Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 1, 3 January 1891 — Page 1

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Mary Deguzman
This work is dedicated to:  william makuakane

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE    XXX.   HELU I. HONOLULU, POAONO, IANUARI 3, 1891.

 

HOOLAHA LOIO-

 

ELLIE M. LOWREY.

 

Notari no ka Lehulehu.

 

---:A ME:---

 

Hoolol Palapala a me na Pala@@@ Hoo@@@

 

e@@a Hana me Wl Rl Kakela Loio ka aoao makai o ka Hale Leta, Ho-    2241-3y

 

@ A HE KOKUA MA KE KANAWAI?

 

@ Apana Hoolale Palapala no ka Mokupuni o Oahu 

 

@ NA HANA: Ma alanui Kalepa.

tf.

 

G. HITCHCOCK.

(AIKUE HIKIKOKI).

 

O A KOKUA MA NA MEA A PAU E

 

PILI ANA MA KE KANAWAI.

 

@@ ia me na Bila Aio, me awiwi     @LO. HAWAII     2114,1yr.

 

A. ROSA.

(AKONI.)

 

oio a he Kokua ma

ke Kanawai.

 

ana Hoolalo Palapala.

Keena hana, ma alanui Kaahumanu

 

GEORGE P KAMAUOHA.

 

Lolo a he Kokua ma ke Kanawai.

 

Notari no ka Lehulehu, Luna Haawi Paopaha Ae Mare, no Kohala Akua,  Hawaii.

 

--A HE MEA__

 

A NA AINA.

 

loaa no ma Kohala Akau, Hawaii.   2314-1y

 

W. R. KAKELA.

 

@O A HE KOKUA MA KE KANWAI

 

No Luna Hoola@@ Palapala

tf

 

ENOCH JOHNSON,

 

(Enoka)

 

e Loio a Kokua ma ke Kanawai,

 

ao na Ahahookolokolo a pau o keia Aupuni. a Hooiaio Palapala Kope no ka  pana o Konaa, mokupuni o Oahu. Keena hana, helu 15 alanui Kaahu  @u, ma ke keena mua iho nei o W  ehi.   2263 1y

 

oio a he Kokua ma ke kanawai @ o na Aha a pau o keia Aupuni. Notari no ka Lehuleu a Boroka no na waiwai paa. Keena Oihana, Helu 36, Alanui Ka@@@a, Honolullu,Oahu. 

 

WILDER & CO. (WAILA MA.)

 

@ kwai papa a me na laho ku@ulu mai ana a pau, a me na me no pono a pau @ Aole.

Kiki Alaau Moiwahine me Papu

 

JAMES M. MONSARRAT.

(MA@NAKKA.)

 

@O A HE KOKUA MA KE KANAWAI

No Luna Hoolale Palapala.

 

hana ia no na Palapala Kuai, Palapala limalima, a me na pallapala pili kanawai e a ka olelo Hawaii. Dala no ka hoale ma @oraki ma na waiwai paa.  Keena Hana: Hale Pohaku hou ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, @ui Kalepa.

 

@. T. WATERHOUSE,

 

(WALAKAHAUKI.)

 

@KUAI O NA LOLE NANI PANIO

Lakohao,

 

Lako Han Mahiko,

 

A PELA AKU HE NUI WALE.

 

@ui Moiwahine,  Honolulu   2260 1y

 

NANEA KAMAHAO

O KE

KEIKIALII

ROMEALA;

KA

Ui Kila Mageneti

 O Parameri.

 

Ka Nani e haule ai ka Hanua:

Ka Mahina Meli o Salaredina;

Ka La alohi o Mulisedera;

Na Kulu Koko kamahao Ekolu.

 

Na Ui Hookelakela O ke

Ao holookoa.

 

Na Nani Puuwai Uahoa o ka Honna nei

 

A O KE

 

Kila Mageneti o ke aloha---"O Parameri no ia."

