Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 41, 11 October 1890 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

HH KANAWAI EKi kmj u i P r Hsn< V\\ Ma' Mmxxa o Ala*vi oka I.rH> I i nt E /loehoh irt ( ka Moi a w< ka AhaoUlo o ke Aupuni f/(I7V(W Pauku 1 Na ke Kuhina Kalaiaina e a'o aku ina Luna Ahnui a me nn Luna Hoomalu o na Mana Alanui o k<r!a a m<: keia aj>ana e aku o ke Aupuni, e like me ia j h<x)kunm ia ma ka Mokuna IX o na Kanawai o ke Kau Ahaolelo o e haawi aku iaia iloko o na mahina t ko)ij mah<>jK; o ka hooholo ia ana o keia Kanawai, i kekahi hoike ano o kahi, na aia a nu: na loa o ia mau alanui a alahele |»aha o ka lehulehu iloko o ko lakou mau apana lehulehu. k'- ike ia ka huina o ka hele a hoohana ana, a o na ho|x na loli kuikawa ana'e paha o na ouli, he mau mea ia v. ku|K»no ai ka hoomaopoj>o a me ka hana mau ana, e ho i|>ono ai hoi i ka hookohu ana i na Poe Hana Alanui I'aa Mau. Pauku Na ke Kuhina Kalaiaina no hoi e hoopuka aku i na Kula a m<r na Hwponopono kupono ana no ka hoaia ana i kekahi mau Puali Kumau o na Poe Hana Alanui Paa Mau, e kapaia he ' Poe Hana Alanui Paa Mau (Cantonirrs), e h(X)kohu ia hoi lakou e ia, mamuli o ka hooia hoapono ana mai o na Mana Alanuikuloko, o na mea nae hoi i manaoia e na Mana Alanui ua kupono i ka hana mau ia ana e keia Poe Hana Alanui Piia Mau.

Pai ki ii. E hana no na Poe Hana Aianui I*aa Mau (i na kauoha a me ka hoomalu ana o na Mana ALnui like oli*. c iike mc ia i hoike ia malunae, a e like paha ine ia i hookumu ia ai mahope aku nei. P.u/Ki: 4. E haawi ia kekahi loa Alanui a Alahele paha o ka Lehulehu i kela a me keia Mea Hana Alanui l'aa Mau pakahi e like me ka mea i ike ia ua kupono, i loaa ai hoi i k<*la a me keia kanaka ka lawa e hiki kupono ai ke malama iaia iloko o ka hoohana hoopomaikai ia a puni ka makahiki holookoa. E kapaia hoi ua mau loa alanui la he inau "l'auku," i hoonohonoho papa ia a i hoomaopopoia ma o kekahi hoailona helu ku i ka holoinua. mamuli hoi o ia e ikeia ai kela a me keia o ua Poe Hana Alanui Paa nei.

P.\i:ku f>. Oka hana a kela ame keia Mea Hana Alanui Paa Mau, oia no hoi ka haawi ana i kona manawa a pau i ka hana i makemakeia ai oia e malama i kana pauku iioko o ke kulana ioina maikai loa e hiki ana no ka hele a hoohana ana o ka lehulehu malalo o ka hooponopono ana o na Mana Alanui a mamuli no hoi o na hooponopono ana a mc na kauoha ana a ko lakou mau Luna Kiiku-ae:

(A). H nana a e makaikai aku ika loa holookoa o kana pauku i hookahi hele ana o ka pule, a e hoike aku i na Mana kupono i kekahi mea ano e i hoea ae ; (H). K lawelawe aku ika hookahekahe eleu a pau pono ana o ka wai a pau ioa mai ke kahua-alanuiaku, me ka malama ana i na 'auwaha aoao a waena a me na auwaha kiolepo me ka hoomaemae a hoohamama pono ia; (C). K hooko aku ina hana hou a hoomaemae kupono ana a pau lo.i i loaa'i ka hookaokeni ana o na kahua-alanui, a e hoopihapiha koke aku i na alu a me na lua me ka hoohakalia ole, a me kekahi mau ano e ae o ka hoohanaia ana, i mea hoi e niau ai o ka maemae a me ka maloo oke alanui a alahele jxiha me ka loaa o kekahi kahua iliwai like a (Kiakiki hoi i mea hoi e hiki ai ke pale aku i ke kupono o na* hana a hoomaemae hou ana o ke ano koikoi;

(l >), E hookaawale aku ina ino pelapela ame na naeieeie a pau loa mai ke kahua-alanui aku, a e kokope aku hoi i ka lepo puehu a ukele, a e lawelawe aku i ka hookaokoa a hoomaemae kujx>no ana o na alahele aoao a me na paepae a kuapa;

