Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 36, 6 September 1890 — Page 2
| This text was transcribed by: | Lynn Nakagawa |
| This work is dedicated to: | For Na Mea Hawaii and their wonderful generosity and kindness sponsoring Typing Tuesday's. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
HE KANAWAI
E Hoololi ana ka Pauku 102 o ke Kanawai Kiwila.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. E hoololi ia a ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 102 o ke Kanawai Kiwila, a penei e heluhelu ia ai:
“Pauku 102. E hiki no i kekahi mea nona kekahi waapa i ae ia no ke awa o Honolulu ke hoolimalima ia ka waapa ma ka manawa, e koi aku i hookahi dala no kela a me keia mea holo no ka hora mua, a me na keneta he kanalima no kela hora keia hora hou aku, me ka hoomaopopo ole i ka nui o na hoe o ka waapa.
“Ina he hoolimalima ma ka leihi, alaila, he hapalua dala no kela a me keia mea holo a hiki i kekahi moku a hoi mai, a i kekahi wahi maloko o ka ipukukui a ma ke ka’e ma Waikiki o ke awa a hoi mai: he hookahi dala ke holo i kekahi moku a i kekahi wahi paha mawaena o ka ipukukui me ka mono mawaho loa a hoi mai, a elua dala me kanalima keneta ke holo i kekahi moku a i kekahi wahi paha ma kahi ku moku mawaho aku o na mouo, ina eha hoe ko ka waapa, a ina i emi na hoe malalo o eha ko ka waapa, he hapalua wale no o ia mau uku: aka hoi, ina ua kaohi ia ka waapa e kekahi mea holo ma ka aoao o ka moku a wahi e ae paha a oi aku mamua o ka hapalua hora, alaila, e hiki no i ka mea waapa e koi aku i hapalua dala hou no kela a me keia hapalua hora e kaohi ia ai pela.”
Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e apono ia ai.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
Na ka Moi:
C. N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E Hoomahuahua ai i ka Dute o ke Kope o na Aina E, i Hookomo ia mai iloko o keia Aupuni.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. E kau ia, ohi ia, a e uku ia ke dute maluna o ke kope o na Aina E i hookomo ia mai iloko o keia Aupuni he eono keneta no kela a me keia paona kope i willi ia a wali a me na hua kope i hoomaemae ia a hoomaemae ole ia paha.
Pauku 2. O na Kanawai a me na hapa Kanawai a pau e kue ana i na hoakaka ana o keia Kanawai ma keia ua hoopau loa ia.
Pauku 3. E mana keia Kanawai iloko o kanaono la mai kona la aku e aponoia ai.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
No ka Moi:
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E Hoomaopopo ai no ka Hoakaka ana o Maopopo na Kuieana Waiwai a me na Mahele iloko o ka Waiwai Paa.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. Ua hiki no e hookomo ia ka hoopii imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie a i ole ia imua o kekahi o na Aha Hookolokolo Kaapuni e kekahi mea e kue ana i kekahi mea e koi ana ma ke ano kue i ka mea hoopii i kekahi kuleana a mahele paha iloko o ka waiwai paa i mea a maopopo ai ia koi kue.
Pauku 2. Ua hiki no e hoolilo ia kela a me keia mea i mea i hoopii ia ma ia hoopii ana i loaa iaia he kuleana a i ole ia ua koi oia he kuleana kona iloko o ka waiwai ma ke ano kue i ka mea hoopii, a i ole ia ua kupono e hoohui ia oia i mea e hooholo ia ai me ka maopopo o ka ninau ma ia hihia.
Pauku 3. Ina i ka manawa e hoomaka ia ai o ia hoopii aia ka waiwai i hoopaapaa ia malalo o ka mana o kekahi mea hoolimalima ua hiki no e hoohui ia ka mea nana i hoolimalima aku i mea i hoopii ia.
Pauku 4. Ina ma ia hoopii ana ua haalele ka mea i hoopii ia iloko o kana olelo pane aole ona kuleana iloko o ka waiwai, a i ole ia ua hookuu aku e haawi ia ka olelo hooholo e kue ana iaia me ka pane ole, aole e hiki i ka mea hoopii e ohi i na koina ma ia hihia.
Pauku 5. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e apono ia ai.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
No ka Moi:
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E Hooloihi aku ai i ka Manawa no ka Hoopau a Hoolako Pono ana i na Uwea Telegarapa Moana Uwila mawaena o na Mokupuni o keia Paeaina.
E Hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. E hooholoia o ka manawa no ka hoopau a hoolako pono ana i na Uwea Telegarapa Moana Uwila i hoomanaia ma ka Mokuna XIV o na Kanawai o ka Ahaolelo o 1888, ua haawiia aku ia J. Sherman Bartholomew e noho ana i Honolulu nei, kona poe hoa hui a me na waihona, me na kuleana, na pono a me na pono hookuleana i hoikeia maloko o ua kanawai la i oleloia ua hooloihi ia aku a hiki i ka la 31 o Iulai, 1892.
Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e hooholo ia ai.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
Na ka Moi:
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E Hoololi ai i ke Kanawai i Kapala “He Kanawai e Hoololi ai i ka Pauku 893 o ke Kanawai Kivila e Hoomahuahua ai i ka Mana o na Aha Hookolokolo Hoomalu ma Kekahi Mau Hihia Kivila” i Aponoia ma ka La 22 o Iune, M. H. 1868.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. O ke Kanawai i kapaia “He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 893 o ke Kanawai Kivila e hoomahuahua ai i ka mana o na Aha Hookolokolo Hoomalu ma kekahi mau hihia Kivila” i aponoia ma ka la 22 o Iune, M. H. 1868 ma keia ke hoololi ia nei ma ke kapae ana i ka huaolelo “elua” a e hookomo ana ma ia wahi i ka huaolelo “ekolu” i heluhelu ia ai ka hapa hope o ua Pauku la penei:
“No lakou wale no ka mana e hookolokolo mua ma ko lakou mau Apana ma na hihia a pau e kupi no ana i na Aha Hoomalu a me na hihia a pau i oi ole aku ka waiwai i hoopaapaa ia mamua o na dala Ekolu Haneri. He mana ko lakou ma na hihia Karaima iloko o na palena o ko lakou mau Apana Hookolokolo e hopu, e ninaninau, e hoopaa a e hookuu paha i ka poe i hoopiiia.
Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e aponoia ai a o na Kanawai a me na hapa Kanawai a pau e kue ana i keia ma keia u i hoopau loa ia.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
No ka Moi:
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI.
E Hoololi ai i ka Pauku I o ke Kanawai i Aponoia ma ka La 13 o Augate, M. H. 1880, kae ana e Hookukaawale i Laikini Kuai Kamano wale no, oia hoi ka Mokuna XXVI o na Kanawai o 1880.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. O ka Pauku 1, o ke Kanawai i oleloia ma keia, ua hoololi ia ma ke kapae loa ana i ka huaolelo “iwakalua” ma ka hapa hope o ua pauku la, a ma ka hookomo ana malaila i ka huaolelo “umi” a e heluhelu ia ua pauku la penei:
Pauku 1. E haawi ke Kuhina Kalaiaina i kela a me keia mea e noi mai ana ma ka palapala, i Palapala Ae Kuai Kamano wale no, ma ke ano Kalepa Kuai liilii no ka makahiki hookahi a e uku mai ka mea e lawe ana i ka Palapala Ae o ia ano i na dala he Umi.”
Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai kona la e apono ia ai, a o na Kanawai a me na hapa Pauku 2. E lilo keia i Kanawai mai kona la e apono ia ai, a o na Kanawai e kue ana i keia ua hoopau loa ia.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
No ka Moi:
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
HE KANAWAI
E Papa ai i ka Hana Kolohe ia ana o na Pooleta o na Aina E, a pela aku.
E hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii.
Pauku 1. Ua papa loa ia ka hana ana, kuai ana, haawi ana a hoolahi ana i kekahi hoohalikelike ana i kekahi pooleta, hoailona kuni loaa Aupuni, kuni telegarapa, pepa hale leta, wahi leta i kuni ia a mea kuni pili oihana e ae i maopopo kona waiwai ma na ano a pau.
Pauku 2. E hoopai ia ka mea e kue ana i ka Puaku mamua ae nei ke ku ka hewa iaia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha, ma ka hoopaahao ia ana ma ka hana oolea no kekahi manawa aole e oi mamua o eono malama, a i ole ia ma ka uku hoopai aole e oi ae mamua o Elima Haneri Dala, ($500) a o ia mau hoopai paha elua, a o na hao kuni a me na mea hana e ae e hoolilo ia no ke Aupuni.