 

Mamuli o keia pouli kamahao, ua hhooihoihoi ia ka  manao o ke kapena o oia kana i ui aku ai i kona haku Romeala, aka, o ka pane a ua keikialii la, he pouli kamahao keia i maopopo ole iaia ke ano o ia mea kupanaha a lakou e ike nei. Me keia mau olelo a ua keikialii la , wehe ae la oia i kana ohenana makalua a kahea ae la me ka leo nui me ke ia mau olelo: E Ludiona ke kamahao e hai mai, heaha ke ano o keia pouli kupaianaha a;u e ike nei?  Me ke leo moakaka,walaau ae la ua ohenana la me keia mau olelo, i ka i ana ae:  Ka aina iloko o ka uwahi !  Ke aka hele o ka la kamahao !!  I ka wa a ka ohenana o Ludiona i puana ae ai i keia mau olelo, ia wa pu  no hoi i hooho ae ai me Romeala, au we, o ka aina ka keia o Volegana ka aina pouli hoi iloko o na lapalapa ahi o  ka make mau loa. Ae, ae, wahi a ka leo kamahao o Ludiona, o Volegana  keia kahi a ka ui  hoohie Annie Lauhi i noho ai, ka puuwai  uahoa hoi i nohoalina me na manao o ka haakei. Auwe, E Lukiona, auhea ka hoi ka moiwahine mua, wahi a Romeala i ninau iho ai i ka ohenana makalua o Lukiona. Ua kaili ia aku oia e ke keikialii Waihula mamuli o kona lili ia oe, a aia oia ke hoomakaukau mai la i make nou, aka, e Romeala kuu haku, mai hopoho po oe nona, oiai, e hoea mai ana no ka la e hulihia ai kona mana malalo ou, a nolaila, e hoomakaukau nou iho, no ka mea, iloko o na minute pokole wale no  i koe, e hookui no kakou me ka aina. Ia kakou e ku ia aku ai i ka aina, e ka hea pakolu ae oe ma kuu inoa a e loaa no ia kakou ka pulekana. Me keia mau olelo a Ludiona ka ohenana makalua kamahao, aia hoi iloko o na sekona pokole, kamumu aku la ka halelana aukai o ua keikialii la iluna oka aina, a o ka leo owe halulu o ke kai, ke lohe ia aku la ia i ke poi mai me ka ikaika ma ka aoao o  ka moku o ua keikialii la. Ua olo ae la ka leo pihe uwe o ke kumakena make o na hoa aukai o ua Romeala nei, a oia ka ua Romeala nei i hapai ae ai i kana ohenana iluna a kahea pakolu ae la i kaia mau olelo: E Ludiona !   E Ludiona ! E Ludiona ke kamahao, auhea ke alahele o ke pohihihi iloko ou. E like me ka anapu ana a ka uwila, pela ka hikiwawe o ke poha ana ae o ka malamalama o ka ohenana makalua o Ludiona, a ahuwale ae la ka aina o ke akahele o ka la o Volegana imua o na maka o kamahele aumoana, a o ka halalana aukai hoi o ua keikialii la o Parameri, ua hemo mai la ia mai kona hoolohe ana aku iuka o ka aina.  I ka we a ka malamalama kamahao o ka ohenana Ludiona i hoike ae ai i  ka aina pouli o Volegana, ia wa no i olowalu koke mai ai ka leo o ke kai me ka huaolelo hookahi, he kipi !  He kipi ! A o na kau hoi iuka o ka aina, aia lakou ka hosana ia he kupua!  He kupua !    

 

O keia mau leo hooho o na kiai maluhia o ka aina o Volegana oia ka Ludiona i moni aku ai me kona mana kamahao i ka halelana aukai  o kona haku a me mea a pau, a i ka manawa pokole. aiaua Ludiona nei e panee ana iluna o ka ilikai hau nui,a o kona haku opio hoi ke keiki alu Komeala, e ku ana ia maluna pono o kona piko me kekahi buke Korana e paa ana ma kona lima hema me kona lima akau,a e kuhi ana iloko o na ao kealelewa o ka lani.  (Aole i pau.)

 

ROMIANO;

 

Naita Hapakeko

 

O NA PALI EIWA

 

Haku-alii Korila o na luahuna,

 

A I OLE

 

Ke Keikialii Kamehai loa

ma Italia.

 

MOKUNA X.

 

IMUA O EUROPA-- KA HOOKAHULI

AUPUNI PAKAHA.

