Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 1, 3 January 1891 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MA KE KAUOHA.

HE KANAWAI

E Hoololi ai ina Pauku 2ames o ka Moki na XVI. ona KanaWAI O KE KAL* O ISB6, I K.AP.UA "lIK Kanaw.m K HWPONOI'ONO AI l KE KUKULI' ANA I NA HaI.E Mal OKO O Kl Kl'l AN AKAl'!t A! K o Honolulu Ame NA wahi EAE MAI.OKO i' KI IA At :l. Nl. E Hooholoia e ka Moi a mc ka Ahaoklo o ke Anpnm Haiiaii. Pauku 1. E hoololiia a ma keia ke hcx>loliia noi ka Pauku 2 oka Mokunā XVI. o na Kanawai o kc Kau o 1886, a penei e heluheluia ai : "Pauku 2. Na ke Kuhina Kalaiaina, mahope iho o ka aponoia ana e ka Luna Nui o na Hana llou e like me ia i hoakakaia maloko o keia Kanawai, a i ole ia. kekahi luna makaukau kupono e ae i hookohuia e ke Kuhina Kalaiaina no ia hana, e haawi aku i ka ae e kukulu, waiho a hoonee paha i kekahi hale maloko o ke Kulanakauhale o Honolulu nia ke noi ana o kekahi mea, hui a hui i hoohuiia, a mamuli hoi o ka hooko ana i keia mau kuniu alakai: • 44 1. Ma ka waiho ana aku ia noi, e waiho pu aku ka mea noi i ka hoolala ana a me na kii o ka hale e like me ka mea i manaoia i ka mana*vi e paa ai, waihoia a hooneeia paha. "2. Ika loaa ana oia mau hoolala ana me na kii, na ka luna i waihoia aku ai e haawi koke ae i'ka Ilamuku Kinaiahi, a e hele oia e nana i ua wahi la ma na mea e pili ana i ke ano o ka hana ia ana a me kahi i ku ai me ke ano paa a me ke ano malu mai ka poino ae i ke ahi, a i ole ia, i ka pau a poho paha mamuli o ke ahi, a i ole ia, ka poino a pilikia paha o ke ola, a ua kulike palia m<i na kanawai o keia Aupuni e pili ana i ke kukulu ana o na hale a me na kanawai ahi, a me kahi no hoi i ku ai o ia hale, a ina ua apono oia e haawi i palapala hoike no ia mea; aka, ina ua hoapono ole oia, e kakau oia i palapala hoike me na kumu o ka hoapono ole~ ana, a ma kela a me keia hana e hoihoi aku i na hoolala ana me na kii me kona palapala hoike i ka Luna Nui o na Hana Hou a luna e ae i kohoia no ia hana a na ia luna mahope iho o ka nana ana e like me ia i hoakakaia maloko o ka Pauku mahope iho nei e kakau iho i kona apono ana, a i ole ia, kona hoapono ole ana me na kumu a waiho aku i ke Kuhina Kalaiaina. "3. A ina ma ka nanaia ana oia hoolala ame na kii hoakaka ua ikeia ua ku i ka aponoia e ka Luna Nui o na Hana Hou a o kekahi mea kapili hale a kanaka e ae paha i kohoia e ke Kuhina Kalaiaina no ka nana ana i ua mea la, he kupono na lako e hanau ai ua hale la e kukuluia aku ana, a i ole ia, i ka wa e paa ae ai hoi he mau mea paa lawa pono ia. a pela hoi me ka nui, a ua hoonohonohoia hoi ā ua hana& a paa pono i mea e paa ai a e palekana ka hale no na mea a hana paha i makemakeia ai ua haie la. e hoapono no hoi oia i ua hoolala ana la me na kii hoakaka. 4, 4. A no ka nana ana o ka Ilamuku Oihana Kinaiahi e uku ka mea noi i elima dala no ka palapaia hoike, e hoihoiia iloko o ka Waihona ma o ke Keena Kalaiaina la ma ke ano he loaa Aupuni/' Pauku 2. E hoololiia ama keia ke hoololiia nei ka Pauku 5 o ka Mokuna XV I. o na Kanawai o ke Kau o 1886, a penei e heluheluia ai: "Pauku 5. Aole e pili na olelo o keia Kanawai i kekahi hale i emi iho na lilo malalo o hookahi tausani dala e kukuluia ana, hooneeia a waihoia paha ma ke Kulanakauhale o Honolulu mawako aku o keia palena mawaho aku o na wahi a pau loa maloko o kekahi poai nona ke kikowaena i keia wa o ka Hale Bele o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu, a nona ke anawaena he hookahi mile." Pauku 3. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e aponoia ai. Aponoia i keia la 14 o Novc&ba, M. H. 1890. KALAKAUA REX # Na ki Moi: C N. $FKNCIUt, Kuhina KaUUina..

