Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 35, 30 August 1890 — KA AHAOLELO [ARTICLE]

KA AHAOLELO

[.Ifai ka a<w E'ma msi. ]

Heluhelu eioa ui ka biU e hooponopono ai i k« hoopului ū aoa o oi Laui ni, a kauohaia e kakaupoepoe a heiu Helu ekolu ena ka Poaha. Hciubeiu eiua la ka bila e hoopooo pono ai i ke kakwa meaooo, a kaaoha ia e kakaupoepoe a be!uhelu ekolu ma ka Poaha. Heiuhelu eloa ia ka biia e hookaawair ai i ka malama asa ma na ru!a o ka Papa Ola o na hale aupuai, a haa> wi la i ke komile ola. Heluhelu elua u ka bi!a helu 8j e piii aoa i na hihia imua o ka Aha Kiekie mawaho ae o na hihia o ke kau po noi, a kauohaia e kakaupeepoe a heluhelu ekoiu ma ka Peaha. Heiuheiu elua ia ka biia e kokua ai i ka Mokuahi mawaena o llono luiu me Tahiti, a haawiia i ke komite mokuahi. Heluhelu elua ia ka bila e pih ana i ke oki mare, a haawiia i ke kumite hookoiokoio. Heiuheiu eiua ia ka biia e piii ana i ke kuai ia ana o ka opiuma, a haiwiia i ke komite opiuma. Heiuheiu eiua ia ka biia e piii ana i ka laikini kamanoa hooholoia e kakau. poepoe. Hooiaha mai kekahi mau komite i na manawa haiawai. Heomanao mai ka Peresidena i ka iehuiehu o na komite wae i ka hoike ole mai.

Ma ke kaoaeia ana o na ruia. ua hfluhelu mai o Wilimana i ka hoike a Ve komite wae e hooholo aku i ka haawina no ka Buro Ana-aina. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. LA HANA 59. Na Hoike Komte. N.i Kamaki i ka hoike a ke komile nna aina uupuni e pili ana i na hoopii lehulehu penei: 1. Mai Kapaakea. Oahn e noi ana i paipu wai. 2. I $2,000 no ke awa o Kaunaloa, Puna, Hawaii. 3. No ke alanui o Pulehunui, Kula. Maui. 4. I $3,000 no na alanui o Waipio. 5. I $2,000 no na alanui o Hamakua. Haawiiai ke Kuhma Kalaiaina.

Na Luka i ka hoike a ke komite pai, ua pau i ke paiia kekahi mau bila ka nawai. Na Makate i ka hoike nr> ka hoopii a C. J Wh»te e pili ana i ka uku hana o na kukui uwila, e uku iaia i $300. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. 2. Ka hoike o na hoopii a Bowler 1 $34,839 $4 Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. Na Kalua i heluhelu mai i ka bila kanawai e pili ana i ka iawe ieta ana mawaena o Hawaii nei a me Amenka Huipuia. Heluhelu elua ia ma ke poo a haawiia i ke komite wae. Na Konuwela 1 ke kanawai e hoo kapu loa ana 1 ka malama ana Ina iole Rabati.

Na ]. M. Huna e ukuia na lilo o ka oihana kmaiahi mai ka poe mai i kokua ia ma ke kinai ia ana o ke ahi.