 

O ka pupuahulu a me ka kikiwawe i ka haawiia ana aku o keia kauoha, oia ka ua poe koa la i lawe koke ae ai me ka hakalia ole i ko lakou kulana iloko o ka laina, a i ka wa a ka huaolela kauoha, imua, maki,  ia wa i  huila  koke ae ai ua poe koa la a maki aku la lakou iloko o ke kulanakauhaleakii me ke puahi nui.  E halulu ana na kapuai wawae e nakeke ana na mea kaua a ua poe koa la o Romiano ia lakou i haaheo ae ai iloko o na palena o ke kulanakauhalealii, a i ka wa a ka leo o ko lako@ alakai opio i poha aku ai me ka huaolelo kukala kaua, ilalo me na kanaka Italia, ilalo me kona noho alii, halo me kona mana kau kanawai. Alaila, e kuu makamaka heluhelu,  na kela kauoha i hoouna aku i ua poe ilio hae ia o na pali eiwa ma ke kahua o ka lakou hana, a iloko o na sekona pokole wale no, aia ka leo pihe o na kanaka Italia ke kahea la i na kokua a me na hoopakele ana a ko lakou alihiua wiwo ole. Ua hoopihoihoi loa ia ko ke kulana kauhale alle i keia lele kaua pakaha o ke aumoe, a i ka wa a lakou i lohe aku ai i ka inoa o Romiano e hooho ia ana e kona mau hoa, ua haalullu ae la lakou me ka weliweli loa maluna o ko lakou wahi moe, a kahea ae la lakau i na kokua ana a ko lakou alihi kaua, a o ia ka ua naita Apala nei i hiki aku ai me ka awiwi nui maluna o ke kahua o ka hoopakele, aka ma ka olelo pokole ana ae, ua hiki ole i ka ikaika a me ka mana o na pualikoa Italia ke hoomalu i keia mau hana hoohaunaele a Romiano. Ua nui a lehulehu na manawa a ua  naita haaheo la o na mana kaua o Italia i  hoah aku ai e lanakila maluna o ka anemi, aka, ua ko ole, a no ka hopena o kela hooikaika pauaho ole ana a ua naita Apala nei, ua lilo pio aku la kekahi hapa o ke kulanakauhale alii malalo o ka mana a me ka ikaika o ka  olali hapakeko o na pali eiwa, a o  kela mau hooikaika palaualelo ana a ka naita Apana ke kaulana he mea paakiki  nona ke olelo ae, e hoi hou aku ana ia wahi o ke kulanakauhale i lilo pio malalo o Romiana, malalo o ka mana o ka inoa aupuni moi o Italia. O ka lilo pio ana ae o kela hapa o ke kulanakauhale malalo o ka naita Romano, na ia mea i hoike aku i ka naita Apala a  me ko ke aloalii, aia he mau hora pokole i koe a e auhulihia no ka nohoalii o Italia, ina aole lakou e haawi ana i ko lakou ikaika a pau ma na kumu  hiki ai ke paa ia aku o Romiano mawaho o na palena e hiki ai iaia ke komo lanakila aku iloko o na palena o ka halealii.

Nolaila, no ke kiai ana i ke ao a me ka po, pela ka naita Apala i haawi ae ai i kona ikaika a pau ma ka hoonoho ana i na koa kiai ma na palena a pau e hiki @@@eai ia Romiauo ke komo aku, a o ke kauoha paa i waihoia aku ai i ua poe koa kiai la, e lawe lakou i ke kahua o ka pepehi ana ia Romiano me ka lakou mau medala kila.   (Aole i pau.)

 

HOOHENO MAKAHIKI HOU.

 

Auhea wale oe ka mea aloha

Pili aku maua la o ia uka

I ka pa kolonahe a ka makani

O ka nee liilii a ka ua noe

Pulupe maua me kuu aloha

Pane mai ko leo me ka nahenahe

Pehea la oe Puahonewai

E noho no oe ia i ko aloha

I ko lei pikake onaona

Akahi hoi au a ikemaka

I ka hana noiau a ke aloha

Hooheno mai ana i kun kino

Me he la ke ala o ke Tubarose

E hoomanao ia Kiheipili

Pili ia ke aloha kakia iwi

Nani wale ko lei ana mai

Ka maile laulii o Koiahi

Mai noho oe a poina

I ka po mahina lailai

A kaua i nanea iho ai

I ka lau hunehune o ke Kiawe

Hea aku au la e o mai oe

E ka nani mau loa a ka puuwai

Haina ka puana i kuu lei

Ke aloha no la e o mai.

