Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 47, 22 November 1890 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

HK KANAWAI r. Hoomi.! %i i |»%i 1463 o nt. Kanawai Kivila. Ii līoohi'louī ( ka Moi a me ka Ahaoielo oke Aupuni H\uL>aii. Pai/ku I. E hoololi ia ama keia ke hoololi ia nei ka Pauku 1463 oke Kanawai Kivila a e heluheluia penei: "Pauku 1463 E hiki no i kela mea keia mea i hiki aku na makahiki i ka umikumamawalu, aole hoi he pupule. ke hoolilo aku ina |ie kane a wahine i kona waiwai paa a me ka waiwai lewa ma ke kauoha." P\t Kt; 2. E mana keia Kanawai mai a mahope aku 0 kona la e aponoia ai. Aponoia i keia la 24 o Okatoba, M. H. 1890. KALAKAUA REX. Si ka Moi: C N. Kk, Kuhin.i K;il*iaina. HE KANAWAI No K\ Hoomnma ana I kk Alii ka Moi. E /īooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni ī/awaii. Pauku 1. Ua haawiia ka mana ike Kuhina Waiwai e hoopuka i na bona, m£ na kupona i huj ia, oke Aupuni Hawaii no kekahi huina i oi ole ae mamua o hookahi h «neri a nu: umi t;uiScini dala a o ia niau hona e hookaaia no e ka Waihona Hawaii a e hookaaia iloko o na makahiki aole e emi malalo o elima aole hoi e oi mamua o umi, mahope iho o ka la o ko lakou hoopukaia ana, a e kauia 1 ka uku-panee aole i oi ae mamua o eono pa-keneta i ka makahiki. P.M ku 2. Mailoko ae oka huina dala i loaa mai tia mau hona la ihai e hookaa aku ke Kuhina Waiwai i ua in.iu aie la o ke Alii ka Moi, i aponoia Nona e na Kahu Waiwai i kohoia e Ia mamua aku nei, aole nae e oi mamua o ka huina o hookahi haneri a me umi tausani dala. Pauku 3. Mamua o ka hoopukaia ana ona bona i oleloia na na Komisina o na Aina Lei Alii, me ka ae ana 0 ke Alii ka Moi, e kakauinoa a haawi aku i ke Kuhina Waiwai i kekahi aelike e uku aku i ka Waihona Hawaii mailoko at: o na loaa o na Aina Lei Alii iloko o kela a me keia makahiki i ka huina o iwakalua tausani dala, a hiki i ka manawa e pau pono ai ka huina i oleloia o hookahi haneri a me umi tausani dala, e like ai hoi me ia i olelo muaia i ukuia e ke Kuhina Waiwai no ka hookaa ana i na aie i oleloia o ke Alii ka Moi. Pauku 4. O na bona i hoopukaia pela eke Kuhina Waiwai e like no ia me na bona i hoopukaia mamua aku nei no ka Aie Aupuni o 1886, a e pili like no na kumu a me na mea i hoonoa ia e pili ana i na auhau a me na uku ana i ke kumupaa a me ka ukupanee. Pauku 5. E mana aku keia Kanawai mai a mahope o ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 24 o Okatoba, M. # H. 1890. KALAKAUA REX. Na ka Moi : C. N. Spkncrr, Kuhina Kalamioa. HE KANAWĀI E Uooiou Al I KA MoRUNA XXXI O KK KANAWAI KIVILA, KPILI ANA 1 NA HUI I HOOHHIA, E Hooholoia t ka Moi a m ka Akaoiilo o ke Aupuui Hawaii: Pai ku 1. Ua hiki no e hoohuiia na Ahahui i Hoohuiia no ka lawelawe ana i kekahi hana a oihana paha, ma ke ano kalepa, mahiaua hana lima akamai paha i hiki 1 kekahi poe e ioohui pu ia lakou iho ma ke ano ku i ke kanawai, koe wale no ka hana baneko a me na oihana akamai, ma ke ano i hoakakaia mahope ae nei, aole ma kekahi ano e ae. Pauku 2. O kekahi poe aole i emi malalo o elima, o ka hapanui o lakou he poe e noho ana iloko o keia Aupuni e makemake ana e hoohui ia lakou iho ma ke ano he Ahahui i hoohuiia e kakauinoa i ka palapala hoohui a Hooiaio aku ia mea imua a kekahi luna i loaa iaia ka mana e hooiaio, a ma ta palapala e hookomo ia keia mau mea mahope iho nei : Akahi. Ka inoa oka hui i hoohui ia a e kauia ka huaolelo 4, Kaupalenaia" mahope iha Elua. Kahi o kona keena oihana nuL Bko)u. Ka hana i hoohui ta ai.

