Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 50, 13 December 1890 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

Ku Nani e haule ai ka Honua; Ka A/ahina Mdi o Salaredina\ Ka La alohi o Muliseiera\ A'a Kulu Koko kamahao Ekolu,

Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa.

Na Nani Puunai lahoa 0 ka Honua nei A O KE Kila Mazeneti 0 ke aloha— u O Parameri no ia."

laia i hoea aku ai, ua hoike aku ia oia ina mea a pau imua oka moi Maredina, a oia hoi ka ua moi la 1 pane mai ai, no ka wa hea oia e hiki mai ai ? Aole au i maopopo, aka, e heluhelu iho i keia, a e ike no oe i kona manao alaila, haawi aku la ua elele la i ka palapala i ka moi Maredina. Me ke ohohia nui, lalau mai la ua moi la i ka palapala a nana awiwi iho la, no kekahi mau minute pane mai la oia me keia mau olelo: Ha, ha, aole loa oe e kela keikialii e komo lanakila iloko 0 ke kai kapu 0 Boletica a e lilo no oe he pio na Maredina, a e lilo pu hoi oe he kanaka ilihune loa.

Ano, e kuu makamaka heluhelu, ma keia wahi o ko kaua nanea e ike a e hoomaopopo iho ai kaua i ka uahoa o na manao 0 keia moi, aka, na ke au 0 ka manawa a Rorneala e hoea aku ai ma kona aloalii e kuailo mai i ka oiaio 0 ia mau olelo a me ka ole. Nolaila, e hookuu iki aku ko kaua hooipo ana me ua aupuni keokeo la o Bedina (ainahau) a e aui ae kaua no Romeala a me kana mau hana, ke keikialii opio hoi nona ka olelo, Ke kila makeneū o ke ao Ka nani e haule ai o ka honua. I ka elele i hala mai ai, huli ae la ua keikialii Romeala nei a hoomaikai aku la i ke anaina me keia mau olelo: Mamuli o ka loaa ana mai la o ko'u hoa lealea, nolaila, e haalele iho ana au ia oukou a au aku no na kai malalo oka hana a'u i hoohiki ai e hele au e hookelakela me ko ke ao holookoa, a na ka mea e lanakila ana maluna o ke ao holookoa, oia auanei ka haku e olelo ia ai ka loea o ka honua.

I ka hooki ana iho o Romeala i kana mau olelo, haalele hope iho la ia i ka halealil Mahala, me kona mau hoa alo ehuehu 0 na moana, a īwaena o ia alu ka, o ka moiwahine Mahelalia kekahi e, . Hoohihi nei—hoolaau ka makemake E ike i na maka o kau ka opua Mamua ae o ka uhi ana mai o ka malupo, aia ka halelana alii o Romeala e haaheo ana maluna o ka hokua o na ale ma kahi he roau mile mamao loa mai na kapakai aku o Paemoku Uliuli. Ma keia wahi i haawi aku ai ua keikialu la o ka hookelakela i ke kauoha i kona kapena no ka paa ana ae 1 ka ihu o ka moku i ka makani, a e hooholoia hoi ka moku iiuna o na aui i roea e hoopokole ia ai ko hikou alahele moana. oiai, wahi a ua keikialii la, ua makemake loa au e ku kakou i ke aupuni o Bedina iloko o na !a ekolu. A he mea oiaio e kuu makamaka heluhelu, ua hooko io ia na olelo a ua kila makeneū la, oiai, ua ku aku la lakou i ke aupuni o Bedina he mau hora wale no ka haule mahope iho o ka moku o kahi elele. I ka heleuma o ko lakou moku 1 hookuu iho ai» me ka hoohakalia ole, aia ka waapa alii oke keikialii Romeala e lana ana iluna oka ilikai, a no kekahi mau aekona pokole wale no, iho aku la ua loea hookelakela nei me kekahi o kooa nau ukalL

