Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 52, 27 December 1890 — Page 4

Page PDF (1.40 MB)

This text was transcribed by:  Pauahi Hookano
This work is dedicated to:  Na kuʻu leialoha ʻo Steven Kaikeola Hookano

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Our English Column,

In Youth Prepare for Manhood”

UNCLE PHIL’S DESK

 

Uncle Phil is glad to hear again from his young friends of the Halawa school.

 

Peter Kahananui writes again, and tries hard to correct the boy’s composition on “Government”, which you all saw in the “Column” for November 15 th .  Peter, you tried too hard to make things plain, by using brackets.  It undoubtedly needs “reconstructing”. As your teacher told you.  Now I wish you to rewrite the boy’s composition, making your corrections, and without using any brackets at all, to enclose your corrections.  An old school-teacher can pick out all your corrections without your telling what they are.

Peter also says, his teacher “tells us a hard word like ‘reconstruction,’ learns us how to spell it, then sends us off to the dictionary to find out what it means.  Why couldn’t he say “it needed making over again” as well as not? Well, Perer, I will leave some one of your boys and girls, who gather aroung the Desk to answer that question, and if they do not make short work of it I shall have to answer it.

There is  a word in that last paragraph which I have asked the printers to put in itlalics for some good reason, the word is “ learn” See if you can tell me matter with that poor little wandering lamb, for it is lost in that row of sheep.

            Here is a short letter from a little pupil.  That is the way “little birds (t)ake short flight” first, Kamanao

                                    Halawa, Mokokai, Nov. 25, 1890

Dear Uncle Phil,

Hilo, Hawaii

I am twelve years old, and am going to the Halawa English School.

            I am studying Reading, Writing, Dictation, Spelling, Arithmetic, Geography, Singing, and Map drawing.

            I am the third class in Mr. Henry’s room, and try to get my lessons every day.

            I remain Your Young Friend,

            Kamanao.

How many pupils are ther in your class, Kamanao, according to your letter?

                   Halawa, Molokai, Nov. 25 th 1890.

Dear Uncle Phil,

Hilo, Hawaii

            We read your stories in the “Kuokoa,” every Friday instead of the reading book, and I think they are very nice, but hard words sometimes come that make me trouble.  I am in the in the third class in Mr. Van Gieson’s room, and they try to learn my lessons every day.

            We have a pleasant school-room with pictures on the walls. The girls take turns and bring some flowers every morning for the teacher’s table.  We have a cabinet where we keep shells, and curios things, and we have three birds in it too.

            I would like very much if you could come and see us some days, and I am sure our teacher would like to have a visit from you.

            I remain, Your Young Friend,

            Kaleialoha  Kekahuna.

I am glad to see that your teacher is showing how to use your eyes and hands out of school hours, in a gathering together ‘curious things’ in a cabinet. Your schooling, boys and girls of the third, is not inside of the school house, in the school hours, but it is everywhere around you, and above you, and above, and under your feet.  Yes, Uncle Phil, would like to see Halawa once more; but his traveling days are over, and now he tries to do what he can, seated in his easy chair, at the Desk, to amuse and instruct you.

            Halawa, Molokai, Nov 26, 1890

Dear Uncle Phil,

Hilo, Hawaii.

Last summer a mud wasp made her nest on the wall in our school-room.  Our teacher let it be, and we used to see the wasp come every day with a little bit of mud to make it large.

            Sometimes the mud would fall down on the desks it was soft and wet.  I think it came from the side of the ditch, or taro patch.  After a while the wasp did not come any more, then our teacher took it down carefully and shewed it to us.  It was full of little, round long holes where were full of spiders. Teacher pricked one with a pin, and it moved.  Some of the children thought it was a spider’s nest.

            Ther spiders were not dead, onlu the wasp had put them to sleep.  Our teacher said the when the little mud house was done, the wasp laid an egg in it, then filled it full of spiders, so that its little baby would have something to eat until it got large enough to go and find some spiders for itself.

            I think the wasp was very wise and patient.

