Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 39, 27 September 1890 — MOOLELO AHAHUI EUANELIO [ARTICLE]

MOOLELO AHAHUI EUANELIO

Mokupupi o Hawau. j Koena mai ka Htlu 38] Akoakua hnu ka Aha e like me ka hoopanee ana; pu'e o Luhiau. Noonoo ia ke kumuhana 18, oia ke koho ana i koniite halawai ahiahf l'a kohoia, o ka lunahooma!u, Emttona a n;c K»nuk.iwiwrole. ko la komite a ua h.)oho!oia. Waeia mai na mea malatua halawai o la »htahi oia o J. Kalino ke alakai hiniem, S. C. Luhiau ka mea wehewehe kumuhana, R Naaikauna ke kokua wehewehe kumuhana. Waiho mai o Kalaiwaa i ke kumuham no la ahiahi oia hoi keia, "Ka noho ana o na kanaka imua i ke alo oke Akua."

Nonoi o bme*ona c koho e keia aha no na lala elua c pili ana i ke kumuha* na 18, i mukaukau ai no ka noho hou jna o keta aha iloko o Maraki 1891, a 0 ka lunahoomalu o ka Aha ma ia noho ana, ou ka lunaheomalu o keia koa ua hooholoia pelx Kia ua mau lala nei i waeia ma» v ke k<*nute; M. Napeahi. alakai himeoi, Kalaiwa?, wehewehe kumuhaaa: aia no Mi4 ke kuuiuhana. Neonoo hou ra ka hoike kihapai mai Kohala hema. a ua mahuahua loa hoi na kalai ana a na hoa. , Waiho oiai o Kalaiwaa he oH) hoohol«\ oia hoi, ,'E oluolu ke komite mamuli o ka īke ana o keia Aha, i ka ipu* ka e pau ai ka pilikia o ka luakini o Keoiahou, a e ae ia o J. Kaiino, ke konnte o mi kihapai, e hana hou aku a hi ki Ika pju aoa oka pilikia, Apoooia. Hapai hoo ia ka hwke kihapal Na Kalaiwaa i ko kekaha, Kailua me Healani, Kealakekua a me Kona wieoa. na Kamaa tko Kai»|»oa ame Opihikao. na Kamoku i ke koeoa hoike no Onomea. NOOOOO ia ke kumuhaiia 4, oiaoo na palapala hoopii 1. Halapala hoopii mai Ooomea, a haawiu i ke komile Kakiwaa, Luhaau 1 ne Naaikauna.

2. Palaiala h'* pn m?; lairalKC hoe 1 koo? te r>ot a ua -§ rrn ka i:mi o ke ko«n:e ttsi kumuhana. 5 hoepn kahea kahu aiai Puula nu 1 u Kaiawe. a ua haawua 1 ke komite imi kumahana. 4 Pahpala heowi mai Laupaheehoe m*t, a ua wa h- ia no >e komuhana 9, oia hoi ke oia o na kahu I 5- Paiapaia hoepi; mai la Kamau » Ikokoa mai ka Paoe Hawau ako. waiho iai ke kumuhana 9. 6. Paiapala h>cpii mai la KaLawe o ia ano iike ae la mamua. a ua waiho ia a ke kumuhana u ! 7. Palapala hoepii mn Hai.iakui wiena no la ano hookahi 00, waīhoia a u kumuhaea. 9. Pala;<a!a hoopu mai Hamakua waena rre komohana, e hoonui ae 1 ko iaua mau K. S i hookahi. wa;hnia a nalawai ka Ahahui Kuia Sabati. O ke kumuhana 9. oia ke c!a o na kahu me na ha'e kahu; ua hapaua ka nrx neo ana no na palapaia neopii mamua ae nei, a he nui no na hoakaka ia no :a mau hoe pii a hiki 1 ka haawiu ana ma ka lima o ke komste imi kumuhana. Hoopai ee ka Aha me ka puie a I Kilino La hana 2, S*pt. 4.Halawai hi>u ka Aha e iike oie ka hoopanee ana; ua malamaia ka hapaiua hc ra haipuie ma F.p. 4.1 — 17; he ihelu ia ka mooieloo ka ia hana i hab a aponoia. Na ke kakauoVlo 1 heluhelu mai ka hoike kihapai o Hamakua waena a me komehana.