Pauku 3. E lilo keia i Kanawai mai kona la aku e apono ia ai.
Aponoia i keia la 2 o Sepatemaba, M. H. 1890.
KALAKAUA REX.
Na ka Moi:
C. N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
NUPEPA KUOKO'A
NO KA MAKAHIKI $2.00
NO EONO MAHINA 1.00
KUIKE KA RULA.
Poaono Septemaba 6, 1890.
AOLE OIAIO.
Maloko o kekahi apana pepa i pai buke ia a i h@ ia ae mai kekahi luakini o keia kulanakauhale ua hoo@ ia a e kekahi mau olelo oiaio ole a ku no hoi i ke ano kolohe. O ua mau olelo @ penei no ia: "Hoowahawaha paha na haole Amerika hoolepope e @ na poe ili eleele a ulaula paha @" Pehea ia i ulu mai ai keia manao ano e a oiaio ole, he mea kahaha maole ia i ka noo noo iho. E nana i kumu olelo o na kanaka Amerika ame kona aupuni a e ike ia no na hoola maupopo aole loa he hoowahawaha o ka haole Amerika i ke kanaka ili eleele a ili ulaula paha. Heaha na mea i ike ia iloko o ka moolelo o Amerika iloko o na au i hala hope aku? Na ka haole Amerika o ka Akau i uw@o i ke kulana o na kauwa kuapaa eleele a @ ai ia lahui ka lanakila kamahao mai na keehina a ka hookauwa kuapaa. Ua hanaino ia na haole Amerika no ia mea, ua hanuku ia me na pohaku a ua alualu ia e pepehi, aka, ua paa ka manao o na haole Amerika e kupaa a e aloha i ka poe ili eleele, a ua lanakila lakou ma ia hana kamahao.
E nana ae i ka moolelo o Horace Greely, ke kaolelo iaika no ka pomaikai o na paele, a ehea hoi o Chas. Sumner, ke kalaiana kaulana i moe, oo o na paole, a peia me Lovejoy William Lloyd Garrison, a ia Aberahama Linekona, ka haole Amerika nana i kukala @ o na tausani poe kauwa kuapaa; a e hoomanao ae ia Kenela K@, ia Makalelana, Seridana, ia Admarala Farragut, a me na tausani pa tausani i moha i ko lakou ola a i kai e hoi ke koko i wahie loaa'i ka lanakila i kela poe eleele.
A i keia la, aia ke ku la he home halekula nui no ka poe opio o ia lahui, a na kekahi keiki haole a na Misionari o Hawaii nei a malama la a e hoopunana la ia lakou, me ke ao ana ia lakou i ka ike a me ka naauao. A aole o ka poe ni eleele wale no, aka, o na Iakini ili ulaula kekahi. a heaha hoi no hana a na haole Amerika mawaena o na ekalesia a me na kula o Hawaii nei? Aole anei i haawiia na kokua i na kahanapule? Aole anei i loaa na kokua ma na home o na Hawaii e noho pilikia ana? Aole o na haole Amerika wale no kai kokua a i aloha a makee i na ili eleele a me ili u au a, aka, o na hao e o na ano li hui e ae kukahi kokua.
Ke manao nei makou, o na kamalii olalo ole e like me kela mau olelo, he hana ku i ke kolohe, he hoao ana e ala kai hewa i ka noonoo ana o kahi poe, a he ku maoli no i ka lapuwale. Aole loa he poo aikai e loaa mai ana mamuli o na olelo o keia ano, me ka manao o ka hoopunipuni ka mea e loaa ai ka hilinai ia aku.
LAHAINALUNA
He wahi kaulana o Lahainaluna, a o keia no hoi ka @ a o ke kula kiekie a kamahao maloko o ka moolelo o Hawaii nei. O ke kulanui mua loa keia i hoala ia maloko o keia aina, a ua mau kona ku ana me kona kaulana a hiki mai i keia la. Ua kukulu ia ke kula nui o Lahainaluna iloko o ka makahiki 1831, a ua nono kumu ia e kekahi poe manao mawa na o na kana a Hawaii a me na haole. O na kumu mua loa i noho ma keia kula kaulana o kai aina, oia no ka Lunakanawai Lorrin Andrews (Dibela) Mahope mai kekahi poe e ae, o W. P. Alekanedero, Wm. Ua, J. F. Pokue, C. B. Aneru, L. Aholo, H. R. Hikikoki, D. D. Baluwina, a me ke kahi poe e ae.