            I remain, You Young Friend,

            Rosa Kahaneli

Your letter is an interesting one to Uncle Phil, Rosa, because, in reading it, I get a good view of the ways your teacher takes to interest his boys and girls in things worth knowing.  Now if you had told me that your school-room was covered with mud wasp nests, I would have not thought much about it, except that he did not care enough for the discomfort of dirt to remove the nests.

            But your teacher seems to have left that one nest for the purpose of instructing you, which he did very nicely according to your letter.  The phrase, “little, round long holes,” might have been written “little cells”.

            Uncle Phil thinks the Halawa boys and girls are pretty well taken care of in school.

 

Nupepa Kuokoa

Poaono, Dekemaba 27, 1890.

__________________________

 

Ko na Aina Mamao

__________

KE ALII KA MOI.

 

            Ma na nupepa a me na hoike palapala a ko ke Kuokoa mea kakau mai Kapalakiko mai, he oi ae ke ola maikai o ke Alii ka Moi e noho la i ko ka wa ona i haalele iho ai ia Honolulu nei.  He mea hou hauoli keia no kakou.

            Lehulehu na maka hanohano o ke kulanakauhale a me na wahi e ae i kipa aku e ike i ka Moi ma kona hotele e noho la;  lehulehu pu no hoi na palapala kono i hooluana, hoonanea, ahaaina, a pela aku, a mamuli o ka nui loa, ua hiki ole iaia ke hooko piha aku i na kono a pau.  Ua  hoohanohano aku nae oia i kekahi aha hoolaulea a me hulahula o kekahi ahahui o na wahine, a ua lilo ka malihini Hawaii i pulakaumaka makaikai no na mea a pau  Ua kipa pu aku no hoi oia e makaikai i ka hookahakaha paikau a na pualikoa, a me kekahi mau anaina e ae.

            Ua hoohala manawa aku no hoi ka Moi ma ka holoholokaa me ka makaikai ana i na wahi kaulana o ke kulanakauhale.  Ma ka la 17 ho nei o keia mahina, ua holo makaikai aku oia no Monterey me ka ukali ana a Adiamarala Baraunu, a ua kaulua iki malaila no kekahi mau la. E hala loa aku ana kana huaka'i no Victoria a me Kaleponi Hema.

 

KE KUIKAHI O HAWAII.

 

            Nui na wa olelo ma Kaleponi i hoolaula ia aku hoi e na haku manao like ole o kekahi maui nupepa, oia hoi kahi e hoike ana, o ke kumu nui o keia huakai a ka Moi no Kaleponi, mamuli no ia o ka hoohui ana aku ia Hawaii nei no Amerika.  Ua launa aku kekahi  mea kakau nupepa me ka Puuku o ka Moi me na ninau e pili an no ke kuikahi, a ua pane ia mai keia mau olelo:

            "Ua hoole pinepine makou i ka oiaio o keia mau olelo o ka hoohui aina.  O keia no na ano olelo mua i kela kipa mua ana mai a ka Moi ianei.  Ea, oia auanei ka mea hope loa e uwao ai no keia hoohui aina.  He alii oia a aole hoi e haawai pio i kona kalaunu no kekahi mea;  aole e hiki i ke dala ke kuai i kona ihiihi.  Aole no hoi o ke Alii wale no kai kue i ka hoohui  aina, aka o ka lahui Hawaii no kekahi, a me ka eiwa hapaumi o na lahui e ae no hoi kahi e noho la ma Hawaii ma ia manao like.  O ka poe i ake nui ma ka hoohui aina, oia no kekahi poe kuleana mahiko kakaikahi.  O na haole Beritania, Geremania me Amerika, ua kue lakou i kela ano hana.  O ke kulana aupuni e ku nei, ua kupono ia no ke kapa ana aku he aupuni iwaena konu moana, a ua mahaloia e na mea a pau."