Aloha makahiki hou no oukou

E na makamaka o ke  Kuokoa.

 

Gaberiela Lenoa

 

--O KA--

 

Puali Kahiko Imeperiela o

 Farani

 

Koa Poio Hoko o na Ulia o ka Laki.

 

Kukala Kaua a Perusia no

kekahi Wahine.

 

He Moolelo no ke Au-Weliweli

Nui o Europa

 

Ke Kahua Kaua o Auseturika.

 

KE KULANA HOOLULU ILOKO O KA

PUALI KURESIA.

 

He manawa o ka hapaha hora ko Gaberiela kali ana ma kona wahi o ka maluhia ma ke kihi-pa, ua ike aku la deia i ka puka ana mai o kekahi kino kanaka i aahu i kekaahi koloka helepo,a hele pololei mai la oia i o ianei a ha lawai like iho la na helehelena elua me na puili ana o ka honi me ka haalulu nui o ke kane a me ka wahine, oia ka ua lede Madimosele la i pane mai ai i keia mau olelo mua me ka leo malie o ka hawanawana,-- "He wahi manawa uuku loa ko'u e halawai ai me oe e kuu kane. E hai mai ia'u ano-ua hai aku anei oe i ka Emepera, ua mare ia kaua? A heaha kona manao mahope koke iho o ka loaa ana aku o ia lono?" "Ae ua hai aku au iaia no ko kaua mare ana, a ua hai mai oia i ka hoopai e make au iloko o kai hebedoma i ke kahua kaua mua loa a makou e komo ai. Ian e make ole au, alaila, e hoike hou aku au iaia no kekahi wahi oloa ae o ke kaoha-i kumu no'u e make ai, a e noho oe malalo o ka inoa o ka  wahinekanemake." Ua  hoomaha iki iho la o Gaberiela ia manawa me ka nana pono ana aku i kana wahine, a aia ka maka'u nui ma luna ona e haalulu ana ia wa, oia hou ka Gaberiela i pane aku ai,- "A ! E hai aku ana au ia oe e kuu Ineza me ka oiaio loa, aole au e hooko ana i kela mau olelo o ke kauoha a ka Emepera i haawi mai ai, i kumu e ka inaina,- ina he mea hiki i ko'u mau lima elua ke paa i ka'u pahikaua a paio aku i ka enemi no ka make, E hai mai e kuu ipo aloha- owai oe? A heaha kou kulana ma ke

koko?  Ua hai mai o Konela Lenoa ia'u i keia kakahiaka, aia me a'u na kulana hoowale wale a pau o Satana ma ka hoao ana e mare i kekahi wahine kiekie e like me oe.  E hai mai ano i kou kulalna e kuu ipo aloha." O keia mau olelo ninau a Gaberiela i kana wahine no kona kulana kiekie ma ke koko, ua haawi mai la ua puukani nei i ka aka haalo'ulo'u ana no la i kekahi mau sekona, a hoike pono mai  la i kona kulana kiekie ma ka ohaname keia mau olelo,-   " Ae, e ka Monasiua,-e hoike aku anaau ia oe i ka oiaio o ko'u kulana ma ke koko. He pili au i ka ohana alii o Auseturia  nei me Napela, a he pili pa hoi i ka ohana alii B@bona o Farani i hooahuliia e Napoliona. Malalo o keia pili i ko Farani ohana alii, i makemake nui ai ka Emepera e hookoia keia hoobui mare me ke keikialii ahi Posetama o Perusia. O ke aliiwehine Magalavina o Olamura, he hoahanau pili kokoke loa ia ia'u a he hoino oia me kona naau a pau i na aupuni o Farani me Perusia. Eia oia ke mala ma  nei ia'u me ka huna loa mai ka Emepera mai, a ua hauoli oia i kkeia holomalu ana mai nei a'u me ka mare ole i ke keikialii o Perusia, a aole nae oia i lohe ua mare ia au me oe, he kapena koa wale iho no iloko o ka Puali Kurresia. Ano, e kuu ipo aloha, o ko kaua manawa keia o ka hookaawale.  E huli ana lakou ia'u, ke loihi loa au iwaho nei." Ua haawi like ae la laua i ka puilli hope loa o ka honi, a huli hoi aku la ke kaikamahine opio no kona hale o ka maluhia, oiai hoi o Gaberiela e kokolo ana no ka ipuia-pa, a hoi pololei aku l no kona kulana hoolulu iloko o ka puali me na manao o ka hauoli nui i ka halawai pu ana me kana wahine.