Na Kamaki i hoolaha mai e lawe maiana oia i kanawai hnohoihoi kanu' paka, k«lo, palaoa. ;» j»c«a aku. j Na Pua i ke kn niiwa; t- huonoho ai i lunakanawai apana no Kalaupaoa Na Kalua he ho«'i.iha kanawai e pili ana i ka aie lahui. Heluhelu ekolu ana o ke kanawai e haawi ai i manawa h <: no ka hoomoe ana i k.i uweaolilo iv ;e moana, a ua heluhelu pu ia he j 'apala hoopii mai na jM>e waiwai mai o Honolulu. Hooholo loa ia. Noonoo ia ka bOa haawina imua o ke komite o ka hale; Buki ka lunahoomalu. Alaoui & alahaka o Makawao $10,000 " " Hana $io,oco Noi o Kamai i 5,000 hou iha Hooholoia. Noi o R. W. Wilikoki i $400 no ke alinui mai Keoneoio a Makeoa. Hooh^ioia. Noj o Konuwela i $25,000 no ke alanui mai Lahaina a Maalaea. Hoohuloia. NOl o White i $soo no ke alanui mai Lahaina a Kahakuloa. Hooholoia. Noi o Paehaoie i $3,000 no ke alanui pali kahakai o Wailau, Pelekunu, a me ke alanui pali o Kalae. Hooholoia. Alahaka o Waimea, Oahu.... $ 5,000 Ewa me Waianae 6,000 Na alanui o Honoiulu 75» 000 Noi o Kikiia i $3.000 no ke alanui o Manoa. Hooholoia NOl o R. W. Wihkoki i $10,000 no na alanui o Kalihi, holo. Hoemi o Kikiia i $7,000, haul* [ Alanui pali o Nuuanu $40.000 holo. Noi oR. W. Wiiikoki i $1,000 no ke aUnui m*kai pooo o I«eahi. H-awi u i ke komiie wae. Alahsaa o Waihia $ 5» 000 Hanalei 5. 000 Noi o Kanuka i $S.°°o no **** ana i ke alanui o KHohaiu. Hooholoia Noi oA. S. Wilikoki 00 ke alanui otai KalaUo a Haena i $3,000. Hooholoia Nni o Laiki i $500 no ke alanui o Hi'eia. Hooholoia. Noi o A..S. Wilikoki i $5 000 no na aUoui o HanaleL Hooholoia. Naiu no 00 ke aUnui mai Wnoli 1 Haeoi i $5,00a

Keia a n»e k?ia \:k) 56c,e00 Haaw a i kekihi konme *ae. N** o White i $1,500 no ke «Unoi mai Lahiina t Kiaauia HoohoiuMSoi o Paehaole 1 5«.0c0 no ke alahaka tna Hoocu!iwil Pakui kukm u*tli o Hoooiolo $44,200 Haaviia tke komiie «ae. Hoohoihoi kanu kope $10.000. Haawua i ke komtte *ae. Uweaoielo $ 35,000 00 U«apo pae o Hoekena a roe Keauhou 14,800 00 Uwapo o Kaunakakai, Kamalo a u>e Pukoo 1,280 58 Uwapo o Hanalei 45® 00 Ana auwai Hamakua.... 1.54* 82 Ana luwai Kohala i,49 2 '7 Luawai ma Nuuanu 1,048 00 Oihana Wii o Makiki 938 98 Alanui ro<i Lahaina a Wailuiu.. 434 Hana hou uwapo o Keawtwai, Kohaila 44 65 Alanui o Puowaina 18 00 Alanui o Pauoa 6 00 Alahaka Waiaka, Kohaia. 8 00 Auhau alanui 1 o!e ia o Lahaina iaa 00 Hoolala ana i na auwai iawe n)Ci ino o Hono!'j!t). 125.000 00 No na Hi'ekula 50 000 00 No na Kula Hanai 10,000 00 Hoopauia ke komitr a hoikeia aku i ka La'e na mea > hanaia. LA HANA 60. NA HOIK* KOMITt. Na ke komite kalepa i na heopii kokua laina mokuahi nnwiena o Hiio a me Sina Dtego e haawi i ke komite mokuahi: ae ia.

Na ke komite kaiepa e hoole ana i ka uku ana i ka nupepa F. rcdaiso o ka Pakipika. Ua pane waha mai ke alii i kona hue i keia hoike, waihoia a noonoo pu me ka bila. Na ke komiie kalepa, he hoololi i ka bila kale wa 'ole, me k» noi e h<>oho!o loa aku, apono ia a kauoha ia ehuohelo loa aku a kakau poepoe. Na ke komite hoonaauao, no ka ole* lo a ka luna o Hamakua e kukuiu ia i hale noho no ke kumukula o Kawaihae e ae ana i aponoia. Na ka hapanui o keia »comite hoonaauao, e waiho la ma ka papa na hoo* pii malalo iho: i—l mau halekula ma Waialua ame Kanialo. 2 —E hoohalikeia na uku kumukula kuokoa e like me ko na kula la aupuni. 3 —l halekula Beritania ma Kahaualea, oiai he kula no ma Kalapana: 4 —K kuku lu 1 halekula kaikairahine ma Lahaina, no ke kaa mawaho o ka mana qka Papa Hoonaauao. 5 —K kohoia na kumukuia Katolika eao 1 na kamalii Katolika, oiai ua papa ia ke ao 1 ka hoomana ma na k ula. 6—E hoomahuahua ia ka uku o na kumukuia, an ia i ka noonoo ana o ka Papa Hoonaauao, aole nae e emi inaUlo o ka hookahi dala oka la 7 —l halekula Ber.t inia ma Waiehu, oiai, aia he mau hai-:kula kokoke loa ma Waihee a ir.e Wailuku. B—No k* ae akn ; na kahunapule e ao i na knmalii kula, he hiki wale no ia mahope ona hora kula mau. 9 —No na hoopii 1 $1,500 uo ke kula Kalolika tna Halawa; i $2,500 no ke kula hanai kaikamahine ma Kohala; i $6000 no ke kula o Sina Lui a me $5000 no ke kula Katolika ma Hilo, e waihoia ma ka papa a noonoo pu n. e ka bila haawina.