            I ka wa a ka mea kakau nupepa i hoike aku ai i na mea i kamailio ia e Hon. H.A.P. Kaaka, me ka hoomaoe pu ana aku i ke kumu i kauoha ia ai oia e ka Moi e huipi me ia ma Kaleponi, ua pane hou aku la ka Puuku o ka Moi:  "He oiaio ia kauoha ia ana o Mr. Kaaka; he ake nui ko ka Moi e kamakamailio pu meia no ka hopena o kela kanawai (a) McKinley maluna o ke kuikahi a paa nei mawaena o Hawaii a me Amerika Huipuia. O ka iini a me ka makemake o ke Alii ka Moi, e hoomai ia ka launa pilipaa o ke kuikahi kalepa o Hawaii me Amerika, a e hooponopono hou i ka hoomai ana aku i ke kuikahi e ku nei, ua loaa aku ia Amerika Huipuia a me na kapakai o Kaleponi nei ka pomaikai ma kahi o ke 90 pakeneta, o na kalepa ana mai ka paemoku Hawaii.  Aole no hoi e hana kuikahi ana ka Moi me kahi aupuni mawaho aku o Amerika Huipuia ke hooponopono ia ma ke ano kupono a kaulike ma na aoao elua, aka nae, ina e haule hope  o Amerika ma ia wahi, alaila, aole ia he kuleana maikai nona e hoohalahala ai ina e hoopaaia he kuikaahi mawaena o Hawaii a me Kanada a o kekahi mau panalaau e ae paha.".

            O ka lono i hoikeia mai a i hoolaha ia e kekahi nupepa ma Kapalakiko, penei no ia: "  keia po, Dekemaba 8, e haalele iho ai ke kuhina noho o Hawaii ma Wasinetona, oia o Hon. H. A.P. Kaaka no Kapalakiko, ma ke kauoha, e kuka pu me kona haku maluna o ke kumuhana o ka launa ana mawaena o na aupuni a elua"

            I ka wa i ninau ia aku ai o Mr. Kaaka i ko ka Moi manao maluna o na launa kalepa ana o na aupuni elua, ua pane ae oia: O ka Moi, a ua laula no'u e pane, he iini nui kona e hooloihi aku i ke kuikahi panailike, a he kanalua ole ko'u, ma keia kumuhana kona makemake ana ia'u e huipu a e kukakuka me ia."

 

Ka TELEGARAPA MOANA

            O ka uwea telegarapa moana i manaoia e hoomai mai ke kapakai Pakipika o Maerika a hala loa ma na panalaau aku nei o ka hema me ka hoopae pu ana mai keia mau paemoku ma ke ano o ke kikowaena keia, ua hooholo lokahi ae na hui kalepa o Kaleponi e haawai i na kokua a pau i hiki no ka holomua o ia hana nui.

 

KA LUNAKANAWAI NUI O SAMOA

            Ua kipa ae ka lunakanawai nui hou Conrad De Cedererantz i hookohuia e ka Moi Oscar o Suedena no Samoa, e ike i ka Moi Kalakaua ma mua o kona haalele ana aku ia Kapalakiko no Samoa.  Ua hoohala ia he mau launa oluolu ana mawaena o laua, a ma ke ahiahi ana iho, ua ukali aku ka lunakanawai i ka Moi malalo o ke kono no kekahi anaina.

----------------

He Pepehi Kanaka

-----

            I ka hora 9 o ke ahiahi Poalua o ka pule i hala, komo akula o Che Hoi, he pake, iloko o ka hale o Wong Hoi,m aia keia hale ma kahi kaawale mai ke kulanakauhale aku o Wailuku; a komo aku la oia me ka mumule a me ka pane ole i kekahi huaolelo ia elima poe pake e nonoho ana no ia manawa, hahau aku la oia he elua manawa ia Wong Hoi ma ke poo me ka pauku laau he ehiku kapuai ka loihi, a ua opaha iho na iwipoo iloko o ka lolo. I ka hora 2 auinala o ka Poakolu ae, make loa iho la oia.