 

KA HOOMAKAUKAU NO KE KAHUA

KAUA.

 

O ka hoku hanohanno o na kahua kaua lanakila i loaa ai ia Napoliona ma na okana aina o na aupuni hema o Europa, oia ka puupuu ikaika i loaa aku ia lakou ma ka hoolilo ia an i mau aupuni hohe wale imua o ka mana o ka nohoalii o Napoliona, a ua holo aku ia kaulana nui me he makani puahiohio la e hoonaueue ana  i ka maluhia o ka nohoalii ana o na Moi Pookalaunue Rula ana ia Europa, a ua ala mai la na aupuni kaua hui o ka Akau, oia o Rusia e kokua mai ana ia Auseturia  me kona mau koa e maki mai la mai loko mai o na okana aina o Polani; o Sue dena, eia ae oia ma ke alahele no ka hui mai ma ke kahua kaua; o Perusia, he kiki ole ke hilinai aku i keia wa, oiai ka papakuhikuhi hoolala a ka Emepera i makamake nui ai ma o ka lede Madimosele la -ua ulupa ia iho nei e Gaberiela ma o kona mare ana i ua lede la, a nolaila, he manawa wale no ko Perusia e hihia ae ai ma ka umiumi o kela mau aupuni, a hookahi ka hele like ana mai ma ke kahua kaua e kue ia Napoliona. O Enalani, ua komo  pu ae nei oia maloko o ke kuikahi malu me kela mau aupuni, me ka hoopaa ana i kona ikaika kaua moana ma ke paniku i na awa kahakai a pau  o Farani me kona mau aumoku  kaua ikaika.O ke ahiahi ia o ka la 30 o Novemaba,1805, e haule kilihune mai ana na pakaua o ka hooilo maluna o ka aina, a e pahola ana hoi ke anu o ka hau ma na okana aina hema o Europa, a oiai na koa e hoolulu malie nei iloko o ke kulanakauhale o Viena, ua loaa mai l ka kauoha no ka nee ana o ka puali holookoa i keia po, oiai ka enemi e hookokoke mai la i na okana aina o Burune me Bavaria, me ka lawe pu ana i na kiekiena a paau o ke kulana e loaa ana ia lakou ma ke poipu mai i ke kaua hoopuni i ke kulanakauhale o Viena. Ua hala aku ka  puali mua me hope o Konela Lenoa no Burune me ka ukali pu ia aku e ka puali holookoa mahope, a i ka hora 10 o ia po, ua loaa mai la ke kauoha mai ka Emepera mai i ka  Puali Paleumauma Kila Kuresia-o ko lakou manawa keia o ka nee ana imua no ke kahua o ka hana, ma ka ukali ana aku i ka puali holookoa e nee la iloko o Burune. O ke kani kapalili o ka o-le kauoha e wawalo ana maluna o na kaupoku hale  a me ka holo a na koa lio he ekolu tausani o ka Puali Kuresia me ka lakou mau pahikaua loloa e nakeke hele ma ka aoao o na lio no keia hoomakaukau kaua, aia ke kulanakauhale holookoa o Viena e noho ana ia po iloko o ka weliweli nui o na ohana lehulehu. He mau minute pokole wale no ia o ka hoomakaukau, aia k puali holookoa o na  Palwumauma  Kila Kuresia iloko o ko lakou mau laina me an mahele nui eono, a malalo o ke alakai ponoi ana a ke Emepera me kona mau Ilamuku, ua maaki aku la ka puali holookoa ma na alanui o ke kulanakauale o Viena me ko lakou mau lako kaua o na pahikaua me na palekila e nakeke hele ana iloko o ia mau hora o ke aumoe.  (Aole i pau.)

