha Uke Ikahua e na koa o oa RomUno U, e poha ana na leo o le, uluaoa ae U na leowalaauo ua poe powala,anaka leo o-le manawa i hoike aka i ua poe ! koa U oa hiki mai ka manawa.

Emoole, aU he eloa mau loea e hoohaoa ana i ko Uua ike, e hahao a e pa* 1« ana, • hoo a • ooiu ana o* ka 0100

|n;i, aka. no ke<atn nuu minuie iiu wa'e 1 haia ae, an hoi ua hoeha la ke:kahi o ua mau j.o*a la. E like me ka rula maa mau o kela ;o;hana, pela no ka moho lanakila lUwe ae ai i kona kuiana hoemaha no ke jkaii ana i ka hoea mai o koni hoa lealea o ka la. j He mau minute ko ka moho lanakiia kali ana o ka hoea ?ku o kona lua, aia hoi komo aku la kekahi powa, a Uwe ae la i kona kulana oniu makakila me ka moho lanakila. Eka mea helehelu, i ka wa i hui ae ai 0 keia mau loea, ua hahana ka laua mau kakele paht ana, a i ka hope loa, ua kaihi hou ae la ka moho mua i ka lanakila ma kona aoao. Ua haawiia ae na leo huro tjo ka moho lanakila, a ua panai aku no hoi ua moho la i ka hanohano me ka oi o kana pahikaua, Hc eono manawa a ua moho lanakila la i haaheo ai i ka lanakila ma kona aoao, hoomaikai mai la ke lii opio iaia a hookuu mai la e hoomaha. I ka pau ana o ka manawa hoomaha haawi hou ia ae la ka hoallona no ke kahi mau moho okoa. E like me ka haaheo ana o ka moho mua, pela ke kahiokeia mau moho i haaheo ae ai me ka lanakila ma kona aoao, a pela mau oia i haaheo ai i na lealea me ka lanakila no eono manawa, alaila, ua Ulo ke kahua he mau moho okoa, a mailoko mai 0 kela nui o na powa, he elua haneri wale no i papahi ia me ka huaolelo lanakila, a maluna o ua poe la i haawi aku ai ke ahi opio Romiano i na hoomaikai ana he nui.

A pau ka Romiano hoomaikai ana ī na moho lanakila, hookuu hou aku la oia ia lakou e mohai i ko lakou mau olona me ka oi o ka lakou mau meelala kila, a ma ka olelo pokole ana ae, aohe oi o kahi i kaht he like wale no. No keia pai a pai o ua poe moho la, alaila, ku ae la o Komiano iluna a kamailio aku la ia lakou, e o'u m?u hoaloha, ua papalua iho oukou i ka hanohano i loaa ia'u mamuli o ko'u ike ana aku nei i ko oukou mau hana koa a wiwo ole, a ke ole au e hewa ma ka olelo ana, alaila, ke olelo ae nei au, o oukou na liona pololi o na waonaheleo Italia nei, e hiki ai ke helu na maiuu a huehae ae i na aupuni mana moi o Europa nei, ano, e na hoaloha, ma ka hooki ana iho o ka'u mau olelo, ke kukala aku nei au, ua pau ka manawa o ko ka makua kue i ke keiki, ka mua o ka hope, a pela aku, a no keia wa, no ko ka haku a me ko ke kauwa palena mai keia. Nolaila, e liuliu no oukou iho, a e makaukau me ka makaala no na oniu makakila ana a ko oukou haku nei. Alaila, e ka mea heluhelu, me keia mau olelo a Romiano, kau ae la oia i kana o-le ma kona lehelehe. a puhi aku la i ka hoailona ma ke ano, he kulana hoouka kaua o ka hopu pio, a he paio ana hoi no ka make a me ke ola.

I ka wa 0 ka o-!e i poha aku ai ka hoailona, ia wa i uwila koke ae ai na moho lanakila i ko lakou kulana, a iloko o na minute helu wale no, ua paa ae la ua Romiano la t ka hoopuni ia e na koa, a o ke o a me ka nakeke o ka lakou mau medaia kila, ke oeoe ko lakou kani i na pahukani o ka opio, a kaua paha e olelo ae ai e ka mea heluhelu Li ka ili o' ka Akoiea Puaouaou 1 ka hao a ka Waikoloa Ae, e ka mea heiuhelu, puanuanu a maeele 10 no ka io o na mea e ike ana i na haawina o keU ano, a o ka holo malie ana a kona mau aakoko, e paakiki auanei U e like me ka hau paa; aka, nokeU hapakeko a ke koa nui wale, aole loa ia mea i hoike mai raa kona mau helehelena, a aole hoi iluna o kona mau lala. Aka, o kana wale tio 1 kahea ako ai i kona mau koa, "e ma i kaukao, eU o RomUno—e hopu uia, a i ole e haule pk> oukou imua ona." O keia leo kahea a Romiano i kona mau koa, ua panai koke U mai U U e Ukou me ka huaolelo ooi—E haawi pio aku ua hapakeko U UU iho, a i ole e kukaU koke U ae ahi enaena o ke kaua. a e hopu U ota (RomUno) a ahewa U ma ke ano he P»o na Ukoe. O keta leo noi a na koa U RomUno no ka haawi pio aku, oU ka ua hapakeko U i luliluli iho ai kona poo, a pane ako U me ka leo o ka wiwo oie: "Aole wau e haawi p<o ako, o na leo noi o keU ano, me k> oi wale no o na mcdaU kiU e hooko U ai, a ke holihU wau U oukou, alaiU, e hoomaoao ou* koo, be pio wao na aukoo, aka. no kr ia wa, aole loa wau e ae ako ana i keU leo nei, a e like me ka'u i hai moa aku nei, na ka oi o oa medaU kiU e hooko keU oUkx (J*lt i/ml)