Na ka hapa uuku o keU komite maluna he hoike e kue ana i ka hapanui; waihoia na hoike elua ma ka papa.

Na Buki he hoike hapj uuku o ke komite hoonoa i na kai konohiki; waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila.

Na Kalua aole i makaukau ka hoike a ke komite wae e huli ai i ka hoopii no ka halemai lepera o Kalihi, oiai, e waihoia mai ana ka hoike ua pau i ke paiia. Na ke komiee wae n » ka bila laikini kuai ela, waina a me bia, he bi!a hou ka lakou a e hoopane* l< a i ka bila mui i waihoia aku ai la lakou; ap,moia. Hoike mai ke komite wa-.wai. ua pH i ke paiia ka olelo haele o ka hoike a ke komite waiwai a o ka olelo Hnwaii koe; kaeohaia e haawi ka mea i maka ukau. OLEUO HOOHOLO NF. NA BILA Na Mula he hoolaha hila e hoopono pono ai i na hale hotele a me na hale aina. Na Buki he hoolaha bila e hooiono* pono ai 1 ka hookomo ana mai a me ke kuai ana • na pu. Nā Paehaole he olelo hooholo ehoihoi ae ika bila e j»tli ana 1 na kokoā mai ke komile malama ola a 1 ke komite o Molokai; hooholola. . Na Baraunu he hoolaha bila e hoololi āi 1 ke kaoawai e kukulu ai i halemai papule HANA o KA LA. Heluhelu ekolu u ka hila hoena kuleāiiā » hooholo loa iā. Heiubdu ekolu ia ka b:U e pili anā. ina laikini mai ke Keena Kalauina mai ā boohok> km ia. j Heluhelu ekolu ia ka bila e Hookaa-: «āle ai no na aha kuikawa a ka aha' kiekie a hooholo loa ia | Heluhelu ekolu ia ka bila e hoemi. ai i kā laikini kamano a hooholo loa ia. Heluhelu ekolu ia ka bila kalewa ; meāono a hooholo lo« ia Heluhelu elua la ka bi!a e hoopono | pooo āi i kā holo āna o na kanaka Ha-. wāii 1 nā āiaa • a hoopaoee Um iā.

' Haluhe'u elua ta ka bi?a uku mau e haaa 1 na alanui, n xmoo pakahi u na paaku a hooholoia he ehiku. N-* oJ. M. Hoea e lilo na b*ia a!aoui aiahao 1 Hana no kahi La ae. Hoolaha mai kekahi mau ko«site 00 ko lakou wa halawaL LA HANA 61. HOIK.E ROMnt Na te komiie aina aupuni e waiho ma ka papa i k» b»U e papa loa ana i oa pa uw«a 00*; waihoia a 000000 ou me ka btla kanawai Na ia komite hoekahi no e ae aku i ka $1000 no ka hana hou ana t ke awa pae o l^iupah<-<hoe. Na ke komue k»-a, e h »<i>au loa aoa t ka batahooa kea puaiu Honoiulu Ra« ifela. apoi.oia. Ni ke koa.ue kalepa no ka biia hana aianui e hooholo loa aku; apon- ia. Na Makapolena o ke kom<te wae, e at aku 1 ke koi he $150 a /- K M\*ers no kona uku, a mahope o ka hoopaa paa ana ua waih jia ma ka papa a noo noo pu me ka hila h-awina. Na \Vaiabaraki no ka hapanui o ke komitc waiona e hooholo loa i *.a b:la waina, ela a me bia, me kekahi mau hooloii. Na ]. M. Hona, no ka hapa uuku • ia komīte maiuna ae, e kiola ioa 1 ka biia; waih .ia na hoike elua ma ka papa a noonoo pu me ka bi!a hou. Na Baraunu o ke komite wae o ka haawina "$lO,OOO hoohoihoi kanu kope e hooholo lr»a aku; waihoia a noonoo pu me ka bi!a haawina. Na Baraunu no ka h»panui o ke komite opiuma, e hoohoio loa aku i ka biia 17 e haiwi ana i ka mana i na iunakanawai t hoopai i ka poe haihai ka nawai opiuma; waihoia a hoea mai ka hapa uuku hoike.