O kekahi poe Hawaii kaulana o ka aina nei, ua hoonaauao ia ma keia kula. Aia ka haku moolelo kaulana oia o S. M. Kamakau, malaila oia i moi ai i ka ike: pela no hoi me kekahi poe kalaiaina a loio loea; maiailao Kaumaea i hoonaauao ia ai, o Kauahi, o Kahahi, kela kakaolelo kanawai kaulana, o W. Hoapili Kaauwai, Keawehunahala, K@, S. P. Kalama, Kimona Kaai, a he lehulehu wale aku.
O ka poe i hoonaauao ia malaila, a e noho ola nei me ka paa o ko lakou manawa me na hana a me ko lakou malama i ke kulana hanohano o ka holemua, le nui wale no lakou-aia o James Kekela, D. Kauwealoha, J. Kauhane, aia o Lono e noho mai la i Maikonisia, o Z. S. K. Paaluhi, J. L. Kaulukou, L. W. P. Kanealii, John W. Kalua, M@ Kaauakai, a he lehulehu wale aku ka poe e ho kauwa nei ia akou iho nie ka poo aikai o ka aina ma na hana pili i ka hoopakele ana i ka ohana o kanaka a ma na hana pili i ka hookele ana i ke aupuni.
He kulana kamahao a he inoa hanohano ko Lahainaluna maloko o ka moolelo o Hawaii nei; a he mea no hoi e hiki ai i ke kupa o ka aina ke kaena ae no na hopena i loaa ae mailoko mai o ka poe i imi paauao maloko o kona mau kaiaulu. Malaila i hoomaka mua loa ia ai ka oihana pai palapala, a ke kuhihewa ole makou, me na la mai @ ae i puka a hoolaha ia ai ka nupepa mua loa ma Hawaii nei, oia ka "Lama Hawaii." He nui na mea kaulana i hana ia e na haumana o Lahainaluna, a ua nui no hoi na mea e hoomanao mau ia ai kona inoa.
Ua waiho iho nei o Mr. Moore i kona @ ana @ no keia kula, no kona komo ana aku ma kekahi mahele okoa o ka hana, oia hoi ke kokua i ka Lunakula Nui ma ka hooi ana aku i ka mea e makaukau a e holopono ai ka hana pili i na hoonaauao ana i na opio o ka aina.
Mamuli o keia, ua hookohu ia aku nei o Mr. H. S. Townsend, o ke Kula Kamehameha, e noho @ nui no Lahainaluna. He kanaka o Mr. Townsend i kamaaina a makaukau ma keia hana, ua ike ia konaku@ no ka noho kumu ao ana. Ua noho kumu oia ma Kauai, a ma ke kula hanai o Hilo, a ma Lahainaluna no @, a noho kokua iho nei no Mr. Oleson. Ua holopono kana mau lawelawe ana ma kana mau kula i noho kumu ai, a ke manaolana ia aku nei e ukali ana ia mau pomaikai ma kana mau lawelawe ana aku ma Lahainaluna.
Ke ui aku nei makou i ka lahui Hawaii, e kau mau aku na maka maluna o ke lulanui o Lahainaluna, ma ke ano oia no kekahi o na punawai o ka naauao nana i hoolawa i kekahi mahele o kona poe me ka ike a me ka makaukau. He pono e paa mau ia ke kulana paa a holomua o keia lamaku o Hawaii nei, e mau kona kaulana, a e hiipoi ia kona moolelo kauiana mamuli o na hua maikai e loaa mai ana ma ena la. He mea nui keia ma na aii a e, a me he la, aole no e nele ana ka @ oi ia e Hawaii nei.
HOOLAHA HOU.
Hoolaha Hooko Moraki.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoakeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaua ma waena o John Williams o Kalihi, Oahu, o ka aoao mea, a me B. D. Bond o Kohala, Hawaii, o ka @, o a ka la 19 o Aperila 1888, i kakau kope ia ma ka buke 116 aoao 151 a ma muli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o hela moraki, oia hoi, no ha hookaa ole ia o ka ukupanee nolaila; ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou aku ia aku nei, oia @ aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma @ no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 29 o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela @ olelo hoakaka no keia mea.
B.D. BOND,
Mea Moraki mai.