 

 

HE KANAWAI

 

E HOOLOLI AI I NA PAUKU 2 A ME 5 O KA MOKUNA XVI. O NA KANAWAI O KE KAU O 1886, I KAPAIA  ' HE KANAWAI E HOOPONOPONO AI I KE KUKULU ANA I NA HALE MALOKO O KE KULANAKAUHALE O NONOLULU A ME NA WAHI E AE MALOKO O KEIA AUPUNI,

 

A Hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii:

 

PAUKU 1. E hoololiia a ma keia ke hoololiia nei ka {auka 2 o ka MokunaXVI, o na Kanawai o ke Kau o 1886 a penei e heluheluia ai:

"Pauka 2. Na ke Kuhina Kalaiaina, mahope iho o ka aponoia ana e ka Luna Nui o na Hana Hou e like me ia i hoakakaia maloko o keia Kanawai, a i ole ia. kekahi luna makaukau kupono e ae i hookohuia e ke Kuhina Kalaiaina no ia hana, e haaawi aku i ka ae e kukkulu, waiho a hoonee paha i kekahi hale maloko o ke Kulanakauhale o Honolulu ma ke noi ana o kekahi mea, hui a hui i hoohuiia, a mamuli hoi o ka hooko ana i keia mau kumu alakai:

 

"1. Ma ka waiho ana aku ia noi, e waiho pu aku ka mea noi i ka hoolala ana a me na kii o ka hale e like  me ka mea i manaoia i ka manawa e paa ai, waihoia a hooneeia paha.

"2. I ka loaa ana o ia mau hoolala ana me na kii, na  ka luna i waihoia aku ai e haawi koke ae i'ka Ilamuku Kinaiahi, a ee hele oia e nana i ua wahi la ma na mea e pili anaa i ke ano o ka hana ia ana a me kahi i ku ai me ke ano paa a me ke ano malu mai ka poino ae i ke ahi, a i ole ia, i ka pau a poho paha mamuli o ke ahi, a i ole ia, ka pooino a pililia paha o ke  ola, a ua kulike paha me na kanawai o keia Aupuni e pili ana i ke kukulu ana o na hale a me na kanawai ahi , a me kahi no hoi i ku ai o ia hale, a ina ua apono oia e haawi i palapala hoike no ia mea, aka, ina ua hoapono ole oia, e kakau oia i palapala hoike me na kumu o ka hoapono ole ana, a ma kela a me keia hana e hoihoi aku i na hoolala ana me na kii me kona palapala hoike i ka Luna Nui o na Hana Hou a luna e ae i hohoia no ia hana a na ia luna mahope iho o ka nana ana  e like me ia i hoakakaia maloko o ka Pauku mahope iho  nei e kakau iho i kona apono ana, a i ole ia,  kona hoapono ole ana me na kumu a waiho aku i ke Kuhina Kalaiaina.

"3. A ina ma ka nanaia ana o ia Hoolala a me na kii hoakaka ua ikeia ua ku i ka aponoia e ka Lluna Nui o na Hana Hou a o kekkahi mea kapili hale a kanaka e ae paha i kohoia e ke Kuhina Kalaiaina no ka nana ana i ua mea la, he kupono na lako e hanaia ai ua hale la e kukuluia aku ana, a i ole ia , i ka wa e paa ae ai hoi he mau mea paa lawa pono ia, a pela hoi me ka nui a ua hoonohonohoia hoi a ua hanaia a paa pono i mea e paa ai a e palekana ka hale no na mea a hana paha i makamakeia ai ua hale la, ehoapono no hoi oia i ua hoolala ana la me na kii hoakaka.

"4. A no ka nana ana o ka Ilamuku Oihana Kinaiahi e uku ka mea noi i elima dala no ka palapala hoike, ehoihoiia iloko o ka Waihona ma o ke Keena Kalaiaina la me ke ano he loaa Aupuni."

Pauku 2, E hoololiia a ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 5 o ka Mokuna XVI. o na Kanawai o ke Kau o 1886, a penei e heleheluia ai:

Pauku 5. Aole e pili an olelo o keia Kanawai i kekahi hale i emi iho na lilo malalo o hookahi tausani dala e kukuluia ana, hooneeia a waihoia paha me ke Kulanakauhale o Honolulu mawako aku o keia palena mawaho aku o na wahi a pau loa maloko o kekahi poai nona ke kikowaena i keia wa o ka Hale Bele o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, a nona ke anawaena he hookahi mile."

Pauku 3. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e aponoia ai.

Aponoia i keia la 14 o Noveaba, M. H. 1890.   KALAKAUA REX.    Na Ka Moi: C. N. SPENCER, KUHINA KALAIAINA.

(E Nana ma ka Aoao Elua.)