Eha. Ka nui o kona kwnupaa. Elima. Ka nui me ka hoakaka ana ona iuna i manaoia. Pai ku 3. E kopeia ua palapala hoohui la ioleloia ma ke keena o ke Kuhina Kalaiaina maloko o kekahi buke i malamaia no ia hana. a e hamama mau ia buke iloko o na hora hana a pau e nanaia e ka lehukhu me ka uku ole. Pai ku 4. E waihoia aku no hoi kekahi olelo hoike i hoohikiia eka Peresidena, Kakauolelo a me ka Puuku o ia hui ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina i ka manawa e waihoia aku ai ka palapala hoohui. ma ia palapala hoike e hoakakaia ai ka nui o na mahele, ka nui o ke kumupaa, na inoa o ka poe i lawe i na mahele a me ka huina i hookaaia ae. lna o ke kumu o ka hoohui ana oia no ka lawe ana ae a lawelawe i kekahi oihana mahiai. hanai holoholona, hana lima akamai, hooholomoku a kalepo paha, e hookomoia maloko o ka hoike i hoohikiia ka hoakaka piha ana i ka waiwai i manaoia oia ke kumupaa o ka hui a aha* hui paha i manaoia, he hoonohonoho pakahi ana i ka waiwai io o kela a me keia itamu o ua waiwai la a me ke kope o ka palapala hoolilo e hanaia ana e ka ona a mau ona paha o ia hana a oihana paha i ka Ahahui i manaoia. Pauku 5. Ika waihoia ana aku oka palapala hoohui i oleloia a me ka olelo hoike e manaoia ma ia hope aku o ka poe i kakau inoa ma ia mea, ko lakou mau hoa, na hope a me na waihona, he hui i hoohuiia malalo o ka inoa a me ke ano i hoakakaia ma ia mau palapala hoohui, a e mau aku ma ke ano he hui no ka manawa i aelikeia, aole nae e oi aku maniua o kanalima makahiki: a e loaa na mana a pau; a e noho malalo o na hoopaa ana a pau i hokakaia ma ke kanawai no na hui i hoohuiia; a e noho malalo o na kanawai a pau e hooholoia ana ma keia mua aku <e pili ana i na hui i hoohui ia. Pauku 6. Aole e lawelawe kekahi hui i hoohuiia ika hana iloko o keia Aupuni ina aole i kakauinoaia ka lawe aua o ekolu-hapaha o na mahele waiwai; aole no hoi ina aole i ukuia ae he umi pa-keneta o ke kumupaa, a i ole ia, ua loaa i ua hui nei kekahi waiwai i Tike kona waiwai io me umi pa-keneta o kona kumupaa. Pauku 7. E hoakaka maopopo ia ma kela ame keia pepa mahele waiwai i hoopukaia e kekahi hui i hoohuiia ka nui 6 ka waiw?i io o ia mea i hookaaia. Pauku 8. Ua hiki no i kekahi ahahui i hoohui ia malalo o na kanawai o keia Aupuni, ma ke koho ana o eko-lu-hapaha o ka poe a pau loa ia lakou na mahele, e hoopuka a hoolilo aku \ na mahele waiwai i hooiia, a ua hiki e aelike e loaa i ka poe e paa ana ia īnau mahele ka puka aole e oi mamua o umi pa-keneta i ka makahiki hookahi mailoko ae o na puka o'ia hui, mamua o na mea eae a pau e paa ana i na mahele waiwai, a ua hiki i ka poe e paa ana i ua mau mahele waiwai hooiia la, e hoolilo ae i mau mahele waiwai maoli, e like me ko lakou makemake i kela ame keia manawa. O kekahi emi ana ona puka maluna o na mahele waiwai malalo o ka niea i ae ia, aole ia e pani ia mailoko ae o na puka o kekahi makahiki mahope iho. Pauku 9. Ua loaa no ina luna hoohana o kekahi ahahui i hoohui ia ka mana e kuai aku ma ke kuai kudala akea i na mahele waiwai i kupono ka nui o kekahi mea mahele waiwai i hookaa ole i kekahi auhau ana i kau pono ia maluna o na mahele, a hiki i ka hookaa ia ana a piha pono ka waiwai oia mau mahele. Mamua oia kuai ana e haawi mua ia he hoolaha no umi la i ka poe mea mahele waiwai i hookaa ole e noho ana iloko o keia Aupuni, a i hoolaha i ka manao e kuai aku no ekolu pule i ka poe mahele waiwai i hookaa ole mawaho o keia Aupuni. Pauku 10. O kekahi mea a mau ineapaha e hana ana i kekahi hoakaka oiaio ole iloko o kekahi palapala hoike, hoike, hoakaka a palapala hoakaka no na mahele waiwai e pili ana i kekahi ahahui i hoohuiia, a i ole ia, ua koho a kiekie loa ka waiwai io o kekahi waiwai i hoakakaia maloko o ia palapala hoike, hoakaka a hoike paha, a i ole ia, ua hana i na hana ma ke ano he ahahui i hoohuiia, a i ole ia, ua hoike aku ia lakou ma ke ano he ahahui i hoohui ia me ka hooko ole i na mea i hoakakaia ma keia Kanawai, e manaoia ua hana i ka hewa mikamina. a ina e ku i ka hewa, e hoopai ia e uku i na dala aole oi mamua o elima tausani dala. Ua loaa ina Lunakanawai Hoomalu ma na wahi a pau o ke Aupuni ka mana e hookolokolo- i na hewa a pau makilo o keia Kanawai, a e kau aku i na hoopai i hoakakaia malalo nei : Pauku 11. Oka Pauku 1445 oke Kanawai Kivila e like me ia i hoololiia ai e ka Mokuna XVI o na Kanawai o ke Kau o 1884 aole e manaoia ua pili i na ahahui i hoohui ia malalo o keia Kanawai, koe nae no na mea e pili ana i ka hoomahuahua i ke kumupaa, aka, o na olelo e ae a pau o ka Mokuna XXXI o ke Kanauai Kivila a me na hoololi o ia kanawai e kue ole ana i keia e pili no i na ahahui i hoohuiia malalo o keia Kanawai. Pauku 12. Aole e hoohui ia kekahi ahahui no kekahi o na hana i Jioakakaia ma keia Kanawai ma kekahi ano e ae mawaho o ka mea i hoakakaia maluna. Pauku 13. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e aponoia ai. Aponoia i keia la 24 o Okatoba M. H. 1890. KALmAKAUA REX. C. N. SptNCtK, Kahina KaUiaina.