Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 47, 22 November 1890 — ROMIANO; Naita Hapakeko O NA PALI EIWA. Haku-alii Korila o na luahuna, A I OLE Ke Keikialii Kamehai loa ma Italia. [ARTICLE]

ROMIANO;

Naita Hapakeko O NA PALI EIWA.

Haku-alii Korila o na luahuna, A I OLE Ke Keikialii Kamehai loa ma Italia.

MOKUNA VIII. Romiano Iloko o Italia—Pa ka Lae Tke Kolopa Uneune—A Pakele na Hulu-Puapua o ua Romiano nei. # Ka! wahi.hou a ke koa kiai me ka leo nui, e ku koke oe malaila a hai mai owai oe a heaha kou makemake? I Na ka nui launa ole oka leo oke koa kiai, na ia mea i kono aku i ua Hapakeko ala e lawe ora i na sekona o ka manawa me ka hoohakalia ole; nolaila me na kaina waewae mama lele aku'la oia i mua i kahL malamalama o ke kukui e pa-pa ana, a na ko lakou malamalama 1 hoolino ae i na hooailona alii o ua Hapakeko nei, a o ia ka ke koa kiai i hoihoi hope iho ai i kana pahikaua a hookaawale ae la i ke alahele no ua Hapakeko nei e pii aku ai, me ka ike a maopopo ole i ua koa kiai la he kipi a he enemi keia 'kanaka malalo o na aahu a me na hoailona ahi. Aka e ka mea heluhelu, eia ae no he wa a e loaa pono raai no auanei ua keko la ia Hole Waimea # I ka ike a ka makani, Laau Kalaihi ia na ke anu | O o i kanaheie o Mahiki. I Ae e kuu makamaka; e iona pono mai ana ua kolohe la i na hatina ua-hoa a ka awaawa i kona wa e ike ia mai ai, oiai aia iloko o ke keena ike alii o ka halealii ua lehau me na maka hanohano o kela a me keia ano, a e hauoli ana lakou malalo o ka malamalama o na kukui he mau hanen

O keia loaa pono ana o ua hapakeko nei, aole oia i nieeuhane mua e kumakaia ia ana oia, a haule pahu kana papa hoonohonoho e ka pakaha i hoolala ai; aka na kela leo nui o ke koa kiai e holoholo ana ma ke,alo iho o ke alapii, na ia mea wale no i uhao koke aku i ua hapakeko nei iloko o kona upiki. Oiai, mamuli o ka nui o ka leo o ke kiai, ua lohe ka naita Apaia, a oia kana i hemo mai ai iwaho, a iloko o kona puiwa a me ka hikilele, ike mai la oia 1 keia keikialii e hele aku ana me kona kahiko piha e hiolo ana maluna o kona uiuauma a me na kipoohiwL i Ea, e Mr. Koa Kiai, heaha keia mau leq nui ana a'u i lohe īho nei he mau sekona i hala ? He leo o ka mana kauoha e like me ka hanohano o ka'u oihana a ina hekipi mai kena kanaka e hele aku la, alai la e lawe koke ia kona pono ai, a ina he alii kiekie maoli oia e like me kona mau kahiko alaila ua akea ka puka nona e komo laelae aku ai maloko 0 na paleua o ko'u mana wihi a ke 1 koa kiai. | Me keia aau olelo a ke koa kiai hu- | li ae la ka naita Apala a hoolei pau aku la i kona lena ike malona o ke keikulii malihini, aka, hala eaku la nae oia ma kahi pouliuH, a nolaila, ua ahuwa!e ole kooa mau ano i ua Apala oel la Romiano i nalo *ka at wa.kahi | pooliuli, aole oia i haule hope ma ke kilohi • nou pono ana i oa palena o ka halealii, aka, no ka ukali mau o ka nah u Apala mahope o kooa meheu, na la nea i hoohakalia lot mai i oā hoolala ana a ua hap«keko nei A i ka manawa a ua hapakeko la i moetihane mua ole ai, aia hoi, oa kumakaia ae la kona mau helekelena ini* iho mamuh o ka ike la ana n*ai e na maka kilo o ka naiu Apala, a ou ka ua