HE KANAWAI

E Ki'Ki'M'Ai i Kek%hi mau Ai*a he Mahkle ia o j»a Ai*a Lei Alii a mk na Aina Mhi. No ka mea, o kekahi mau aina i hoolilo ole ia ua paa ia mamua aku nei a i ka manawa no a pau mai mua loa mai he mahele ia no na Aina Lei Alii a me na Aina Moi, a mamuli o ia ano ua paa ia a eia no hoi i keia wa malalo o ka malu o na Komtsina o na Aina Lei Alii. nolaiLi, E Hooholoia < ka Moi a m€ ka AhaoUlo o ke Aupuni //a waii : Pai'ki* 1. Ona Ahupuaa i kapaia ma ona inoa malalo iho. a e waiho la hoi ma na wahi i hoakakaia mahope ae nei. oia hoi : I.—Kuliouou, iloko o ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu. 2. Keaau, iloko oka Apana o Waianae. Mokupuni o Oahu. * ! 3. — Hakalauiki, iloko o ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii. 4. —Manuwaiopae, iloko o ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii, 5. Kamoku, iloko oka Mokupuni o Lanai, C>. Paoma-i, iloko oka Mokupuni o Lanai, 7. Waiaha 2. iloko oka Mokupuni o Hawaii, B.—Kapaakea, iloko o ka Mokupuni o Molokai, 9. Waiohuli, iloko oka Mokupuni o Maui, ke kukalaia nei he mahele ia o na Aina Lei Alii a me na Aina Moi o kr. Aupuni Hawaii, a mamuli o ia ano ua kaa nialalo o na hoakaka ana a ke Kanawai i kapaia "He Kanawai r hoopau ai i na Moraki o na Aina Moi, a epapa ana a mau lai aku i ka hoolilo ana o ua mau aina la," i aponoia ma ka la 3 o lanuari, M. H. 1865; ao ka noho ona ana i ua mau aina la i oleloia ke hoopaaia nei ma keia i kulike ai me na hoakaka ana o na Pauku 3, 4 a me 6 o ua Kanawai la i oleloia ina Komisina o na Aina Lei Alii a i ko lakou mau hope ma ka Oihana. Pai.'ki; 2, li mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. 1890. KALAKAUA REX. Na ka Moi: C. N. Spencrr, Kuhina Kalaiaina.