Penei na aina i moraki ia:
O kela mau wahi a pau e waiho la ma Kalihi i olelo ia, nona ka ili o i 214 1000 eka na hale a me na pono a pau maluna iho i hoolilo ia aku ia John Williams, ka mea i moraki ia, ma ka palapala a Hanaia i hanaia no ka la 19 o Aperila 1888, a i kope ia na kabuke 106 aoao 436.
2301-4t
Hoolaha Hooko Moraki.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i haoala mawa ena o Kaulaokeahi w., me Han Sam kana kane mare o ka aoao mua, a me Charles M. Cooke, hope no Juliette M. Atherton o Honolulu, o ka aoao elua, ma ki la 5 o Ianuari, 1884; i kakau kope ia ma ka buke 87, aoao 271, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu ae like o ke'a moraki, ola hoi ka uku ole ia o ka ukapanee, nolaila, ke hoolehaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia nana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai kei la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, u a ka la 29 o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la i o Sepatemaba, 1890.
CHARLES M. COOKE, Kahu.
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia :
1-O kela apana aina a pau e waiho la ma Ainakea. Kohala, Hawaii, nona ka ili o 23.50 eka Palapala Sila Nui (Grant) 514 ia Kalaehu.
2-O kela apana aina a pau e waiho la ma Kapaau, Kohala, i oleloia, nona ka ili o 15 85 100 eka Palapala Sila Nui (Grant) 1548 ia Mahina.
3-O kela apana aina a pau e waiho la ma Kapaau i oleloia, nona ka ili o 1585 100 eka, Palapala Sila Nui 4908 L. C. A. 9782 ia Lehuanui.
2301-41
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia moloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Liawahine w., Mr. Kuuku k., kana kaae o Kohala, mokupuu: o Hawaii, o ka poao mua, a me Juliette M. Atherton o Honolulu, mokupuni o Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 17 o Iulai, 1873, i kakou kope ii ma ka buke 82, aoao 292, a mauoli o ka uhai ia ani o na ke mu aelike o kela moraki, oia hoi, ka uku ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoolahi ia aku nei e ka mea noni ka aoao alua o na moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, e hoolaha ia aku ai na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kulala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 29 o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la i o Sept. 1890.
JULIETTE M. ATHERTON,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
1-O kela hookahi hapakaolu i mahele oleia o na pomaikai a me ke kuleana o ka mea i morakiia iloko o kela apana aina ma Ainakea ma Kohala i oleloia, nona ka ili o 23 50 100 eka ma ka Palapala Sila Nui (Grant) 514 ia Kuluehu.
2- O kela hookahi hapakolu a pau loa i mahele ole ia o na pomaikai a me ke kuleana o ka mea i moraki ia iloko o kela apana aina a pau loa ma Kapaau, Kohala, i oleloia 155 85 100 eka ma ka Palapala Sila Nui (Grant) 1548 ia Mahina.
3-O kela hookahi hapakolu i mahele oleia a pau loa iloko o kela apana aina a pau e waiho la ma Kapaau i olelo ia 1585 100 eka, Palapala Sila Nui 4908 L. C. A. 9782 ia Lehuanua.
4-O kela apana aina a pau e waiho la ma Ainakea, Kohala, i olelo ia, nona ka ili o 8 eka 484 anana kuea i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui 4738 L. C. A. 10153 la Makuakane
2301-4t
HOOLAHA HOU
HOOLAHA HOOKO MORAKI
Mamuli o kekahi @ loko o kekahi @ waena o @.
A ke hoolaha hou aku ia aku nei, aia aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma @ no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la @ o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela @ olelo hoakaka no keia mea.
MRS. @. @.
Mea Moraki
Penei na aina i moraki ia:
O kela apana aina a paa e waiho @ @, Nuuanu, Honolulu, e @ hale hana hau kahiko, nona ka ili @ ka eka, @ Palapala Sila nui 4500 K@, @ na pomaikai pu kekahi o ka @ o ia aina i oleloia ma ke ano @ ma ke kanawai. @
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Mamuli o kekahi mana kuai i @ loko o kekahi palapala moraki @ mawena o Paaki (w) me @.
A ke hoolaha hou aku ia aku nei, aia aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma @ no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
AUGUSTUS VERNON.
Mea Moraki.
Penei na aina i moraki ia:
O kela wahi a pau e waiho la ma @ Oahu, i hoakaka piha ia ma ka Palapala Sila Nui 6567 @ he 4-15 100 eka, i @ aku ia @ ka palapala a Nalaweha, kaikamahine @ hooilina @ wale, @ kakau ia ma ka la 30 o Sepatemaba, 188@ ia ka ma ka buke 74, aoao 555.