r,aita a rlih;kaua nui la o lt*Ua ihooho ae at: O Koniiano ! O Koniiano ! He kipi He kipi ! Ka powa a pakaha komohewa i'.-. ko nei o na j alena o ka pa aiii. Me keu n.au hooheno ana a ua naiU nei, holo aku U oia imua me ka mama nui me ka huki pu ana ae i kana pahikaua, a luai aku la i keia mau olelo o ka wiwo ole: E ke kipi a me ka puuwai eleele, e haalele koke iho i na palena o Italia nei i keia manawa, a ina aole oe e hoo* ko mai ana alaila, e inu no ka maka o ka'u pahikaua i kou koko, ano, e hele koke oe pela. O keia mau olelo oolea aka naita Apala, aole loa ia i pane koke ia mai e Komiano, aka, o ka ua hapakeko la 1 lawe ae ai in sekona o ka puapuahulu, oia no kona unuhi ana ae 1 kana pahikaua me ka hikiwawe nui, a oni kapaiili ae la kona welelau imua 0 ka malamalama o na kukui. Alaila, luai niai la ua olali nei o na pali eiwa 1 keia mau olelo o ke kanaka koa nui wale: Hele pela, ha, ha, aole ka paha oe i ike owau no keia o kou baku, ka hooihna o ka nohoalii o Italia nei. Ea 1 E alihikaua hookano, ma ka oi o ka'u pahikaua, ke pale a kue nei au i kou mana maloko o na palena a pau o Ita!ia nei, a ma ka 01 o ka'u pahikaua, ke kukala aku nei au aia ka nohoalii malalo o ko'u mana a owau no i;oi ka moi i ktia hora.

I ka hoomaha ana iho o ua hapakeko la i kana mau olelo, lele hope aku la oia he mau kapuai, a me na keekeehi ana a kona mau kapuai, aia konā ku lana ua makaukau no ka hana he hoa kakele no ka makakila. E haka'pono ana na maka o ua olali nei o na pali eiwa maluna o ka naita Apala, a o kana pahikaua hoi, ua makaukau mau ia e hooko i ke kauoha i ka wa e hoohana ia ai o kona oi, alaiia e hoomanao iho k?ua e kuu makamaka heluhelu, aohe hana i koe ma ko ka hapakeko aoao aka, o ka oehu wale no i na ai a ke oolela. Ae e ka makamaka, aohe hana i koe ma ko Komiano aoao, .oiai ua makaukau oia ma na mea a pau; a no ka naita~ Anala hoi, ua eo oia ia Romiano mamuli o ka lilo mua ana na ua olali la o na pali eiwa i haaheo mua loa he kulana makaukau oniu makakiia. Nolaila, i ka ike ana o ua naitu la o ka haa ohia i kona hauie hope ana imua 0 kona hoa o ka makakila, emi hope aku ia oia a hawanawana aku la imua o ke koa kiai e ku ana ma ke alapii, me keia mau olelo: E haawi koke aku i ka lohe i na koa e lawe lakou i ko lakou kulana makaukau, a C paniku ae i na palena o ke ku lanakauhale alii nei. a e hooiohe pu hoi no ke kauoha e haawi ia aku ana maloko o ka o-le. Me keia mau olelo a ka naita Apala huli hou mai la oia imua o Romitno a pane mai la: 1 Aole oe e hooko mai ana no ka'u mau olelo ea ? Alaili, ma ka hanehano o ka'u pahikaua, e lawe aku i keia e ke kipi a me ka pakaha.

0 keia ninau a Apala, ua pane ia mai la ia e Romiano rae ke oolea loa, i ka i ana mai. Aole loa wau e hooke ana i kau kau oha o ka hohe wale, a i makemake oe e ike mai ia'u ma na ano a pau o ke koa, aiaiia, e (awe ae i kau pahikaua e ke kanaka hehe wale a e nee mai e halawai pu roe Komiana Na keia mau olela Romianoua ho-aia ka inaina o ka naita hua ohia, a o ia ka ua naiu la i oniu ae ai i kana pahikaua maluna ae o kona poo me ka ikaika me ka hooho pu ana ae, ke kipi? ke kipi! Alaila, e like me ka olapa ana a ka malamalama o kau uwila, pela ua naiu nei i lele mai ai imua me ka manao e apahu ae i ke alelo o ka hapakeko, aka e ka mea heluhelu; ua ko ole ia mau manao ana o ko naiu Apala; oiai e like me ka etco i ioaa i ka oaiU Apala. pela no hoi ua olali la o na pali eiwa i pale ae ai me ka eleu nui. a iloko o na minute pokole, aia ka laua mao pahi-kaua e kaele ana me ka ikaika a o na huna ahi hoi ke halalei ala » mao a maanei o kahi a ka laua mau pahikaoa e haele ae ai. 1 keia wa a ua mau koa la o ka pahikaua e hoohaiu aoa i oa okma wikani oko laua mau ikaika, oa hoopuiwa a hoohikilele nui ia ko ke alo alii, a oia ka lakoo i holo mai ai e nana.