HE KANAWAI

F. Hoonoho A1 I Kiaaina no kej.a a me keia o na Mokupuni o I Oami , Maii, Hawah a mr Kauai. I E Uooholoia c ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni /lawaii: Pauku l. Na ka Moi, e hookohu aku maniuli oke a'o ana a ka Aha Kuhina i eha mau Kiaaina no na Mokupuni lehulehu, oia hoi: hookahi no ka Mokupuni o Hawaii, hookahi no na Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai a mc Kahoolawe, hookahi no ka Mokupuni o Oahu, a hookahi no na Mokupuni o Kauai a me Niihau. I*auku 2. O kela ame keia Kiaaina mamua ae oka lawelawe ana i na hana o kana oihana, e hoohiki oia a e kakauinoa i keia olelo hoohiki malalo iho : Ke hoohiki nei au imua o ke Akua Mana Loa e hooko au i ka malama ana i ke Kumukanawai a me na Kanawai o keia Paeaina. a e lawelawe hoi me ka ewaewa ole i na hana a pau i hcxikakaia ma ke Kumukanawai a me na Kanawai o ko Hawaii Paeaina e pili ana i ka Oihana Kiaaina. Pauku 3. O kela ame keia Kiaaina, ika wa ma'i, a e hele ana ma kahi e i hiki ole ke paleia ae, ua loaa no ka mana mamuli o ka ae ana o ka Aha Kuhina e koho i pani, a maluna ona ke koikoi o kana mau hana a pau iloko o ka oihana. Pauku 4. E noho kela ame keia Kiaaina ma ka oihana no ka manawa o eha makahiki, a e hiki no nae ke hoopii lunanui ia. Pauku 5. Aole e kupono i kekahi wahine ke noho ma ka Oihana Kiaaina. Pauku 6, Ona Kiaaina, no lakou ka mana malalo o ke Alii maluna o na koa ma ko lakou mau Mokupuni iho. Ua loaa ia lakou ka mana e waiho aku imua o ka Moi ma o ke Kuhina Kalaiaina 1a i na poe a lakou i makemake ai e noho i mau Alii Ukali Koii no lakou. He mana ko lakou e kukala ai i na kanawai koa ma ko lakou mau Mokupuni iho, a e hana i na hana e kinaiia ai ka hoeueu a hoohaunaele kuloko. a ua loaa no hoi ka mana ia lakou e | hooponopono a e hoomalu i kela ame keia pualikoa i ku-j kulu pono ia malalo o ke Kanawai.

Pauku 7. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la ekahi o lanuari, 1891. Aponoia i keia la 14 o Novemaba M. H. 1890. KALAKAUA REX. Na U Moi: C N. Smncir, Kuhiwi K«)aiaina. HE KANAWAI E Haawi ask t Pono t k.a Hui Wai o Hamakua. J$ HooMoia t ka Moi am* ka AkaoUlo o kt Aupmu /iawaii: Pauku i. E haawiia a ma keia ke haawiia nei ka pono ia F. A. Schaefer me S. Parker, ko laua mau hope a waihona, malalo o ka inoa o k» Hamakua Water Company, iloko a no ka manawa i haiia mahope iho nei. Pauku 2. He mana ko laua a o lakou paha e lawe, hoohana, lawe aku a hookahe aku ma kahi e no lu iakou

mau hana mai na kahawai mau ac i ka wai a pau o ke Aupuni, o na Aina Aupuni a pau c waiho aua ma kc kuahiwi mawaena o Waimea a me Kohala ma ka Mokupuni o Hawaii. Pai ku 3. E loaa ia laua aia lakou paha ka mana e hana i na luawai hookio wai a e hana a hoomoe i na mea lawe wai. paipu. na mea lawe wai f auwai, auwai papa a mea e ae e laweia ai ka wai i oleloia a lakou i manao ai he kupono maluna ae a maluna paha o na aina a pau o ke Aupuni, a me na aianui a pau o ka lehulehu ma ka Apana o Hamakua, Mokupuni o Hawaii, no ka hoahu kupono ana, lawe a»a a halihali ana i ka wai i oleloia a hiki i kahi a i na wahi paha ma ka apana i oleloia, e like me ia e makemakeia ana. Pauku 4. E loaa ia laua aia lakou paha ka mana e komo, puka iwaho, a komo hou iloko. maluna iho a naaloko o ia mau aina Aupuni a pau iloko o ka manawa e paa ana keia pono, no ka hana hou ana hoomoe hou ana a hoololi ana paha i ua mau alawai, paipu, mea lawe wai, auwai, auwai papa a mea e ae e laweia ai ka wai. Pauku 5. Na laua, a i ole ia, na lakou e hana a hoihoi hou i na Aina Aupuni i oleloia a me na alanui o ka lehulehu a maikai ma ke ano like me ko lakou ano mamua, a i ole ia, i hiki e hana kupono ia mahope o ka hana ia ana o ia luawai a mau luawai paha, alawai, paipu, mea lawe wai, auwai a auwai papa malalo o ko laua mau lilo ponoi, a na laua no hoi e hana i na alahaka maluna o na auwai e oki ana i na alanui a pau.