            Ua hooikaika ia iho la e hopu i ka limakoko, aka, oiai oia e ku ana ma ka lanai o ka hale, me ka pale ikaika ana nona iho, lele aku la  oia iloko o ka pouli a nalowale.  Ua hoea loa aku la ka limakoko i ka hora 8 o ke kakahiaka Poakolu ae ma ke awawa o Waiehu,, a malaila komo hou no iloko o kekahi hale, he wahine Hawaii makapo ko loko, hahau aku la iaia ma ke poo me ka pauku laau, a na ka leo uwe o ka wahine i hoopuiwa iaia me ka holo ana mai o kekahi kanaka e kokua, aka nae, ua nalo iho la ka limakoko a komo hou  aku la iloko o ka hale o kekahi kanaka Hawaii makapo, o Keaulile kona inoa.  Me ka hahau hou ana iaia no eha manawa me ka pahi oki ko ua nahaha liilii iho la ke poo a make loa iho la ke kanaka makapo.

            He wahine no hoi ka keia kanaka makapo.  Ua pepehi mainoino ia oia e keia pake a haalele iho la ia laula iloko o ko laua maewaewa nui a me na kihe'ahe'a koko e kahewai ana.

            No ka lawa ole paha o ka inaina o keia pake, komo hou akula oia iloko o kekahi hale a hoao e pepehi i ko laila ohana; aka, ua halawai aku la oia me ka mea i oi ka ikaika imua o kona, a malaila, paa iho la oia i ka nakinaki ia a no ka halepaahao kona palena.

            O ka pake mua i pepehi ia ma ka Poalua, oia ka la 16, aole i lohe ia a hiki i ka lawelawe ia ana o ka limakoko hope a lohe ia ae la i ke kakahiaka o ka Poaha, oia ka la 18.  He pake ano kupaianaha no keia i hoomaopopo pinepine ia e ka poe i kamaaina iaia.  Aole no hoi he mau helehelena o ka hoopilikia aku ia hai ma ka nana aku, a ua koho wale iho no he ano opulepule oia. Ua lawe loa ia mai ka limakoko i Honolulu nei a eia ae oia ma kahi paa.

---------------------

NA MAKANA NUI

--A  KA--

NUPEPA KUOKOA!

-----

Owai na Moho Lanakila no ka 1891?

-------

He Eiwa Makana i ko Makou mau Luna Eleu!

---------

            Oiai ke aneane aku nei e pau keia makahiki 1890, a hoea mai hoi ka makahiki 1891, nolaila, ua hooholo iho makou e hoopiha mau i ka nupepa KUOKOA me na manao waiwai, na nuhou kuloko a me kuwaho pili i na mea ano nui, na kalaiolelo hoonaauao me na moolelo hoonanea o ka papa helu ekahi, i ai ae i ko na makahiki i hala.  E hoolilo ana makou i ka pono a me ka pomaikai o ko makou poe heluhelu i mea nui a i mea hoi na makou e hooikaika ai e hoolawa piha aku.

            No makou iho, ua loaa ia makou na manaolana e hiki ke hilinai, ua hoolawa mau aku ke KUOKOA i kona poe heluhelu me na mea a pau i manao ia na ka nupepa e panai aku i loko o na makahiki i hala ae; aka, aole no nae makou e hoopau i na hoao ana e hooi ae i keia haawina; nolaila makou i hooholo ai i kamanao e hooikaik ma na ano a pau e lilo ke KUOKOA o ka makahiki 1891 i helu ekahi o ka maikai a me ka waiwai no kona poe heluhelu mamua ae o ko na makahiki i kaahope.