Na KaUiwaa, ka lunahooma : u oke kom te no ka oalapala hoopn mai Ono mea mai penei: Ua nana oluolu keia komite i ka palapala hoopii a ua hoo hok> iho e haawi aku ka Papa Hawaii 1 $75 ia J N Kamoku no kona pihkia, iua ke ano le k< kua no keia manawa, a e haawi no h< i ka £kalesia 1 ka lakou e īike me ka laK .u pala{ a!a kahea iaia. Na ke kon.iie, Na«ikauna a me Kuhiau. Na Kekuewa 1 huike mai i na pa!apala ho<*pii e ae penei: I—O1 —O ka palapala hoopii kahea kahu » l'uu'a ia K. K. Kalawe, ua jk ii j nu 1.1 palapa'a. 2—o ka palapala horpii nui Kauuahoehoe mai e kahea ana la Naa*ka>:u? i komiie huli elala no na luakim o la Kkalesia iloko o na KkaUsia 0 nei inokupuni, ua apono ke komite. 3—O ke noi mai la LK. Kalawe i kokua mai ka l'apa Hawaii, ua hooholo ke koniiie e haswi aku ka Papa i na dala he $50; a ma ka noonoo ana hoi a ke komite, he mea pono no e noi aku i ka Papa Hawaii e haam mai i.i S. C. I.uhiau i $75 kokua. Ao na noi eae e like ir.e keia ano i iken ma na palapala hoopii, ua kanalua ke keni te. La hooholoia keia hoike a ke kom tt\ oia o Kmesona, Kekuena a me Unea

O ke kumuhana 17, oiake koho ana 1 na komite no na hoike kihapai me na hana oka Aha Waiho mai o Ka!aiwaa i ka inoa o S. Kaili i koinUe ni/ na hoike kihapai, aia Kamakawiwo.l- 1 komtte no na hana o ka Aha, ua a| ono ia pela. O ke kumuhan.i 3, oia na heluhelu i na haawina: Na Kamoku i heluhe'u 1 kana haawma ina IMipi 4:11 a koe hakina; na Kahuoio i kara haawina ma Kols. 2:»; a ma ke nei a K>nesona ua waiho ia ke koena o keia kuiuuhana 1 mahope. () ke kumuhana 4, oia ka oihana kuwaho. Ua hoakaka uuku mai o Kme nona a me na hoa eae e pili ana i ko na aina e. O ke kumuhana 6, oia na halawai haipule a me ka lulu K. S. mahinahou; ua hoakaka mai o Eraesona i na mue pili ana la hana, a ua kauohaia na lala 0 ka Aha e boi a hana aku ma na mea 1 hoikeia. O ke kumuhana 7 oia ka oihana kuloko; Uc tkolu mau kumuhana a Kmesqna i paipai mai ai: 1— E hooikaika na Kka)esia a lawa ke o)a kahu 1 $300, 3—K kokua na Kkalesia no ka haiolelo lapana. j -K hooikaika na Kkalesia i kaa kekahi hapa o ka hanai kahu no ka "Hui kokua", a e kaa e ka Ukou mamua o ka ka "Hui Kokua" mii; ua hooholoia pela.

O ke kumuhana 8, oia na kihapai kahu ole? Ua hooiuau ia no na komi te mua ma na wahi a lakou i noho komite (> ke knmuhana 10, oia kaliooponopono Kkaksu. K hana aku no na ka hu e like me «a ikaika i haawiia mai e hana aku. Oke kumuhana 11, oia na hana hoeueu. Klua ktimu aiai la Emrsona a 1 aponoia: I—K hoeueu na kahu ia lakou iha *—E hoeueu na kahu ina hoahanau O ke kumuhana 12, oia na hana no na Kula SaUatL Ua nui no na hoaka ka, a ua nonoi o KaUiwaa e waiho la keia kumuhana a noho mai ka Ahahui Kula Sabati Aponoa O ke kumuhana 15, oa ka hana tu*»J waena ona kamalii. Ua noho» ta aua aponoā e waiho aku no i keta kumuhana na ka Ahahui Kula SabatL Oke kumuhana 14, oia na halawai haipole Ua kauoha ka Aha e hana na Ekales«a a pau a e hoike hou mai ma k*ta Aha i kooi hoi h< u ana iloko o Maiaki, I*9l. Apoooia.