Pauku 6. Ua hiki no ia F. A. Schaefer me S. Parker i oleloia e lawe i keia pono a kukulu a malama i na hana a pau i kupono no ka hana ana i ua hana nei ma o iaua ponoi iho, a i ole ia, ma ke ano he hui me ka mana e lawe mai iloko o ia hana ika mea a mau mea a laua i makemake ai, a i ole ia, e like me ko laua manao he pono e hoohui i hui i hoohuiia malalo o na kanawai o keia Aupuni, a ua hiki ia laua e hoolilo aku i ka pono i haawiia ma keia Kanawai i ua hui hoohui ia.

Pauku 7. Ona huina dala a pau i hooliloia a i ukuia aku e ke Aupuni Hawaii, e pili ana a no ke ana ana i ka wai o na kuahiwi o Waimea a me Kohala iloko o na makahiki elua i hala, e hoihoi hou ia no i ke Aupuni Hawaii e F. A. Schaefer me S. Farker i oleloia, a i ole ia, e ko laua mau hope a waihona iloko o elua makahiki mahope iho o ka hooholoia ana o keia Kanawai. Pauku 8. Ma keia pono ua haawiia ka mana ia F. A. Schaefer me S. Parker i oleloia, ko laua mau hope a hoahui a waihona pha e lawe, hoohana, lawe aku a hookahe ma kahi e no ka lakou mau hana ponoi i ka wai a pau loa e hoomaka ana ke kahe ana, a i ole ia, e kahe ana maluna a maloko o kekahi a me na aina Aupuni a pau e waihoana maluna a ma na kuahiwi e waiho ana mawaena o Waimea a me Kohala, ma ka Mokupuni o Hawaii, no ka manawa he kanalima makahiki mai ka la e aponoia ai keia Kanawai, eia nae, e hoomaka laua, a i ole ia, ko laua mau hoahui, mau hope a waihorta paha iloko o elua makahiki mai ka aponoia ana o keia Kanawai e hana no kaE lawe ana i ka wai i oleloia, a e hoopau a hoopaa i ua hana la iloko o elima makahiki mai ia hoomaka ana e hana; a ina e hooko ole ia na mea i hoakakaia ma keia Pauku, e lilo ia i mea e lilo a mana e pau wale ai keia pono. Pauku 9. E mana keia Kanawai mai a mahope aku 0 kona la e aponoia ai. Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. 1890. KALAKAUA REX. Na ka Moi: C N. Spenckr, Kuhina Kalaiaina. HE KANAWAI 1 E Hooponopono at i kb Kuleana i Kekahi mau Aina i Hoopuka ole ia na Palapala Kuleana, a e Hoouana ai i Kekahi Olelo Aelike, me na Kahu Waiwai Malalo o ka Palapala Kauoha o Bernice Pauahi Bihopa, i Make. Oiai, ua lilo ke Aliiwahine i make, ka Mea Hanohano Bemice P<*uahi Bihopa, i hooilina no ka waiwai o kona hoahanau i make ka Mea Kiekie Luka Keelikolani, ka mea i lilo i hooilina no ka waiwai o kona kaikunane ke Alii ka Moi Kamehameha V. a maluna o ua hooilina la i oleloia, ua komo ma ka Malu o Bernice Pauahi Bihopa i oleloia kekahi mau aina i koi a i paa mau ia e kona mau kupuna, i kapaia i keia manawa he mau aina i hoopuka ole ia na pala-1 pala kuleana, a eia malalo iho nei ua mau aina la e paaia nei i neia wa ma ka malu o na Kahu Waiwai o kona waiwai, penei :