(E). E hoomakaukau ika pohaku, one, a mea eae i ku|>ono no ka hana a hoomaemae hou ana, e hoakoakoa i neia mau mea mai na aina e pili kokoke mai ana me ka loaa o ka ae ana mai o na poe ona aina, ke hoolako ole ia rnai hoi ua mau mea la e na Mana Alanui a e malama i ua mau mea la iloko o na ahua kupono mai o a o o na alanyi; (F). E malama lanakila mai na ino pelapela ame na naeleele i na atxio a me na wahi e hoea aku ai i na alahaka, na pale. ahua a me na paia e ae, a e hooiaio i ko lakou kulana maikai ;

(G). E lawelawe hku ike kanu ame ka malama ana i na kumulaau ma na aoao alanui, ke kauohaia hoi pela, a v [u'i|xi'i mau aleu i na kumulaau e mau nei e keakea aku ai paha i ka hele a hoohana ana o ka lehulehu ;

(H). E hooinaopopo aku ike kulana palekana oko lakou mau pauku lehulehu ma ke kukulu ana i na hoailona ma na wahi ano poino a kupilikii, a i ole, ina mea akeakea no ka manawa ; e kaupale aku i'ka lehulehu mai ka eli ana, kokope ana a hoopoino ana paha i na alanui ma kekahi ano e ae, mai ke kiola ana i na pohaku a i na mea e ae paha e akeakea ai i ka hele a hoohana ana o ka lehulehu, a i ole, hookuu ana paha i ka wai e kahe aku maluna o ke alanui mai na aina e pili kokoke mai ana; a ma na ano e ae a pau, e hoomaopopo aku i ka hooko pono ia o na rula hoo|x>nopono Oihana Makai a pau loa e pili ana i na alanui hele mau ia e ka lehulehu; (I). E lawe ina hoomanao huahelu ana oke kulana oihana, ke makemakeia pela» a e hana aku hoi, me ka hui pu ana me ko lakou mau pauku lehulehu, i na hana a pau loa e kauoha la ai o na Mana Alanui.

Pauku 6. Ua manaoia kela a mc keia Mea Hana Alanui Paa Mau pakahi e heie aku e hana ma kana pauku o ke alanui i kela a me keia la o ka makahiki. —koe nae na Lapule a me na la kuiaia i ae ia e ke Kanawai, —aole ka wa ino he mea e kala ia ai no ka hiki ole ana aku ma ka hana; a i ka manawa e ikeia ai ua haule mai ka hana mai me ka loaa ole o ke kumu maikai a lawa kupono, e hoopaiia oia e na Mana Alanui, i ka huina i papalua iho i kona uku hana mau, no kela a me keia la okc kaawale ana. Ke makemake kekahi Mea Hana Alanui Paa Mau e hookaawale iaia iho no kekahi kumu, a i ole, e hoomaha paha, e pono oia e hookomo i kekahi mea ma kona wahi, me ka ae ana nae o na Mana Alanui.

Pauku 7. E loaa i kela ame keia Mea Hana Alanui Paa Mau pakahi, he uku paa e uku ia hoi ma ka pau ana o kela a me keia malama alemanaka, a i hookumuia hoi maluna o ka haawina oluolu kupono loa o na uku i ukuia no ia ano hana like maloko o ka apana; e ukuia keia uku Qiahina e na Mana Alanui mai loko ae o na (iala Auhau i hoolawa mua ia e ke Kanawai no na hana alanui o kela a me keia Apana.

Pauku 8. E hoolakoia kela ame keia Mea Hana Alanui Paa Mau pakahi e ke Aupuni, ma ona Mana Alanui Kuloko, me na lako hana a pau no ka hooko ana aku i kana hana, maluna ona ka poino no ka malama a me ka hoomalu ana i ua mau mea la, me ka ae ia hoi o ka hoohana kupono ana ; aka, e ku no kona uku i ka hoemi ia no ka nalowale a hahaki (>ono ole wale no paha.

Pauku 9. E hooia ia ka wae ia ana ona Poe Hana Alanui Paa Mau mai waena mai o na Hawaii oiwi a mai na haple mai paha i noho loihi niaanei, e akahele ia nae hoi ka wae ana i na poe oi loa aku o ke kupono no ka hana, i loaa ke ola a noho'na maikai, a e noho ana ma kahi kokoke aku t e like me ka hiki. i na pauku o ke alanui i haawi ia ia lakou. Ke ike ia ena Mana Alanui me ka ae o ke Kuhina Kalaiaina he mea hiki a kupono loa paha, e kukulu ia no ona mau hale kuikawa e ke Aupuni no 4 *ka noho ana o na Poe Hana Alanui Paa Mau o na pauku, ma kahi a ke alanui e kamoe ana ma na mahele kuanea o ka aina i ano noho nui ole ia e kanaka.