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike o kekahi palapala moraki i @, mawaena o Kenoi a me Mahi@ kana @, Koloa, mokupuni o Kauai, o ka @ A. Foster Neal o Honolulu, Oahu, aoao elua, ma ka la 6 o Aperila 1880, a @ kope ia ma ka buke 114, aoao 404, a mai @.
A ke hoolaha hou aku ia aku nei, aia aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma @ no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
Hanaia i keia la 26 o Aug. 1890,
ALBERT FOSTER NEAL.
MEA MORAKI.
Penei na aina i moraki ia:
O kela Kuleana, e waiho ia ma Koloa, mokupuni o Kauai, nona ka ili he 3@, i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui 4313 ma ke Kuleana 5448 ia @ o Kenoi, i oleloia @ waiwai i keia manawa.
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia ma @ o Kapika Walters (w) o H@, Oahu, o ka aoao mua, a me Nellie M. Lowrey, o Honolulu, o ka aoao elua, ma @ 1888, i kakau kopeia ma ka buke @, aoao 423, a mamuli o ka @ like o kela moraki, oia ka uku ole @ panee, nolaila, ke hoolahaia aku nei e @ nona ka aoao elua o ua moraki nei @ ana @ ia mana kuai.
A ke hoolaha hou aku ia aku nei, aia aku o na pule ekolu mai keia la aku, @ e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma @ no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Sepatemaba, 1890, hora 12 o ia la.
NELLIE M. LOWREY.
Mea Moraki.
Penei na aina i moraki ia:
1 – O kela apana aina a pau e waiho @ Pahumanamana, Lahaina, mokupuni o Maui i hoakakaia ma kekahi Palapala Kuleana @ Lunahooponopono o ka waiwai o A. @ ia Kapika Walters, i kakauia ma ka la @ Sepatemaba, 1880, kopeia ma ka b@ aoao 371.
2 – O kela apana aina e waiho la ma @lilea, Lahaina, i hoikeia mamua ae, a @ ka ia ma kekahi Palapala Kuleana Lunahooponopono ka waiwai o Lunalilo ia Kapika Walters, i kakauia ma ka la 19 o Maraki 1883, kopeia ma ka buke 70 aoao 310. 2300 4t
MA KE KEENA o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o G. E. TUCKER no Kaupakuea, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala a E. G. Hitchcock, ka lunahooponopono o na wawiai o G. E. Tucker, no Kapakuea, Hilo, Hawaii, i make, e noi ana e @ kona hoike hope, a e hooholo ia ka @ na hooilina, a e hookuu aku iaia me @ hope ma ka oihana. Nolaila, ua kauohaia aku nei na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka la 24 o Okatoba, 1890, i ka hora 10 kakahiaka ma ka hale hookolokolo o Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohia no ka hoolohe ana aku i ua noi la me na kue ke hoike ia mai.
Kakauia ma Hilo, Hawaii, Aug. 15, 1890.
F. S. LYMAN, Lunakanawai Aha Kaapuni Apana III, H. P. A.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o @ LOHELANI, o Moanalua, Honolulu, Oahu i make kauoha ole. Olelo Kauoha e @ i ke kumu e ae ole ia ai ke noi a ka Lunahooponopono no ke kuai ana i ka waiwai @.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai ka Palapala Noi a S. K. Kane o Honolulu, Oahu Lunahooponopono o ka Waiwai @ R. Lohelani i make, e noi ana e ae ia @ ke kuai ana i kekahi waiwai o ka mea @ a ua hoike pu mai i kekahi mau kumu kupono e kuai ia ai ua waiwai la.
Ua kauohaia o ka mea i pili @ mea i make i oleloia, a me ka poe a pau @ kuelana i loko o ia waiwai, e hele @ Aha ma ka POAKAHI, la 8 o SEPATEMABA, 1890, ma ka hora 10 a.m., ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, malaila a ma ia wa e hoike mai ai i ke kumu e ae ole ia ai ua noi la no ke kuai ana i ka waiwai i olelo ia.
Kakauia ma Honolulu, Hawaii Pae Aina, Augate 13, 1890.
Na ka Aha: J. H. REIST, Hope Kakauolelo.
2098-4t