Ke Ahupuaa o Kaunakakai, Molokai, Kc Ahupuaa o Paauau, Kau Hawaii, Ka mahele mauka o ka ili o Kaakaukukui. Oahu, Haiku 1 a me 2, Hilo, Hawaii, Kaiaakea, 44 " Kaluakailio, ** M Kaumana, 41 «• Kauuiho lame2, " 44 Lepoloa, " •• Maulua-iki, •• " Piha 1 a me 2, •• •• Waikaumalo, «« •« Kaapoko, •• •• Kaieie, • •• Mohakea, 1 a me 2 r Kau v " A oiai, ua hooili aku ke Aliiwahine i oieloia 1 kona waiwai holookoa i na Kahu Waiwai no ka hookumu a me ka malama ana i na kula no na keikikane a me na kaikamahine he hana e hooUlo ana i makana ma* nawalea a waiwai aui e mau aku ai i ka lehukhu no ka hooholoenua ana i ka oihana' o aa opk>

o keia Aupuni, a hc mea pono no hoi no ka pomaikai o na mea a pau e hoojx>noponoia na ninau a pau no ke kuleana o ua mau waiwai la i oleloia ; A oiai, ua haawi aku ua mau Kahu Waiwai la i oleloia i ke Kuhina Kahiiaina mamuli o ka hooia ia ana aku ta lakou no ke kuleana noho Kahu i oleloia o na aina maialo iho nei, penei: Ke Ahupuaa o Kaunakakai ma Molokai, kahi a Kamehameha V a me kona mau hope i noho hoomalu ai i hoolilo ai he mau huina dala nui no na hana hou. ke Ahupuaa o Paauau ma Kau, Hawaii, a me ka mahele mauka i hoopuka ole ia ka palapala kuleana o ka Ili o Knakaukukui ma Kona, Oahu, e haawi lilo a e haalele aku nō ke Aupuni Hawaii ke koena a pau o na aina i hoikeia maluna, aka, o na hoolimalima hoi e mau nei e hooia ia mai no ia eke Aupuni a aole hoi he koi ana e hanaia mai no na loaa; nolaila, E Hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii: Pauku 1. Mamuli oka haawi ana aku ike Kuhina Kalaiaina i kekahi Palapala Hoolilo hookuu kuleana mai na Kahu Waiwai aku malalo o ka Palapala Kauohaa Berniee Pauahi Bihopa, i make, no ko lakdu mau kuleana a pau iloko a i na apana aina malalo nei. penei : | Haiku lame 2, Hilo Hawaii, Kaiaakea, u " Kaluakailio, " Kaumana, Kauuiho 1 a me 2 " Lepoloa, " 1 M Maulua-iki* " M Piha 1 a me 2, M M \\ r aikaumalo, M M Kaapoko, M M Kaieie, M M Mohakea, lame 2, Kau, M E hoopuka aku i Palapala Sila i na Kahu Waiwai i oleloia no na aina malalo nei, penei :