Na B*raunu no ka hapanui o ke ko mite opiuu.a, e hoopanee loa i ka bila e iaikini ana i ka opiurua; waihoia a noonoo pu me ka hapa uuku hoike. Na ke komitc pai ua pau i ke paiia he elima mau bila; kauohaia e haawi. Na J. M. Hona he olelo hooholo, e lilo na bila alanui kaaahi i hana no ka la; hooholoia. Hapaiia ka noonoo no na bila kaaahi elua. Noi o Baraunu e hoeholo i ka bita i e ke komite. • Noi o R. R. Hinei e hoopanee loa i k< bila alahao o Oahu.

Mahope o kekahi mau hoopaapaa i komo ai o Baraunu, Wiiimana a me J. M. Horner ma ka aaao hooholo loa, a o R. R. Hind, W H. Rickard a me Kaiua ma ka aoao kue, ua noi mai o Nawahi e komite ka hale a noonoo pakahi i na pauku; noho o Makate ma ka noho.

Heluhelun ka pauku i. Noi o Kalua e hoopanee loa ika pauku i. Noi o Baraunu e hooholo loa i ka pauku i. Mahope o ka hoopaapaa ana a hiki i ka hora 4:05 p. m. ua hoopanee ka hale me ke koho t le. LA HANA 62. Na \Valaharaki o ke komite waiona, no ka bila e hoopokole at i na hora kuai waiona, a waiho mai me kekahi miu hoololi a me k > ka hale noonoo. Heluhelu mai « Rik.id.i ma ke poo, he biU e hoololi ai i ka mokuna 7 oke kanawai karaima. Hoolaha mai o Kinealii he bi!a opiuma. Heluhelu mai o Apiki ma Vc poo, he bila c hoololi ai i ka pauku.63 o ke kumukanawai. Hapaiia ka noonoo no ke alanui alanui alahao o Oahu i ke komite o ka hale Makate ma ka noho Kue mai o Kalua i ka bila a kamailio mai no ka hoakai.a ele ia 0 ka uku o na ukana. Kue mai o Kahookano i ka bita*ole e ho halike 1 keia alahao me ke alahao o Koha'a, no ka mea, aole i hoopaaia ke aupuni e hookaa i ka ukupanee. He $280.000 na lilo o ke alahao o Ko hala, a ua hoao ia e kuai aku no ke $80,000 aohe nae he lilo. Makemike o Kauhi e noonoo pakahi u na p*ukuT Kue mai o White i ka bila ma ke kamaili 3 ana a pilikino no hoi kekahi.

Kue mai o Baraunu i ka pilikino loa o kekahi mau huaolelo a Whue i ka Mol

Rula ka noho, hc ku i ka rula ole ke kamailio na hoa me nl oielo kopono ole. Kue o Kalua i ka rula a ka oobo, { 00 ka mea he kooiite keia o ka bale, a j ua ae ia tti kamaiho laula ana. „ Hoomau bou mai o Whiie i ke kamailio ana a hiki i ka hoopanee ana o ka hale. LA HANA 63. palaf«la hooml Heluhelu mai ke Kakaoolek» he b»w p»i na 394 inoa o Ha«tii e kokua aku ke aupuni i $>,500 i ka Hoi Telepooe ' o Havai>. Haa«i?a i ke komite kalepa. | Na Mtnden mai na Pukiki mai, o ' ka uko mahelrolelo Pukiki he $900, !aolelawa; e kehoia ona maheleolelo Iknpono a e ukuia i $1,500 no ka makahiki. Hiawiia i ke komite hookolo» ko!o | Na Pilipi mai ka hoi mai o §kinner & Co., e hooholea i ka lakou koina i i ke aopuni no ka uku o na Pokiki i hoo :komo ia mai, a i hoole ia ka oku >nj e 1 k« kuhina Ktkitt no na kumu oa o