t\i kahiko ia ua keikia'ii Kameaia nei n>e kona aahu ;;iha o ke aupuni o Pararueri, a ma kona umauma a me na kipoohiwi e hoonua ana na hoku ahi a ir.e oa kea noohanohano. laia i kau aku ai no ka waapa t ua puiaheke koke aku la na boki kolu me ka ikaika nui no ka uwapo ka pahu hopu. Ua haiamu ae na kanaka e ike a lohe i ka mea hou e pili ana i keia moku a ka nani nui wale, a i ka wa a ko lakou mau !ena ike i hookui aku ai me na hiohiona nani o ke keikialii Komeala, ua hooho koke ae ia lakou me na leo mahalo o na nani a me ka ui o Maoheohe kilakilai Waiaieaie He noe aiii ia na Kawaikim. Alaiia, e kuu makamaka heiuheiu, na keia leo hooho o ka lahui Hedina, na ia mea i lawe manoa aku ka iohe a haukawewe i na pahu iehe o ka moi Maredina, a oia kana i ninau ae ai i kona aioaiii no keia ieo hooho o na kanaka, a i ka wa ana i lohe aku ai o ke keikiaiii i aa aku ai e pili me ia, ua hoholo ae la na aakoko haakei o ua mor la a kauoha aku la oia i ke koa kiai puka e wehe haoiama ia ae na ipu* no ka malihini.

Me kela kauoha a ua moi Maredina ia huli ae la oia a kauaha aku ia «i kona puuku nui e hookipa loa aku i ke keikialii malihini maloko o kona keena oihana ponoi, a huli hoi aku la oia no kona keena komo kapa no ke kahiko ana iho iaia e iike me kona kulana, a no ka olelo pokole ana ae no ua moi la o Bedina. Haa na pua i ka nahele Kukila i ke aio 0 Makana. Ua akena maoli no ua moi la oia ka heke o na ailana, aka, i ka wa ana i ike aku ai i ke keikialii Romeaia me kona kahiko alii piha e hewa ai na maka ke ike aku, aia hoi, ua hoopaakuku ia na aakoko o ua mol haakei la me ka hilahila nui, a oia ka ua raoi la i mihi iho ai nona iho.

Ia Romeala i hookipaia aku ai maloko kona keena, ua apo mai la ua moi Maredina la i ke keikialii Romeala me ka hanohano nui, a mahope o ka laua mau kukai oleio pokole ana, ua waiho mai la ua moi Marediqa la i kana palapala oka oielo aelike naue ole a oia ka Romeala i lalau aku ai a hoopaa iho la i kona inoa a me ke aupuni o Parameri no ka p w ana e like me na mea i hoike mua i.i aku ai īa oe e ka mea heluhelu. Alaila, e kuu makamaka, mahope iho o ka paa ana o ka laua pili, noi aku la o Romeala i ka moi Maredina e haawi mai i palapala hooiauna nona imua 0 kana moiwahine i loaa ai iaia ka hanohano 0 ka ike ana aku i ua moiwahine la o ke kupaa. E like me ka haakei o na manao iloko o ua moi Maredina la, pela oia i kakau iho ai i kana palapala imua o kana moiwahine Pua Pekina, a e heluhelu ia ua palapala penei: 1 kuu Moiwahine aloha— Pua Pekina ke kupaa Eia mai ke keikialii Romeala ke heie aku la e nakaikai i na palena o ko ka-

ua halealu, a kipa loa aku imua o kou alo, nolaila, e hookipa aku oe iaia iloko o na la elua, aole hoi e oi aku, aole hoi e emi mai, a e malama mai iaia i na mea a paa ana e makemake ai, a o ke kupaa o kou puuwai a'u i akena ai, mai ae aku ia mea e weluwelu liilii imua ona. Maredina. I ka paa ana o ka palapala, haawi mai ia ua moi Marcdina la ia Ronaeala. mm ka huli pu ana ae • ua moi la i kona puuku a kauoha aku la, e lawe aku i ke keikialii hookelakela oo ka | hakalii o kana moiwahine. £ like me ka leo alii, pela ua puuku U i Aooko aku ai, a iioko o na minute pokole waie no, aia lakou mawaho o ke panipuka e ka pa e hoopuni ana i ka halealii o ka moiwahine Pua Pekioa Ma keia wahi i haaiele ibo ai ka puuku i ke keikialii Romeala, a huli boi aku U oia no ka halealii o kona haku ka a>orMaredina. O fce keiklalii Komeala hoi, h ae la oia i kikeke aku la i ke pan%poka me ke kuau o kana pahikaua, a oia ka kekoa kiai i kuhea mai ai mekaieo nuL