Pauku 10. Inamamuli o kekahi ulia emoole a kumu e ae paha i ike mua ole ia, ua kono mai ke kulana o ke alanui he mea pono e hana koke ia, a ka Mea Hana Alanui Paa Mau hoi i ike iho ai ua kupono ole loa iaia hookahi ke lawelawe aku; e hoike koke aku oia i ka lohe me ka hakaliaole i na Mana Alanui, na poe hoi i loaa ka mana e kahea aku i kekahi o na Poe Hana Alanui Paa Mau kokoke mai, na poe hoi e hiki ana ke lawe ia mai ka lakou mau pauku mai me ka hiki kupono a hoopilikia ole, a e hoouna aku ia lakou e kokua i kela mea aku; ua kuleana kela a me keia Mea Hana Alanui Paa Mau i kahea ia pela mai kana pauku aku i kekahi haawina kokua o hoo-kahi-hapalima uku 'kaulele no kela a me keia la hana.

Pauku 11. Ke makemake ia kekahi hana kuikawa i kekahi mahele o kekahi pauku o ke alanui, nona hoi ka nui i hiki ole ke lawelawe ia e na Poe Hana Alanui Paa Mau o na wahi kokoke mai, a i ole, i ka wa paha a kekahi Mea Hana Alanui Paa Mau e makemake ai i kekahi kokua ana ma kana pauku, e ae aku no na Mana Alanui i ke kokua kaulele kupono mai na paahao e hiki ai ke loaa a mai na poe hana la e ae paha mawaho, e like hoi me ka mea e makemake ia ana mamuli o ke kulana o ke alanui, e hana no ia poe paahao a poe kokua paha malalo o ka hoomalu ana o ka Mea Hana Alanui Paa Mau o ka pauku, ina hoi ua hoouna ole ia he luna kuikawa e na Mana Alanui. Pauku 12. Ke ike ia he mea kupono, e loaa no ka mana i na Mana Alanui e hooili aku i na kanaka kuikawa i ke kulana, e kapa ia hoi na "Poo o na Poe Hana Alanui P&a Mau," i koho ia mai waena mai o na Poe Hana Alanui Paa Mau i hookelakela nui ae ia lakou iho no ko lakou makaukau a noho'na maikai hoi, i ka mana o ka hoomalu ana i na Poe Hana Alanui Paa Mau o kekahi apana, o ka hele ike ana aku i ko lakou mau pauku like ole a me ka nana ana a kuhikuhi ana paha i ka lakou hana la mau, a me ka hoike ana i na Mana Alanui i kekahi hoopalaleha hana ma ka aoao o kela a me keia Mea Hana Alanui Paa Mau; e loaa no i keia mau Poo ka uku kaulele e like me ka haawi ana mai a ka Mana Alanui. Pauku 13. E kau kela ame keia Mea Hana Alanui Paa Mau oiai oia ma kana hana, ma ke ano he hoailona akaka kaokoa loa i omau ia ma ka lima hema, i kekahi apo-molina lole ulaula, me ka hoopaa ia o ka helu o kona pauku ma na huahelu eleele nunui. He apo-molina olenaiena o ia ano like ka mea e akaka ai na Poo o na Poe Hana Alanui Paa Mau. Pauku 14. E hoike mai no na Rula Hooponopono i hoomaopopo ia ma ka Pauku 2 i na hoopai kupono no ka hoopalaleha hana o na Poe Hana Alanui Paa Mau i ka hana, ma Ica hoopai dala, hoopau ana a ano e ae paha; a pela no hoi me na kumu e loaa ai ka hoonee ia o na Poe Hana Alanui Paa Mau, a i ole, uwai ia paha i na pauku e aku. Pauku 15. E hiki no na Poe Hana Alanui Paa Mau ke hoomana ia e lawelawe aku ma ke ano he poe makai kuikawa ma na mea a pau loa e pili ana i ka hoomalu ia o na alanui. Pauku 16. I kela ame keia elua makahiki e hoouna ia ai i ke Kuhina Kalaiaina, e na Mana Alanui like ole, he hoike oka hana a me ka lilo ona Poe Hana Alanui Paa Mau a pau kn* no ka waiho ana aku imua o ka Ahaolelo, Pauku 17. E mana keia Kanawai, a e ike ia hoi ma ke ano o ke "Kanawai o na Poe Hana Alanui Paa Mau o 1990," mai a mahope aka o ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia ta 1 o Okaloha, M. H. 1890. KALAKAUA REX. Na k» Uoi: C. N. Srsxcsft f Kuhina KaUuūiui.