aku mimoa o ke kanakolu makahiki o kekahi foe paahaoa. a oaoi aku hoi ru keiki a kekahi <R>4Q ohana i lawe mai ai mamua o ka aetike i elua wale no keikL Pane Kuhina Waiwai, eia keu hih« unua o ka Aha Kiekw a he mea pono ote ke komo aku ka Ahaolek) e keakeaKe no< ia nei he $4xkooo no ka haawi* oa hoopae limahana, a ina he koi pooot ka keia hui. alaila, e uknia no la mai keu haaw oa aku. NolaiU, ke nei au e wjtho i keta hoopii ma ka papa. Hooho?oia. Na Rrc<ard mai Hawaii mai e m>i daU ana no ka Hui Te!epooe o Ha wiii. Haawiia ike komite kalepa. Na Rosa mai a XV. E KeaUkai mai i $50« poho alanui no ka haakea ana 1 ke aUnui A'akea. Huwiia ike kom ; - te h<K>k lokolvx Nana no mai Haoa mai e kukuiu'a ka pa aepuni mawaena* kenu o ka Haiwiia i ke komite ona aina aupunl Nana no mai na Pukiki mai no ka maheleoielo Pukiki. Haawiia i ke komite hookolokola Na Pua mai Honoiulu mai: 1. Ao!e e h«e hou mai Ina liaiahana. a. Na ka poe mahiko no e kii 1 ka Ukou mau paah:na. 3 E hoihoi ia Ukou ke pau ka manāwa ke|>a inalalo 0 na lilo o na mahiko. Haawiia ike komite kalepa. N.ina no mai Honolulu mai e noi ana 1 Ah-u ile hatu kumukan«wai Wa ho u a nuonoo pu nie ka bi!a. Na Kauhane mai Maui mai aole e ae ia na Uikini kuai rama e hoopuka Haawiia i ke komitc waiona. Hoike Komhi; Mau. Na ke komite hookulok. lo e hoomoe ana ma ka papa i kekahi mau hoouii penei: 1. Aoie e laweUwe uhana na kahunapule. 2. K hoomauia ke ano kiure o keia wa. 3. Ao'e e ae ia na poe pepeh» bipi a kuai me ka laikmi ole ma na wahi i loaa ka Uikini; aole hoi bi|>i paakai e kuai ia, oi.u »ole kanawai e pepa ana i ke kuai ana o na bipi paakai. 4. I Uikini rama $100 0 ka makahiki ko Kaupo. 5 E ae ia na lahui a pau e koho balota 6. E boihoi hou ia na mana oka JMoi. 7 E hoololi la ke kanawai helu waiwai kuloko. 8 E kau ia i hoopai no ka poe hana ma ke Sal»ati. Hooholo la. Na la Komite hookahi no kabila e piliana

i na Komitc o na ala iiilii, he bila hou kt lakou i huololi ai. Waihoia ka hoil<e ma ka papa a h«luhelu ia ka bila hou no ka wa mua. Heluhelu mai ke Kakauolelo i na Koroite i haawiia ai na haawina oka Bi!a Haawina |x.'nti: i. Hoonaauao ana i na opio Hawaii ma na aina e. 2. Buro Oiaana Leta. 3. Ko> kua ia Kapiolani Paka. 4. Uku o na makai. 5. Kokua ina Kula Aupuni. 6. Kokua i ka Laina Mokuahio I'ahi ti. 7. Kokua Mokuahi o San Diago. 8. No ke kahua kikowaena 0 ka Oihana Ki;;aiaht. 9. Pakui 1 ka Oihana Wai o Honolulu. 10. No ke alanui oka lua o Pele. 11. Hoopae Limahana. 12. No na alanui mawaho aku o Honolulu. 13. Na haawina no ka hoohohonu i ke awa 0 llonolulu a me ka Oihana Kukui Uwila. 14. No ke alanui a Peter Lee.