            A i mea e loaa ai keia mau haawaina maikai a makou e hooikaika aku ana i ka heluna nui o ka lahui mai Hawaii a hoea aku i Kauai, ua hoomanao makou i ko makou mau Luna Nupepa.  Ua ike makou aia mawaena o kekahi poe o lakou he ulolohi a he hoopalaleha i ka hooko pono ana i ka hana me ka pololei; aka, he mau Luna e ae no nae kekahi i ikeia ko lakou mikiala, ka eleu a me ka hooko pololei i ka hana.  Ua hoomaopopo makou he hana nui ka lakou, a ua hoomanawanui no e like me ko makou hoomanawanui e hooko pono i ka hana ma ko makou aoao; nolaila, i kumu e hooi ia aku ai ko lakou hooikaika i keia makahiki ae, e like hoi me makou e hooi aku ai i ko makou hooikaika no ka hana, ke haawi nei makou

 

He Mau Makana Manawalea i na Luna.

A eia iho na hoonohonoho a me na hoakaka ana:

He eiwa (9) makana e maheleheleia ana me na huina dala mai ka makana helu ekahi a hiki i ka makana helu eiwa, i hoolawa ia hoi mai kekahi huina dala i hookaawale ia.

E haawi ia no ka makana kiekie loa i ka Luna oi o kana poe lawe maluna o na Luna e ae a pau iloko o ka makahiki 1891 a i hookaa pau loa ia hoi ka auhau pepa mamua ae o ka pau ana o ka makakiki.  E hoomanao ia no ka makahiki piha keia, aole hoi no eono mahina wale no, nolaila, e hoopaanaau na Luna, ina e loaa ana i kekahi ka heluna oi i ka hapamua o ka makahiki, a emi mai ka hapa hope, he kumu ia e haule ai o ka heluna, a e lilo ana i ka mea e pii aku ana a oi ae ke kiekie.  Nolaila, he mea pono e makaala ia keia mea nui.

O ka makana helu elua, na ka Luna helu elua ia o ke kiekie o kana poe lawe me ka uku mua ia o ka auhau a pau o ka pepa mamua ae o ka pau ana o ka makahiki, e like me ko ka makana helu ekahi.

A pela e ukali aku ai na makana malalo o ia rula hookai mai ka makana helu ekolu a hiki i ka makana helu eiwa.

E hoomanao pu no hoi na Luna, ina e koe ana kekahi waihi huina aie i ka nupapa i ka pau ana o ka makahiki, aole e loaa ana keia mau makana; aka, ina e kaa a pau mamua ae o ka manawa i oleloia, alaila, e like me ka heluna o ka poe lawe a kela me keia, pela no e kaana ia aku ai na makana mai ka helu ekahi a i ka makana helu eiwa me ka hakalia ole.  Eia iho ka papa hoike o na makana:

Makana helu Ekahi--$50.

            Na ka Luna oi o ka poe lawe no ka makahiki holookoa i hookaa pau ia ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki.

 

Makana helu Elua--$20.

            Na ka Luna helu elua o ka nui o ka poe lawe me ka uku pau ia o ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki,

Makana helu Ekolu--$15.

            Na ka LUna helu ekolu o ka nui o ka poe lawe me ka uku pau ia o ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki.

Makana hele Eha--$12.

            Na ka Luna helu eha o ka nui o ka poe lawe me ka uku pau ia o ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki.

Makana helu Eono--$7.

            Na ka Luna helu eono o ka nui o ka poe lawe me ka uku pau ia o ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki.

Makana helu Ehiku--$5.

            Na ka Luna helu ehiku o ka nui o ka poe lawe me ka uku pau ia o ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki.

Makana helu Eiwa--$3.

            Na ka Luna helu eiwa o ka nui o ka poe lawe me ka uku pau ia o ka auhau pepa mamua o ka pau ana o ka makahiki.

            E hoomanao pu iho na Luna, o keia mau MAKANA MANAWALEA, he mau haawaina keia mawaho ae o ka uku komisina, e mau aku ana no ia e like  me na makahiki i hala, a o keia mau makana, he mau haawina ku kaawale ia i na Luna me ka paa no o ka uku komisina.