kc\cmuhana 15. ;la ea kuU *"*-! ra; Va h nke mw 0 Kekee-« no ke kulana <;* ke hanai m* Kobab, a| i ua r >o <1 u e waiho a neeooo t ka hai | hoi; ana o teu Aba Apono», } Maho;* o ka hooaaaha ana o ka aha: a hii! ik ijkcva hou t ka hcra 1 50 o ka annna ]*, ua har<ai hou ta mai ka noo noo rke ko«na eke kumuhaea 15. n*i na aiirj • 1 hoikeia. a e iilo m lala o ka Aha 1 mau mea paip*i t oa makua ketk» « hv>o<kaika e hooko ; mo 1 n* kyīj hana; e kets eaokupuni. a ka hc*>h< sota Hapai hru ka lunahoomaiu » ka pa lipaia kahea kahu u Kalawe, a «ahi ;ana he mea pono e haam uia e nar a ai a ;>ar.e ma» imua o keu aha ae ia ! Ok( kuiīuhana i*b, oia na keiki a ka \h;. he »«ane mai ta Kamae. skt j k«hi keiki a.ua a keia Aha, ao.e 011 e hiki ari { ke ku a kahunapule, a e ka I»ae i*ia m:u <a n ,h > ana i kiiki na ka \ha, a ua A } M, Ka iwipunakea. ua koho ka Aha 1 komi'.ei ninau iata, uia u Knic>ona. Kckut*a a me Kamuk . ke korai:e. O ke kun«uhjna so. oia kahi e noho hou ji kt-!4 Ana l'a roi 1.» aua hoe ho'.o la e hui ' ou nia Kohanaik», ma K -na Akū'i. a e aku kekakauoieiu i ka nuiu*, t oko o ka uialama 0 M-raki, »S« y i. aua aj onoia Ua h ike mai la o Ka*a«e 1 kana 1 n.'un ji iiialuni uka palapala kahea iau i kahu. a ua hooholo ka Aha e niniu iaia ma keu mau mahele he eha penei: 2 —Ka Ekalesia. 2 -Ko ke Akua ano s—Ka Uaihaia. 4 Ki mooīelo Kka!s>ia. A he ekohi nmau a kela a me keia hoa e nirau ai :aia iloko 'a mau mahele. Mahope iho oka ninaninau ana ua noi ia a ua aponoia e apono aku ka Aha ika mea i ninau la. t*a nonoi ia e koho ka Ah.i 1 kekahi komite nana e poni ia KaUwe i kahu, a ua apono la K"l»u ka Aha ia S. I I>esha, f. N. Kamnku, a me W. Kamau H.ij a» ht»u ia ke koena o na haawin.t helnhelu. N*;i Kekuewa i kana "K h(joiita»>pi'po iko Akua ana.' Na I.uhiau 1 kana "Ka pule ana i na kana ku hoano a me na anela, ua pono anei la 1 na kanawai o ke Akua ?" Na Kalaiwaa, ka lunahoemalu o ke ko (iite o na haawina 1 he'uhelu mai no ka hoike a ua kotnite la penei: I. K wehewel eia Koma 14.3 Na l> KahtK)io. 2. l'ehea e mjo|K.>po a: ko ke Akua kahikolu ana ? -Na I. N Kamoku. Pehea la e h'ki ai ke hoomaopopo ia ua kaawa'e ke keiki mai ka makua niai?—NaS W. Kekuewa. 4, Pehea Ij e hooiaio ia ai he Akua ka Uhane H»mi ole'e ? -S. C Luhiau. () na h.iiiwina i heluhelu ole ia e hoomaii la ..*u, a ua aponoia ka hoike a ke kcmite, oia o Kalaiwaa, Kamau a n»e Waiohmu. C) ka h(.j-etia keia 0 na hana. a ua hl i..! .V .1 1 kena hooinaikai nui no k:i l>.i'tv .1 o Hamakua Waena me K(.mt h.in-; no r.a jcno pilikino i hoelakoia 110 ka pomaikui oia akoakoa ana Ma ke noi a kil .iwaa, ua heluhelu ia a apom ia ka moolelu holookoa o na hana a ka Aha; a e hoolaha ia ka moo lelo mali'ko o ka Naipepa Ki'okoa Hocp*nee ka Aha me ka pule a ka lunahoouulu. U M. Kamakawiwoole Kakauolelo o ka Aln.