Na Cr;ibbe he olelo hooholo c hat« wi ia ka b:la ai.ihao o Oahu i ke ko wite w*e na lakou e huli a ninaoinau pono i na ain« kti( ono kahi e mahi ia ai ke moe aku kc a ahao, a hoike mai iloko o tlua pule. Hoopaapaa ka hale no ka olelo hooholo a hapai ia ka noonoo ana no na hana o ka la i ke komiie o ka hale. Hoohohonu ana i ke awa o Hodo lulu $15,000. Hooholoia. Ko ke Kukui Uwila o Honolulu $27,000. Hooholoia. Noi o Laiki e hookomoia ka uku o na kauka aupuni maanei a e hooholoia i $40,000. Hoopaapaa loihi ka hale a hik> i ka hooholoia ana i $44,200, a e maheleheleu e like me ka hoike a ke komite. Noi 0 Ralua e aponoia ka hoike a ke komite holookea. l'ane ka lunamalu o ke komite o ka hale, aole i ku i na rvli ka noonoo ana i ka hoike a ke komite imua o ke komite o ka hale Hoopau ia ke komite a hoopanee ka hale. LA HANA 64. HOIKK KOMITfL Na Konuwela o ke kofuite wae no ke alanui a Peter Lee e holo nei i ka lua o PeKe maj Kau mai, e hookomoia i $10.000 no ke kuai ana iloko o ka b(!a haawina. Waihoia ma ka papa. Na Kalua o ke komite wae no ka haawina $3 000 no ka hoonaauao aoa i na iUwaii ma na aina e, e hoeholoia, aka f aole nae e hoounaia ka poe i puka ole mai na kulanui mai 0 Punahou, Lahainaluna, Kula Alu, a me Sana LuL Wailoia ma ka papa a 000000 pu me ka bila haawina. Na Kalua o ke kumite wae no ka lmhoi ana miiina Hawaiiilihuoe mai na aioa e mai, e hooheloia i $5,000. Waihoia ma ka papa a nooooo pu me lu bita haawina. Na ke Kuhina U'aiwai ma ka inoa o ke Kuhina KaUīaina e pane ana 1 aa ninau a Waipoilani no ko ka Pemtde* oa o ka Papa OU haawi olr s na pala pala booia ola i oa (aoouna o Saoa Loi, aole ia o kekahi"hana i haaan ia ai iaia. Na Marqu<-t o ke kpmhe wae he he« ike loihi no oa haawina pili i na kula,

e apoao aea i oa hoooohonoho ana * ke Kooiite Hoooaauao, me na mea ptlt i mi kula kuokoa, e nema ana i ke ka<* like oie o ka baoaia an* o ke kuU o Sana Lui, a e apeno ani i ka ho»ho» o m dth kola i ke Keena Waiwai a unu hi aku mai ka «aihona poiolei aku. Waiho«a ma ka papa a noonoo pu me ka b»la haawina. Na ke koraite pai, ua pau ike pai ia kekahi mau hila. Na Kalua o ke komite hookoiokalo e ipono ana i ke noi a Wong Chong Sam A Ca i $3.ss 15 no ka hana ana 1 ke alahele mai aUnui Moi aku e noonoo pu ta me ka biU jiaa*ina. Na Mula o ke k< m t< kalepa e hooho2o aku i ka btla e pih ana 1 na Uikini kudata me kekahi mau hooiolt. Wnhoia ma ka papa a noonoo pu me fca btla. Na Oielo Hoohoio Na Rikada he olelo hwholo e hooholo loa 1 ka pauku 1 a me 8 0 ka bt'a alahao o Oahu a o na jauku i kee e kiola. Waihoia malalo ona rula Heluhelu mai o Kalua no ka «a mua t ka hilahoohoihoi kanu baka e haa«t ana ia W. H. CornwcM a me kona poe hui na pono kaokoa, e hookuu ana i na auhau aupuni maluna o na ama no makahiki, a e uku t ke dute ma ka i$ keneta o ke data no na haka puka aku. Ma ke noi a ke Kuhina Waiwai ua ha awi ii 1 ke k >īt>uc o na ama e akn jw.]