            Ma keia mea e hoomaopopo iho ai na makamaka, ua makemake makou e hoike i ka mahalo a me ka hilinai i ko makou mau Luna ikaika a hana pono me ka pololei, a ke lana nei ko makou manao, e lilo ia i mea no kakou a pau e hooikaika like ai i ka hana--e hooikaika makou e hooi ia ka nani a me ka maikai o ka kakou pepa i nui ai kona ohohia  ia a oi aku i ko ka wa i hala, a e hooikaika hoi oukou e loaa ka heluna nui o ka poe lawe me ka hookaa pau ia o ka auhau mamua o ka pau ana o ka makahiki i "Kilohana Pookela" oi ai kakou mamua o ko na makahiki i hala.

            "I ka Manu Nunu lele kakahiaka nui e pau ai ke poko o ke kula."

 

 

Benson Smith & Co.

---

Na Mea Laikini ia e kuai Kukaa a me Kuai Liilii aku.

____

Na Laau Lapaau

O NA ANO A PAU.

---

HELU 113 me 115, ALANUI PAPU

---

O LAUA NA AGENA NO NA

Laau Lapaau kuluwai Liilii!

---------

Boreicke & Schrecke

---: A ME NA:---

WAi Lukini OnAonA Waianuhea!

---

WAIALA MAILE

--A ME KE--

Onoona Lei Aloha!

---

            O na lako no ka Lauoho a me ka Ili, a me na mea hoonani o ka Home, e loaa no ina makamaka ke kipa mai ma keia hale.

2204-tf

-------------

Hoolaha Hou.

 

HUI LAKOHAO PAKIPIKA

(KAUPALENAIA.)

Kihi Alanui Papu me Kalepa

----::----

            Ke kono ia aku nei ka lehulehu holookoa, na Lede maka palupalua me na Keonimana o ke kulanakauhale alii a hala loa aku i ko na mokupuni e aui mai i na

 

WAIWAI MAKAMAE HOU!

 

---I KUPONO NO NA---

Makana La Kulaia a me Mare!

---::---

Na Lako Aniani o  na ano a pau .

                        Na kiaha, na pa,  na omole wai a pela aku

Na Kii Nunui Kauhale no na Home

            He mau kii i pai ia me ka noeau iloko o na waihooluu like ole,

                        nona ke kumukuai haahaa loa, he $2.50.

Na Ipukukui Kauhale Nani

                        O na ano a pau, mai ka nui a ka liilii

            Na Laau Kii, e hana ia ma ka kauoha.

---::---

            Mamuli o ka wae akahele ia ana o keia  mau waiwai, ua hiki loa makou ke kaena ae, o ka

 

He Ekahi keia o na Waiwai Makamae i ike ia

ma Hawaii nei.

2262IV

 

PAPA!PAPA!

AIA MA KAHI

--:O:--

LEWERS & COOKE

(o Lui Ma0).

Ma ke kahua hema o alanui Papu me Moi

E loaa ai na

PAPA NOU AKU

o kela a me keia ano.

--

Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe

Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu

Ku, A me na Papa Moe nui loa

--

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau

---A ME NA---

WAI HOOHINUHINU NANI

O NA ANO A PAU LOA.

----

NA BALAKI ANO NUI WALE.

---

A hai i ak@ a uo @na Makamaka a pau,

ua makaukau keia Makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pi  ana

ma ka laua oihana

---NO KA--

UKU HAAHAA LOA.

E like me kamea e holo ana mawaena

LAUA a me ka MEA KUAI.

HELE MAI E WAE NO OUKOUIHO.

 

Ka Waiwai o ka Hilinai

Saseparila Ayer

--

AYER, Laau Saseparila, kai kaulana hilinai nuiia no ka hoomaemae koko ma na wahi a pau o ka honua, he aneane 40 makahiki i hala ae nei, a ua lawelawe nui ia --iwaena o na oihana lapaau.  O keia

LAAU SASAPARILA,  no loko ae ia o k@ aa Sasaparila Honedura maoli ; ua loaa ka mana hoomaemae ma o ka hui pu ia ana mai kekahi mau aa laau e ae, a me kekahi mau mea no loko o ka honua a me ka hao.