Ke Ahupuaa o Kaunakakai, Molokai, Ke Ahupuaa o Paauau, Kaii, Hawaii, Ka mahele i hoopuka ole ia ka palapala kuleana o ka Ili o Kaakaukukui, Oahu. Pauku 2. E lilo ia mau hoolilo ana i hooponopono paa a hope loa no na kuleana a me na ninau a pau e hoopaapaaia nei a e hoopaapaa ia aku ana paha mawaena o ke Aupuni Hawaii a me na Kahu Waiwai i oleloia e pili ana i ua mau aina la i oleloia e laweia no ua mau aina la i haawi lilo ia aku i ke Aupuni Hawaii me ka paa no nae malalo o na hoolimalima e mau nei a e hooia ia nei hoi ma keia no ke koena aku i koe o na manawa lehulehu o kela a me keia. Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. 1890. KALAKAUA REX. Na ka Moi: C. N. Spencer, Kuhina Kalaiaina. HE KANAWAI £ Hoakaka ana i ke Ano o na Hana Kokua a ka Poe 1 Lilo 1 Kokua no na Ma'i Lepera e Hana ai. No ka mea, ua ulu mai na kuhihewa a mē na hoopaapaa ana no na hana kokua a ka poe i liio i Kokua Ma'i Lepera e hana ai. A no ka mea i mea e pau ai o ia pilikia, he mea pono e hoakakaia ma ke kanawai ke ano maoli o na hana kokua a ua Poe Kokua Ma'i Lepera la e hana ai, nolaila, E Hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii: Pauku 1. O kela ame keia Kokua Ma'i Lepera iae ia mamua aku nei, a e ae ia aku ana paha ma keia hope aku e like me ke kanawai, e hana no lakoU i ka hana kokua i ka lakou mau Ma'i Lepera e like me ka mea i hoikeia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai, aole ma kekahi ano e ae. Pauku 2. O ka hana kokua aka poe i lilo i Kokua Ma'i Lepera e hana ai, oia no ka malama o ke Kokua i kana ma'i a mau ma'i lepera paha, a me ke kii ana aku a lawe mai, a hana hoi i na mea ai a pau*€ like me ka mea kupono ake Aupuni e hoolako mai ai i na ma'i, a me ka hana ana i na mea e pili ana i na pono aahu, a me na mea e ae i kupono i ka noho oluolu ana o ka mea mai Jepexa Aona hana e ae a ka Papa Ola, a o na Luna paha o ka Papa Ola e hoohana ai i na poe Kokua Ma'i Lepera, e ukuia no e ka Papa Ola e like me ka mea kupono e hooholoia e ka Papa Ola, aole nae e emi iho ua uku la maLlo oka hapalua dala no ka la hookahi. A ina hoole kekahi Kokua Mai Lepera i ka hana ana i ua hana la, oiai he hana ia e ukuia mai e ka Papa Ola, a i ole ia, ua kue paha 1 na Rula o ka Papa Ola e iike me ke Kanawai. e hoopai ia no oia i kekahi uku hoopai ke ku ka hewa imua o kekahi Lunakanawai Apana a Hoomalu paha. Eia nae, aole eoi aku ia hoopai i kona kipakuia mai kahi aku o ka Papa Ola. Pauku 3. E mana keia Kanawai a e lilo hoi i kanawai mai a mahope aku o ka la e aponoia ai, ao na kanawai a pau e kue ana me na olelo o keia Kanawai, ma keia ūa hoopauia. Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. 1890. KALAKAUA REX. NakaMoi: C H. Smcta,

HE KANAWAI

E HOIHOI AE Al t KA HaLK LtTA MAI KA OIKANA KaUlm** Oihana Waiwai. £ Hooholoia t ka Moi a mt ka AhaoUlo o k< 4 | Hawaii. „ Pauku 1. Ma keia ua hoihoiia ka malanu ir hoomalu ana a me ka hooponopono ana o na \\ a :„ o ke Aupuni mai ka Oihana Kalaiaina a i ka o;har wai. a o na hana a me na mea a pau i kauia nei a e hanaia e ke Kuhina Kalaiaina e pili an i ; Leta, na hana pili i na !eta, Baneko Hoahu Ha>j me ka Oihana Kikoo Dala Hale Leta» ma h nei a ke kauohaia nei e hanaia e ke Kuhina Pauku 2. O keia mau kanawai ame na wai mahope iho nei, ma keia ke hoololiia nei, m.i fcj komo ana iho i nahuaolelo "Kuhina Waiwai nu na huaolelo "Kuhina Kalaiaina" ma na wahi c ; mau huaolelo : ''Haawina VI. no ka Oihana Halihali Leta" nawai Kivila. | Ka Pauku 397 oke Kanawai Kivila e like mr loliia ai e ka Pauku 1 o ka Mokuna XVIII. o iu wai o ke Kau o 1878; Ka Pauku 398 o ke Kanawai Kivila e likē hn loliia ai e ka Pauku 1 o ka Mokuna XXXIX. o wai o ke Kau o 1882 ; Ka Pauku 402 o ke Kanawai Kivila e like nir 4 loliia ai eka Pauku 3 o ka Mokuna XVIII. o m wai o ke Kau o 1878 ; Ka Pauku 411 o ke Kanawai Kivila ; Ka Pauku 412 o ke Kanawai Kivila ; Ka Pauku 1 a me Pauku 2 o ka Mokuna XXX ! , Kanawai o ke Kau o 1882 ; Na Pauku 9 a me 10 o ka Mokuna XLVI. o na wai o ke Kau o 1884» Ka Pauku I o ka Mokuna LXIV. o na Kanaw Kau o 1888. Ka Pauku 2 oka Mokuna XXX\ r III. o na Kan ke Kau o 1888. Pauku 3. E hoololiia ama keia ke hoWoliia Pauku 36 o ke Kanawai Kivila ma ke kapae ana m huaolelo "i na hale leta. M Pauku 4, Ina manawa a pau malalo ona K Leta o ke Aupuni, ua kauohaia ka Luna Leta N ia, o kekahi o na poe malalo ona i ka manawa v keia Kanawai e hana i kekahi hana a waiho aki kekahi hoike ana malalo a mamuli o ke kauoha <\ hina Kalaiaina, ma keia hope aku e hana ka 1 .uj Nui i oleloia a me na poe malalo ona i kekahi has| ike ana paha o ia ano i kauohaia iaia a ia lakou pj lalo o na Kanawai Leta i oleloia, mamuli a malj kauoha a hooponopono ana o ke Kuhina Waiwai.]

Pauku 5. Mai a mahope aku oka hooholorj keia Kanawai ma keia ua hoomanaia akuke Kuhi| wai e unuhi mai a e hoolilo aku i na haawina ka Oihana Kalaiaina i hoakakaia malalo o kr j<, Buro Hale Leta maloko o ka Bila Haawina e Maraki 31, 1892. J Pauku 6. E mana keia Kanawai mai a tnahoj' ka la 1 o lanuan, 1891. Aponoia i keia la 14 o Noveniaba, M. 11. I^9o KALAKAI A li Na ka Moi: C. N. Spi ncer, Kuhina Kalaiainā. HE KANAWAI E Pili ana i na Makahiki i Kauohaia ai na Keiki k !i Kula. R Hooholoia e ka Moi a me ka Ahaolelo o ke : Hawaii: Pauku 1. Na na makua, na kahu ame na hoohiki o na kamalii mai ka makahiki eono a i ka mamalima. e hoouna mau i ka lakou mau keiki i kula kupono o ke Aupuni a kuokoa paha, e aoia ka noho malie a me na kumu mua o ka ike.

Pauku 2. Ina naeo kekahi haumana iloko o; Aupuni i aoia ma ka olelo Beritania» ua loaa inia kaukau kupono ma na hana o ke kula e like m<: ia kakaia ma ka Pauku 3 o keia Kanawai, mamua o I ana o ka umikumamalima o kona mau makahiki, a peihooka piha ana okona makahiki umikumama hookuuia ua haumana lamai kahelehou anaikauohai loaa no kekahi manawai kaupalenaia a i hoakakai ,i\ ke noi ana i kakauia e kona makua, kahu malann hanai paha ike kumu nui oke kula. A oia k mea nana e hooholo no ka lawa kupono o ka mal \ ka haumana, me ka hiki no nae ke hoopii hou al Luna Kula o ka Apana, a i ole ia, i ke Kahu K .'. Pauku 3. Oka "makaukau kupono" i kauohJ keia Kanawai c manaoia oia ka loaa ana o ka ma na hana kula i hoakakaia no ke ono o na nu' ma ka "Alakai Haawina Imi Naauao" e hoohana i keiawamana kula Aupuni iloko o keia Au[> r ke ano llike j>aha, ma kekahi o na mea ao o keia rre hoomiikaukauia ana no ia hana. Pauku 4. O na kanawai a hapa kanawai ana i keia Kanawai, ma keia ke hoopau loa ia tu i Pauku 5. E mana keia Kanawai mai a mahoi o kona !a e aponoia ai. Aponoia i keia la 14 o Novemaba, M. H. KALAKAUA Ki Na ka Moi: C H. SrsKCKft. Kohkui