 

HE koko inoino a nawaliwali kou? Ua wili pu anei me na ano mai ikaika@ A ua hui pu anei me na  wai awaawa hoopuehi Na keia

 

LAAU e hoomaemae ia mau mea ino a pau a maikai.  O na kauka lapaau a pau o Amerika ike ke ano o ka AYER SASAPARILA ua olelo lakou, aole he mea maikai e ae no ka hoomaemae koko ana mai na mai awili pu ia, aka o keia wale no.  No ka

 

HOOMAEMAE ana i ke koko,  a me ka hookahu pono ana i na mea a pau ma kekahi mau ano mai i ikeia, o ka AYER SASAPARILA wale no ka laau nana e hoomaemae hakalia ole mamua ae o kekahi ano laau e ae O ke

 

KOKO ino hakuhaku, a nawaliwali hoi kona holopono ana ma ke kino, e hoomaemae ia ana a e hooikaika pu ia no hoi ma o ka ai ana o keia LAAU SASAPARILA A AYER. He maalahi a he

 

MAIKAI loa hoi keia Laau, aole no ka hoomaemae wale ana no i ke koko, aka, no ka hookaawale pu ana kekahi i na ma'i, hoomomona hou ana i ke koko ino, a me ka hooikaika pu i kona holo pono ana ma na aa.  He lehulehu wale na hooia ama mai na wahi a pau o ke ao nei i hoohana ma i keia laau mamua o kahi mau laau e ae

 

AHILINAIIA no ka ikaika kupono o ke ola kina, ma ka maemae ana o ke koko, hoomake pu ia na ma'i, a pela aku.  He nui na laau hoomaemae koko i oolaha waha hee wale ia malalo o na inoa --lehu, aka, o na hilinai a me na hooia wale no a ke ao holookoa, maluna o ka

Ayer Laau Sasaparila

I HOOMAKAUKAUIA

Kauka J.C. Ayer & Co. Lawell, Mass.

HOLLISTER & CO

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii,

 

Kakela a me Kuke

--

Ka Halekuai Nui

--O NA--

Waiwai Like Ole

E laa na pahiolo, koi hole.

hamale, koi nui a me liilii, kila,

wili puaa, rula, apuapua. kui o na ano

a au kai kaa, hao hoopaa puaa a

pohaku hoana, kepa, lei ilio, kaula hau ilio, pahi, upa, pahi umiumi, kalapu, kope huli, pulupulu, pepa ka lakala, lina hao. ami, keehi, a me

----KAULA OPU---

PALAU

O na ano he nui wale.

Oo, ho. kopala, pe, kipikua, hao kope, au ho a pela aku, kua bipi, lei bipi. kaula hao bipi, lei bipi, kaula hao bipi, uwea pa, uwea keleawe, hao p-- piula, kaa palala, ipohao, ipu ti

pa-palai,

 

Makau me Aho Lawaia.

 

Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula kuaina, hu'akai, ehi wawae, hulu pena, hopaoloi,

a pela aku.

 

Pana wali, kini nui a me liilii ona ano a pau, me ka pepa kuhi kuhi, pena keokeo, aila pena, aila hoomaleo, vaniki kaa, a me vaniki moe.

 

PENA HOOMALOO

--a me aniani hale--

AILA MAHU, AILA MIKINI, AILA HAMO, AILA KAA, INIKA KAMAA

 

PAUDA KUKAEPELE KIANA PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA ANO HE NUI A LEHULEHU

--

Na Pakeke Poi

--O KE--

Ano Hou Loa

---

NA MEA PIULA

Mikini Humuhumu

--

MIKINI A WIILOX ME GIBBS

NA MIKINI A

--REMINGTON.--

 

He nui loa na mea hao me na ukana ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike

---

Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNE.

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO. LAAU KUNU, PENIKILA HUAALE

PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,

Me na Laau Hamo a Pela 'ku.

--

Ano, e kipa mai oukou e na makemake a iko no oukou iho.

KAKELA & KUKE